Szykuje się poważna nowelizacja ustawy o normalizacji

Na stronie BIP Kancelarii Prezesa Rady Ministrów znajduje się projekt ustawy o normalizacji. "Przedstawiony projekt ustawy o normalizacji określa cele i zasady normalizacji w Polsce oraz jej organizacje i finansowanie". Jednym z motywów nowelizacji ustawy jest to, że Dyrektywa 98/34/WE Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiająca procedurę wymiany informacji w dziedzinie norm i przepisów technicznych oraz zasad dotyczących usług społeczeństwa informacyjnego (Dz. U. L 204 z 21.7.1998), zmieniona dyrektywą 98/48/WE Parlamentu Europejskiego i Rady (Dz. U. L 217 z 5.8.1998) zawiera definicje normy dobrowolnej, podstawowe zasady normalizacji oraz wezwanie państw członkowskich do podjęcia odpowiednich środków, w ramach ich kompetencji, w celu zapewnienia, że krajowe jednostki normalizacyjne przestrzegają tych zasad... "Prywatyzacja" PKN?

Piszę o tym, gdyż normalizacja przewija się co jakiś czas w dyskusji na temat informatyzacji państwa i standardów w teleinformatyce. Zmiany zatem w ustawie o normalizacji mogą okazać się dość ważne w tych dziedzinach. Chociaż wprowadzone "pośrednio" - mogą istotnie wpłynąć na legislacje w innych dziedzinach. Zwracam też uwagę, że w pracach nad ustawą nie uczestniczyło MSWiA – ministerstwo-gospodarz informatyzacji (warto też przypomnieć, że w Radzie Informatyzacji jest przedstawiciel Prezesa PKN).

Wszystkie pisma w sprawie nowelizacji ustawy o normalizacji dostępne są - jak powiedziałem - w BIPie KPRM. Jest tam ustawa, uzasadnienie, poszczególne pisma z rozdzielnika z prośbą o wyrażenie opinii, projekty rozporządzeń do ustawy, uwagi do projektu ustawy o normalizacji - odpowiedzi na pismo DP. 10-14(1)/07/ES z dnia 19.01.2007... Wszystko w PDF. Ustawa i uzasadnienie niestety nie ma polskich znaków. Tym bardziej takich, których kodowanie zgodne byłoby z ISO/IEC 8859-2, nie mówiąc o PN-93 T-42118.

Z uzasadnienia:

Przedstawiony projekt ustawy o normalizacji określa cele i zasady normalizacji w Polsce oraz jej organizacje i finansowanie. Cele i zasady normalizacji pozostały niezmienione w stosunku do uregulowań zawartych w obowiązującej ustawie z dnia z dnia 12 września 2002 r. o normalizacji (Dz. U. Nr 169, poz.1386, ze zm.). Projekt ustawy wprowadza natomiast zasadnicze zmiany w zakresie organizacji i finansowania normalizacji w Polsce.

Proponowane zmiany maja na celu, w większym stopniu niż obecnie, zbliżenie organizacji normalizacji krajowej do organizacji normalizacji na szczeblu europejskim i międzynarodowym. Wprowadzenie nowych regulacji w życie przyczyni się również do zmniejszenia w dłuższym okresie wydatków ze środków publicznych na funkcjonowanie krajowej jednostki normalizacyjnej, co było głównym motywem rozpoczęcia prac nad niniejszym projektem ustawy.

Podstawowe założenia do projektu ustawy zostały wypracowane w ramach prac Zespołu do Spraw Opracowania Systemowych Rozwiązań Funkcjonowania Polskiego Komitetu Normalizacyjnego, powołanego zarządzeniem Nr 119 Prezesa Rady Ministrów z dnia 4 sierpnia 2006 r.

W skład Zespołu weszli przedstawiciele: Szefa Kancelarii Prezesa Rady Ministrów; ministra właściwego do spraw budżetu i finansów publicznych; ministra właściwego do spraw gospodarki; Komitetu Integracji Europejskiej; oraz Polskiego Komitetu Normalizacyjnego Ponadto, do prac Zespołu zostali zaproszeni z głosem doradczym eksperci i przedstawiciele Rady Normalizacyjnej, Polskiej Akademii Nauk oraz ogólnopolskich organizacji pracodawców.

Przyjęte przez Zespól założenia do systemowych rozwiązań funkcjonowania Polskiego Komitetu Normalizacyjnego, są następujące:

• Polski Komitet Normalizacyjny traci status państwowej jednostki budżetowej i staje się osobą prawną zrzeszającą na równych prawach podmioty (osoby prawne i jednostki nie posiadające osobowości prawnej) zainteresowane normalizacją. Skarb Państwa staje się z mocy ustawy członkiem PKN. Ze względu na fakt wykonywania przez PKN niektórych zadań mających charakter publiczny oraz w związku z zainteresowaniem państwa we wspieraniu rozwoju normalizacji w Polsce, Skarbowi Państwa przysługują dodatkowe prawa (np. prawo wyznaczania do 1/3 członków Rady PKN, prawo wyboru Prezesa PKN w niektórych przypadkach) ale również dodatkowe obowiązki (finansowania działalności PKN w większym zakresie niż pozostali członkowie). Niezależnie od powyższego PKN zachowuje niezależność od administracji rządowej co przejawia się w finansowaniu części zadań ze składek członkowskich i innych przychodów, nie mających charakteru dofinansowania z budżetu państwa oraz w niezależności organów PKN - wybór Prezesa w trybie konkursu.
• Struktura organizacyjna PKN przedstawia się następująco. Zgromadzenie Ogólne Członków PKN jest organem, do którego zadań należą kwestie ustalania strategii rozwoju normalizacji, wyboru pozostałych organów PKN oraz zatwierdzania sprawozdań z działalności tych organów. Rada PKN ma charakter organu nadzorującego działalność PKN. Prezes PKN ma charakter organu wykonawczego – prowadzi sprawy PKN i reprezentuje PKN.
• Przy PKN działają komitety techniczne PKN, wykonujące prace normalizacyjne.
• Obsługę organów PKN i komitetów technicznych zapewnia Centralny Sekretariat PKN.
• Działalność PKN jest finansowana z trzech źródeł: budżetu państwa, składek członkowskich i innych przychodów własnych PKN. Koszty prac merytorycznych związanych z opracowywaniem konkretnych produktów normalizacyjnych ponosi sam zainteresowany. W niektórych przypadkach opracowywanie konkretnych norm może być finansowane z budżetu państwa. Przewidywana wysokość składki członkowskiej w pierwszym okresie działania nie powinna być wyższa niż 4 tys. zł.
• Rozwiązania dotyczące praw autorskich i zasad udostępniania norm pozostają co do zasady takie same jak w obowiązującej ustawie z dnia 12 wrzesnia 2002 r. o normalizacji. Polskie Normy korzystają z ochrony jak utwory literackie, a autorskie prawa majątkowe przysługują krajowej jednostce normalizacyjnej. Ustawa o dostępie do informacji publicznej nie narusza ochrony polskich norm.

(...)

Uzasadnienie do ustawy ma 38 stron tekstu. Zwracam uwagę na te prawa autorskie i na konieczność finansowania działalności PKN z trzech źródeł, w tym „innych przychodów własnych”. Trudno mi się oprzeć wrażeniu, że te inne przychody w znacznej części będą pokrywane z przychodów związanych z eksploatacją praw autorskich.

Z perspektywy tematyki niniejszego serwisu warto zwrócić uwagę na działania następujących komitetów technicznych PKN:

• 11 Telekomunikacji - Ministerstwo Gospodarki jest podmiotem wymienionym w dziale "Zakres współpracy krajowej na etapie programowania prac i opiniowania dokumentów"
• 170 Terminologii Informatycznej i Kodowania Informacji - tu warto odnotować, że Ministerstwo Gospodarki i Ministerstwo Obrony Narodowej wymienione są w części "Zakres współpracy krajowej na etapie programowania prac i opiniowania dokumentów". Nie wymieniono MSWiA - odpowiedzialnego za informatyzację
• 171 Sieci Komputerowych i Oprogramowania - tu jest jedynie Ministerstwo Gospodarki; Przy okazji polecam też uwadze opublikowane w BIP Uwagi KT nr 171 do projektu ustawy, a tam m.in.: "Rozdział 2, Art. 3 dopisać: ułatwianie tworzenia społeczeństwa informacyjnego. uzasadnienie: powszechne stosowanie informatyki wymaga stosowania wielu norm".
• 172 Kart Identyfikacyjnych - Ministerstwo Gospodarki
• 182 Ochrony Informacji w Systemach Teleinformatycznych - tu jest Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji obok Ministerstwa Obrony Narodowej i Narodowego Banku Polskiego
• 183 Bezpieczeństwa Urządzeń Informatycznych, Telekomunikacyjnych i Biurowych - Ministerstwo Gospodarki i Ministerstwo Obrony Narodowej
• 288 Multimediów - tu jest Ministerstwo Transportu i Budownictwa
• 302 Zastosowania Informatyki w Ochronie Zdrowia - Centrum Systemów Informacyjnych Ochrony Zdrowia, Ministerstwo Zdrowia, Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów

Lista wszystkich komitetów: Wykaz Komitetów Technicznych PKN.

Z art. 5. projektu ustawy:
(...)
4. Przepisy prawne mogą zawierać odesłanie do Polskich Norm.
5. Polskie Normy korzystają z ochrony jak utwory literackie, a autorskie prawa majątkowe do nich przysługują krajowej jednostce normalizacyjnej. Ochronie podlegaja także Polskie Normy, do których odesłanie zawierają przepisy prawne, a także Polskie Normy ustanowione lub zatwierdzone przed dniem wejścia w życie ustawy.
6. Przepis ust. 5 stosuje się odpowiednio do norm europejskich i międzynarodowych, z zachowaniem porozumień międzynarodowych.
7. Ochrony Polskich Norm, o której mowa w ust. 5, nie narusza ustawa z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. Nr 112, poz. 1198, z pózn.zm.)

Art. 6. Przepisy art. 5 ust. 3, 5-7 odnoszą się również do innych niż Polskie Normy produktów normalizacyjnych wprowadzonych przez krajową jednostkę normalizacyjną, przy czym produkty takie mogą zostać wprowadzone w języku oryginału.

Warto jeszcze zacytować inny fragment uzasadnienia:

W projekcie ustawy pozostawiono przepis art. 5 ust. 7. Co prawda, zaproponowana zmiana statusu PKN powoduje, że do podmiotu tego nie będzie się stosować przepisów ustawy o dostępie informacji publicznej. Jednakże pozostawienie przepisu art. 5 ust. 7 ma na celu uniemożliwienie pozyskiwania norm jako informacji publicznej w przypadku, kiedy w opracowywanie norm są zaangażowane organy administracji publicznej i normy są tworzone za publiczne pieniądze.

Czytaj również:

• Plan Informatyzacji Państwa na lata 2007-2010 - projekt
• www.standardy.org
• Migawki z Legionowa - dyskusja o interoperacyjności, standardach i informatyzacji państwa
• Informatyzacja, akty wykonawcze, delegacje i ich konstytucyjność
• O stosowaniu Polskich Norm i minimalnych standardach w informatyzacji
• Projekt rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie minimalnych wymagań dla systemów teleinformatycznych
• Neutralność technologiczna państwa
• Neutralność technologiczna w aktualnej wersji projektu PIP
• Głos za uznaniem neutralności technologicznej za priorytet
• Interpelacja w sprawie neutralności technologicznej
• Odpowiedź na interpelację w sprawie neutralności technologicznej
• Standardy w egovernment - czy mogę mieć wrażenie manipulacji?