Panoptikon czyli wszystko wiedzieć
Pod koniec XVIII wieku Jeremy Bentham (filozof i krytyk brytyjskiego systemu prawnego) wymyślił, a następnie zaprojektował więzienie, którego koncepcja polegała na tym, że strażnicy mogli obserwować więźniów, ale więźniowie nie wiedzieli, kiedy (i czy w ogóle) są przez strażników obserwowani. Koncepcja skrytego obserwowania wielokrotnie pojawiała się w literaturze, wystarczy wymienić "1984" Orvella, "Paradyzję" Zajdla, czy "Raport mniejszości" (Minority Report) - ostatnio bardziej znany jako film, chociaż w rzeczywistości to ekranizacja opowiadania Philipa K. Dicka.
Bentham opublikował swoje przemyślenia na temat więzienia w pracy (cyklu listów) pt. "Panoptikon" (cykl miał jeszcze długi podtytuł: "...albo Dom Nadzoru opisujący ideę nowych zasad budowy wszelkich zakładów, w których wszelkiego rodzaju osoby winny się znajdować pod nadzorem, w szczególności więzień, ale też aresztów, fabryk, warsztatów, przytułków, lazaretów, manufaktur, szpitali, domów wariatów i szkół wraz z planem zarządzania..."; listy były napisane w 1787 roku "do przyjaciela w Anglii"). Kiedy Bentham pisał swoje listy nie wiedział jeszcze, że dwieście lat później na ulicach światowych metropolii instalowany będzie system monitoringu wizyjnego, który działał będzie podobnie jak jego więzienie. System monitoringu wizyjnego ma różne nazwy: Closed Circuit TeleVision (stąd skrót CCTV), telewizja dozorowa, Telewizja Przemysłowa, telewizja w układzie zamkniętym i jest to element telewizji użytkowej związany z monitorowaniem i zabezpieczaniem osób i obiektów.
Korzystanie z tego systemu niesie ze sobą wiele dylematów i wyzwań, w szczególności na temat prywatności obywateli, ochrony danych osobowych, ale przecież również pojawiają się pytania o prawa autorskie, artystyczne wykonania, pojawiają się problemy dotyczące zakresu kompetencji i uprawnień osób zarządzających takim systemem. Uprawnione są różne pytania: "Kto obserwuje tych, którzy obserwują nas?", "Jak zabezpieczone są gromadzone nagrania?", "Kto może z nich korzystać?", "Czy gromadzenie i przechowywanie materiałów z monitoringu wizyjnego jest przetwarzaniem danych osobowych?".
Odwiedź dział CCTV niniejszego serwisu.
Piotr VaGla Waglowski
Piotr VaGla Waglowski - prawnik, publicysta i webmaster, autor serwisu VaGla.pl Prawo i Internet. Ukończył Aplikację Legislacyjną prowadzoną przez Rządowe Centrum Legislacji. Radca ministra w Departamencie Oceny Ryzyka Regulacyjnego a następnie w Departamencie Doskonalenia Regulacji Gospodarczych Ministerstwa Rozwoju. Felietonista miesięcznika "IT w Administracji" (wcześniej również felietonista miesięcznika "Gazeta Bankowa" i tygodnika "Wprost"). Uczestniczył w pracach Obywatelskiego Forum Legislacji, działającego przy Fundacji im. Stefana Batorego w ramach programu Odpowiedzialne Państwo. W 1995 założył pierwszą w internecie listę dyskusyjną na temat prawa w języku polskim, Członek Założyciel Internet Society Poland, pełnił funkcję Członka Zarządu ISOC Polska i Członka Rady Polskiej Izby Informatyki i Telekomunikacji. Był również członkiem Rady ds Cyfryzacji przy Ministrze Cyfryzacji i członkiem Rady Informatyzacji przy MSWiA, członkiem Zespołu ds. otwartych danych i zasobów przy Komitecie Rady Ministrów do spraw Cyfryzacji oraz Doradcą społecznym Prezesa Urzędu Komunikacji Elektronicznej ds. funkcjonowania rynku mediów w szczególności w zakresie neutralności sieci. W latach 2009-2014 Zastępca Przewodniczącego Rady Fundacji Nowoczesna Polska, w tym czasie był również Członkiem Rady Programowej Fundacji Panoptykon. Więcej >>
