Prezydent Rzeczpospolitej Polskiej ds społeczeństwa informacyjnego

W toku kampanii wyborczej kandydat na urząd prezydenta, Bronisław Komorowski, stwierdził, że przyszły prezydent powinien ustawić się w roli głównego patrona i adwokata spraw organizacji pozarządowych. Powiedział również, że przyszły prezydent powinien być patronem dwóch obszarów: zamierza powołać zespół lub pełnomocnika ds społeczeństwa obywatelskiego, ale podobnie - w sprawach związanych ze środowiskiem cyfrowym. "Potrzebny jest nie tylko sponsor z pieniędzmi, ale z jakąś siłą oddziaływania, by przebijać się razem i zachęcać kolejne rządy do podejmowania konkretnych rozwiązań" - powiedział Marszałek Komorowski. O pieniądzach nie ma chyba co rozmawiać, gdyż wiadomo, że nie o pieniądze od Prezydenta RP chodzi. Ale akurat te dwie wymienione sfery merytoryczne są istotne z perspektywy zagadnień poruszanych już w tym serwisie. Przypominam m.in. tekst pt. Polska Wiosna Ludów w Zimie 2010, czyli o czym moglibyśmy rozmawiać, opublikowany przed spotkaniem w Kancelarii Prezydenta RP oraz późniejszym spotkaniem w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów na początku tego roku. Prezydent RP Bronisław Komorowski obejmuje urząd w czasie, w którym dyskusja o społeczeństwie informacyjnym przybrała na intensywności.

W trakcie kampanii raczej nie mówi się o konkretach. Bezpośrednio po wyborach otwiera się małe lub duże butelki szampana, składa się protesty wyborczej, potem następuje uroczystość zaprzysiężenia, a zaraz potem przychodzi czas na konkretne działania. Tak jest zwykle. Aktualna sytuacja wydaje się jednak trudniejsza. Pierwsze wybory z "trójskoku" mamy już za sobą. Przed nami jeszcze kampanie w wyborach samorządowych i parlamentarnych... A w trakcie kampanii raczej nie mówi się o konkretach...

Zastanawiam się, czy teraz będę miał więcej, czy mniej tematów do serwisu? Nowele ustawy medialnej, zapowiadane działania legislacyjne w sferze prawa autorskiego, konieczność zintensyfikowania prac nad ustawą dokonującą transpozycji dyrektywy unijnej o ponownym wykorzystaniu informacji z sektora publicznego (por. re-use), prawdopodobne działania legislacyjne w sferze nowelizacji ustawy o świadczeniu usług drogą elektroniczną, "ważne imprezy sportowe", tradycyjna prasa zabiega o korzystne dla siebie zmiany w przepisach Prawa prasowego i autorskiego (por. Są różne interesy, a "kto nie jest z nami, jest przeciwko nam", a wcześniej: Kolejny projekt noweli Prawa prasowego zabiera prawa dziennikarzom). Trwają przepychanki nad regulacjami podpisu elektronicznego. Potrzebne są działania związane z budową infrastruktury dla przepływu dokumentów między kancelariami (Prezydenta, Sejmu, Premiera), ale również dla celów konsultacji społecznych i publikacji informacji publicznej, elektroniczne ogłaszanie prawa. Jest kwestia "równego traktowania" (por. Równe traktowanie (zakaz dyskryminacji) i krytyka rządowego projektu), brak rozporządzeń do ustawy o informatyzacji (por. Od jutra rewolucja e-gov w Polsce, a przynajmniej: wchodzi w życie część noweli ustawy o informatyzacji...), Anti-Counterfeiting Trade Agreement (por. Zakończono szwajcarską rundę negocjacji ACTA). Jest jeszcze zapowiedź nowopowołanego Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych, że konieczne jest uruchomienie generalnej dyskusji również w sferze prywatności (por. Nagrania społecznego przesłuchania kandydata na GIODO).

W toku kampanii wyborczej Marszałek Komorowski nie odpowiedział na pytania Obywatelskiego Forum Legislacji na temat zmian w systemie stanowienia prawa i przejrzystości państwa (por. Udzielone przez kandydatów odpowiedzi nt. systemu stanowienia prawa i jawności życia publicznego). A tu jest wiele do zrobienia. Centrum Projektów Informatycznych MSWiA przygotowuje Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia centralnego systemu publikacji informacji publicznej. Jednocześnie trwają prace nad platformami konsultacji społecznych - tu konkuruje ze sobą Ministerstwo Gospodarki i Rządowe Centrum Legislacji. Nie ma jednak wciąż Krajowych Ram Interoperacyjności, nie ma zaktualizowanego rozporządzenia w sprawie minimalnych wymagań dla systemów teleinformatycznych. Pojawił się za to kolejny projekt związany z elektronicznym publikowaniem aktów prawnych. Dziś nadal aktualne jest pytanie zadane jeszcze przed katastrofą smoleńską: czy Rząd, Marszałek Sejmu, Marszałek Senatu i Prezydent będą przeszkadzali, jeśli obywatele zaczną pobierać automatycznie dane z serwisów internetowych tych instytucji (por. "Nowa nadzieja" w government 2.0? - rozmowa ze Zbigniewem 'Gandalfem' Branieckim o nowym projekcie)? Wydaje się, że lansowana przeze mnie "przy okazji" koncepcja usprawnienie obywatelskiej inicjatywy legislacyjnej (por. Ćwiczenie z demokracji: podpisy na papierze w celu wprowadzenia elektronicznej partycypacji) nie jest na rękę politykom. W istocie polega na tym, by to obywatelom ułatwić wnoszenie projektów ustaw do laski marszałkowskiej, a to oznacza, że taka możliwość pozwala na ominięcie pośredników. Wszystko, dzięki elektronicznym formom komunikacji... Po wyborach może już nie wypada zbyt intensywnie przypominać jednej z wpadek kandydata w tym obszarze, temat jednak wydaje się być coraz bardziej aktualny.

Marszałek Komorowski odpowiedział na pytania zadane przez Polską Izbę Informatyki i Telekomunikacji w czasie akcji Cyfrowy Prezydent Polski (sięgnij również na strony PIIT: Cyfrowy Prezydent Polski - Wyniki Ankiety). W liście do organizatorów wówczas kandydat, a dziś już Prezydent Komorowski napisał:

Swój kontakt z teleinformatyką zawdzięczam głównie moim dzieciom, wychowanym już w cyfrowej erze. Byli i są dla mnie znakomitymi nauczycielami w tej mierze.

Dzięki nim poznałem fascynujący świat Internetu, usług elektronicznych, dostępu do niezmierzonych obszarów informacji. Sprawdziłem jak nowoczesna technologia ułatwia życia, niweluje odległości, oferuje nowe możliwości pracy, edukacji i rozrywki.

Uważam, że Prezydent Rzeczpospolitej powinien być orędownikiem nowoczesności, „nieść światłowód nauki".

Jako Prezydent, chciałbym zainicjować dwa działania w zakresie teleinformatyki:

Po pierwsze: Możliwość głosowania przez Internet. Chciałbym, aby następne wybory prezydenckie dawały taką możliwość, oczywiście z gwarancją bezpieczeństwa i tajności aktu wyborczego. Zwiększyłoby to frekwencję wyborczą, pozwoliło na większy udział w wyborach osobom niepełnosprawnym i zniosłoby uciążliwe dla wielu osobiste stawianie się w lokalu wyborczym. Oczywiście, zgodnie z zasadami demokracji, dotychczasowy sposób głosowania powinien pozostać jako opcja.

Po drugie: Elektroniczny tornister dla ucznia, czyli wspieranie inicjatyw wydawania lektur i podręczników w postaci cyfrowej, tak aby uczeń chodził do szkoły z iPadem, netbookiem czy laptopem, nie nosząc ważącego wiele kilogramów tornistra. Program ten pozwoliłby eliminować cyfrowe wykluczenie oraz wyrównywać szanse pomiędzy biednymi a bogatymi regionami czy rodzinami.

Odnośnie wyborów "przez internet" wypowiadałem się wielokrotnie, ostatnio w tekście Bezpieczeństwo informatyczne niedzielnych wyborów. Deklaracja dotycząca możliwości głosowania "przez internet" mnie niepokoi. To nie to samo, co sygnalizowana wyżej możliwość zbierania podpisów pod projektami ustaw. W wyborach konieczne jest zapewnienie tajności głosowania i - jednocześnie - zapewnienie zaufania do systemu wyborczego, zaś przy podpisywaniu projektu ustawy dane popierających ujawnia się, przez co system jest znacznie prostszy.

Tymczasem frekwencja, nawet w trakcie trwania wakacji, wydaje się zależeć od motywacji wybierających, nie od technicznych ułatwień. Warto pamiętać również, że w tych wyborach oddano ok. 197 tys nieważnych głosów (ktoś poszedł do urny, ale albo skreślił obu kandydatów, albo dopisał coś na karcie). To powinien być jakiś sygnał w tej dyskusji.

Jako Wiceprzewodniczącego Rady Fundacji Nowoczesna Polska druga z ww. deklaracji Prezydenta w pewien sposób mnie cieszy. Nie chodzi mi o iPady, notebooki czy laptopy w tornistrach uczniów, ale właśnie o zwiększenie dostępności lektur i podręczników szkolnych w postaci cyfrowej. Nasza fundacja od dłuższego czasu prowadzi projekty: Wone Podręczniki oraz Wolne Lektury, co - jak się wydaje - koresponduje z deklaracjami Pana Prezydenta.

Polska obejmie niebawem prezydencję w UE. W cieniu kampanii wyborczych odbywa się proces tworzenia ram prawnych dla informatycznego zaplecza tej prezydencji (por. Polska Prezydencja w Radzie UE: rozwój infrastruktury teleinformatycznej i nowy minister). Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa narodowego ogłasza już pierwsze pomysły na naszą prezydencję - Duża, kompleksowa nowelizacja prawa autorskiego i utwory osierocone. Niebawem również będziemy mieli w Polsce zjazd kibiców, a to w związku z Euro 2012, a wcześniej pojawią się w Sejmie projekty ustaw związanych z "ważnymi imprezami sportowymi". W tych projektach podjęta zostanie próba zaostrzenia przepisów "własności intelektualnej", co będzie uzasadniane zobowiązaniami rządu wobec UEFA. Trwają też negocjacje w sprawie ACTA, chociaż mamy kłopot z transpozycją dyrektywy 2003/98/WE (por. Re-use: Komisja UE pozywa nas w związku z brakiem wdrożenia dyrektywy). Polska nie ratyfikowała jeszcze Konwencji ONZ w sprawie praw osób niepełnosprawnych (por. Rada Unii Europejskiej zatwierdziła Konwencję ONZ o prawach osób niepełnosprawnych)...

To wszystko są tematy, które prędzej czy później trafią na biurko nowego Prezydenta RP. Jest ich zresztą trochę więcej.

Widać z powyższego, że w sferze "społeczeństwa informacyjnego" przed urzędem Prezydenta RP całkiem sporo wyzwań. Dlatego dobrze byłoby wiedzieć, kto w Kancelarii Prezydenta RP będzie się tymi tematami zajmował, kto będzie Bronisławem Komorowskim ds społeczeństwa informacyjnego? Odpowiedź poznamy pewnie niebawem.

Rozmowa kandydata na urząd Prezydenta RP, Bronisława Komorowskiego, z Maciejem Budzichem, Arturem Kurasińskim, Pawłem Wimmerem i Jackiem Gadzinowskim. Spotkanie odbyło się 8 czerwca.

Przeczytaj również:

• RSiUN: z kim rozmawiamy
• Piotr Kołodziejczyk nowym Witoldem Drożdżem
• Czy będzie wniosek RPO do Trybunału Konstytucyjnego w sprawie polskich przepisów o retencji danych?
• Polska w drodze do społeczeństwa informacyjnego: RPO i Prezydent podnoszą stawkę
• O tym, że w procesie legislacyjnym należy ograniczyć udział "strony społecznej"
• O tym, że przedstawiciele państwa zrozumieli ostatni, ale czy rzeczywiście zrozumieli?