"Notice and takedown" od drugiej strony, czyli jeśli dojdzie do nadużycia

W Polsce jakoś wymiar sprawiedliwości jeszcze niechętnie stosuje art. 14 ustawy o świadczeniu usług drogą elektroniczną, stąd niewiele wiemy na temat tego, jak rozumieć "wiarygodną wiadomość". Na razie wiele osób się boi, gdy dostaje list z żądaniem usunięcia "danych o bezprawnym charakterze". Wiadomo też, że większemu łatwiej "przekonać" mniejszego do "ingerencji redakcyjnej". W USA zaś jest już praktyka stosowania analogicznych przepisów i teraz wymiar sprawiedliwość poszedł dalej: co, jeśli wysyłający żądanie zablokowania danych wie (albo powinien wiedzieć), że nie są one bezprawnie opublikowane? Czy jest tu jakaś odpowiedzialność? Może być - tak wynika z rozstrzygnięcia w sprawie Lenz v. Universal Music Corp.

O wyroku w sprawie Lenz v. Universal Music Corp (No. 07-3783 (N.D. Cal. August 20, 2008); PDF) napisał Tomasz Rychlicki w tekście Pomyśl przed żądaniem usunięcia, a przywołał tam m.in. krótką notatkę Joe Gratza pt. N.D. Cal.: Senders of DMCA Takedowns Must Consider Fair Use.

Opisywana sprawa doczekała się już odrębnej nazwy - “dancing baby” case, a ustalony przez sąd stan faktyczny był następujący: matka dzieciom, Stephanie Lenz, nagrała klip wideo (całość trwa 30 sekund i dostępna jest w serwisie YouTube "Let's Go Crazy" #1; aktualnie obejrzało ten klip ponad 645 tys osób). Widać tam dzieci Lenz, które popychają dziecięce wózeczki dla lalek. Lenz nagrywała dzieci, gdy z radia (albo magnetofonu, itp) słychać było utwór "Let’s Go Crazy" (marnej jakości, jak to przy domowym nagraniu video, gdy coś w tle "leci z radia"). Dzieci w rytm tego nagrania sobie podskakiwały i tańczyły. Wykonawcą tego utworu jest Prince, zaś działania prawne uruchomiła wytwórnia Universal Music Corp., wysyłając właśnie takedown notice (wytwórni przysługują prawa autorskie związane z tym utworem). Doszło do potyczki sądowej, w której po stronie Stephanie Lenz stanęli prawnicy z the Electronic Frontier Foundation (zresztą na stronie tej organizacji zebrane są materiały na temat tej sprawy: Lenz v. Universal). 24 lipca 2007 roku Stephanie Lenz złożyła pozew sądowy związany z nadużyciem prawa ("seeking injunctive relief and damages for misrepresentation of copyright claims under the Digital Millennium Copyright Act") i się zaczęło. Universal w kolejnych pismach domagał się oddalenia przez sąd tego pozwu jako bezzasadny, jednak 20 sierpnia 2008 roku sąd wydał orzeczenie, w którym odrzucił wnioski wytwórni (a tak naprawdę: po stronie pozwanych są obecnie UNIVERSAL MUSIC CORP., UNIVERSAL MUSIC PUBLISHING, INC., oraz UNIVERSAL MUSIC PUBLISHING GROUP).

Tomek Rychlicki relacjonuje podstawę prawną:

Jeżeli wnioskodawca działający w trybie “takedown notice”, świadomie dopuszcza się zafałszowania informacji co do “bezprawności” umieszczonego i zakwestionowanego materiału, to osobie, przeciwko której zostało skierowane “takedown notice” przysługuje roszczenie na podstawie przepisów 17 U.S.C. §512(f). Muszę przyznać, że jest to dobra konstrukcja prawna, której niestety nie uświadczysz w analogicznych regulacjach w Polsce i w prawie Unii Europejskiej.

A powodem odrzucenia przez sąd wniosku Universal o oddalenie pozwu Lenz było w tym przypadku to, że wykorzystanie fragmentu nagrania w klipie wideo było - zdaniem sądu - działaniem w ramach instytucji fair use (na temat fair use, która to instytucja jest nieco inna od "naszego" dozwolonego użytku, przeczytaj m.in w tekście Pobieranie muzyki z Sieci). Odrzucając wniosek o oddalenie powództwa sąd uznał, że Lenz może w dalszej części procesu argumentować za tezą, iż wytwórnia Universal, wysyłając takedown notice, działała w złej wierze ("...the Court has considerable doubt that Lenz will be able to prove that Universal acted with the subjective bad faith required by Rossi, and following discovery her claims well may be appropriate for summary judgment, Lenz’s allegations are sufficient at the pleading stage" - tu sąd odwołuje się do sprawy Rossi v. Motion Picture Ass’n of America, Inc., 391 F.3d 1000, 1004 (9th Cir. 2004), w której ustalono standard dla oceny "dobrej wiary" - "good faith belief"). Istotnym elementem sporu będzie najprawdopodobniej to, że Universal działa na rynku "praw autorskich" jako profesjonalista, a zatem wydawnictwo powinno znać przepisy, które stanowią wyjątki lub ograniczenia monopolu prawnoautorskiego (tak jak u nas - dozwolony użytek osobisty i publiczny).

Ta sprawa jeszcze się nie kończy, a właściwie dopiero się zaczyna. W Polsce zaś czekamy na pierwsze rozstrzygnięcia dotyczące art. 14 ust. 1 ustawy o świadczeniu usług drogą elektroniczną.

Przeczytaj również:

• Roszczenie przeciwko serwisom aukcyjnym o zaniechanie naruszenia
• Dystrybutorzy w trosce o prawa twórców
• Tiffany v. eBay - za oceanem na razie wygrywa eBay
• Nie wiem jak było, ale wyłączyli anime.com.pl
• Jedna spółka puszcza kampanię, druga pisze do blogera w sprawie reklamy
• eBay się odwoła od paryskiego wyroku
• Piasek w trybach modelu biznesowego YouTube
• Wertepy strategii "sue'em all" czyli co może się stać, gdy owce są uzbrojone
• Można złożyć pozew o naruszenie dóbr osobistych, ale ciekawa jest też trzykrotność wynagrodzenia
• Dalsze boje o usunięcie danych z Naszej-klasy (sąd i prokuratura wydały postanowienia)
• Dyskusje: Odpowiedzialność firmy hostingowej za przechowywanie danych o bezprawnym charakterze
• "Super negatyw" - odpowiedzialność platformy aukcyjnej za komentarze użytkowników
• Kto powienien odpowiadać za naruszenia czci?