Bezpieczna i "sympatyczna" debata Marszałka Komorowskiego z "blogerami"

Ponieważ skomentowałem wcześniej wystąpienie p. Grzegorza Napieralskiego, który - ubiegając się o fotel Prezydenta RP - postanowił podjąć temat internetu (por. Plus za odwagę wejścia z nowymi tematami, ostrzeżenie przed cienkim lodem), wypada też odnotować dzisiejszą "debatę" Marszałka Sejmu RP, Bronisława Komorowskiego, który spotkał się z "blogerami". Moim zdaniem była to sympatyczna rozmowa, po której nie spodziewałem się wiele więcej niż to, co zaproponowano. Być może dlatego się nie spodziewałem, gdyż nie liczę już na konkrety ze strony polityków ubiegających się o poparcie społeczne. Marszałek Komorowski przyznał, że nowe technologie i nowe media nie są jego silną stroną. Wypada to uszanować. Zwróciłem uwagę na pewną deklarację, która może kompensować w trakcie prezydentury Jego dotychczasowy brak zaangażowania w "nowe media". Marszałek Sejmu, jeśli zostanie Prezydentem RP, ma zamiar powołać pełnomocnika ds społeczeństwa obywatelskiego oraz pełnomocnika ds technik cyfrowych.

Oczywiście Marszałek Sejmu RP robi obecnie pewne błędy i np. jako obywatel oczekiwałbym, że będzie znał zasady procesu legislacyjnego w Polsce. Mam pewne obawy, by tak punktować wypowiedzi padające w kampanii publicznej, a to aby nie być posądzonym o szczególne sprzyjanie konkretnym kandydatom lub szczególne atakowanie któregoś z ubiegających się o urząd. Nie mogę jednak spokojnie "przejść do porządku dziennego" bez pochylenia się nad niedawną wypowiedzią p. Marszałka Sejmu, którą był uprzejmy wygłosić w trakcie spotkania w Częstochowie:

Odnosząc się do "obywatelskiej inicjatywy legislacyjnej" Marszałek Sejmu stwierdził, że po zakończeniu kadencji "wszystkie wnioski obywatelskie są kasowane" i "nie mogą przejść z mocy prawa na następną kadencję". To stwierdzenie pozostaje w oczywistej sprzeczności z brzmieniem art. art. 4 ust. 3 ustawy o wykonywaniu inicjatywy ustawodawczej przez obywateli:

Projekt ustawy, w stosunku do którego postępowanie ustawodawcze nie zostało zakończone w trakcie kadencji Sejmu, w której został wniesiony, jest rozpatrywany przez Sejm następnej kadencji bez potrzeby ponownego wniesienia projektu ustawy. W takim wypadku Marszałek Sejmu zarządza ponowne drukowanie projektu ustawy oraz jego doręczenie posłom.

Po Marszałku Sejmu RP spodziewałbym się tego, że nie będzie w publicznych wypowiedziach popełniał takich błędów. I nie chodzi mi o walkę o "jednomandatowe okręgi wyborcze". Wypowiedź jest dla mnie interesująca, gdyż od pewnego czasu postuluję usprawnienie obywatelskiej inicjatywy legislacyjnej (por. Ćwiczenie z demokracji: podpisy na papierze w celu wprowadzenia elektronicznej partycypacji).

Uważam, że siła Prezydenta może opierać się na sile doradców, którymi się otacza. Jeśli będą to dobrzy doradcy, jeśli proces debaty publicznej będzie przejrzysty, a Prezydent będzie słuchał swoich doradców - ma szanse na to, że nie zrobi wiele błędów. Ponieważ nie liczę zbytnio na to, że Prezydent zaproponuje mi posadę (chociaż dla mnie Prezydent RP - strażnik Konstytucji - nie ma nazwiska i ten, konstytucyjny urząd - jak uważam - powinien działać w interesie wszystkich obywateli, dlatego warto wspierać ewentualną poprawę jego funkcjonowania, jeśli nadarza się ku temu okazja), to pozwolę sobie na skorzystanie z możliwości, jakie daje mi dziś internet i opublikuję pewną grafikę. Liczę, że poza instytucjonalnymi doradcami Prezydent RP będzie również wsłuchiwał się w budzące się w Polsce "społeczeństwo obywatelskie":

Właśnie wyłączyłem sobie możliwość ubiegania się o jakiekolwiek funkcje publiczne, wymagające nominacji...

W Sieci pojawiają się głosy, że gdy p. Marszałek Sejmu Bronisław Komorowski zostanie Prezydentem RP, wówczas "raczej bardzo mało prawdopodobne, by zawetował ustawę przygotowaną i przegłosowaną przez swoich partyjnych kolegów i będącą wyraźnie w ich interesie". Tak m.in. Jacek Sierpiński w tekście Komorowski wybrany to Internet cenzurowany. Dziś, w trakcie "debaty z blogerami", koledzy blogerzy zadali kandydatowi pytanie o "cenzurę internetu" i rozmawiano przez chwilę o lutowym spotkaniu z Panem Premierem w sprawie Rejestru Stron i Usług Niedozwolonych (por. również Polska Wiosna Ludów w Zimie 2010, czyli o czym moglibyśmy rozmawiać).

Prezydent z innej "frakcji" niż reprezentujący większość parlamentarną rząd daje pewne możliwości inicjowania i stymulowania debaty publicznej. Może być swoistą "przeciwwagą" (por. Polska w drodze do społeczeństwa informacyjnego: RPO i Prezydent podnoszą stawkę). Zapytany o "Rejestr" Marszałek Sejmu przyznał, że nie zna szczegółów tamtych rozmów, że sprawa nie jest oczywista, że dochodzi czasem do konfliktu sprzecznych interesów. Tam gdzie jeden chciałby korzystać z pełni wolności słowa, inny widzi konieczność ograniczenia takiej wolności. Przykład - pomówienie, "kłamstwo oświęcimskie", itp. Dla mnie oczywistym jest, że wolność słowa nie ma charakteru bezwzględnego. Innymi słowy - wolność słowa ma pewne granice. Nie oczekiwałem zatem, że kandydat zdecyduje się na jakąś generalizację i konkretną wypowiedź. Musi mi wystarczyć deklaracja, że gdy zostanie Prezydentem RP będzie starał się stymulować debatę i ważyć interesy. Cóż innego miałby powiedzieć w kampanii wyborczej?

Marszałek Sejmu podchwycił ("kupił") pomysł Pawła Wimmera, który wskazał przykład Prezydenta USA, Baracka Obamy, prowadzącego "własny kanał" w YouTube. Cóż, Pawle, nie musimy się - mam nadzieję - zgadzać zawsze we wszystkim. Obawiam się, że chęć obejścia "mediów publicznych", które nie zgodziły się na "luźniejsze orędzie" Marszałka, a chciały jedynie, by ten wygłosił przemówienie w "pomnikowej postawie", może doprowadzić do silniejszego zachwiania zasad konkurencji na rynku mediów. Chodzi mi oczywiście o te tezy, które sygnalizowałem wcześniej w tekstach: Prezydent RP promuje korporację Google oraz Chmura zastąpi pudełka, czyli dlaczego mi ręce opadły, gdy Prezydent RP promuje Google. W trakcie spotkania z Szefem Kancelarii Prezydenta, Władysławem Stasiakiem (por. Po spotkaniu w Kancelarii Prezydenta RP na temat regulacji internetu) usiłowałem tłumaczyć, na czym polega ten problem:

Dostrzegając to chciałbym wnioskować, by Kancelaria Prezydenta RP wyznaczyła jednego ze swoich pracowników, który założyłby konto również w serwisie VaGla.pl Prawo i Internet i regularnie je aktualizował (z poszanowaniem zasad tego serwisu - zero polityki, komentarze na temat prawnych aspektów społeczeństwa informacyjnego). Podobny wniosek mógłbym złożyć również do Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, która również chętnie korzysta, chociaż na nie znanych zasadach wyboru, z różnych serwisów prowadzonych przez przedsiębiorców (Facebook, Twitter, Blip, YouTube, itp.). Początkowo moja wypowiedź została uznana za nietakt. Kiedy Michał Jaworski (Microsoft, PIIT) zobrazował problem przykładem, w którym słuchacze mieli wyobrazić sobie noworoczne orędzie Pana Prezydenta dostępne w internecie z logiem Gazpromu, stało się jasne, że nie chodzi mi wcale o VaGla.pl, tylko o pewną - jak się wydaje - niedostrzeganą w administracji zasadę równego traktowania wszystkich (obywateli, przedsiębiorców, itp.) przez organy władzy publicznej.

Dlaczego zatem Prezydent wszystkich Polaków miałby promować jedną z prywatnych, globalnych platform wymiany informacji, nie zaś działać na rzecz sprawnego systemu dostępu do informacji publicznej (por. dział BIP) w ramach konstytucyjnej zasady legalizmu (por. Zasada legalizmu (praworządności) w uzasadnieniach niedawnych wyroków NSA)?

W wypowiedzi Marszałka Sejmu, który kontynuował wątek "obchodzenia nieprzychylnych mu mediów" instytucjonalnych, dostrzegłem jednak pewną tezę, która może być ważna dla prowadzonych tu rozważań. Otóż Marszałek Sejmu stwierdził, że wykorzystując Wideo-czaty stara się, by takie wystąpienia były wzbogacone przez warstwę dostępną dla osób głuchoniemych. Ma się to realizować w ten sposób, że pojawia się czasem lektor języka migowego. Przeprowadzona dzisiaj debata nie była wzbogacona o tego typu warstwę (tym bardziej o napisy - ekwiwalent tekstowy wypowiadanych słów, które nadawałyby się do maszynowego odczytania), ale fakt, że kandydat usiłuje zwracać na to uwagę może budzić również nadzieję, że np. Polska ratyfikuje konwencję ONZ dotyczącą praw osób niepełnosprawnych. Do uzyskania stanu dostępności (por. dział accessibility) informacyjnych zasobów administracji publicznej jeszcze długa droga. Tym bardziej, gdy myślimy o dostępności materiałów audiowizualnych (por. Accessibility a publiczne materiały audiowizualne).

Czego mi zabrakło w debacie? Nie znam stanowiska Kandydata w dyskusji na temat ACTA, a ściślej - czy uważa, że Konstytucja RP stoi nad regulacjami Unii Europejskiej, gdy przyznaje obywatelom więcej prawa dostępu do informacji publicznej, niż tamte regulacje (por. Konstytucyjność "wtórnego prawa wspólnotowego" na przykładzie dostępu do informacji publicznej oraz ACTA: Stanowienie prawa odrywa się od woli obywateli (również w Polsce)). To jest temat, do którego Marszałek Komorowski, ubiegający się o urząd Prezydenta RP, mógłby się odnieść. Inna sprawa, że - jak zauważyli wczoraj w telewizji komentatorzy życia publicznego - ustosunkowywanie się do relacji między Polską a Unią Europejską jest tym tematem, którego w tej kampanii nikt nie poruszy, gdyż narazi się tym samym na utratę ewentualnego poparcia. Tak czy inaczej - ktoś mógłby Pana Marszałka i - oczywiście - innych kandydatów spytać o ACTA oraz o stosunek do dziwnej niechęci urzędniczej do udostępniania informacji publicznej na temat tych "poufnych negocjacji".

Skoro wspomniałem ACTA, to wypada również zapytać o retencję danych telekomunikacyjnych. Wiadomo, że tematowi temu przyglądał się poprzedni Prezydent, ale również Rzecznik Praw Obywatelskich (por. Czy będzie wniosek RPO do Trybunału Konstytucyjnego w sprawie polskich przepisów o retencji danych? Warto zatem znać opinię na ten temat również obecnych kandydatów.

To, czego mi zabrakło w "debacie z blogerami", to również pytanie o stosunek Marszałka Sejmu - kandydata na urząd Prezydenta, do kwestii ponownego wykorzystania informacji z sektora publicznego (por. re-use), zwłaszcza zaś do problematyki prawno-autorskiej. Z drugiej strony mam niejakie pojęcie na temat aktywności głównego przedstawiciela Sejmu w tych sprawach, co opisywałem w tekście Jak przekonać Sejm, by przestał zabraniać korzystać z materiałów? Brać przykład z Malamuda? , "Nowa nadzieja" w government 2.0? - rozmowa ze Zbigniewem 'Gandalfem' Branieckim o nowym projekcie, a ostatnio w Kancelaria Sejmu RP a prawa autorskie majątkowe - czy to temat na merytoryczną dyskusję w kampanii wyborczej? i Dlaczego tak trudno w Polsce zrobić dobry publiczny i bezpłatny system informacji prawnej?. Skoro będąc Marszałkiem Sejmu RP Pan Bronisław Komorowski nie podjął działań zmierzających do usunięcia z praktyki Sejmu RP pewnych - moim zdaniem - patologicznych sytuacji, nie mogę oczekiwać, że podejmie takie działania obejmując urząd Prezydenta RP.

To samo dotyczy np. pytania o "legitymacje prasowe", które znalazły się w Zarządzeniu nr 1 Marszałka Sejmu z dnia 9 stycznia 2008 r. w sprawie wstępu do budynków pozostających w zarządzie Kancelarii Sejmu oraz wjazdu na tereny pozostające w zarządzie Kancelarii Sejmu (por. To już trzeci rok, nadal jestem...). Skoro Marszałek Sejmu uzależnił realizację prawa dostępu do Sejmu od przedłożenia czegoś, co w polskim porządku prawnym nie istnieje (nie ma czegoś takiego, jak "legitymacja prasowa"), to jest to również wskazówka dotycząca przyszłej, ewentualnej prezydentury Marszałka (por. Plebejusze a dostęp do informacji o działalności organów władzy publicznej).

"Debata z blogerami" odbyła się. Trwała godzinę. Przypuszczam, że nie będzie miała wpływu na efekt wyborczy. Zobaczymy, co przyniesie kolejny dzień.

A ponieważ od dawna komentuje działania kolejnych Prezydentów - przeczytaj również:

• Prezydent podpisał "wsteczną nowelę" autorskiego
• Udostępniając pieśni patriotyczne w formacie mp3 ZAiKS i Prezydent zadają zagadki prawno-autorskie
• Prezydenckie MP3: uzyskane dokumenty rodzą kolejne pytania
• eMPe-trójki od władzy publicznej w Newsweeku
• Część materiałów z prezydent.pl na licencji GFDL
• Ile za prezydent.pl?
• Uwagi do serwisu prezydent.pl
• "Lech Kaczyński ma jasną wizję państwa"... i nowe strony beta za 363 tysiące
• Znieważenie Prezydenta RP, "oficjalna" witryna Prezydenta i proces karny za SEO
• Dlaczego urzędy nie rejestrują w sądzie swoich serwisów jako dzienników lub czasopism - publikuję odpowiedzi
• Kto może się kontaktować z Kancelarią Prezydenta RP
• W internecie nie obowiązują zasady dotyczące godła Rzeczypospolitej Polskiej?
• Godło i noty copyright - to takie drobne sprawy do załatwienia w e-government
• Cios dla Rzeczpospolitej