Zróbcie API dla danych z polskiego Sejmu i serwisów Rządowych!

Jest chyba dobry przykład na to, jak można zrealizować koncepcję opisywaną przeze mnie w tekście Przejmujemy państwo: The New York Times udostępnił API (ang. Application Programming Interface) do danych związanych z aktywnością Kongresu Stanów Zjednoczonych, a pochodzących bezpośrednio z serwisów internetowych Izby Reprezentantów i Senatu, aktualizowanych codziennie w czasie obrad ("data comes directly from the U.S. House and Senate Web sites, and is updated throughout the day while Congress is in session"). Do tego dodano jeszcze powiązanie z danymi z serwisu GovTrack, by łatwiej można było śledzić proces legislacyjny w USA. Teraz jest szansa na to, że powstaną wtyczki do Firefoxa, dedykowane serwisy internetowe, które wykorzystując to API uzupełnią dane o nowe "funkcjonalności" (np. prezentowanie procesu legislacyjnego dotyczącego regulacji prawnych na temat pszczół, albo tylko na temat opon, albo sprawdzenie kto z przedstawicieli amerykańskiego społeczeństwa brał udział w pracach "nad pszczołami", ale uczestniczył również w pracach dotyczących opon). A u nas co?

W swoim tekście o "przejęciu państwa" pisałem: "Mam taki pomysł: stworzyć serwis internetowy, który będzie zasysał wszystkie informacje z różnych serwisów publicznych i prezentował je w jednym miejscu. Niezależnie od państwa...". Amerykańskie wydawnictwo właśnie coś takiego zaczęło robić udostępniając API (o jego uruchomieniu można przeczytać w tekście Announcing the Congress API). Na stronach wydawnictwa można zapoznać się z dokumentacją i narzędziami dla programistów: API Documentation and Tools. Całość oparta jest na parserze, który "zasysa" dane ze stron internetowych Izby Reprezentantów i Senatu USA (głównie dane XML, ale też wykorzystuje się dane "wydłubane" z HTMLa). Dodatkowo twórcy API posiłkują się danymi wyciąganymi z Biblioteki Kongresu oraz z serwisu GovTrack. To ostatnie możliwe dzięki temu, że GovTrack jest serwisem społecznościowym i wspierającym ideę otwartego dostępu do informacji publicznej ("GovTrack.us helps you keep tabs on the U.S. Congress. This site is non-commercial, non-partisan and is a community & open source project").

Oczywiście udostępnienie API do tak zagregowanej informacji to inicjatywa komercyjnie działającego wydawnictwa, a udostępniając API i chcąc, by "społeczność" popracowała nieco nad obudowaniem tego narzędzia nowymi aplikacjami, The New York Times pozwala na bezpłatne wykorzystanie (jedynie) do 5 tys "zapytań o dane" dziennie. A przecież sam Kongres mógłby takie API udostępnić...

...podobnie jak w Polsce takie API mógłby udostępnić Sejm, Senat, Kancelaria Prezesa Rady Ministrów, ale u nas zamiast na XML stawia się na PDFy (por. Przyjęli, opublikowali, a więc ogłosili nowe prawo: Szczęśliwego Nowego Roku 2009 oraz Ogłaszanie aktów prawnych - Rządowe Centrum Legislacji mówi: tylko PDF), polska administracja publiczna nie ma kontroli nad własną infrastrukturą informatyczną (por. Propagowanie pornografii przez polską administrację publiczną to problem systemowy, A gdyby tak strony były robione centralnie?) i zamiast porządkować serwisy internetowe w celu powstania jednego, spójnego i wiarygodnego źródła informacji przeznaczonej dla obywateli wciąż buduje się nowe, niepowiązane ze sobą funkcjonalnie serwisy internetowe ze zdjęciami ministrów lub innych "ważnych ludzi" na pierwszej stronie (por. Ministerstwo Transportu ma nową stronę - dlaczego każdy resort ma mieć własną?). Dodatkowo bardzo zazdrośnie podchodzi do zebranych przez siebie danych (por. Blokowanie linków i niechęć do "mirrorów" w administracji publicznej), w pierwszej kolejności koncentrując się na cennikach (por. Walka o publiczny dostęp do gromadzonych danych kartograficznych) i reklamie (por. Administracja rządowa sprzedaje produkty Microsoft? oraz Nowa odsłona Biuletynu Informacji "Publicznej").

W USA prace nad integracją serwisów rządowych trwają przynajmniej od 2000 roku (na temat zapowiedzi powstania Firstgov.com; por. Obywatelski dostęp do informacji; zaowocowało to powstaniem serwisu usa.gov). W Wielkiej Brytanii również mają bardziej spójny serwis rządowy (www.direct.gov.uk), ale też wiele danych udostępnia się do ponownego wykorzystania (por. przykładowo Wyszukiwanie osób w brytyjskim serwisie - to przykład wykorzystania przez komercyjny serwis B4U udostępnionych publicznie danych wyborczych sprzed 2002 roku; ponowne wykorzystanie informacji może się wiązać z problemami np. dotyczącymi prywatności obywateli, jednak to historia odrębna)...

W tekście Kto ma informacje, ten ma władzę pisałem:

Transparentność życia publicznego może utrudniać proces sprawowania władzy, ale przecież politycy powinni się zaprzyjaźnić z myślą, że w społeczeństwie obywatelskim suweren patrzy swoim przedstawicielom na ręce.

W tekście Demokracja bezpośrednia, bez zdobywania większości pisałem zaś:

Nareszcie dyskusja publiczna musiałaby uwzględnić masy obywatelskie - to je każdocześnie trzeba by przekonywać do danych rozwiązań. Sporo byłby manipulacji, ale też i mogłaby być jakaś szansa na rzeczową argumentacje. Wierzę, że ludzie, którzy mają szanse ocenić dostępne źródła, potrafią też podjąć na ich podstawie decyzje w swojej sprawie.

Mogę jeszcze cytować np. tekst Plebejusze a dostęp do informacji o działalności organów władzy publicznej, ale chyba wystarczy link.

To jedna strona medalu - dostęp obywateli do informacji. Druga strona to coś, co rozumieją komercyjnie działające podmioty: informacja z sektora publicznego może być podstawą budowania nadających się do oferowania przynoszących zysk usług. Dlatego w tej dyskusji organizacje obywatelskie oraz organizacje zrzeszające przedsiębiorców mają mniej więcej wspólne stanowisko. Różnice polegają na tym, że obywatele będą chcieli uzyskać dostęp do informacji bezpłatnie, a przedsiębiorcy są skłonni płacić administracji publicznej za licencje, byle w końcu pojawiły się możliwości legalnego wykorzystania gromadzonych przez państwo danych (nie przez przypadek w USA to wydawnictwo udostępniło API do danych z Kongresu).

Zobaczymy co nam przyniosą toczące się w MSWiA prace koncepcyjne nad transpozycją Dyrektywy 2003/98/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 17 listopada 2003 r. w sprawie ponownego wykorzystywania informacji sektora publicznego. Aby nie pozostawić po lekturze tej notatki wrażenia, że jedynie krytykuje polskie prace, napiszę jeszcze, że krokiem w dobrym kierunku jest udostępnienie informacji na temat prac legislacyjnych, dotyczących nowelizacji ustawy o informatyzacji (por. Czy będzie rewolucja w informatyzacji? Przegląd zgłoszonych uwag do projektu noweli). Dowiedziałem się, że może nawet zostanie opublikowany stenogram z kilkudniowej komisji uzgodnieniowej. To oczywiście aprobata w sferze informacyjno-materialnej (co jest dostępne). Pozostaje jeszcze problem "jak jest udostępnione". "Trochę" pracy wymaga przerobienie ponad 100 stron z uwagami do postaci nadającą się do bardziej automatycznego ponownego wykorzystania (teraz zestawienie uwag udostępniono jako PDF, tabelarycznie prezentujący stanowiska organizacji pozarządowych i osób fizycznych i zestawiając je z odpowiedziami ministerstwa - tu przydałoby się jakieś systemowe rozwiązanie, które można by narzucić (nie boję się tego słowa), narzucić całej administracji publicznej do obowiązkowego stosowania do udostępniania informacji z procesu konsultacji społecznych).

Przeczytaj również:

• Rozważmy problemy ponownego wykorzystania informacji z sektora publicznego
• Wtórne wykorzystanie informacji publicznej w Polsce: aż musiała nam pogrozić Komisja Europejska
• Mapa, prawo autorskie a informacja publiczna - Wyrok WSA w Warszawie (sygn. II SAB/Wa 58/07)
• Ponowne wykorzystanie informacji z sektora publicznego - dyskusja w Polsce, raport w UE
• Jeszcze o standardowych licencjach na ponowne wykorzystanie PSI
• O tym, że obywatele nie mają prawa wiedzieć jak odpowiada państwo, bo poufność daje czas na refleksję
• Wtórne wykorzystanie informacji z sektora publicznego (dwa wyroki Trybunału)
• Urzędowe dokumenty, materiały, znaki i symbole w orzecznictwie sądów administracyjnych
• Wyrok Sądu Najwyższego - Izba Cywilna z dnia 26 września 2001 r. (sygn. akt IV CKN 458/00)