Prezydent podpisał nowelizację ustawy o re-use

Prezydent RP podpisał ustawę z dnia 25 lutego 2016 r. o ponownym wykorzystaniu informacji sektora publicznego. Ustawa została podpisana 12 marca 2016 r.

Przebieg procesu legislacyjnego można znaleźć na stronie Sejmu: Rządowy projekt ustawy o ponownym wykorzystywaniu informacji sektora publicznego (druk nr 141). Historię prac nad ustawą można znaleźć w dziale re-use niniejszego serwisu.

Przy okazji podpisania ustawy na stronie Prezydenta RP opublikowano informację (RTF) - dokument, w którym czytamy:

Informacja w sprawie ustawy z dnia 2016 r. o ponownym wykorzystaniu informacji sektora publicznego

Ustawa ma określić zasady i tryb udostępniania lub przekazywania informacji sektora publicznego w celu ponownego wykorzystania, podmioty, które udostępniają lub przekazują te informacje, warunki ich ponownego wykorzystania oraz opłaty za ponowne wykorzystanie. Projekt uwzględnia podstawową zmianę dyrektywy 2003/98/WE, którą jest rozszerzenie jej zakresu podmiotowego o biblioteki, muzea i archiwa.

Celem ustawy jest implementacja dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/37/UE z dnia 26 czerwca 2013 r. zmieniającą dyrektywę 2003/98/WE w sprawie ponownego wykorzystywania informacji sektora publicznego (Dz. Urz. UE L 175/1), a jednocześnie nowy sposób wdrożenia zmienianej dyrektywy w polskim porządku prawnym.

I. w ramach uregulowań ogólnych ustawa wprowadza definicję: „informacji sektora publicznego” jako każdą treść lub jej część, niezależnie od sposobu utrwalenia, w szczególności w postaci papierowej, elektronicznej, dźwiękowej, wizualnej lub audiowizualnej będącą w posiadaniu podmiotów zobowiązanych oraz definicję „ponownego wykorzystania informacji” jako wykorzystywanie przez osoby fizyczne, osoby prawne i jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej informacji sektora publicznego, w celach komercyjnych lub niekomercyjnych innych niż pierwotny publiczny cel, dla którego informacja została wytworzona.

Pojęcie „informacji sektora publicznego” należy odnieść do pojęcia „dokumentu” w rozumieniu art. 2 pkt 3 dyrektywy 2003/98/WE, który stanowi przedmiot ponownego wykorzystywania. Prawodawca UE poszerzając zakres podmiotów udostępniających lub przekazujących informacje sektora publicznego w celu ponownego wykorzystywania, jednocześnie rozszerzył zakres przedmiotowy katalogu dokumentów udostępnianych w celu ponownego wykorzystania, to jest będących w posiadaniu bibliotek (w tym naukowych), muzeów i archiwów. Biorąc pod uwagę przedstawioną wyżej szeroką interpretację informacji sektora publicznego, należy uznać, że dokumenty – w rozumieniu art. 2 dyrektywy 2003/98/WE – będące w posiadaniu tych podmiotów, takie jak: materiały biblioteczne, materiały archiwalne oraz muzealia nie stanowią informacji publicznej.

Ustawa wyznacza zamknięty katalog podmiotów, które udostępniają lub przekazują informacje sektora publicznego w celu jej ponownego wykorzystywania, zwane dalej „podmiotami zobowiązanymi” wzorując się na definicji katalogu podmiotów prawa publicznego zawartej w przepisach unijnych, która znajduje się w art. 3 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. – Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2013 r. poz. 907, z późn. zm.).

Ustawa wprowadza ograniczenie prawa do ponownego wykorzystywania informacji sektora publicznego:
1) ze względu na ochronę informacji niejawnych oraz ochronę innych tajemnic ustawowo chronionych;
2) ze względu na prywatność osoby fizycznej i tajemnicę przedsiębiorcy;
3) do których dostęp jest ograniczony na podstawie innych ustaw szczególnych.

Ograniczenia, o których mowa w pkt 2 i 3, nie dotyczą informacji o osobach pełniących funkcje publiczne, mających związek z pełnieniem tych funkcji, w tym o warunkach powierzenia i wykonywania funkcji, oraz przypadku, gdy osoba fizyczna lub przedsiębiorca rezygnują z przysługującego im prawa.

II. w ramach uregulowań dotyczących zasad udostępniania i przekazywania informacji sektora publicznego w celu ponownego wykorzystania wprowadza się zasady:

1) niedyskryminacji – obowiązek stosowania w umowach z osobami zainteresowanymi jednolitych warunków udostępniania lub przekazywania informacji sektora publicznego w celu ponownego wykorzystywania;

2) niewyłączności – generalny zakaz zawierania umów na wyłączność, zgodnie z którym warunki ponownego wykorzystywania informacji sektora publicznego nie mogą wprowadzać ograniczenia korzystania z tej informacji przez innych użytkowników. Zawarcie umowy wyłącznej jest dopuszczalne jedynie wyjątkowo, w sytuacji gdy jest to niezbędne do prawidłowego wykonywania zadań publicznych;

3) przejrzystości – w przypadku warunkowego udostępnienia lub przekazania informacji sektora publicznego na cele ponownego wykorzystywania, podmioty zobowiązane będą miały obowiązek publicznego ogłoszenia tych warunków. Zasada ta wymaga podania nie tylko informacji o warunkach ponownego wykorzystywania, ale także informacji o środkach przysługujących osobom zainteresowanym w przypadku odmowy udostępnienia lub przekazania informacji sektora publicznego na cele ponownego wykorzystywania albo kwestionowania przez nie zaproponowanych warunków.

III. w ramach warunków ponownego wykorzystywania informacji sektora publicznego wprowadza się zasadę, iż informacje sektora publicznego udostępnia się lub przekazuje w celu ich ponownego wykorzystania bezwarunkowo.

Jednocześnie w art. 14 określa się katalog warunków ponownego wykorzystywania informacji sektora publicznego, jakie podmiot zobowiązany może ustanowić, udostępniając lub przekazując informację sektora publicznego do ponownego wykorzystywania.

IV. w ramach regulacji dotyczących opłat za ponowne wykorzystanie informacji sektora publicznego wprowadza się generalną zasadę bezpłatnego udostępniania lub przekazywania informacji sektora publicznego. Podmioty zobowiązane będą mogły jednak nałożyć opłatę za ponowne wykorzystywanie, jeżeli przygotowanie lub przekazanie informacji sektora publicznego w sposób lub w formie wskazanych we wniosku o ponowne wykorzystywanie wymaga poniesienia dodatkowych kosztów. Łączna wysokość opłaty nie może przekroczyć sumy kosztów poniesionych bezpośrednio w celu przygotowania i przekazania informacji publicznej w celu ponownego wykorzystywania w określony sposób i w określonej formie. Podmiot zobowiązany na wniosek będzie również zobowiązany wskazać sposób obliczenia opłat w odniesieniu do konkretnego wniosku o ponowne wykorzystywanie.

V. w ramach regulacji dotyczących ponownego wykorzystywanie informacji sektora publicznego przekazywanych na wniosek, w art. 21 ustawy wskazano przypadki kiedy konieczne będzie złożenie wniosku.

Wniosek powinien zostać rozpatrzony bez zbędnej zwłoki, nie później jednak niż 14 dni od jego otrzymania, podmiot zobowiązany może przedłużyć załatwienie sprawy do 2 miesięcy, po zawiadomieniu wnioskodawcy w terminie 14 dni od dnia otrzymania wniosku. W przypadku niespełnienia warunków formalnych wniosku wzywa się wnioskodawcę do uzupełnienia braków, wraz z pouczeniem, że ich nieusunięcie w terminie 7 dni od dnia otrzymania wezwania spowoduje pozostawienie wniosku bez rozpoznania. Wniosek o ponowne wykorzystywanie informacji publicznej można złożyć w postaci papierowej albo elektronicznej.

W wyniku realizacji wniosku o ponowne wykorzystywanie, podmiot zobowiązany:
1) przekazuje informację sektora publicznego w celu ponownego wykorzystywania bez określenia warunków ponownego wykorzystania;
2) informuje o braku warunków ponownego wykorzystania w przypadku posiadania informacji sektora publicznego przez wnioskodawcę;
3) składa ofertę zawierającą warunki ponownego wykorzystywania lub informację o wysokości opłat za ponowne wykorzystywanie;
4) odmawia, w drodze decyzji, wyrażenia zgody na ponowne wykorzystywanie informacji sektora publicznego.

Do postępowania kończącego się wydaniem decyzji odmawiających udostępnienia informacji do ponownego wykorzystywania oraz stwierdzającej warunki ponownego wykorzystywania zastosowanie mają przepisy ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (Dz.U. z 2013 r., poz. 267, z późn. zm.), co powoduje, że rozstrzygnięcie podmiotu zobowiązanego podlega kontroli instancyjnej, a następnie sądowoadministracyjnej. Do skarg rozpatrywanych w postępowaniach o udostępnienie informacji publicznej oraz o ponowne jej wykorzystywanie mają zastosowanie przepisy ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.), z tym że przekazanie akt i odpowiedzi na skargę następuje w terminie 15 dni od dnia otrzymania skargi, natomiast skargę rozpatruje się w terminie 30 dni od dnia otrzymania akt wraz z odpowiedzią na skargę.

VI. w ramach zmian w przepisach obowiązujących dokonuje się nowelizacji m.in. ustaw:
1) z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz.U. z 2015 r., poz. 2058, z późn. zm.) w zakresie m.in. zmian będących konsekwencją wyodrębnienia regulacji dotyczących ponownego wykorzystywania informacji publicznej z przedmiotowej ustawy,
2) z dnia 14 lipca 1983 r. o narodowym zasobie archiwalnym i archiwach (Dz.U. z 2015 r., poz. 1446, z późn. zm.) w zakresie m.in. określenia podmiotów zobowiązanych do udostępniania materiałów archiwalnych, zdefiniowania zakresu znaczeniowego udostępniania materiałów archiwalnych, wprowadzenia zasady udostępniania materiałów archiwalnych w postaci, jaką to archiwum dysponuje, wyrażenia zasady powszechnej dostępności państwowego zasobu archiwalnego oraz zasady nieodpłatnego udostępniania państwowego zasobu archiwalnego, usunięcia generalnej karencji na bezwnioskowy dostęp do materiałów archiwalnych,
3) ustawy z dnia 17 maja 1989 r. – Prawo geodezyjne i kartograficzne (Dz.U. z 2015 r., poz. 520, z późn. zm.), polegającej na wprowadzeniu normy odsyłającej do przepisów przedmiotowej ustawy, w zakresie nieuregulowanym ustawą – Prawo geodezyjne i kartograficzne,
4) ustawy z dnia 21 listopada 1996 r. o muzeach (Dz.U. z 2012 r., poz. 987, z późn. zm.) w zakresie dodania nowego przepisu ograniczającego dostęp do informacji o muzealiach służących zapewnieniu ich bezpieczeństwa ze względu na ochronę przed zagrożeniem pożarowym, kradzież i innego rodzaju niebezpieczeństwo, które grozi zniszczeniem lub utratą zbiorów.

Zmiany te są konsekwencją regulacji przyjętych w ustawie o ponownym wykorzystywaniu informacji sektora publicznego.

VII. w ramach przepisów przejściowych przewidziano:
1) stosowanie przepisów dotychczasowych do spraw z zakresu udostępniania informacji publicznej w celu ponownego wykorzystywania, wszczętych i niezakończonych w dniu wejścia w życie ustawy ostatecznym albo prawomocnym rozstrzygnięciem;
2) postanowienia umów o udzielenie wyłącznego prawa do korzystania z informacji sektora publicznego zawartych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, niezgodnych z art. 9 ust. 2 ustawy, wygasają wraz z końcem okresu ich obowiązywania, nie później jednak niż w dniu 18 lipca 2043 roku;
3) Przepisy wykonawcze wydane na podstawie art. 9a ust. 3 ustawy o dostępie do informacji publicznej zachowują moc, jednak nie dłużej niż 12 miesięcy od dnia wejścia niniejszej ustawy w życie.

Opcje przeglądania komentarzy

Wybierz sposób przeglądania komentarzy oraz kliknij "Zachowaj ustawienia", by aktywować zmiany.

A w praktyce coś się zmieni?

Bo to chyba głównie jest uporządkowanie istniejących przepisów, czy nie? Można teraz coś więcej?

Wrażenia po wyrywkowej lekturze

DiskDoctor's picture

- jednostki naukowe mogą spać spokojnie, nie będzie Open Science
- przedmiotowo wyłączono także całe IP, oprócz know-how
- nieco to problematyczne, bo większość (uważam) wartościowych informacji publicznych to bazy danych ("twórcze" lub "kosztochłonne"), czasem utwory (sławetny SIWZ...)

Niekoniecznie jednak (po lekturze dłuższej)

DiskDoctor's picture

- przedmiotowo wyłączono także całe IP, oprócz know-how

...

do których prawa (...) przysługują podmiotom innym niż podmioty zobowiązane

To bardzo ważny zapis. Wynika z niego, że całe praktycznie IP (enumerowane) będące w posiadaniu (w sensie majątkowym) podmiotów publicznych, podlega re-use.

Oczywiście, są i wyłączenia, np.

Prawo do ponownego wykorzystywania podlega ograniczeniu w zakresie informacji sektora publicznego (...) których wytwarzanie przez podmioty zobowiązane nie należy do zakresu ich zadań publicznych określonych prawem (...)

Nie są one jednak w pełni doprecyzowane.

Na pewno więc IP może być przedmiotem re-use (za wyjątkiem jednostek naukowych i innych), czy w takiej sytuacji można rekonstruować wobec tego, że jest ono de facto częścią domeny publicznej? Bo skoro każdy ma do niego potencjalny dostęp, na żądanie...

> jednostki naukowe mogą

> jednostki naukowe mogą spać spokojnie,
> nie będzie Open Science

A na jakiej podstawie tak sądzisz?

Na podstawie wyłączenia podmiotowego

DiskDoctor's picture

Art. 4. 1. Przepisów ustawy nie stosuje się do informacji sektora publicznego będących w posiadaniu:
(...)
3) uczelni, Polskiej Akademii Nauk oraz jednostek naukowych w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 30 kwietnia 2010 r. o zasadach finansowania nauki (...)

Kolejny przyczynek w obszarze "nauka"

DiskDoctor's picture

A ściślej - open science, w postaci listu MNiSW (oraz ankiety).

Piotr VaGla Waglowski

VaGla
Piotr VaGla Waglowski - prawnik, publicysta i webmaster, autor serwisu VaGla.pl Prawo i Internet. Ukończył Aplikację Legislacyjną prowadzoną przez Rządowe Centrum Legislacji. Radca ministra w Departamencie Oceny Ryzyka Regulacyjnego a następnie w Departamencie Doskonalenia Regulacji Gospodarczych Ministerstwa Rozwoju. Felietonista miesięcznika "IT w Administracji" (wcześniej również felietonista miesięcznika "Gazeta Bankowa" i tygodnika "Wprost"). Uczestniczył w pracach Obywatelskiego Forum Legislacji, działającego przy Fundacji im. Stefana Batorego w ramach programu Odpowiedzialne Państwo. W 1995 założył pierwszą w internecie listę dyskusyjną na temat prawa w języku polskim, Członek Założyciel Internet Society Poland, pełnił funkcję Członka Zarządu ISOC Polska i Członka Rady Polskiej Izby Informatyki i Telekomunikacji. Był również członkiem Rady ds Cyfryzacji przy Ministrze Cyfryzacji i członkiem Rady Informatyzacji przy MSWiA, członkiem Zespołu ds. otwartych danych i zasobów przy Komitecie Rady Ministrów do spraw Cyfryzacji oraz Doradcą społecznym Prezesa Urzędu Komunikacji Elektronicznej ds. funkcjonowania rynku mediów w szczególności w zakresie neutralności sieci. W latach 2009-2014 Zastępca Przewodniczącego Rady Fundacji Nowoczesna Polska, w tym czasie był również Członkiem Rady Programowej Fundacji Panoptykon. Więcej >>