UOKiK o uzależnieniu od przedsiębiorców, standardach wymiany danych i ograniczaniu konkurencji

Jest pierwsza jaskółka. Chodzi o wchodzenie na ścieżkę uzależnienia, otwarte standardy oraz (w pewien sposób) zamówienia publiczne. Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów nałożył na Narodowy Fundusz Zdrowia oraz na Przedsiębiorstwo Informatyczne Kamsoft (Kamsoft) kary w wysokości pół miliona złotych (na każdy z podmiotów). Chodziło o niedozwolone - zdaniem Prezesa UOKiK - porozumienie między spółką a NFZ, które ograniczało konkurencję na rynku programów komputerowych. O problemach związanych z podobnymi tematami pisałem w tekście Informatyzacja ochrony zdrowia i bezpieczeństwo danych pacjentów (warto też sięgnąć do linków w komentarzach). Dział informatyzacja pełny zaś jest rozważań związanych z podobnymi praktykami. Być może otwiera się nowa możliwość walki o dopuszczenie różnych przedsiębiorstw do rynku. Decyzja jednak nie jest jeszcze ostateczna.

Na stronie Urzędu znajduje się notatka prasowa dotycząca nałożonej kary (cytuje je poniżej w całości), ale również dostępna jest decyzja z 6 lipca 2007 r. RLU Nr 28/2007, wydana przez Prezesa UOKiK (Delegatura w Lublinie).

W pierwszej części decyzji - umorzono postępowanie antymonopolowe przeciwko Konsorcjum Kamsoft-SPIN z siedzibą w Katowicach pod zarzutem zawarcia porozumienia z Narodowym Funduszem Zdrowia z siedzibą w Warszawie i Panią Lidią Sołtysik-Kamińską prowadzącą działalność gospodarczą pod nazwą Przedsiębiorstwo Informatyczne Kamsoft z siedzibą w Katowicach. Tu decyzja przywołuje jako podstawę: art. 105 par. 1 kodeksu postępowania administracyjnego w związku z art. 80 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (Dz. U. z 2005 r. Nr 244 poz. 2080 i z 2006 r. Nr 157, poz. 1119 i Nr 170 poz.1217) i stosownie do art. 28 ust. 6 ustawy z dnia 15 grudnia 2000r. o ochronie konkurencji i konsumentów … oraz w związku z art. 131 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (Dz. U. Nr 50 poz. 331 ze zm.), a także § 6 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 19 lutego 2002 r. w sprawie określenia właściwości miejscowej i rzeczowej delegatur Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (Dz. U. z 2002 r. Nr 18 poz. 172, z 2003 r. Nr 6 poz. 68).

W drugiej części uznano za ograniczającą i naruszającą zakaz, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 6 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, praktykę polegającą na zawarciu porozumienia przez Narodowy Fundusz Zdrowia (NFZ) i Panią Lidię Sołtysik – Kamińską działającą pod nazwą Przedsiębiorstwo Informatyczne Kamsoft (Kamsoft) na krajowym rynku programów komputerowych działających w NFZ (KS-SIKCH, KS-SWD i KS-SWD2), a służących rejestracji i monitorowaniu oraz rozliczaniu świadczeń zdrowotnych wykonywanych przez świadczeniodawców w ramach zawartych z NFZ kontraktów polegającego na bezpłatnym udostępnieniu świadczeniodawcom obok programu KS-SWD, jednostanowiskowej wersji programu KS-SWD2, którego autorem jest firma Kamsoft, a którego możliwości techniczne wykraczają poza funkcje niezbędne do rozliczania przez świadczeniodawców zawartych umów z NFZ, dając możliwość całkowitej komputeryzacji jednostki medycznej świadczeniodawcy, które ogranicza konkurencję poprzez eliminowanie innych przedsiębiorców, także wnioskodawcy, z rynku programów komputerowych służących do obsługi jednostek podstawowej opieki medycznej (w tym umożliwiających rozliczanie umów z NFZ) i nakazuje się zaniechanie jej stosowania.

Ta część decyzji przywołuje jako podstawę: art. 28 ust. 6 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (Dz. U. z 2005 r. Nr 244 poz. 2080 i z 2006 r. Nr 157, poz. 1119 i Nr 170 poz. 1217), art. 9 w związku z art. 5 ust. 1 pkt 6 wskazanej wyżej ustawy oraz w związku z art. 131 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (DZ. U. Nr 50 poz. 331 ze zm.), a także § 6 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 19 lutego 2002 r. w sprawie określenia właściwości miejscowej i rzeczowej delegatur Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów.

W trzeciej części decyzji zaś uznano za ograniczającą i naruszającą zakaz, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 6 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, praktykę polegającą na zawarciu porozumienia przez Narodowy Fundusz Zdrowia (NFZ) i Panią Lidię Sołtysik – Kamińską działającą pod nazwą Przedsiębiorstwo Informatyczne Kamsoft (Kamsoft) na krajowym rynku programów komputerowych działających w NFZ (KS-SIKCH, KS-SWD i KS-SWD2), a służących rejestracji i monitorowaniu oraz rozliczaniu świadczeń zdrowotnych wykonywanych przez świadczeniodawców w ramach zawartych z NFZ kontraktów polegającego na:

1. organizowaniu przez NFZ wspólnie z pracownikami Kamsoftu działającymi w ramach podpisanej przez NFZ Umowy serwisowej z Konsorcjum szkoleń dla świadczeniodawców, na których rozdano im bezpłatną wersję jednostanowiskową programu KS-SWD2 opracowaną przez Kamsoft i namawiano do korzystania wyłącznie z programów tej firmy, gdy wersja wielostanowiskowa tego programu była dostępna na rynku za opłatą,

2. publikowanie przez NFZ, opracowanych przez Kamsoft, z opóźnieniem niekompletnych informacji dotyczących standardów wymiany danych na rok 2004, 2005, gdy firma Kamsoft miała dostęp i wykorzystywała te informacje dużo wcześniej aniżeli konkurenci na rynku, co znacznie utrudniało dostosowanie programów świadczeniodawców korzystających z oprogramowania innych firm aniżeli Kamsoft do zmienianych wymagań sprawozdawczości w NFZ,

które ogranicza konkurencję poprzez eliminowanie innych przedsiębiorców, także wnioskodawcy, z rynku programów komputerowych służących do obsługi jednostek podstawowej opieki medycznej (w tym umożliwiających rozliczanie umów z NFZ) i stwierdza się zaniechanie jej stosowania z dniem 16 stycznia 2004 r. w zakresie punktu 1. i 27 listopada 2005 r. w zakresie pkt 2.

Są jeszcze części: czwarta (nałożenie na Panią Lidię Sołtysik-Kamińską prowadząca działalność gospodarczą pod nazwą Przedsiębiorstwo Informatyczne Kamsoft z siedzibą w Katowicach kary pieniężnej w wysokości 500.000,00 zł), piąta (nałożenie na Narodowy Fundusz Zdrowia w Warszawie kary pieniężnej w wysokości 500.000,00 zł, płatnej do budżetu państwa) i szósta (koszty postępowania).

To bardzo ważna decyzja (chociaż nie jest ostateczna, gdyż przysługuje prawo do odwołania się od niej do Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów).

Poniżej zaś notatka prasowa opublikowana na witrynie UOKiK:

Kary o łącznej wysokości miliona złotych nałożył Prezes UOKiK na uczestników niedozwolonego porozumienia – Narodowy Fundusz Zdrowia i Przedsiębiorstwo Informatyczne Kamsoft. Kwestionowana praktyka trwała dwa lata. Urząd nakazał jej zaniechanie

Podstawą działań Urzędu był wniosek złożony przez spółkę Klif z Lublina. Zarzuciła ona Narodowemu Funduszowi Zdrowia oraz Przedsiębiorstwu Informatycznemu Kamsoft zawarcie niedozwolonego porozumienia, które ograniczało konkurencję na rynku programów komputerowych stosowanych w branży medycznej. Nieprawidłowości potwierdziło prowadzone od stycznia 2005 roku przez Urząd postępowanie antymonopolowe.

Placówki medyczne, które współpracują w ramach zawartych kontraktów z Narodowym Funduszem Zdrowia muszą zgodnie z prawem zdawać regularnie sprawozdania z ich realizacji. Odbywa się to za pomocą programu komputerowego opracowanego specjalnie na potrzeby NFZ oraz dowolnego oprogramowania placówki medycznej.

Podczas badania sprawy Prezes UOKiK ustalił, że NFZ podpisał umowy dotyczące programu komputerowego obsługującego serwer i świadczenia innych usług informatycznych m.in. ze spółką Kamsoft. Jednym z elementów zawartych kontraktów było organizowanie przez przedsiębiorcę szkoleń dla pracowników placówek medycznych, na których polecano oprogramowanie Kamsoftu. Jego instalacja dawała możliwości komputeryzacji w przyszłości całej placówki medycznej. Ponadto oferowano bezpłatną jednostanowiskową wersję programu, która jak przekonywali szkoleniowcy miała najlepiej współpracować ze stosowanym przez Fundusz oprogramowaniem. Praktyka trwała od 2004 roku.

Zdaniem Prezesa UOKiK wspólne działania NFZ i Kamsoftu, których celem było promowanie nowego programu komputerowego służącego do rozliczania świadczeń zdrowotnych przez placówki medyczne – były niezgodne z prawem. Opisane praktyki spowodowały, że placówki współpracujące z Funduszem masowo rezygnowały z oferty informatycznej spółek konkurencyjnych i przechodziły na program Kamsoftu, polecany także przez NFZ i udostępniany bezpłatnie na jego stronach internetowych w wersji jednostanowiskowej. Otworzyło to spółce drogę do opanowania rynku programów komputerowych obsługujących placówki medyczne. W opinii Prezesa UOKiK istniejące nielegalne porozumienie przyczyniło się do ograniczenia dostępu do tego rynku innym przedsiębiorcom nieobjętym zmową.

Wobec powyższego, Prezes UOKiK wydał decyzję nakazującą zmianę kwestionowanej praktyki. Na przedsiębiorców zostały nałożone kary pieniężne – Kamsoft 500 tys. zł, NFZ 500 tys. zł.

Decyzja nie jest ostateczna. Przedsiębiorcom przysługuje prawo odwołania się od niej do Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów.

Nie jest to pierwsza decyzja dotycząca Narodowego Funduszu Zdrowia. W marcu 2007 roku Prezes UOKiK zobowiązał NFZ do zmiany praktyki dotyczącej ustalania ceny na usługi stomatologiczne. Zdaniem Urzędu Fundusz zaniżał koszty usług. Wówczas UOKiK odstąpił od nałożenia kary finansowej.