YouTube i filmy hitlerowskie

W serwisie YouTube znów materiały, które wzbudzają kontrowersje. Tym razem chodzi o antypolskie i antysemickie filmy, przykłady nazistowskiej propagandy z lat 1933 - 1945. Za każdym razem, gdy poruszam temat tego typu, piszę od razu, że notatka nie jest w żadnym razie aktem pochwalania czy innej akceptacji tego, co sobą takie materiały reprezentują. Interesuje mnie to o tyle, o ile chodzi o obieg informacji w globalizującym się społeczeństwie. W tym przypadku również mowa jest o prawie autorskim, jako o narzędziu do blokowania treści. Nie pierwszy to raz.

Zanim przejdę do tego, co na temat filmów publikuje dzisiejsza Rzeczpospolita, mam taką uwagę: otóż gdyby nie przegląd prasy - nie zwróciłbym uwagi na fakt dostępności filmów w Sieci. Prasa zwraca uwagę na problemy społeczne - taką pełni funkcję. Pierwszą rzeczą, którą zrobiłem po uzyskaniu informacji, było sprawdzenie czy faktycznie materiały są dostępne i co - tak naprawdę - przedstawiają. Sądzę, że nie tylko ja mam taki odruch. W ten sposób materiały w Rzeczpospolitej - paradoksalnie - zwiększyły dostępność opublikowanych filmów sprzed sześćdziesięciu lat... Rzeczpospolita publikuje dziś kilka tekstów poświęconych temu tematowi: Hitlerowskie filmy na YouTube, Totalitarna propaganda w Internecie oraz Nazistowska propaganda dostępna na YouTube.

W pierwszym z wymienionych tekstów Rzepa zastanawia się jak te filmy znalazły się w Internecie?

Niemieckie instytucje, które są posiadaczami praw autorskich do nich, blokują rozpowszechnianie nazistowskiej propagandy z lat 1933 - 1945. - Wyłącznie naukowcy mający odpowiednie pozwolenie są upoważnieni do wypożyczania tych filmów. Jest to bardzo ostro kontrolowane - mówi "Rz" Monika Heusterberg z Federalnego Archiwum Filmowego w Berlinie. Zaznacza, że po to, aby ograniczyć dostępność tych filmów, nie zostały one zapisane na nowoczesnych nośnikach, a ich umieszczenie na YouTube jest przestępstwem - zarówno rozpowszechniania propagandy nazistowskiej, jak i łamania praw autorskich.

Podobnie jak w przypadku spraw związanych z Mein Kampf autorstwa Hitlera (por. Grzywna 5 tys, bo księgarz powinien wiedzieć o prawach oraz Umorzono warunkowo postępowanie w sprawie Mein Kampf) - tu również zatem prawo autorskie zamiast promocji twórczości służy do blokowania obiegu idei.

Drugi z tekstów to dwugłos Antoniego Dudka, historyka i doradcy prezesa IPN oraz Włodzimierza Borodzieja, historyka z Uniwersytetu Warszawskiego. Pierwszy z przepytywanych przez Rzepę komentatorów stwierdził m.in.: "Jeśli tak zdecydowanie walczy się u nas z pornografią w Internecie, to podobnie powinno się walczyć z propagandą nazistowską. Szkodliwość społeczna obu tych zjawisk jest porównywalna". Antoni Dudek nie uważa, by komentarz do tych materiałów cokolwiek miał zmienić w odbiorze filmów. Drugi zaś z dyskutantów ma nieco inne zdanie. Stwierdził mianowicie: "Takie filmy mają walor edukacyjny, młodzi ludzie powinni je oglądać. Jednak należy je pokazywać z fachowym komentarzem"...

Trzeci z tekstów opublikowanych przez Rzeczpospolitą przynosi informacje na temat sposobów przygotowywania tego typu propagandowych materiałów. Pełne nienawiści i przygotowane na bazie manipulacji, po ich wyświetlaniu w Niemczech wybuchały zamieszki na tle rasowym...

Generalnie - trudny temat.

Z jednej strony informacja szuka ujścia w świecie globalnego obiegu cyfrowych danych, z drugiej strony systemy prawa (biorąc pod uwagę ogrom zbrodni, krzywd, ludzkiego nieszczęścia) zabraniają i karzą rozpowszechnianie niektórych rodzajów informacji. Powyżej screen z serwisu YouTube. Niektóre z filmów obejrzano już ponad 17 tys razy. Zadziwia, że w systemie ocen generowanych przez użytkowników serwisu filmy te otrzymały tak wysokie oceny... Kto miał z YouTube sobie te filmy pobrać na dysk - już to zrobił. Raz opublikowaną informację (zwłaszcza w internecie) trudno znów schować. A przecież - przepraszam za to nawiązanie - to przecież ten sam reżim, który jest odpowiedzialny za powstanie tych właśnie filmów znany jest z tego, że ceremonialnie palił książki na wielkich stosach. Warto zauważyć, że zdjęcie przedstawiające palenie książek z 1933 roku, które opublikowano w Wikipedii - właśnie poddano procedurze kasowania. Powód? Prawa autorskie.

A to, jak trudno zrobić cokolwiek z materiałami opublikowanymi w internecie, może obrazować przykład Redwatch. Ten serwis jest dostępny w internecie pomimo całego tego zamieszania w mediach, oburzenia, działań policji (por. Redwatch i listy proskrypcyjne w sieci, Redwatch: rozpoczęto zatrzymania, Aresztowany admin Redwatch, Zablokowano Redwatch).

Zgodnie z art. 256. polskiego kodeksu karnego: "kto publicznie propaguje faszystowski lub inny totalitarny ustrój państwa lub nawołuje do nienawiści na tle różnic narodowościowych, etnicznych, rasowych, wyznaniowych
albo ze względu na bezwyznaniowość, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności
do lat 2." Ten sam kodeks karny w artykule kolejnym stwierdza: "Kto publicznie znieważa grupę ludności albo poszczególną osobę z powodu jej przynależności narodowej, etnicznej, rasowej, wyznaniowej albo z powodu jej bezwyznaniowości lub z takich powodów narusza nietykalność cielesną innej osoby, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3."

Podobne komentarze i doniesienia gromadzę w dziale waśni niniejszego serwisu.