W Finlandii będzie restrykcyjne prawo "własności intelektualnej"

Wczoraj fiński parlament przyjął ustawę, która stanowi implementację na grunt tamtejszego prawa postanowienia europejskiej dyrektywy o ochronie prawa autorskiego. Od razu trzeba dodać (za innymi mediami komentującymi tę fińską legislację): przyjęta regulacja jest najbardziej "drakońską" implementacją dyrektywy wśród krajów europejskich.

Wydarzenie referuje serwis afterdawn.com: po akceptacji przez prezydenta ustawa wejdzie w życie za kilka miesięcy. Wcześniej ustawodawstwo fińskie było umiarkowane. Respektowało dozwolony użytek prywatny. Można było posiadać książki, płyty CD czy DVD. Autorzy byli zaspakajani za pomocą opłat (levies) od czystych nośników i urządzeń reprograficznych (zresztą podobnie jest dziś w Polsce). Po zmianie regulacji w Finlandii levies pozostały, ale...

Nielegalne będzie obchodzenie zabezpieczeń przed kopiowaniem nawet na własny użytek osobisty. Tu nasunęło mi się pytania: co uznamy za takie zabezpieczenie i co będzie stanowiło jego obejście? Być może, jak w przypadku włamania do systemu komputerowego trzeba będzie uznać, że banalne "zabezpieczenie" niczego nie zabezpiecza, a jego "obejście" nie jest obejściem zabezpieczenia.

Nielegalne będzie rozpowszechnianie (nawet bezpłatne) narzędzi służących do zdejmowania zabezpieczeń. Chodzi zarówno o narzędzia programistyczne jak i urządzenia istniejące w fizycznym świecie (physical devices). Nielegalne będzie również reklamowanie takich "narzędzi". Jak piszą autorzy omawianej analizy z serwisu afterdawn.com: Ustawodawca nie przewidział sposobu reklamowania, zatem należy uznać, iż na podstawie nowych przepisów ścigani będą również wszyscy ci, którzy na swojej stronie umieszczą link do takich narzędzi (np. link do rippera DVD może być uznany za reklamę narzędzi do obchodzenia zabezpieczeń).

Nie trzeba chyba dodawać, że również posiadanie narzędzi służących do obchodzenia zabezpieczeń przed kopiowaniem będzie również nielegalne. Wszelkie poradniki mówiące o tym, w jaki sposób zdejmować zabezpieczenia mogą być uznane za narzędzia służące do zdejmowania zabezpieczeń. Nawet "organizowanie dyskusji" dotyczacej zdejmowania zabezpieczeń będzie uznane za nielegalne.

Innymi słowy działania jakich dokonał DVD Jon w Norwegii na gruncie nowego prawa fińskiego byłyby nielegalne i zagrożone karą (Jon Johansen został uniewinniony w serii procesów, a chodziło o napisany przez niego, kontrowersyjny program DeCSS, umożliwiający m.in. kopiowanie płyt DVD). Branża muzyczna coraz głośniej mówi, że słuchanie muzyki jest przywilejem: nigdzie nie jest powiedziane, że użytkownicy Linux'ów czy Mac'ów mogą sobie słuchać w swoich komputerach muzyki czy przeglądać filmy, jeśli producenci nośników postanowią je wydawać jako działające "pod jedną platformą sprzętowo - programistyczną".

Już niedługo. Jeszcze kilka precyzyjnych posunięć legislacyjnych i będzie po tzw. wolnej kulturze. Dokona się proces analogiczny do "grodzenia gruntów wspólnych" poprzedzającego rewolucję przemysłową w Wielkiej Brytanii. Potem legislacja będzie chroniła nielicznych przed większością, a potem, jeśli powtórzą się wcześniej obserwowane mechanizmy - dojdzie do rewolucji informacyjnej :)

Na razie warto się zastanowić nad swobodą prowadzenia prac naukowych, wolnością słowa, czy dostępem do dóbr kultury.

Idzie "nowe". Aczkolwiek rodzi się również inny trend: oto zespoły muzyczne, firmy programistyczne, czy niezależni twórcy filmowi, nie chcąc poddać się wszechogarniającym machinom marketingowym wielkich korporacji z branży muzyczno-filmowo-programistycznej, tworzą wolną muzykę, wolne oprogramowanie, czy w inny sposób udostępnia swoją twórczość bez zabezpieczeń (a nawet wskazuje jak takie zabezpieczenia obejść). Również UE zastanawia się jak zagwarantować dostęp do dóbr kultury. Rodzi się twórcza "klasa średnia", która dzięki internetowi chce sama promować własną aktywność performerską. Z oczywistych powodów niepodoba się to wszelkim dotychczasowym pośrednikom, którzy potencjalnie zostaną wyeliminowani z tego "łańcucha pokarmowego" cyrkulacji dóbr niematerialnych. Pytanie tylko, który z trendów będzie bardziej skutecznie wpływał na kreowanie niedalekiej przyszłości...