Archiwum - 1 - 2006

Twitteroza i Facebookoza to takie moje określenia na zjawisko, które polega na pogoni przedstawicieli organów władzy publicznej za udziałem w tzw. "mediach społecznościowych". Publikowanie rzetelnych, kompletnych i aktualnych informacji publicznych w urzędowym publikatorze teleinformatycznym jakim jest Biuletyn Informacji Publicznej, zastępowane jest często tendencją do wykorzystywania modnych nowinek, które pozwalają władzy publicznej na sprytne obejście dziennikarzy i dociekliwości obywateli, na sianiu raczej propagandy politycznej, nie zaś udostępnianiu konkretnych, źródłowych danych o działaniu państwa (por. również Jaskółka potencjalnej tamy dla informacyjno-reklamowego rozpasania państwa). Nieoczekiwanie zyskałem wsparcie ze strony Naczelnego Sądu Administracyjnego, który odniósł się do kwestii publikowania w BIP i prawa obywateli domagania się informacji w trybie wnioskowym, jeśli takie informacje w BIP nie są opublikowane.

Dobrze. To teraz połączmy wnioski z analizy procesu legislacyjnego z projektem standaryzacji udostępniania orzeczeń sądowych w RP... Do tego potrzebna jest jeszcze analiza finansów publicznych (wielu ich aspektów, począwszy od budżetu przez zamówienia publiczne), potem połączenie analizy finansów publicznych z analizą procesu legislacyjnego - wsparte analizą orzecznictwa oraz danymi z instytucjonalnej statystyki publicznej (GUS) oraz tym, co - w ramach re-use da się wydobyć z działania państwa i zaczynamy mieć podstawy do "evidence base policy", a przez to bardziej do "społeczeństwa obywatelskiego". A skoro mowa o re-use, to dwa aktualne przykłady wykorzystania danych publicznych do przyglądania się działaniu państwa i sygnał o prowadzonych postępowaniach, których celem jest wydobycie danych od państwa...

Kilka dni temu skomentowałem doniesienia na temat prac analitycznych związanych z koncepcją blokowania stron internetowych, jaka wyłoniła mi się z lektury wypowiedzi ministra Jacka Kapicy, Podsekretarza Stanu w Ministerstwie Finansów i Szefa Służby Celnej. Swój komentarz opublikowałem wcześniej na Facebooku, ale zaraz potem opublikowałem też większy materiał na ten temat: Koalicja i opozycja mówi o blokowaniu internetu, a ja mam déjà vu. Połączyłem w nim wątek pomysłów Solidarnej Polski w kwestii blokowania treści pornograficznych z wątkiem hazardowym, który wyłania się z wypowiedzi resortu finansów. Wczoraj miałem okazję dyskutować o antypornograficznych pomysłach posłów z Solidarnej Polski w telewizyjnym programie "Tak jest" na antenie TVN24 (niestety nie jest dostępny online). Dziś zaś mam okazję opublikować otrzymany od ministra Jacka Kapicy list stanowiący odpowiedź na moje komentarze.
Aktualizacja w górę osi czasu: Pan Minister Jacek Kapica robi mi kampanię do Senatu

Dziś w Fundacji im. Stefana Batorego odbyła się konferencja, w trakcie której prezentowaliśmy wyniki monitoringu rządowego procesu legislacyjnego. Przebadaliśmy wszystkie 110 projektów ustaw rozpoczynających swój bieg w 2012 roku i spisaliśmy swoje spostrzeżenia. Książka pojawiła się w wersji papierowej w ograniczonym nakładzie, ale jest dostępna dla wszystkich zainteresowanych w wersji elektronicznej. Udostępniona jest na licencji CC BY-SA 3.0 PL, zatem można ją wykorzystywać do woli z podaniem autorów. Autorami badania i książki są: Grażyna Kopińska, Grzegorz Makowski, Piotr Waglowski i Marcin Michał Wiszowaty. Publikujemy wynik naszej pracy na wolnej licencji, by służył społeczności. Dzisiejsza konferencja zgromadziła wielu uczestników. Zapisało się do udziału 180 osób i niektórzy musieli siedzieć na parapetach. Tymczasem zachęcam do lektury, wnikliwej analizy tego, co przygotowaliśmy i do druzgocącej krytyki naszej pracy. Krytyka pozwala robić lepiej.

Najpierw pojawia się koncepcja "blokowania pornografii", a to w formie projektu uchwały, którą proponuje Sejmowi posłanka Beata Kempa. Zaraz potem pojawia się wypowiedź wiceministra w Ministerstwie Finansów, p. Jacka Kapicy, w której mówi o tym, że rząd pracuje nad analizami zmierzającymi do wprowadzenia blokowania stron internetowych w kontekście hazardu. Niby są to dwie różne siły polityczne, ale... Po chwili zastanowienia dochodzę do wniosku, że to może przedsiębiorstwo STS, które od pewnego czasu stale zabiega różnymi sposobami o wprowadzenie blokowania stron konkurentów z zagranicy? Może postanowiło obstawić i koalicję i opozycję, a tylko posługuje się różnymi argumentami w celu przekonania jednych i drugich? Tymczasem przypominam, że pomysły na blokowanie stron i usług niedozwolonych zakończyły się 5 lat temu w sposób mało komfortowy zarówno dla obywateli, jak i dla rządu.

Mój komentarz do przyjętej dziś rezolucji Parlamentu Europejskiego w sprawie wspierania praw konsumentów na jednolitym rynku cyfrowym? Uważam, że to przejaw "rozdwojenia jaźni". Głównym problemem jest to, że gdy się mówi o "rynku" cyfrowym i o niego zabiega w sytuacji, w której wolność słowa i wolność pozyskiwania i rozpowszechniania informacji należą do wolności "politycznych" i realizowane są już masowo z wykorzystaniem technologii cyfrowych, to w istocie znaczy, że mówi się i zabiega o komercjalizację praw i wolności człowieka.

W mojej opinii Geneteka - serwis Polskiego Towarzystwa Genealogicznego - to jeden z ciekawszych przykładów "ponownego wykorzystania informacji z sektora publicznego" (czyli re-use) w tym obszarze, który - pod wpływem środowisk zabiegających o szerszy dostęp do danych gromadzonych przez państwa (członkowskie UE) i możliwość ich wykorzystania, doprowadził - szerząc swą myśl i argumentację - do rozszerzenia dyrektywy unijnej na dane zwane w skrócie BAM (biblioteki, archiwa, muzea). Jutro (w poniedziałek, 24 listopada) odbędzie się w Warszawie spotkanie Warszawskiego Towarzystwa Genealogicznego, które zatytułowane będzie "Geneteka - z perspektywy szukającego, indeksującego i administratora".

Od jakiegoś czasu współpracuję z Interdyscyplinarnym Centrum Modelowania Matematycznego i Komputerowego Uniwersytetu Warszawskiego. Jestem tam odpowiedzialny za realizację projektu, który nazywa się System Analiz Orzeczeń Sądowych. Projektu polega na integracji danych na temat orzeczeń sądów powszechnych, sądów administracyjnych, orzeczeń Sądu Najwyższego oraz Trybunału Konstytucyjnego. Wszystko to w ramach ponownego wykorzystania informacji z sektora publicznego i w celu stworzenia narzędzi, dzięki którym dałoby się wygodnie analizować orzecznictwo w Polsce. Tworząc ten system zderzyłem się z problemem niejednolitości publikowania orzeczeń przez poszczególne ośrodki udostępniające takie dokumenty obywatelom. W związku z tym postanowiłem ów projekt przedstawić instytucjom publicznym i zaproponować im współpracę w sferze standaryzacji dokumentu elektronicznego dla wymiaru sprawiedliwości. Wcześniej tego typu działania podejmowałem w sferze konsultacji publicznych. Wówczas w Ministerstwie Gospodarki powstał schemat XML dla dokumentu elektronicznego w procesie legislacyjnym. To mało seksowna aktywność. Praca u podstaw. Tworzenie fundamentów sprawnie działającego państwa. Dzięki uprzejmości Rzecznika Praw Obywatelskich dziś odbyło się spotkanie, w czasie którego rozmawialiśmy o możliwościach współpracy różnych instytucji publicznych ze sobą nawzajem, a także z partnerami społecznymi. Jest nadzieja.

Widzę tu problem. Brałem udział w konsultacjach dotyczących założeń projektu ustawy o ponownym wykorzystywaniu informacji sektora publicznego. Odbywały się one za pomocą systemu Konsultacje Online. Brałem też udział w spotkaniach uzgodnieniowych, w czasie których zgłaszałem kolejne uwagi. Do tej pory nie otrzymałem żadnego odniesienia się gospodarza procesu legislacyjnego do zgłoszonych uwag, a to łamie zasadę responsywności, która m.in. wynika z przyjętego przez MAiC "Kodeksu Konsultacji i Siedmiu Zasad Konsultacji" oraz - by wskazać formalny akt - z Zarządzenia nr 5 Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 12 lutego 2013r. w sprawie zasad prowadzenia konsultacji społecznych. No i teraz jestem zapraszany do konsultowania założeń ponownie.

Zarezerwujcie sobie Państwo chwilę w dniu 2 grudnia. W sali konferencyjnej im. Jerzego Turowicza w Fundacji im. Stefana Batorego w Warszawie (ul. Sapieżyńska 10A) odbędzie się tego dnia konferencja pt. Jawność i otwartość procesu legislacyjnego. Konferencję rozpoczniemy od zaprezentowania wyników badania nad sposobem prowadzenia konsultacji publicznych i tworzenia dokumentów towarzyszących rządowym projektom ustaw w 2012 roku. To był "mega projekt". Stworzyliśmy metodologię, przeprowadziliśmy badania ilościowe i jakościowe (w tym przeprowadziliśmy szereg wywiadów z uczestnikami procesu legislacyjnego), przygotowaliśmy również analizę otoczenia prawnego prowadzenia konsultacji oraz przygotowywania Ocen Skutków Regulacji. Zrealizowanie tego projektu zajęło nam ostatni rok. Nie wiem, ile raport będzie zajmował po powrocie z korekty redakcyjnej i po uwzględnieniu zewnętrznych recenzji, ale jak sobie liczyłem komponenty, to wychodziło około 500 stron A4. Samo gęste. Przyznam, że czasami już nie dawałem rady. Przebadaliśmy 110 projektów ustaw, które rozpoczęły swój bieg w rządowym procesie legislacyjnym w 2012 roku (w tym niektóre bardzo obszerne, w tym projekt jednej ustawy budżetowej). Przebadaliśmy każdą z tych ustaw i wszystkie kwity, które z nimi były związane, a które opublikowane były na stronach RCL. W trakcie tego projektu żartowałem sobie, że prowadzenie takiego badania jest fajne i nawet można to robić z uśmiechem po zażyciu silnych antydepresantów. Drugiego grudnia kładziemy efekt naszej rocznej pracy na stole i liczymy na solidną, brutalną, pełną wykazywania naszych błędów krytykę. Ona jest potrzebna. Być może ktoś zechce przebadać kolejne lata w podobny sposób (tylko lepiej) i będzie można mierzyć postęp.