Notatki prasowe Policji to materiały urzędowe

Jestem innego zdania, niż mec. Rafał Cisek, który twierdzi, że są podstawy prawne do zastrzegania przez Policję praw autorskich do swoich notatek. Otóż moim zdaniem są to materiały urzędowe, o których mowa w art. 4 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Jako takie zaś nie są przedmiotem prawa autorskiego. Idąc dalej, a opierając się na art. 7 Konstytucji RP, materiałami urzędowymi będą wszelkie notatki opublikowane na stronach internetowych urzędów i innych instytucji państwowych, ze szczególnym akcentem na BIP...

W Dzienniku Internautów mec. Rafał Cisek opublikował artykuł Czy policja ma prawo zastrzegać prawa autorskie na swoich stronach? W treści zaś odpowiada na tytułowe pytanie: "Otóż może. Co więcej, w obecnym stanie prawnym w Polce teoretycznie może zabronić przedruków w ogóle lub ustalić horrendalne stawki licencji".

Ja uważam przeciwnie.

Przy założeniu, że organy władzy publicznej działają na podstawie i w granicach prawa - co wynika z art 7 Konstytucji RP (por. Zasada legalizmu (praworządności) w uzasadnieniach niedawnych wyroków NSA) oraz z uwzględnieniem podstaw prawnych aktywności prasowo informacyjnej Policji - a taką podstawą jest m.in. Zarządzenie nr 1204 w sprawie form i metod działalności prasowo-informacyjnej w Policji (por. Zarządzenie nr 1204 KGP, serwisy internetowe policji i monitoring wizyjny), mamy do czynienia z materiałami urzędowymi w rozumieniu przepisów ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (por. Urzędowe dokumenty, materiały, znaki i symbole w orzecznictwie sądów administracyjnych).

Z wyroku Sądu Najwyższego (por. Wyrok Sądu Najwyższego - Izba Cywilna z dnia 26 września 2001 r. (sygn. akt IV CKN 458/00)) dowiadujemy się, że:

Materiałem urzędowym będzie zatem to, co pochodzi od urzędu lub innej instytucji państwowej, bądź dotyczy sprawy urzędowej, bądź powstało w rezultacie zastosowania procedury urzędowej.

Materiały publikowane przez Policję są, owszem, kłopotliwe dla oceny prawnej, ale głównie dlatego, że pojęcie "materiału urzędowego" nie cieszyło się zbyt wielkim zainteresowaniem komentatorów i doktryny (to się zmienia, a to wraz z takimi orzeczeniami, jak opisane w tekście SIWZ: utwór pracowniczy vs. dokument urzędowy, Polska Norma, dostęp do informacji publicznej i dozwolony użytek osobisty (II SA 837/03 i OSK 205/04) lub Ekspertyzy przygotowane dla MSWiA przez stowarzyszenie są informacją publiczną (II SAB/Wa 155/09 - Wyrok WSA w Warszawie)). Internet wiele tu zmienia, w szczególności zmienia się sposób publikowania treści przez urzędy i inne instytucje, a co za tym idzie pojawiły się problemy z oceną prawną takich publikacji. Pisałem o tym np. w tekście Czy "własne" serwisy internetowe administracji publicznej działają legalnie?. Istnieje jednak procedura związana z przygotowaniem i publikacją notatek prasowych Policji. Dlatego właśnie uznaję takie notatki za materiały urzędowe.

Inna kwestia to "wywłaszczenie" z praw przez fakt publikacji na urzędowych stronach. Temu poświęcone są takie teksty, jak Pytania o charakter prawny serwisu internetowego Premiera przy okazji clippingu artykułów z The Economist oraz Outsourcing w przygotowywaniu "dokumentów urzędowych" a prawa autorskie, czy ostatnio: Logotyp cyfryzacji telewizji naziemnej - kto ma do niego prawa? Wytyczne dla ruchu rowerowego to tylko kolejny przykład.

Nota bene - temat serwisów policyjnych to tylko inna odsłona tego zjawiska, które opisywałem w tekstach Godło i noty copyright - to takie drobne sprawy do załatwienia w e-government, Kancelaria Sejmu RP a prawa autorskie majątkowe - czy to temat na merytoryczną dyskusję w kampanii wyborczej?, Ograniczono możliwość korzystania z materiałów serwisu Sejmu, a także w komentarzach, jak np. w jeszcze uzupełnienie w odniesieniu do not copyright instytucji unijnych...

Poza tym oczywiście zachęcam do odwiedzenia materiałów zebranych w dziale re-use niniejszego serwisu. Tam gromadzę komentarze i inne materiały na temat procesu legislacyjnego związanego z ponownym wykorzystaniem informacji z sektora publicznego. W tekście Propozycja planu publicznej dyskusji na temat Re-use uwzględniłem również problematykę "materiałów urzędowych", a pytania o podstawy istnienia "ewentualnych monopoli" państwowych w zakresie obiegu informacji publicznej przedstawiam systematycznie przy każdej możliwej okazji (tak też było w czasie ostatniej komisji uzgodnieniowej w MSWiA; Ile i kogo będzie kosztował system re-use w Polsce?). Kwestionuję nawet to, że administracji publicznej w zakresie publikacji informacji publicznej miałyby przysługiwać jakiekolwiek prawa wyłączne wynikające np. z sui generis ochrony baz danych. Nie ma podstaw - moim zdaniem - do "ochrony spoconego czoła" tam, gdzie administracja publiczna wykonuje zadania publiczne.