"Łapać złodzieja!": Kabaret zapowiedział pozew o naruszenie prawa autorskiego...

"...pojawiło się zdanie, że parodia "Donald Marzy" powstała przy współpracy z TVP i autorzy oryginału na pewno zostali odpowiednio wynagrodzeni."

Chociaż wynagrodzenie dla autorów oryginału było następne pytanie jakie chciałbym, by w moim imieniu - konsumenta mediów - zadali dziennikarze, to pytanie o umowę jaką mają kabareciarze na korzystanie z oryginalnej muzyki. Mój główny zarzut polega właśnie na tym, że dziennikarze bezwiednie powielają ten sam przekaz (we wszystkich doniesieniach na ten temat) i żaden nie zadał pytania o podstawę prawną, na której kabaret wykonuje piosenkę). Chciałbym mieć taką wiedzę.

TVP - wedle mojej wiedzy - ma pewne rozeznanie w meandrach prawa autorskiego (a na pewno zdaje sobie sprawę z trudności jakie niesie za sobą interpretacja tego prawa). Być może w jakiś sposób zabezpieczyli kabaret przed ewentualnymi roszczeniami (albo przynajmniej przed sugestiami takich komentatorów jak ja; przy czym moje pytania wynikają głównie z niedopowiedzenia medialnego - czegoś brakuje w tej historii i na to właśnie zwracam uwagę w komentowanej właśnie notatce).

A zatem Drodzy (rzetelni) Dziennikarze: proszę szczerze o wykopanie i podanie informacji - na jakiej podstawie kabaret wykonuje piosenkę, czy ma umowę podpisaną z twórcami oryginału (muzyka, choreografia), kiedy taka umowa została zawarta (to ważne: kiedy), jeśli wydobędziecie szczegóły umowy - będzie to dodatkowym atutem, w szczególności - jeśli została zawarta umowa na piśmie, to jakie pola eksploatacji zostały tam w niej uwzględnione), czy różne czasopisma lub dzienniki (w tym te, które posiadają witryny internetowe) mają jakieś umowy dotyczące możliwości korzystania z chronionych prawem autorskim utworów, artystycznych wykonań, praw do fonogramów, wideogramów - w tym tego, które pochodzi sprzed 30 lat, a które znalazło się w YouTube, i które chyba pochodzi z czechosłowackiej telewizji; kto jest następcą prawnym czechosłowackiej telewizji i czy polskie media odprowadzają jakieś wynagrodzenia temu następcy (albo może jakiejś agencji lub innemu podmiotowi, który może zarządzać prawami autorskimi do tego wideogramu); na jaki czas została zawarta (jeśli została) licencja niewyłączna - bo podejrzewam, że musiała to być licencja niewyłączna, skoro sam zespół postanowił nagrać płytę i jeździć z koncertami po Polsce (co właśnie się zaczyna). Cóż jeszcze... Warto też dowiedzieć się jaki jest stosunek prawny pomiędzy TVP a kabaretem (komu tak na prawdę przysługuje prawo do korzystania z opracowania, jeśli istnieje jakaś umowa, wreszcie - komu, ale tak naprawdę, przysługują prawa autorskie do czeskiej wersji (bo przecież nie koniecznie Ivanowi Mladkowi, który gdzieś na wczesnym etapie mógł przecież przenieść na kogoś te prawa, o ile w ogóle on jest autorem muzyki - o co pytałem już wcześniej); chciałbym się również dowiedzieć o to, które organizacje zbiorowego zarządzania są zaangażowane w przedsięwzięcie (no i oczywiście - na jakich zasadach, chociaż tego pewnie nigdy sie nie dowiemy)... Na początek tyle.

Na stronie kabaretu znajduje się oświadczenie, z którego nie wynikają odpowiedzi na powyższe pytania:

Kochani!
To jest nasza konferencja prasowa, której nie możemy zwołać, bo nie wiemy, gdzie się zwołuje. W każdym razie oświadczamy, że piosenka „Donald marzy” nie była napisana na zlecenie PIS-u, ani żadnego innego ugrupowania. Na konwencji Prawa i Sprawiedliwości użyta została bez naszej wiedzy, zgody i akceptacji. I mimo naszego sprzeciwu. Mamy nadzieję, że to rozumiecie. Protestujemy w kwestii łączenia nas z jakąkolwiek partią polityczną. Pozdrawiamy Was gorąco.

--
[VaGla] Vigilant Android Generated for Logical Assassination

Muzyka wykorzystana w piosence kabaretu jest praktycznie taka sama jak w oryginale, zaś choreografia jest również niezwykle zbliżona (bo i sam zespół Ivana Mladka jest trochę kabaretowy). Ja reaguje na doniesienia prasowe (medialne) dotyczące chęci złożenia pozwu o naruszenie praw autorskich przez kabaret. Jeśli chce złożyć taki pozew, to pytanie o to jakie prawa przysługują kabaretowi (i na jakiej postawie) - nie jest tu bezzasadne. Może być i tak, że kabaret zabezpieczył się przed ewentualnymi roszczeniami i, że ma dobrych doradców od prawa autorskiego, którzy kabaretowi pomaga, bo przecież nie muszę zakładać, że kabareciarze są ekspertami od prawa autorskiego i praw pokrewnych. Aby dowiedzieć się więcej - wysłałem za pośrednictwem formularza kontaktowego pytania do kabaretu. Zobaczymy jakie dostanę odpowiedzi (o ile dostanę).
--
[VaGla] Vigilant Android Generated for Logical Assassination

oddaje wpis powyżej, dziennikarze ( w ogóle, nie tylko TVP) i czarna dziura (prawa autorskiego) ;)

Wojciech

"Czarny kwadrat na białym tle"

--
[S.A.P.E.R.] Synthetic Android Programmed for Exploration and Repair

Prawo autorskie też jest przedmiotem żartów kabaretowych. Np. kabaret Potem miał swego czasu przecudnej urody piosenkę o organizacji zbiorowego zarządu :).

Zresztą refren nieźle puentuje to, co padło w tej dyskusji poniżej - okazało się, że nie należy zapominać o ZAiKSie ;)

Trochę o tej sprawie napisał dziś Dziennik Internautów.

W podlinkowanym wyżej materiale jest mowa o ewentualnym kolejnym pozwie, gdyż zapytany o to, czy TVP będzie interweniować w związku z naruszeniem prawa do wizerunku dziennikarzy (wykorzystano twarze dziennikarzy), szef Telewizyjnej Agencji Informacyjnej Jarosława Grzelaka miał powiedzieć:

- Usłyszeliśmy, że telewizja sprzedała PiS te materiały, bo nie mogła odmówić, ale w sprawie cięć i manipulacji będzie jakaś interwencja - relacjonuje dziennikarz "Wiadomości". On i jego koledzy myślą, by wystąpić przeciw PiS z pozwem cywilnym.

Dla tych, którzy jeszcze nie zauważyli - w ilustracji do notatki, która rozpoczyna ten wątek, a na której jest "klatka z klipu" czeskiego zespołu, jest też wizerunek jednego z wykonawców z zespołu Ivan Mladek & Banjo Band. Zastanawiałem się przed umieszczeniem tej ilustracji, czy powinienem to zrobić. Doszedłem do wniosku, że - chociaż mam spore wątpliwości - mogę podjąć ryzyko prawne. W pewien sposób zamieszanie związane z tą czeską piosenką stanowi promocję zespołu. W przypadku, gdy ewentualnie pokrzywdzony (ewentualnie) zwróci się z roszczeniami o usunięcie tej ilustracji - będę starał się dogadać.

Chociaż to spostrzeżenie nie ma większego znaczenia dla mojej sytuacji prawnej i nie powinno być w żaden sposób traktowane jako argument poważny - przy okazji całego tego zamieszania moje ewentualne (ewentualne) naruszenie praw do wizerunku nie jest na skali obserwowanych zjawisk jeszcze największe.

Dla umieszczenia tego komentarza w pewnym kontekście odsyłam do tekstu Licencja to nie wszystko, jeszcze wizerunek, prywatność, etc...

--
[VaGla] Vigilant Android Generated for Logical Assassination

Teoretycznie chroni go. Prawo do rzetelnego wykorzystania utworu jest jednym z autorskich praw osobistych, o które zresztą powinien zatroszczyć się ZAiKS.

Uważam, że dziennikarze, którym bliska jest deontologia tego zawodu, powinni zadać stronom konkretne pytania. Niektóre z nich umieściłem wyżej. Dziennikarz powinien wracać do tematów, które poruszał, a ten konkretnie temat jest cywilizacyjnie istotny. Do tej pory sprawy związane z prawem autorskim dotyczyły głównie zastraszonych, słabych jednostek, które w żaden sposób nie mogły się przeciwstawić machinie medialnego wywierania wplywu: "przestępca internetowy", "piractwo", "złodziejstwo" i wiele innych. Teraz mamy w kłopotliwej nieco sytuacji graczy bardziej hmm.. Poważnych. Mamy jedną osobę prawną, która - tak wyszło - jest partią polityczną (która niedawno miała swojego premiera, a bratem tego premiera jest urzędujący Prezydent RP) i kabaret - nie wiem w jakiej formie prawnej działający (co w sumie warto by było sprawdzić - nie zastanawialiście się w jakiej formie prawnej działają kabarety? spółka cywilna? spółka z o.o.?).

Przez pamięć takich wyroków jak opisany w tekście Historia oceni rok po wycieku "Precious" chyba warto stawiać pytania tym akurat graczom (zarówno kabaretowi jak i partii) - i chociaż nie da się uniknąć, by akurat tę sprawę niektórzy rónież politycznie próbowali komentować - w tym serwisie nie ma znaczenia do jakiego skrótu zwija się nazwa partii i jakie głosi poglądy.

W tym serwisie istotne jest to, że 30 lat temu w ówczesnej Czechosłowacji nagrano koncert grupy z Ivanem Mladkiem jako frontmanem. Tu nie wiemy jakie relacje pojawiły się w związku z tym nagraniem (komu i na jakich warunkach udzielono jakich praw i do czego i czy w ogóle na kogoś przeniesiono praw lub komukolwiek udzielono licencji - artyści też w machinie estradowej nie muszą mieć kolorowo, zwłaszcza 30 lat temu w kraju byłego bloku...). Mamy utwór, mamy też klip. Dziś tego typu utwory mają budowę kompozytową: tekst, muzyka, choreografia, kostiumy, wideogram, fonogram, artystyczne wykonanie, etc. wszystko po kolei podlega ochronie. Po 15 latach pojawił się internet, a po 30 latach czechosłowacka piosenka stała się dzięki internetowi przebojem w Polsce. Przy okazji - Czechosłowacji już nie ma. W Polsce przebój się "sam" wylansował - nie dzięki machnie marketingowej, tylko dzięki "pirackiemu internetowi" i "złodziejom z YouTube". Co spowodowało, że zespół nagle w ciężkim szoku odkrył, że może zarobić pieniądze na rynku, którego wcześniej zupełnie nie brał pod uwagę. Przy okazji szaleństwa internautów swoje interesy też robią stacje telewizyjne puszczając piosenkę "znalezioną w Sieci", podobnie serwisy internetowe, w tym internetowe wersje tradycyjnej prasy. Skoro taki sukces odniosła piosenka i melodia stała się znana - pojawili się kolejni, którzy postanowili wyrwać swoje grosze z "niczyjej sakiewki". Jak czytam - kabaret nakręcił klip z polską telewizją publiczną. Na to wszystko trzeba nałożyć jeszcze przynajmniej 4 organizacje zbiorowego zarządzania w Polce i nie wiadomo ile w Czechach (Słowacji?).

Ile tu było działań "zgodnych z prawem", ile było "niezgodnych" - tego nikt nie dojdzie. Na koniec dnia ludzie zapomną, wielu raczej będzie się starało załagodzić spór (nikomu to na dłuższą metę nie przysporzy popularności). Sprawa się rozmyje (sam zespół - nawet nie wiadomo czy ma prawa do własnej piosenki, muzyki i innych kompozytowych elementów, czy też jest tylko elementem jakiejś machiny marketingowej, która pchnęła go do Polski, bo tu można zarobić). To jest po prostu masakryczny węzeł, ale jakże ładnie pokazuje współczesne problemy prawa autorskiego (i praw pokrewnych).

Oczywiście jest w tym smaczek, że oto w sprawę zamieszani są "twórcy kabaretowi" i "do niedawna rządząca partia polityczna", ale nikomu z nich nie będzie się opłacało podjąć jakichkolwiek działań, by w przyszłości tego typu sytuacja nie pojawiła się. Tu chodzi raczej o wykrzykiwanie haseł bojowych, odcinanie się ("by nasi fani nas nie wiązali z partią", a jak już nas nie będą wiązali to pewnie nie będziemy pamiętali stanowczych słów "na pewno tego tak nie zostawimy").

Teraz właśnie opinia publiczna mogłaby zadać pytania ZPAV - czy ma zamiar - tak jak w przypadku 24 letniego chłopaka z Kielc, który został oskarżony i skazany za coś, co - moim prywatnym zdaniem - nie jest przestępstwem (pobranie teledysku z oficjalnej strony producenta, który to teledysk został tam przez tego producenta umieszczony) - czy ZPAV zatem ma zamiar złożyć wniosek o ściganie (pewnie powie, że jak się do tej organizacji zgłosi uprawniony, to czemu nie, a skoro się nie zgłasza, to...). Jest teraz czas na pytania - niby dlaczego kabaret krzyczy "złodzieje" i czy sam kabaret nie jest na bakier z prawem, Trzeba wyjaśniać na przykładzie takich spraw relacje z organizacjami zbiorowego zarządzania, jak działa prawo cytatu, licencje ustawowe (dozwolony użytek publiczny), etc.

Jeśli się nie postawi takich pytań teraz, to jak już wszystko przycichnie, jak dziennikarze, których redaktorzy nie przycisną, by teraz wykonywali rzetelnie swoją publiczno-społeczną misję, to zaraz po tym znów na stronie Policji pojawi się kolejny anons w stylu "internetowy gwałciciel praw autorskich popełnił zbrodnie" ("Dzielni policjanci z jednostki do zwalczania przestępczości komputerowej z komendy X zatrzymali osiemnastoletniego groźnego przestępce, który naraził przemysł muzyczny i filmowy na wielomiliardowe straty, sprawcę zatrzymano o godzinie 6:00 w jego mieszkaniu, zanim poszedł do szkoły. Policjanci i prokuratorzy dziękują za zorganizowane im szkolenie przemysłu i za nadanie Platynowych Spodków, które wręczał Komendant Główny Policji. Oklaski.").

Tu nie chodzi o tropienie gierek Public Relations (one są i będą w każdej rzeczywistości). Tu - w gruncie rzeczy - chodzi o rzetelność dziennikarską. Proszę mi wskazać redakcję mediów "głównego nurtu", która zadała właściwe pytania, która zadała jakiekolwiek pytania poza prostym powielaniem kolejnych komunikatów, gotowych anonsów, oświadczeń. Jak czytam oświadczenie, to - wyobrażam sobie - w sąsiednim tekście dziennikarz powinien sprawę rozwalić od podszewki. Tak się nie dzieje. Dziennikarze piszą dla redakcji, a redakcja też nie chce zadawać zbyt kłopotliwych pytań, bo inna redakcja zapyta, czy ta pierwsza to miała prawa do tego, by przy tekście tak beztrosko linkować do YouTube i wykorzystywać (komercyjnie, bo jakżeby inaczej) sporny klip.

Prawo autorskie? Tak działa właśnie współczesne prawo autorskie. Ivanowie Mladkowie nie muszą nikogo straszyć sądem, tak naprawdę w tym wszystkim Ivanowie Mladkowie są najmniej istotnym elementem systemu. Najfajniej, jakby dało się ich zupełnie z tego wszystkiego wyrugować i nazwać ich userami, a to co tworzą: user generated content.

Być może z czasem system się zmieni. Nie przypuszczam, by nastąpiło to szybko, ale z czasem... Kiedy już wszyscy gorący zwolennicy ukamienowania piratów będą mieli łatkę piractwa przyfastrygowaną medialnie do pleców - głupio im będzie wówczas utrzymywać status quo. Ale na razie warto zadawać pytania i pytać też dziennikarzy: dlaczego pomijają istotne kwestie. Dziś - to smutne w sumie - czytelnicy więcej wiedzą o pawie autorskim niż niektórzy dziennikarze, którzy do nich piszą. Więc jeśli nawet dziennikarz nie podpowiada czytelnikom wniosków, to niech chociaż wykona podstawową swoją dziennikarską funkcje - niech zbierze gołe fakty, by reszta mogła na ich podstawie podpowiedzieć dziennikarzowi wnioski.

A Czesi pewnie się zastanawiają przy swoich knedlikach - "Polska to dziwny kraj. Wiecie, że oni się tam pokłócili o prawa autorskie do piosenki jednego z naszych? A zauważyliście jak oni śmiesznie mówią w tej Polsce?"

Trochę się rozpisałem. Przepraszam.
--
[VaGla] Vigilant Android Generated for Logical Assassination

Obok sprawy ks. Twardowskiego ostatnio "wybuchła" też druga sprawa, blokowania przez Disneya wydawania wszelkich licencji na przedstawienia teatralne o Kubusiu Puchatku. Ta druga sprawa wybuchła w związku z tournee musicalu o Kubusiu Puchatku przygotowanego przez samego Disneya.
I w jednym i w drugim wypadku są wielkie głosy sprzeciwu, pisza o tym media, ale chciałbym, żeby wreszcie ktoś, kto pisze na ten temat np. w "Wyborczej" (ze względów oczywistych pomijam J.Lipszyca którego tekst na ten temat też w "Wyborczej" był ;)) zauważył, że problem nie jest w konkretnej pani, która ma prawa autorskie do utworów Twardowskiego, czy w Disneyu, tylko w obowiązującym systemie prawa autorskiego, który takie rzeczy umożliwia. I żeby o tym się zaczęło mówić.
Jak na mój gust, rozpowszechniania wszystkich utworów powinny dotyczyć licencje ustawowe. Wolno rozpowszechniać, oczywiście jeżeli jest rozpowszechnianie komercyjne to trzeba zapłacić, ale po pierwsze, górna granica stawki jest określona (żeby wykluczyć blokowanie rozpowszechniania poprzez zaporowe ceny), po drugie - właściciel praw autorskich - o ile nie jest nim sam autor, bo tu zrobiłbym wyjątek - nie może powiedzieć "nie" i zakazać rozpowszechniania.
I jeszcze polecam mój komentarz w kwestii Twardowskiego: http://www.ap.krakow.pl/~raj/notka.php3?id=71

Czyli zgodnie z historyczną logiką p. Urszula Dudziak pojedzie teraz na Filipiny i tam nagra filipińską wersję piosenki.
--
[VaGla] Vigilant Android Generated for Logical Assassination