Udostępnienie danych dotyczy spraw karnych

Pomieszanie z poplątaniem. Tak - jak przypuszczam - można by ocenić dzisiejszą debatę o prawach autorskich i sposobach walki z ich naruszeniami. Widać, jak ciężar ochrony przesuwa się stopniowo na prawo karne, chociaż prawo autorskie i relacje związane z ochroną tych praw należą raczej do domeny prawa cywilnego. Trwają prace nad IPRED2 (Albo konsument, albo osadzony, czyli europejski projekt IPRED 2, Parlament Europejski przyjął IPRED2) i tam mowa o penalizacji, ale trwa też debata w Europejskim Trybunale Sprawiedliwości. Na razie jest opinia rzecznika generalnego ETS dotycząca sporu pomiędzy organizacją Productores de Música de España (Promusicae) a Telefónica de España, S.A.U. (operator telekomunikacyjny, dostawca usług). Stopniowo będą się pojawiać wyroki, które rzucą więcej światła na zawiłe sprawy związane z literą prawa, która to litera pojawia się w tak interesującym, pełnym lobbingu i nacisków, procesie.

Zacznijmy od początku. Przed Hiszpańskim sądem toczy się jeszcze sprawa o korzystanie z oprogramowania Kazaa... Hiszpański sąd Juzgado de lo Mercantil nº5 de Madrid zwrócił się do Trybunału Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich (ETS) w dniu 26 czerwca 2006 r. o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym. O sprawie pisałem w komentarzu Nie zapominamy do tekstu Dystrybutorzy w trosce o prawa twórców w dyskusji o ograniczeniach odpowiedzialności wynikających z ustawy o świadczeniu usług drogą elektroniczną. Z tematem oczywiście związane jest też zagadnienie retencji danych telekomunikacyjnych...

Pytanie prejudycjalne, które trafiło do ETS, brzmi:

Czy prawo wspólnotowe, a w szczególności art. 15 ust. 2 i 18 dyrektywy 2000/31/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 8 czerwca 2000 r. w sprawie niektórych aspektów prawnych usług społeczeństwa informacyjnego, w szczególności handlu elektronicznego w ramach rynku wewnętrznego, art. 8 ust. 1 i 2 dyrektywy 2001/29/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 22 maja 2001 r. w sprawie harmonizacji niektórych aspektów praw autorskich i pokrewnych w społeczeństwie informacyjnym, art. 8 dyrektywy 2004/48/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie egzekwowania praw własności intelektualnej oraz art. 17 ust. 2 i art. 47 Karty Praw Podstawowych Unii Europejskiej, zezwala państwom członkowskim na ograniczenie ciążącego na operatorach sieci i usługodawcach w zakresie połączeń elektronicznych, dostępu do sieci telekomunikacyjnych i przechowywania danych obowiązku przechowywania i udostępniania danych dotyczących połączeń i ruchu związanych z połączeniami ustanowionymi w trakcie świadczenia usług społeczeństwa informacyjnego wyłącznie do przypadków dochodzenia karnego lub w celu ochrony bezpieczeństwa publicznego, czy też przypadków zagrożenia bezpieczeństwa narodowego, z wyłączeniem postępowań cywilnych?

18 lipca 2007 roku ukazała się opinia w tej sprawie (C-275/06), którą sporządziła rzecznik generalny: Juliane Kokott (o rzecznik Juliane Kokott można przeczytać w Wikipedii, podobnie jak o rzecznikach generalnych Trybunału Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich). Opinia ta nie została jeszcze udostępniona w języku polskim ani angielskim, jednakże na stronach ETS dostępna jest np. w języku niemieckim, portugalskim, hiszpańskim, estońskim, etc...

Da się chyba tę opinię sprowadzić do lakonicznego stwierdzenia: Ciążący na operatorach sieci i usługodawcach w zakresie połączeń elektronicznych, dostępu do sieci telekomunikacyjnych i przechowywania danych obowiązek przechowywania i udostępniania danych dotyczy spraw karnych, nie zaś cywilnych. Chociaż to zbyt duże uproszczenie.

Materiały dotyczące sprawy dostępne są w serwisie ETS.

Kłania się procedura. W Trybunale Sprawiedliwości pracuje ośmiu „rzeczników generalnych”. Ich opinie jeszcze nie oznaczają stanowiska ETS. Rolą takich rzeczników jest przedstawianie uzasadnionych opinii w sprawach wniesionych do Trybunału. Do każdej sprawy przydzielany jest konkretny sędzia i konkretny rzecznik generalny. Dlatego ostrożnie trzeba podchodzić do takich rewelacji jak w tekście Wielkie zwycięstwo europejskich udostępniających?, gdzie czytamy m.in.: "Wczoraj, Rzecznik Generalny Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości orzekł, że Prawo Wspólnotowe nie zezwala na zmuszanie ISP do ujawniania danych osobowych osób podejrzanych o udostępnianie plików. Orzeczenie to stanowi przełom i duże zabezpieczenie dla użytkowników, którzy korzystają z sieci i programów do udostępniania plików".

Nie mamy do czynienia z orzeczeniem, a jedynie opinią (i cóż z tego, że często orzeczenia ETS pokrywają się z opiniami rzeczników?).

Dziennik Internautów w tekście Ściganie użytkowników P2P może być utrudnione w Europie jest już ostrożniejszy. Pisze: "Europejscy dostawcy usług internetowych nie powinni udostępniać danych swoich użytkowników w przypadku spraw cywilnych dotyczących naruszenia praw autorskich - wynika z opinii wydanej przez Rzecznika Generalnego Trybunału Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich. Oznacza to, że ściganie osób oskarżonych o pobieranie muzyki z internetu może nie być na Starym Kontynencie tak proste jak w USA". Dalej zaś serwis omawia o co chodzi w sprawie.

A o co chodzi? W hiszpańskim procesie chodzi o to, że organizacja Promusicae zażądała od hiszpańskiego operatora Telefonica, by udostępnił dane użytkowników pobierających pliki za pomocą programu Kazaa (a więc chodzi tu o peer-2-peer). Operator nie udostępnił informacji, a sprawa trafiła do sądu. Sąd zaś zadał pytanie prejudycjalne ETS'owi.

Jeśli ktoś chciałby poszerzyć wiedzę dotyczącą pytań prejudycjalnych może sięgnąć do materiału Wskazówki dotyczące procedury występowania z pytaniami prejudycjalnymi do Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości, opublikowanego na stronach Ministerstwa Sprawiedliwości. W omawianej wyżej sprawie sąd hiszpański zadał ETSowi pytanie w kwestii wykładni instrumentów prawnych UE, gdyż rozstrzygnięcie tych kwestii było - zdaniem sądu orzekającego - niezbędne do wydania wyroku.

Można też sięgnąć do hiszpańskich źródeł:

• La disputa Promusicae-Telefónica por la identidad de usuarios P2P llega a Europa
• Promusicae quiere que Telefónica revele la identidad de los internautas que comparten archivos por internet
• Disputa Promusicae-Telef?nica por identidad usuarios P2P llega a Tribunal UE
• La disputa Promusicae-Telefónica por la identidad de usuarios P2P llega a Europa

I wielu innych...