Jeden serwis wymiaru sprawiedliwości - OK, ale nie pasuje mi sposób prezentowania pomysłu

Zwracałem już uwagę na to, że administracja rządowa mogłaby mieć jeden serwis internetowy zamiast atomizacji, która ma dziś miejsce, a która sprawia kłopot przy każdej zmianie struktur (por. Ministerstwo Transportu ma nową stronę - dlaczego każdy resort ma mieć własną? oraz Teraz znowu likwidują ministerstwa i ich serwisy internetowe). Teraz podniosły się głosy - do których się dołączam, że również administracja wymiaru sprawiedliwości winna prowadzić jeden spójny serwis internetowy, zamiast plejad serwisików internetowych, z których każdy prezentuje inne informacje, w innej strukturze i w innym wystroju graficznym... Powstał "raport", którego treści znaleźć jednak nie mogę. I o ile ideę jednego serwisu Temidy popieram, to chciałbym poznać wnioski badaczy przygotowujących raporty, gdyż nie wiem, co w nich jest i co ich motywuje.

O problemach z witrynami sądowymi pisałem nie raz w dziale wymiar sprawiedliwości niniejszego serwisu. Kilka przykładów utraty kontroli nad serwisami sądowymi pokazałem np. w tekście Akt oskarżenia za wykorzystanie stron policyjnych do pozycjonowania (przykłady dotyczyły wykorzystywania zasobów domenowych sądów do pozycjonowania stron i innej reklamy). Od czasu do czasu przelewa się fala dyskusji na temat usprawnienia wymiaru sprawiedliwości. Mowa jest o "elektronicznej wokandzie" (tu najaktywniej działa ośrodek wrocławski; ale dyskusja trwa: Informatyzacja wokandy), mowa jest o multimediach na salach rozpraw (tu ciekawe dokumenty przyjmowało ministerstwo sprawiedliwości w poprzedniej kadencji Sejmu; por. np.: Obraz lub dźwięk dla celów procesowych, Wnioski i dokumenty składane do sądów - projekt rozporządzenia czy Informatyzacja wymiaru sprawiedliwości nabiera tempa, a i wymiar sprawiedliwości nie ustrzeże się problemów z zamówieniami publicznymi, brakiem interoperacyjności systemów, co będzie żywym przykładem na brak neutralności technologicznej państwa, bo trzeba pamiętać, że Wejść na ścieżkę uzależnienia łatwo..., co może boleć np. gdy sąd będzie przygotowany jedynie do tego, by odsłuchać "cyfrowe archiwa" jedynie pod Windows).

Ostatnio "Powinien powstać jeden wspólny portal sądowy" pisze w Gazecie Prawnej p. Małgorzata Kryszkiewicz. Autorka wymienia zarzuty i podaje ich źródła:

Strony internetowe sądów polskich nie spełniają swoich zadań informacyjnych. Większość z nich nie zawiera orzecznictwa oraz skróconych opisów zbliżających się rozpraw (e-wokandy). Problemem jest także fakt, że niewiele sądów oferuje możliwość elektronicznego dostępu do akt sprawy. Takie wnioski zawiera raport przygotowany przez Fundację FOR we współpracy z Helsińską Fundacją Praw Człowieka oraz Komitywa.com. Analizie poddane zostały serwisy sądów apelacyjnych, okręgowych oraz wojewódzkich sądów administracyjnych.

Na stronie Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka raportu nie widzę (chociaż tam akurat można polecić ciekawy materiał: Odpowiedź Krajowej Rady Sądownictwa na list w sprawie różnic pomiędzy słownymi i pisemnymi uzasadnieniami wyroków i postanowień, który w sumie wiąże się z "polityką informacyjną wymiaru sprawiedliwości"). Mam kłopot ze znalezieniem witryny przywołanej w GP Fundacji FOR (to nie zarzut ani przytyk, po prostu stwierdzam fakt; chodzi pewnie o Forum Obywatelskiego Rozwoju - na tej stronie raportu też nie znalazłem, chociaż inne raporty są tam publikowane). Komitywa.com "to firma badawczo-konsultingowa wyspecjalizowana w zorientowanym na użytkownika projektowaniu rozwiązań interaktywnych". Firma jest związana z K2 Internet SA, która to spółka zainwestowała jakiś czas temu w "usability". Można to przeczytać na stronie, a ja wiem to też z innych źródeł, gdyż Komitywie szefuje Eryk Orłowski (pozdrawiam serdecznie), z którym znamy się już kilka dobrych lat. Na stronach Komitywy raportu nie widzę.

A więc jest jakiś raport o stronach internetowych wymiaru sprawiedliwości. Czy mógłbym prosić o udostępnienie tego raportu publiczności?

W Gazecie Prawnej (obok radcy prawnego z pewnej kancelarii, którego nie potrafię powiązać z omawianym tematem w sposób zadawalający) cytowany jest za to sędzia Marcin Łochowski, rzecznik Sądu Okręgowego dla Warszawy-Pragi, który nawiązuje do Biuletynu Informacji Publicznej (por. dział BIP niniejszego serwisu):

- Sądy muszą się z tego obowiązku wywiązywać, a z drugiej strony zakres tych informacji zamieszczanych w BIP-ie jest bardzo wąski i gdyby sądy poprzestawały tylko na tym, to te strony byłyby zupełnie niefunkcjonalne dla obywateli - tłumaczy sędzia Marcin Łochowski, rzecznik Sądu Okręgowego dla Warszawy-Pragi.

Dodaje, że zawartości stron BIP-u nie można dowolnie rozszerzać, gdyż zakres oraz rodzaj informacji, jakie są na nich publikowane, reguluje ustawa.

Trzeba przy tym dodać, że zgodnie z ustawą o dostępie do informacji publicznej (art. 1 ust. 1): "Każda informacja o sprawach publicznych stanowi informację publiczną w rozumieniu ustawy i podlega udostępnieniu na zasadach i w trybie określonych w niniejszej ustawie". Jest oczywiście rozporządzenie w sprawie Biuletynu Informacji Publicznej, które nie jest doskonałe (nawet po nowelizacji, która miała "gasić największe pożary" wywołane poprzednią wersją rozporządzenia - Zmiana rozporządzenia dot. Biuletynu Informacji Publicznej; nowelizacja miała mieć zresztą charakter czasowy - "uprośćmy na razie rozporządzenie, do czasu przygotowania lepszego, za co się weźmiemy niezwłocznie"). Problem nie w tym "jakie" informacje udostępniać (bo tu ustawa daje szerokie możliwości - "każdą informację w sprawach publicznych"), a w tym, czy tylko informacje czy też np. mechanizmy "transakcyjne" (por. Biała Księga Nowego BIP).

Ze względu na otocznie prawne i brak - często - świadomości elektronicznych mediów, pojawiają się za to "kwiatki" w BIPach, które straszą mimo zwracania na nie publicznej uwagi: por. Nowa odsłona Biuletynu Informacji "Publicznej", a wcześniej - co jednak poprawiono - BIP Państwowej Straży Pożarnej w Poznaniu jak słup ogłoszeniowy SEO, oraz poczyniono inne kroki zaradcze: Ktokolwiek widział, ktokolwiek wie, kto jest autorem logo BIP?). Generalnie można odnieść wrażenie, że nad BIP-ami i dostępem obywateli do zwykłej informacji w sprawach publicznych drogą elektroniczną (nie mówię już nawet o "publicznych usługach społeczeństwa informacyjnego") nikt nie panuje: Przygnębiający raport MSWiA na temat BIP.

Wracając do sądów - nie ma przecież podstawy, by sądy miały inne niż BIP strony internetowe, a te same sądy, które wydają wyroki uznające, że "portal internetowy trzeba rejestrować" prowadzą takie strony bez rejestracji (dziennika lub czasopisma): por. Czy "własne" serwisy internetowe administracji publicznej działają legalnie? i Proszę o typy osób publicznych do umieszczenia w doniesieniu o możliwości popełnienia przestępstwa.

Jestem za tym, by powstał jeden serwis internetowy administracji wymiaru sprawiedliwości. Oczywiście trzeba uważać. Znamy przykłady "wielkich projektów informatycznych", które są i były pożywką wielu tekstów publikowanych w mediach. Zamówienia publiczne to delikatna sprawa, podobnie jak dostępność państwa dla obywateli. A wymiar sprawiedliwości to emanacja władzy.