Bardzo sprytny plan wprowadzenia patentów na oprogramowanie traktatem UE-USA

Może nie do końca udana analogia. Lecz wyobraźmy sobie, że można również patentować przepisy kulinarne ... nawet te najbardziej zaawansowane. Wówczas zamiast ulubionych naleśników czy pierogów babci musielibyśmy kupić je od jedynego ich producenta lub opłacić licencję na produkcję tych posiłków.

Tak właśnie obecnie jest. Oryginalne przepisy kulinarne są zastrzegane albo... receptura jest ukrywana.

Trudno mi sobie wyobrazić jaki to superpomysł PROGRAMISTYCZNY mógłby mieć ktoś, kto z jednej strony nie potrafi go sam zaprogramować, a z drugiej uważa, że praca programisty to to samo co praca sekretarki zapisującej to co szef dyktuje.
Albo ktoś ma pojęcie o problemach programowania i naprawdę może sam coś stworzyć, albo nie ma a wtedy wkład programisty jest spory.

Ale tak naprawdę to nic nie zmienia - wystarczy podpisać z programistą umowę o przeniesienie autorskich praw majątkowych i już cieszymy się prawami autorskimi. Jeśli programista jest na etacie (tak jak np. sekretarka), to w ogóle nie ma problemu bo z mocy ustawy do nas należą utwory które wykonali w ramach pracy.

Znane są (np. w świecie metrologii i głowic pomiarowych) przykłady jak to firma stara się znaleźć i opatentować wszelkie możliwe rozwiązania danego problemu, aby przystopować konkurencję. Wtedy konkurent musi się naprawdę bardzo nagimnastykować, aby to obejść.

Wyobraża Pan sobie co by było, gdyby parę lat temu ktoś opatentował np. ideę programowania obiektowego? A czemu nie po kolei także: IF, FOR, WHILE - a już ELSE, czy ELSEIF - to już taki przełom był, że aż się prosiło...

Co do porównania UE i USA - myślę, że akurat podejście do spraw patentowania oprogramowania nie jest tym co spowodowało tą różnicę.
A sam fakt że ogólnie USA radzą sobie lepiej nie oznacza, że wszystko robią lepiej, ani że rozwiązania dobre w kraju bardziej rozwiniętym nadają się do stosowania np. w Polsce (ile jesteśmy za USA?) .

W największym skrócie: prawo autorskie chroni konkretny produkt, a nie funkcjonalność. Patent chroni funkcjonalność, a nie konkretny produkt.

Wobec tego w Pana przykładzie o producencie, który wycofuje z rynku swój produkt i zmusza do zakupu kolejnej wersji, niekoniecznie przydanej dla użytkowników:

• jeżeli ten produkt jest chroniony tylko prawem autorskim, to każdy konkurent może napisać substytut (nie kopię!) i użytkownicy nie są zmuszeni do zakupu wersji narzuconej przez producenta;
• jeżeli natomiast produkt jest chroniony patentem, to uprawniony z patentu może zabronić konkurentom produkcji substytutów i każdy jest zmuszony do zakupu takiej wersji, którą narzuca producent

W takim razie, rzeczywiście - uprawniony z patentu ma wprost idealne warunki na rynku.

Prawo autorskie nie chroni dwuklików i ikonek jako idei. Chroni konkretną ikonkę jako utwór graficzny. Dwuklik za pomocą prawa autorskiego byłby dość trudny do objęcia "ochroną".

To, że prawo autorskie nie chroni idei lecz formę wyrażenia tych idei jest gwarancją postępu. Nikt na tym nie traci, lecz wszyscy zyskują. Np. dzięki temu, że nikt nie może mieć wyłączności na ideę portalu społecznościowego, to możemy mieć wiele tych portali i każdy może sobie wybrać. Jeżeli idea portalu byłaby chroniona - byłby na całym świecie tylko jeden portal lub ewentualnie tylko takie portale, które spełniają widzimisię pomysłodawcy.

Licencja prawno-autorska na program wygasa po 5 latach tylko wtedy, gdy strony nie określiły w umowie czasu jej trwania. Licencji można udzielić na czas nieokreślony (wtedy wygasa po wypowiedzeniu) lub na dowolny czas określony (wtedy, jeżeli ten termin jest dłuższy niż 5 lat, po 5 latach licencja przekształca się w licencję udzieloną na czas nieokreślony).

W odniesieniu do argumentu o USA. Ochrona patentowa to nie jedyna różnica z UE. Myślę, że decydujące dla rozwoju jest tam raczej sposób współpracy biznesu z uczelniami, tworzenie warunków do powstawania takich zbiorowisk jak dolina krzemowa, łatwy dostęp do venture capital... W takich warunkach nawet system patentowy nie jest w stanie przeszkodzić :)

Prostym przykładem prawidłowego działania systemu patentowego są tutaj algorytmy kompresji audio i video (h.264, mp3, jpeg). Każdy może napisać własną implementację w dowolnym języku programowania jaki sobie wymyśli, ale jeśli jego implementacja jest algorytmicznie równoznaczna wtedy podlega patentowi. Moim zdaniem algorytm jako taki powinno dać się opatentować, ale jego implementację powinno chronić się poprzez prawo autorskie.

Cały problem polega na tym, że takich "właściwych" patentów jest niewiele. Gro przyznawanych patentów jest podobnych do patentu na dwumlask, czy "wyświetlanie czcionki na monitorze". Takie patenty w branży informatycznej są patentami "na koło".

Korporacje w USA mogą sobie pozwolić na utrzymywanie status quo, ale mniejsi gracze po prostu bankrutują. Brak patentów na oprogramowanie w UE do tej pory spowodował, że wiele projektów przenosi się właśnie tutaj. Moim zdaniem (jako pracującego w zawodzie programisty, ale praktycznego laika prawnego) urzędy patentowe UE nie są jeszcze odpowiednio przygotowane na wprowadzanie patentów na oprogramowanie i wprowadzenie systemu na wzór Amerykański pozbyłoby rynek kolejnego atutu. Wydaje mi się, że strona Intela o własności intelektualnej i reformie systemu patentowego, dobrze podsumowuje obecny stan "Key Issues".

A czy na pewno jest tak, że Pana pomysł jest nowy i nie wykorzystuje żadnych już istniejących rozwiązań? Czy przypadkiem ktoś nie uzyskał wcześniej patentu na rozwiązanie, którego Pana pomysł jest rozwinięciem, uzupełnieniem etc.? Czy z wpływów bieżących uzyskiwanych po opatentowaniu swojego pomysłu byłby Pan w stanie finansować opłaty licencyjne za cudze patenty wykorzystane w Pana wynalazku? A ile będzie kosztowało sprawdzenie, które z istniejących patentów Pan narusza? No i najważniejsze - czy funkcjonujące już na rynku podmioty posiadające te patenty zechcą w ogóle udzielić Panu licencji, czy też będą wolały nie wpuszczać na rynek konkurencji?

Na patent softwareowy też nie byłoby pana stać :). Czyli jakaś korporacja podchwyciłaby pomysł i go opatentowała. Nie dość, że by nie musieli się spieszyć z jego realizacją, to pan nie mógłby nad nim pracować. Oczywiście jeżeli pana pomysł nie wymaga wielokrotnego klikania (US pat. 6727830) czy appletów (US pat. 5838906) oraz wielu innych ciekawych opatentowanych oczywistości.

Doświadczenia z USA pokazują, że większość patentów softwarowych dotyczy rzeczy oczywistych i jedyne w czym pomagają to monopolizacja pewnego sektora rynku (problemy z softwarową symulacją środowiska dźwiękowego - patent Creative). Megakorporacje patentują rzeczy nie dlatego, żeby chronić je przed innymi, ale po to, żeby mieć coś na wymianę z innymi korporacjami. Wynika z tego, że patenty mają za zadanie tylko podnosić koszty produkcji różnych rzeczy (nie tylko oprogramowania) do poziomów nieosiągalnych dla małych przedsiębiorstw. Według mnie wygląda to na hamowanie innowacyjności, a nie jej wspieranie.

Wedle mojej skromnej wiedzy:

1.Tylko jeśli patent został zastrzeżony na terenie UE. Nie chodzi o konieczność płacenia licencji ale o MOŻLIWOŚĆ użycia tego algorytmu - to o możliwości decyduje właściciel i nie ma on obowiązku udzielania licencji każdemu chętnemu.

2.Zależy od szczegółów patentu, czyli tzw. zastrzeżeń. To konflikt z zastrzeżeniami decyduje, czy patent obejmuje Twój produkt, czy też nie.

3.Obowiązuje zdaje się zasada odwrotna. Dowieść trzeba winy i to na skarżącym spoczywa obowiązek wskazania naruszenia patentu. Przedmiotem patentu może być sposób na pieczenie jabłka a nie pieczenie jabłka - identyczny rezultat nie ma tu zdaje się wiele do rzeczy.

4.Nie znam górnej granicy, dolna jest określana wolą patentującego i wysokością uiszczonych przezeń opłat. Przynajmniej u nas.

5.Żadne? Nie jest to przestępstwo ścigane z urzędu - w USA patent daje prawo do pozwania naruszającego a nie jego ściganie z automatu. Jedną ze strategii obronnych jest wliczenie pozwu i ugody w koszta. Przy ilości patentów idących w setki tysięcy i rozmiarach kodu.... Jak duża jest szansa zatopienia?

Polecam:http://patentabsurdity.com/ skupione na rynku amerykańskim do wstępnego przeczytania oraz http://www.rzecznikpatentowy.org.pl/ celem zasięgnięcia profesjonalnej porady.