Wstępne wyniki konsultacji patentowych

Komisja Europejska opublikowała wstępne wyniki ogólnoeuropejskich konsultacji związanych z ewentualnym wprowadzeniem patentu wspólnotowego. Najliczniej odpowiedziała branża IT. Dużą rolę odgrywają wcześniej przygotowane przez organizacje społeczne szynele odpowiedzi. Jeśli Komisja uważa, że wyniki są niereprezentacyjne – organizuje dodatkowy panel.

W dokumencie Preliminary findings: issues for debate (PDF, 17 stron) można znaleźć garść wykresów obrazujących kto i jak odpowiedział na zaproszenie Komisji do przesyłania uwag, dotyczących przyszłej polityki patentowej Unii Europejskiej. Odpowiedziało 2515 podmiotów (1493 indywidualnych odpowiedzi, 664 odpowiedzi z panelu adresowanego do małych i średnich przedsiębiorstw , a jeśli chodzi o branże zainteresowane problemem patentowania, to IT znalazło się na drugim miejscu. Komisja otrzymała 143 ankiety z Polski, co plasuje nas na 5 miejscu w UE pod względem chęci do udziału w konsultacjach na ten temat).

Kategorie podmiotów przesyłających Komisji swoje głosy w konsultacjach patentowych: 1% akademickie ośrodki, 9% obywatele, 40% przedsiębiorstwa, 3% stowarzyszenia przedsiębiorców, 2% inne stowarzyszenia, 4% podmioty działające w branży patentowej (praktycy patentowi - odpowiedzi indywidualne, 13% odpowiedzi na podstawie "prefabrykatów" dystrybuowanych w ramach społeczności), ... Na uwagę zasługuje to (co również zauważyła Komisja, że w tych konsultacjach wiele odpowiedzi opartych było na "standardowych", przygotowanych wcześniej przez respondentów odpowiedziach). Open source & software developers przyporządkowano do SR, czyli Standard Replies. Z tego środowiska wpłynęło 24% podobnych w sumie odpowiedzi.

Wyniki pokazują, że branża IT najliczniej odpowiedziała na konsultacje (255 odpowiedzi), na wykresie wyprzedza ją tylko specjalny, zorganizowany przez Komisję panel SME (małych i średnich przedsiębiorstw). Na drugim miejscu pod względem odpowiedzi jest branża farmaceutyczna z 35 aplikacjami przesłanymi Komisji, a zaraz za nią, z 34 aplikacjami, są przedsiębiorstwa "wielobranżowe".

12 lipca w Brukseli odbędzie się publiczna dyskusja (Public Hearing on Future Patent Policy in Europe) na temat reformy europejskiego systemu patentowego. W czasie tego debaty zaprezentowane zostaną wyniki konsultacji, w tym wyniki badań nad ekonomicznymi i społecznymi aspektami patentowania w "dzisiejszej gospodarce". Zapowiadana debata ma rozpocząć drugą fazę konsultacji społecznych, która zakończy się zaprezentowaniem przez Komisję jej własnego poglądu na temat przyszłej polityki patentowej w UE.

W moim odczuciu z przebiegu tych konsultacji wynika już następująca konkluzja: Komisja pozwala przesyłać aplikacje wszystkim, ale jeśli oparte są na jakimś szymelu - grupuje je w wynikach właśnie pod względem tego szymela. To dość racjonalne działanie, bo nie chodzi Komisji o to, by otrzymać bardzo wiele takich samych aplikacji, a o to, by uzyskać indywidualne, konkretne odpowiedzi.

Jeśli Komisja uznaje, że w badaniach nie są reprezentowane te środowiska, na której jej zależy - wówczas organizuje panel i za pomocą różnych instytucji przeprowadza dodatkową ankietę. To interesująca praktyka, gdyż może potencjalnie stanowić narzędzie sterowania wynikami (nie twierdzę, że akurat wyniki są sterowane w tym przypadku, a jedynie zwracam na to uwagę; chociaż może warto się zastanowić nad sposobem prezentacji wyników, gdzie celowo wyłącza się pewne kategorie inforamcji do innego wykresu...).

Najważniejszy chyba wniosek jest taki, że w społeczeństwie informacyjnym najbardziej zainteresowani dyskusją na temat patentów (czy szerzej - praw wyłącznych) jest branża IT, wyprzedzając znacznie tradycyjnie osadzony w patentach przemysł farmakologiczny. Duży wpływ na to miały przygotowane przez FFII szymele odpowiedzi. Ułatwiło to znacznie respondentom formułowanie swoich aplikacji i przesłanie ich do Komisji. Warto o tym pamiętać w przyszłości.