EPLA: Trzecia runda walki przeciw patentom na oprogramowanie

Ad.1. Napisałem w tekście: "W przemówieniu nie pada też słowo "oprogramowanie"". W tekście też mowa o rezolucji. Przygotowując powyższy tekst wyszukałem i umieściłem w nim bezpośredni link do materiałów Grupy Roboczej przygotowującej EPLA. Możesz mi Drogi Marku zarzucić subiektywny punkt widzenia (co się publicystom zdarza; heh fajnie brzmi - "publicysta"), ale wierzę, że nie zarzucisz mi braku rzetelności i tego, że nie wskazuję źródeł. Przywołam jeszcze jedno: European Parliament: sensible compromise on EPLA-related resolution.

Ad.2. Cytuję materiał roboczy FFII i zaznaczam to w tekście.

Ad.3. Chętnie poznałbym Twoje zdanie na ten temat. Dyskusja się toczy i przedstawiłem źródła jednej jak i drugiej strony. Twoje zdanie, Marku, jest dla mnie niezwykle cenne, gdyż bardzo szanuję Twoją pracę jako rzecznika patentowego. To, że się możemy czasem różnić w oglądzie rzeczywistości, lub w wyciąganych wnioskach, nie zmienia faktu, że zawsze uważnie słuchałem tego co masz do powiedzenia w sprawach związanych z własnością przemysłową.

Obaj wiemy, że tematyka patentowa i system rozstrzygania sporów związanych z tym zagadnieniem jest znacznie bardziej skomplikowany niż wynika z powyższej notatki. Obaj też wiemy (jak sądzę, a zdziwiłbym się, gdyby było inaczej), że w Polsce obejmuje się już ochroną patentową rozwiązania, które na podstawie ustawy patentowane być nie mogą. A tu są takie przykłady, które znasz przecież doskonale: "System wiązania sekretów kryptograficznych z systemem komputerowym tolerującym zmiany sprzętowe" albo Proces optymalizacji linku odsyłającego do innej strony sieciowej - takie właśnie do Urzędu Patentowego RP zostały złożone tłumaczenia europejskich patentów na oprogramowanie. Ta sprawa dotyczy również Polski. Wyżej są złożone tłumaczenia, więc zgoda, jeśli uznasz, że mylę pojęcia (by nie napisać: "manipuluję"). Ale przecież udzielono również patentów (tak, wiem, że przecież można złożyć skargę i walczyć o to, że udzielono patentu, chociaż istota zgłoszonego "wynalazku" ma charakter nietechniczny, albo nienowy; nie mam do Ciebie Marku pretensji, że nie złożyłeś takiej skargi, do siebie również, bo już nie wyrabiam czasowo, aby angażować się w takie spory przed UPRP, być może pojawi się ktoś, kto będzie trzymał "społeczny palec" na pulsie. Być może nawet będzie skuteczny...).

Zdania dotyczące systemu ochrony europejskiej również są podzielone i trudno się dziwić, że każdy ciągnie w swoją stronę (ja w każdym razie się temu nie dziwię). Był taki komunikat np. że BSA nie chce już patentu wspólnotowego (por. Patent law opposed) - jeśli ktoś nie śledzi tych spraw, to uzna, że to dziwne :)

Pytasz o innowacyjność. Być może istotnie mamy różny ogląd tego, w jaki sposób uzyskać innowacyjność, a być może mówiąc o innowacyjności myślimy o różnych rzeczach. I tak może być. Ja stoję na stanowisku, że na drodze do innowacyjności stoją monopole (w tym monopole tzw. własności intelektualnej). W moim odczuciu - tam gdzie jest monopol nie ma konkurencji. Zaczynam nagle mówić o konkurencji, ale jeszcze nie o pieniądzach, bo rozwój społeczny nie zawsze musi oznaczać podejście, w którym w tle brzęczą dolary lub euro. W ten sposób pojawiły się pieniądze. Oczywiste jest dla mnie, że ten kto chce pomnażać swoje przychody musi sam o to zadbać. Korzystne rozwiązania legislacyjne w zakresie ochrony prawami wyłącznymi, takimi jak patent, jest dla niektórych podmiotów niezwykle pożądane. Niektórych. Innowacyjność (a już daleko od niej odbiegłem) nie musi mieć wiele wspólnego z zabezpieczeniem interesów wąskiej (czy to prowokacja? nadużycie? skrót myślowy?) grupy podmiotów zainteresowanej powiększaniem swojego portfolio praw wyłącznych. W moim odczuciu spór o patenty (w tym o te, na oprogramowanie) to spór cywilizacyjny. Po jednej stronie są ci, którzy mają interes w jednym rozwiązaniu, po drugim zaś ci, którzy reprezentują interes inny (nota bene - przy okazji poprzedniej rundy sporów o patenty na oprogramowanie dowiedziałem się, ze finansuje mnie podobno kartel z Indii, który przeciwstawia się "korzystnym rozwiązaniom w zakresie rozwoju innowacyjności w Europie", odpowiedziałem, że jeśli istotnie są gdzieś takie fundusze, to udostępnie swój numer konta bankowego i będę liczył na obfite przelewy i to nie dlatego, że jestem przeciw innowacyjności, wręcz przeciwnie).

A weźmy jeszcze "wędkę technologiczną". Znów pewnie będziemy mieli odmienny punkt widzenia na temat "wspierania innowacyjności w RP" (a pytałeś o to). Zarząd Internet Society przyjął niedawno stanowisko w sprawie tego projektu: Uchwała nr 19/2006 Zarządu ISOC Polska z dnia 19 września 2006 r. w sprawie Programu „Wędka Technologiczna” (link do całości stanowiska, poniżej wyrwane z kontekstu fragmenty). Jak wiesz Marku nie jestem członkiem władz Stowarzyszenia. Zacytuję fragment tego dokumentu, w którym relacjonuje się dyskusję Europejską:

Odnotowując pogląd Komisji Europejskiej, że UE powinna posiadać efektywny, wolny od luk prawnych i przyjazny dla użytkowników system ochrony własności intelektualnej, co sprzyjałoby przedsiębiorczości w dziedzinach zaawansowanych technologicznie, Parlament dodał, że ochrona własności intelektualnej nie może kolidować z otwartym dostępem do dóbr publicznych i wiedzy publicznej. Parlament wezwał Komisję do promowania społeczeństwa sprzyjającego integracji społecznej i opartego na wiedzy poprzez wspieranie, na przykład, wolnego i otwartego oprogramowania oraz licencjonowania typu Powszechna Licencja Publiczna (GPL) i Licencja Publicznej Dokumentacji (PDL).

Innowacyjność i dostęp do dóbr kultury może stać w opozycji do poszerzania porfolio patentowego niektórych przdsiębiorców (zwłaszcza w erze globalizacji). Cytując dalszy fragment stanowiska ISOC Polska:

Należy uwzględnić, że dla rozwiązań informatycznych, a także innych z niepatentowalnych dziedzin (m. in. w sferze usług) transfer wiedzy odbywa się na podstawie innych niż licencje patentowe zasad prawnych.

I dalej:

2. Należy uwzględnić, że także w dziedzinach, w których patentowanie odgrywa rolę pozytywną, większe znaczenie niż uzyskiwanie patentów ma skuteczność obrony przed oskarżeniami o naruszanie patentów konkurencji. Dlatego program Wędki Technologicznej powinien nie tylko umożliwiać finansowanie kosztów patentowania, lecz równolegle niezbędna jest możliwość uzyskania wsparcia finansowego przy prowadzenie sporów patentowych, również za granicą. Branża informatyczna powinna uzyskać od państwa polskiego w miarę efektywną całościową ochronę przed roszczeniami opartymi na wątpliwych patentach. Potrzebne są systematyczne działania prowadzące do unieważniania udzielanych przez Europejski Urząd Patentowy patentów na oprogramowanie. Bez nich te niesłusznie udzielone przywileje prowadziłyby do niezasłużonej przewagi rynkowej i blokowania innowacyjnych rozwiązań.

Słusznie zarzucisz mi, być może, że skaczę z tematu na temat. To prawda. Sytuacja jest złożona. W jaki sposób wyznaczyć proste i zrozumiałe granice tego sporu dla „ludzi mniemających pojęcia o prawie patentowym”? Potrafisz? Jedna z możliwych, subiektywnych ocen mogłaby być taka: długi ogon kultury versus globalne korporacje. Można to oczywiście oświetlać w różnych światłach: komuniści versus innowacyjne i prężne korporacje tamowane przez darmozjadów, którzy nie rozumieją, iż inwestycje na innowacyjność potrzebują ochrony prawnej, by to się w ogóle opłacało. Można też spróbować w innym świetle: doszukując się sporu pomiędzy interesem ogólnospołecznym, stawiającym godność człowieka ponad inne wartości, a pazernymi molochami, uwikłanymi w bezduszny lobbing. W ten sposób właśnie dyskusja przechodzi w spór światopoglądowy. I chociaż z różnych stron oświetlić można ten spór, to chyba obaj jesteśmy w stanie zgodzić się co to tego, że spór istnieje?

Gdy myślę o innowacyjności - myślę nie tylko o biznesie i o pewności obrotu (w domyśle: "gospodarczego"). Pewność obrotu jest dla mnie ważną wartością, o która należy walczyć. Kiedy myślę o innowacyjności zakładam, że chodzi o wstępowanie na wyższy szczebel rozwoju kultury (oj, wiem, że "kultura" to śliski temat w dyskusji między prawnikami :).

Odpowiedziałem na stawiane przez Ciebie pytania? Chętnie poznam Twój punkt widzenia. Jak Ty widzisz linie podziału i interesy, o które zabiegają obie (jeśli są tylko dwie) strony? Zawsze z zainteresowaniem słuchałem/(czytałem) merytorycznej argumentacji w podobnych sporach. Twojej zaś zwłaszcza, gdyż darzę Cię Marku szacunkiem i sympatią, której - czemu, mam nadzieję, nie zaprzeczysz - dawałem wielokrotnie wyraz. Gdy piszesz o tym, że po moim gongu (chociaż to nie ja w niego uderzyłem - co chciałbym sprostować niniejszym) "z pewnością zastępy ludzi staną do walki" - jesteś dla mnie aż nazbyt uprzejmy :) Nie mam takich mocy sprawczych. Wyszło prawie tak, jakby po jednym tekście opublikowanym w hobbystycznym serwisie tysiące statków wyruszało w morze.

I jeszcze na koniec pewne stanowiska: Jeśli zapytasz czy jestem za tym, by istaniły takie instytucje prawne jak patent - odpowiem, że owszem, jestem za tym. Dodam jednocześnie, że nie w sferach, które nie powinny być patentowane, wymieniając przykładowo sferę idei, algorytmy, mając w pamięci czynnik nowości, nieoczywistości i techniczny charakter wynalazku. Jeśli zadasz mi pytanie o prawo autorskie (wielu uczestników dyskusji myli te pojęcia, bo i „własność intelektualna” stanowi „worek” do którego wspólnie się je wkłada; ja nie mylę) - odpowiem, że jest potrzebne, być może jednak chroni ono dziś nie tych, których można nazwać autorami. Faktycznie potencjalne linie sporu mogą mienić się różnorodnością barw i odcieni. Pytanie tylko, czy istnieje jakiś cel, co do którego obaj się zgodzimy, że warto do niego dążyć wspólnie?

--
[VaGla] Vigilant Android Generated for Logical Assassination