Utwory osierocone (Orphaned Work) w USA

W USA po raz kolejny do Kongresu trafiły projekty ustaw, które dotyczą tzw. utworów osieroconych. Chodzi o to, żeby zwiększyć dostępność takich utworów, co do których nie wiadomo kto jest ich autorem. Jednym z pomysłów jest rejestracja utworów w specjalnym rejestrze, w celu uzyskania ochrony. Na przeszkodzie we wprowadzaniu takich ustaw stoją postanowienia Konwencji Berneńskiej, która wprowadza generalną zasadę, iż utwory są chronione niezależnie od spełnienia jakichkolwiek formalnych kroków.

W marcu przed specjalna podkomisja Kongresu, Subcommittee on Courts, the Internet, and Intellectual Property, rozpatrywała sprawę promowania wykorzystywania utworów osieroconych: Hearing on Promoting the Use of Orphan Works: Balancing the Interests of Copyright Owners and Users. W efekcie projekt ustawy został złożony w Kongresie: H.R. 5889: Orphan Works Act of 2008 (zgodnie z opisem: "To provide a limitation on judicial remedies in copyright infringement cases involving orphan works" - projekt przedstawiony w Kongresie 24 wkietnia 2008), przy czym nie jest to jedyny projekt, bo jest jeszcze: S. 2913: Shawn Bentley Orphan Works Act of 2008 (zgodnie z opisem: "A bill to provide a limitation on judicial remedies in copyright infringement cases involving orphan works"; projekt przedstawiony w Kongresie 24 wkietnia 2008 i poddany debacie 15 maja 2008 roku, w wyniku której projekt umieszczony został w agendzie dalszych prac legislacyjnych ("Placed on Senate Legislative Calendar").

W USA kilkakrotnie próbowano tego typu ustawy przeprowadzić: House Bill 2601 pod nazwą "Public Domain Enhancement Act" przedstawiony Kongresowi USA w 2003 roku, a ponownie jako House Bill 2408 w roku 2005. W 2006 roku zaproponowano Kongresowi H.R.5439 (jako Orphan Works Act of 2006; zobacz również Copyright: Orphan Works na stronie American Library Association), a ta propozycja została odrzucona w 2006 roku.

Nie wszyscy są zadowoleni z nowych propozycji, np. Mark Simon w serwisie Animation World Network opublikował tekst: Mind Your Business: You Will Lose All The Rights to Your Own Art, a w nim przedstawia konsekwencje wprowadzenia nowej ustawy, zwłaszcza zaś konsekwencje dla tych artystów, którzy nie podpiszą swojej pracy, albo nie zarejestrują - jeśli wprowadzono by specjalny rejestr chronionych przez prawo autorskie utworów.

Do uchwalenia ustawy w USA jeszcze daleko. Również USA jest zobowiązana postanowieniami prawa międzynarodowego, którego jest stroną. Dlatego pewnie nie ma się czym szczególnie ekscytować. Można jednak podyskutować o sytuacji prawnej osieroconych utworów.

W Unii Europejskiej sprawie utworów osieroconych poświęcono specjalny raport, o którym można przeczytać na stronie Europe's Digital Library experts set to focus on copyright today. Tam też dostępny jest sam raport: Report on Digital Preservation, Orphan Works and Out-of-Print Works, Selected Implementation Issues (PDF) wraz z aneksem: Annex: Model agreement for a licence on digitisation of out of work prints (PDF).

Przeczytaj również w dziale prawo autorskie:

Opcje przeglądania komentarzy

Wybierz sposób przeglądania komentarzy oraz kliknij "Zachowaj ustawienia", by aktywować zmiany.

W czym problem?

Czy nie mają tam jak u nas zasady, że anonimowe utwory przestają być chronione 70 lat od ustalenia/publikacji? A może chodzi o to, żeby dopuścić korzystanie z tych utworów przed upływem tego okresu (niestety, nie czuję się na siłach zgłębiać w te wszystkie dokumenty)...

A.J.

Cyfrowy zasob porzucony ?

Czy pamietacie jeszcze Polska Bibliotekę Internetowa? Projekt uchodził za kontrowersyjny ale ważny. Natomiast sądząc po poniższym linku wygląda na to ze 30 tys zeskanowanych książek (i to starych i bardzo starych) tajemniczo zniknęło... No właśnie ciekawe gdzie się znalazły, bo wygląda na to ze zasób powędrował na cyfrowy śmietnik: PBI

Prywatnie powiem, że mi szkoda bo pamiętam jak przy pracy dyplomowej przebijałem się tamże przez skany Biblii Wójka.

Piotr VaGla Waglowski

VaGla
Piotr VaGla Waglowski - prawnik, publicysta i webmaster, autor serwisu VaGla.pl Prawo i Internet. Ukończył Aplikację Legislacyjną prowadzoną przez Rządowe Centrum Legislacji. Radca ministra w Departamencie Oceny Ryzyka Regulacyjnego a następnie w Departamencie Doskonalenia Regulacji Gospodarczych Ministerstwa Rozwoju. Felietonista miesięcznika "IT w Administracji" (wcześniej również felietonista miesięcznika "Gazeta Bankowa" i tygodnika "Wprost"). Uczestniczył w pracach Obywatelskiego Forum Legislacji, działającego przy Fundacji im. Stefana Batorego w ramach programu Odpowiedzialne Państwo. W 1995 założył pierwszą w internecie listę dyskusyjną na temat prawa w języku polskim, Członek Założyciel Internet Society Poland, pełnił funkcję Członka Zarządu ISOC Polska i Członka Rady Polskiej Izby Informatyki i Telekomunikacji. Był również członkiem Rady ds Cyfryzacji przy Ministrze Cyfryzacji i członkiem Rady Informatyzacji przy MSWiA, członkiem Zespołu ds. otwartych danych i zasobów przy Komitecie Rady Ministrów do spraw Cyfryzacji oraz Doradcą społecznym Prezesa Urzędu Komunikacji Elektronicznej ds. funkcjonowania rynku mediów w szczególności w zakresie neutralności sieci. W latach 2009-2014 Zastępca Przewodniczącego Rady Fundacji Nowoczesna Polska, w tym czasie był również Członkiem Rady Programowej Fundacji Panoptykon. Więcej >>