prawo autorskie

Podobno "nie ma grabi od siebie". Zdaje się, że histeria związana z piractwem, a także działania lobbingowe zmierzające do silniejszej ochrony autorskich praw majątkowych wepchnęły nas w sytuację, w której musimy żyć ze swoimi autorskimi prawami majątkowymi do końca (chyba, że przeniesiemy na kogoś innego). Wiadomo, że autorskie prawa osobiste są niezbywalne (art. 16 ustawy). Jak przenieść autorskie prawa majątkowe do "dev/null"? Może być z tym kłopot. Być może warto zwrócić ustawodawcy uwagę na to, że potencjalnie ogranicza prawo autora do decydowania o tym, co się stanie z jego utworem, nie pozwala mu uwolnić utworu do domeny publicznej... Chyba, że wnioski, do których doszedłem poniżej są błędne... Tak czy inaczej - na internetowej stronie Sejmu RP znajdą Państwo plan sytuacyjny budynków sejmowych mojego autorstwa, który to plan (utwór) spróbowałem uwolnić do domeny publicznej. Czy skutecznie?

Internet ponoć jest transgraniczny - czyli przekracza granice państw. Państw suwerennych, które mają własne, krajowe regulacje. Owszem - tworzą się regulacje międzynarodowe, zwłaszcza takie, które określają prawo właściwe do oceny stosunków prawnych między różnymi podmiotami, etc. Na to wszystko nakładają się relacje umowne. Jednak widać już pewną praktykę polegającą na technicznym ograniczaniu dostępności do określonych materiałów ze względu na geograficzne ulokowanie zakończenia sieci, z której ktoś próbuje uzyskać dostęp do materiałów. Tym razem odnotowuję przypadek teledysku "Unfaithful".

Poszukuję autora aktualnie wykorzystywanego logo Biuletynu Informacji Publicznej, czyli BIP. Niestety żadna z osób, które pytałem o to, kto jest autorem tego utworu, nie potrafiła mi pomóc. Z nieoficjalnych źródeł wiem, że w MSWiA nie zachowały się żadne dokumenty dotyczące tego logo - brak umowy o przeniesienie autorskich praw majątkowych albo ewentualnie jakiegoś rachunku wystawionego przez plastyka, nie ma też dokumentu zatwierdzającego logo. Gdyby autor logo czytał te słowa (albo może jakiś jego znajomy, który widział, jak autor dokonywał aktu twórczego), to proszę o kontakt. Nie chodzi mi o to, by pomóc mu w uzyskaniu tantiem za dość "powszechne" wykorzystanie jego utworu, chciałbym po prostu przeprowadzić z nim wywiad.

Nie odnosząc się do sytuacji politycznej w Polsce wypada odnotować zamieszanie związane z wykonywaniem nagrań z rozmów we współczesnej praktyce działania władzy publicznej. W ostatnim czasie media zainteresowały się m.in. nagraniem rozmowy polityka z przedsiębiorcą przy obiedzie, nagraniem negocjujących polityków w hotelu poselskim, nagraniem rozmowy z wicepremierem, wykonanym przez Prokuratora Generalnego, nagraniem dziennikarza Rzeczpospolitej, dokonanym przez Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji, nagraniem rozmowy między prokuratorami, dokonanym przez jednego z nich, nagraniem wykładu jednego z duchownych, w którym odniósł się do działań żony Prezydenta RP. Wiele ciekawych kwestii prawnych może wynikać z analizy takich doniesień.

Pomyślałem, że warto odnotować, bo niebawem w Polsce też będą takie sprawy: zapadło rozstrzygnięcie sądu amerykańskiego, który uznał, że używanie stron zarchiwizowanych w serwisie The Wayback Machine jednak nie jest hackingiem. Cieszmy się. Chodziło o to, że przy okazji pewnego sporu pracownicy firmy prawniczej przeglądali strony internetowe, chociaż twórcy stron nie chcieli, by strony były dostępne. A więc The Wayback Machine, robots.txt i własność intelektualna z prawami pacjentów w tle.

Po niedawnym artykule autorstwa Michała Kosiarskiego, który podlinkował w tym serwisie Krzysztof Siewicz w komentarzu prawo autorskie do banknotów (a komentarz umieścił pod tekstem o zakazach fotografowania wprowadzanych de facto przez Wawel: Wawel chroni prawa fotografów???), wymieniłem się z autorem tekstu opublikowanego w Rzeczpospolitej szybką korespondencją. W pierwszych słowach napisałem: "Mógłby Pan pociągnąć temat tych banknotów, gdyż zgodnie z art. 4 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych nie stanowią przedmiotu prawa autorskiego urzędowe dokumenty, materiały, znaki i symbole a także akty normatywne lub ich urzędowe projekty". Dziś temat na łamach Rzepy podjął Piotr Szkudlarek.

Trwa dyskusja środowiskowa dotycząca odpowiedzialności za treści publikowane w internecie. Swój głos w tej sprawie opublikował dziś w Rzeczpospolitej mec. Xawery Konarski (serdecznie pozdrawiam), prezentując kilka tez. Miałem niedawno możliwość pospierania się z Xawerym na temat jego koncepcji (głównie chodzi w niej o kwestie pomocnictwa z art. 422 kodeksu cywilnego, do czego się jednak nie odniosę niżej) w czasie jednego ze szkoleń, w którym wspólnie braliśmy udział. Dlatego i tu pozwolę sobie na odniesienie do niektórych tez. Warto przy tym zauważyć, że dyskusja ta, chociaż w wielu przypadkach dotyczy prawa autorskiego, to musi opierać się również na ustawie o świadczeniu usług drogą elektroniczną.

Dyrekcja zamku na Wawelu postanowiła chronić prawa fotografów uniemożliwiając innym robienie zdjęć obiektu. Wikipedyści zostali odesłani z kwitkiem. "Nie zezwalamy na to, by ktoś samodzielnie wykonywał fotografie do publikacji. Dyrekcja ma prawo dysponować wizerunkiem Zamku Królewskiego na Wawelu. Pewne składniki owego wizerunku są nawet objęte ochroną jako znaki towarowe. To jest własność i możemy nią dysponować tak, aby nie zarabiał ktoś nieupoważniony. Nie może być odstępstwa od reguły" - wytłumaczył Jerzy Petrus, wicedyrektor ds. muzealnych w Zamku Królewskim... Ja już kiedyś podzieliłem się swoim zdziwieniem na wieść, że w Starej Pomarańczarni wprowadzono "zakaz fotografowania", by ktoś nie wydał "nielegalnego albumu" (por. Zatrzymano tłumaczy napisów...). Ktoś tu stawia coś "na głowie". "My Precious... It's ours, it is, and we wants it..."

W serwisie YouTube znów materiały, które wzbudzają kontrowersje. Tym razem chodzi o antypolskie i antysemickie filmy, przykłady nazistowskiej propagandy z lat 1933 - 1945. Za każdym razem, gdy poruszam temat tego typu, piszę od razu, że notatka nie jest w żadnym razie aktem pochwalania czy innej akceptacji tego, co sobą takie materiały reprezentują. Interesuje mnie to o tyle, o ile chodzi o obieg informacji w globalizującym się społeczeństwie. W tym przypadku również mowa jest o prawie autorskim, jako o narzędziu do blokowania treści. Nie pierwszy to raz.

Nie ma w tym nic nadzwyczajnego, że te podmioty, które mogą wywierać wpływ na prawo robią to w obronie swoich interesów. Wobec takich zjawisk tym ciekawszym polem badań jest kwestia słuszności określonych rozwiązań, badanie ich zasadności w oparciu o obiektywne kryteria czy ze względu na efekt, który uzyska się po wprowadzeniu danego rozwiązania. Ogłoszono esej, który opisuje badania dotyczące skuteczności ochrony prawa autorskiego i wynika z niego, że optymalnym czasem ochrony prawnoautorskiej jest 14 lat.