Archiwum - 2011

W czasie dzisiejszej debaty w Parlamencie Europejskim (por. Notatki z debaty w Parlamencie Europejskim o przejrzystości działania UE i o dostępie do dokumentów) podniesiono, że decyzje w Radzie UE zapadają za zamkniętymi drzwiami i obywatele wyobrażają sobie, że to Unia Europejska każe coś zrobić krajom członkowskim, podczas gdy jest przeciwnie - to rządy państw członkowskich podejmują decyzje wpływające na działania UE. W dniu, w którym odbyła się parlamentarna debata nad przejrzystością procesu politycznego w UE - Rada UE podjęła decyzję o przyjęciu Anti-Counterfeiting Trade Agreement (ACTA).
Aktualizacja: wydaje się jednak, że ze względu na przesunięcie się punktów agendy Rada jednak nie przyjęła swojego stanowiska w sprawie ACTA. Będę się przyglądał sprawie.

Właśnie w Parlamencie Europejskim zakończyła się debata na temat sprawozdania Komisji Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych w sprawie wniosku dotyczącego rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie publicznego dostępu do dokumentów Parlamentu Europejskiego, Rady i Komisji. Temat wywołał wiele emocji. Sprawozdawcą był Michael Cashman (na ilustracji obok). Poniżej garść notatek, które zrobiłem w czasie przysłuchania się tej debacie.

Uważni czytelnicy zauważyli, że w serwisie pojawił się dedykowany neutralności sieci dział, który systematycznie uzupełniany jest przeze mnie kolejnymi notatkami. Ma to związek z rolą Doradcy Społecznego Prezesa UKE ds funkcjonowania rynku mediów w szczególności w zakresie neutralności sieci (por. Wsparcie dyskusji na temat zrównoważonego rozwoju internetu w Polsce). Wczoraj w UKE zorganizowane zostało pierwsze z cyklu planowanych spotkań na ten temat. W spotkaniu, poza Prezesem Urzędu Komunikacji Elektronicznej, wziął udział również Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych, a także przedstawiciel Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Relacje różnych uczestników "gry rynkowej", w szczególności dostawców treści i operatorów telekomunikacyjnych, a także relacje społeczne związane z obiegiem informacji w "społeczeństwie informacyjnym" i korzystaniem z infrastruktury takiego społeczeństwa - wszystko to w kontekście neutralności sieci, leżą w polu zainteresowań różnych regulatorów. Każdy z nich patrzy na to zagadnienie z nieco innej strony, podobnie jak z różnych stron patrzą na to różne podmioty tworzące rynek i społeczeństwo.

Eksplorując temat neutralności sieci warto chyba wrócić do pierwszej decyzji Prezesa UKE, która została wydana na podstawie ustawy o wspieraniu rozwoju usług i sieci telekomunikacyjnych (nazywanej też "megaustawą"). Decyzja dotyczy Gminy Miasto Przasnysz (por. Blokada treści "erotycznych" i "nielegalnych" oraz P2P w decyzji UKE). Gmina zawnioskowała o wydanie decyzji, a w swoim wniosku zaproponowała, że "zablokowane będą strony internetowe z treściami erotycznymi, nielegalnymi, w ramach możliwości technicznych uniemożliwione powinny zostać połączenia Peer to Peer umożliwiające wymianę plików pomiędzy użytkownikami końcowymi oraz wszelkie aplikacje wykorzystujące tę technologię". Prezes UKE wydał decyzje, którą dziś - jak uważam - należy analizować ze względu na wyrok Trybunału Sprawiedliwości w sprawie C-70/10. Decyzja w sprawie Przasnysza była pierwszą tego typu decyzją. Kolejne decyzje UKE nie zawierają już podobnych rozwiązań. Co więcej: po wyroku Trybunału Sprawiedliwości Prezes UKE postanowił raz jeszcze przyjrzeć się pierwszej swojej decyzji i wiele wskazuje na to, że zostanie ona zmieniona.

Centrum Informacyjne Rządu zawiadomiło, że prezes Rady Ministrów Donald Tusk powołał - z dniem 12 grudnia 2011 r. - pana Igora Ostrowskiego na stanowisko podsekretarza stanu w Ministerstwie Administracji i Cyfryzacji. Wcześniej prezes Rady Ministrów Donald Tusk powołał - z dniem 23 listopada 2011 r. - panią Magdalenę Gaj na stanowisko podsekretarza stanu w Ministerstwie Administracji i Cyfryzacji. Pani minister piastowała wcześniej analogiczną funkcję w Ministerstwie Infrastruktury. Z tym samym dniem Premier powołał również pana Włodzimierza Karpińskiego na stanowisko sekretarza stanu w Ministerstwie Administracji i Cyfryzacji oraz pana Piotra Kołodziejczyka na stanowisko podsekretarza stanu w Ministerstwie Administracji i Cyfryzacji.

W jednej z towarzyskich rozmów, które prowadziłem, usłyszałem, że najlepszym dziś organem w Polsce, któremu można by oddać kompetencje w zakresie regulacji ponownego wykorzystania informacji z sektora publicznego jest Instytut Pamięci Narodowej. Ma gotową infrastrukturę, kadry, umocowanie ustawowe. Można by go jedynie delikatnie przebranżowić i gotowe... Inny wariant, to Naczelna Dyrekcja Archiwów Państwowych. W każdym razie Komisja Europejska proponuje uaktualnienie dyrektywy z 2003 roku w sprawie ponownego wykorzystywania informacji sektora publicznego. Propozycje te mają - jak uważam - bardzo ważne znaczenie w dyskusji o tym, co publiczne, a co prywatne. Propozycja też idzie w kierunku nałożenia jednak obowiązku udostępniania w formatach, które nadawałyby się do łatwiejszego przetwarzania (dziś dyrektywa nie nakłada takiego obowiązku, chociaż w Polsce mamy ustawę o informatyzacji, którą należy uwzględniać przy analizie tego zagadnienia). Ważna jest też propozycja rozszerzenia podmiotowego stosowania norm re-use. Przy zaproponowanym podejściu nie trzeba by w Polsce przyjmować dedykowanej ustawy "o otwartych zasobach". Komisja proponuje bowiem, by ponownemu wykorzystaniu informacji podlegały również zasoby bibliotek, muzeów i archiwów. I mniej więcej o takie rozwiązania zabiegam od kilku lat.

Ustawa o systemie oświaty przewiduje w swoim art. 4a rozwiązanie normatywne, które - jak przypuszczam - należałoby ocenić ze względu na niedawny wyrok Trybunału Sprawiedliwości w sprawie C-70/10. Skoro - jak uznał Trybunał - "prawo Unii stoi na przeszkodzie skierowanemu do dostawcy dostępu do Internetu nakazowi wdrożenia systemu filtrowania wszystkich połączeń elektronicznych przekazywanych za pośrednictwem usług tego dostawcy", to jak się ma do tego polski przepis, który chronić ma uczniów przez "zagrożeniem dla ich prawidłowego rozwoju" i wskazujący konieczność zainstalowania "w szczególności" oprogramowania "zabezpieczającego"?

Jak odnotowałem wcześniej: "Komisja przywiązuje wielką wagę do zachowania otwartości i neutralności internetu, z pełnym uwzględnieniem intencji współustawodawców, którzy pragną uczynić z neutralności sieci jeden z celów polityki i zasad regulacyjnych promowanych przez krajowe organy regulacyjne". Takim elementem miał stać się znowelizowany Pakietem telekomunikacyjnym art. 8 ust. 4 lit. g) Dyrektywy ramowej. Zgodnie z nim (po noweli) - do celów polityki oraz zasad regulacyjnych, którymi powinny się kierować krajowe organy regulacyjne dopisano "wspieranie zdolności użytkowników do dostępu do informacji oraz ich rozpowszechniania lub korzystania z dowolnych aplikacji i usług". To jest nasza europejska podstawa dla net neutrality. No i teraz przyglądam się temu, w jaki sposób zaproponowano implementację tego przepisu przy okazji projektu nowelizacji Prawa telekomunikacyjnego i dochodzę do wniosku, że może jest zbyt późna godzina na takie analizy.

Dziś zapadł wyrok Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w sprawie regulaminu biblioteki, o której pisałem w styczniu, w tekście Pozew przeciwko bibliotece w związku z ograniczeniem możliwości kopiowania do jednego arkusza wydawniczego. Sąd przychylił się do tez pozwu i uznał, że wskazana tam klauzula jest klauzulą niedozwoloną. Przechodzimy zatem ten sam proces, który przećwiczyliśmy już w przypadku zakazu fotografowania w muzeach (por. Regulaminowy zakaz fotografowania w muzeach to klauzula abuzywna (sygn. XVII Amc 1145/09)), ale tym razem w regulaminach bibliotecznych. Dzisiejszy wyrok SOKiK nosi sygnaturę XVII Amc 113/11. Czekamy jeszcze na pisemne uzasadnienie wyroku, o które poprosił powód - Michał Kosiarski.

Dziś odbyło się spotkanie "grupy Dialog" (organizacje społeczne, izby gospodarcze i internauci). Minister Michał Boni przedstawił zespół ministerialny, a także przedstawił agendę zadań ministerialnych (przy czym zaznaczył na początku, że MAiC jest ministerstwem w stanie organizacji); Wśród tematów poruszanych były m.in. re-use informacji publicznych, sporo miejsca poświęcono w dyskusji prawu autorskiemu (chociaż jest to domena Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego), poruszana była kwestia retencji danych i ochrony danych osobowych, prawa prasowego, sprawy nowelizacji ustawy o świadczeniu usług drogą elektroniczną, konsultacji społecznych w procesie legislacyjnym. Spodziewamy się noweli ustawy o działach administracji rządowej, która doprecyzuje pewne kwestie na styku zainteresowań nowego ministerstwa i ministerstwa kultury. Dowiedzieliśmy się m.in., że kwestie audiowizualnych usług medialnych na żądanie trafić mają pod opiekę min. Administracji i Cyfryzacji. Spotkanie miało charakter "otwarcia". Ministerstwo ma zrobić z niego notatkę. Ja sam jestem wielkim kibicem tego ministerstwa i mam zamiar zarażać optymizmem w tym obszarze każdego, kto będzie chciał mnie słuchać, ale zabierając głos powiedziałem również, że jeśli teraz nie powstanie API do serwisów internetowych całego rządu, to dokładnie będzie wiadomo, kto tego nie zrobił.