Warto myśleć o dostępności jak o systemie

"Gdyby odwiedził stronę prezydenta (www.prezydent.pl) i chciał skorzystać z wyszukiwarki, zamiast: "znajdź w serwisie" usłyszałby: "templates images lk lk link05 gif" (strona premiera także nie ułatwia niewidomym życia)" - problematyka dostępu do internetowych zasobów dla osób niewidomych i niedowidzących (por. dział accessibility) zaczyna pojawiać się w mediach. Nie każdy jeszcze to rozumie, a ciężko pisać i mówić o problemach, których rozmówca nie jest sobie nawet w stanie wyobrazić.

Powyżej zacytowałem fragment z artykułu autorstwa Tomasz Grynkiewicza, zatytułowanego Gdy internet milczy. Problemy z graficznym captcha, problemy z gadającymi przeglądarkami, które stanowią niepełnosprawną protezę normalności. Normalności, którą można w pewien sposób osiągnąć nie przygotowując stron specjalnie dla osób niewidomych, a przygotowując ją dla wszystkich. Tyle, że zgodnie ze standardami. jedna strona dostępna dla wszystkich. Zachęcam do lektury tego artykułu.

Ze swojej strony dodam, że niedawno, w czasie Seminarium Międzyuczelnianego pt. "Problemy badawcze i projektowe informatyzacji państwa", miałem przyjemność wygłaszać referat pt. "Accessibility a usługi społeczeństwa informacyjnego". Stawiam tezę (niezbyt odkrywczą), że problem dostępności zasobów internetowych (informacyjnych) państwa należy rozpatrywać jako system. To jest złożony system różnych czynników, różnych gałęzi prawa. Poniżej jeden ze slajdów, które zaprezentowałem w czasie referatu:

slajd z prezentacji - system dostępności: opis pod obrazkiem

Slajd "System dostępności" z prezentacji wygłoszonej w czasie seminarium "Problemy badawcze i projektowe informatyzacji państwa" (strona seminarium nie zawsze działa).

Oczywiście powyższa (przedstawiona graficznie, a więc nieczytelna dla screenreaderów) lista czynników składających się na system dostępności nie jest wyczerpująca, ale wymienię je teraz (właśnie dlatego, że ktoś niewidzący nie będzie mógł zapoznać się z treścią obrazka):

  • prawo (załóżmy, że z punktu widzenia tego serwisu można uznać ten obszar za najistotniejszy i później jeszcze doprecyzowywany dalszymi gałęziami czy dziedzinami)
  • zamówienia publiczne
  • prawa człowieka
  • prawa konsumentów
  • konkurencja (ochrona konkurencji, zwalczanie nieuczciwej konkurencji)
  • zatrudnienie (prawo pracy, prawa pracowników)
  • wtórne wykorzystanie (informacji z sektora publicznego)
  • udostępnianie informacji publicznej
  • mechanizm dochodzenia roszczeń
  • świadomość problemu i istnienia wymagań
  • dostępność jako element polityki państwa
  • monitorowanie dostępności
  • logistyka
  • dobre praktyki
  • zakazy dyskryminacji
  • edukacja (edukacja dostępności, dostępność w procesie edukacji)
  • umiejętności i doświadczenie (projektodawców, legislatorów, na każdym etapie projektowania, wykonania, kontroli i nadzoru)
  • ergonomia udostępniania informacji
  • świadomość problemu i istnienia wymagań
  • badania nad niepełnosprawnością (R&D - badania i rozwój)
  • neutralność technologiczna państwa
  • interoperacyjność
  • nadzór i kontrola
  • standardy techniczne
  • minimalne wymagania (dla systemów teleinformatycznych)
  • koszty
  • reagowanie na awarie
  • infrastruktura techniczna
  • własność intelektualna
  • dobra kultury (dostęp, ograniczenia wynikające z forsowanych mechanizmów ochrony)
  • (...)

Lista nie jest katalogiem zamkniętym...

Opcje przeglądania komentarzy

Wybierz sposób przeglądania komentarzy oraz kliknij "Zachowaj ustawienia", by aktywować zmiany.

Nie zamykajmy drzwi - dostępność nie musi być trudna

W dyskusji na wspomnianym seminarium prezentowałem pogląd, że może być taniej i prościej jest budować system dostępny. Często wystarczy zrezygnować z niepotrzebnych wodotrysków.

Informacje wystarczy udostępnić w przystępnym i otwartym formacie, w zrozumiałej i jasnej formie - a osoby ze specjalnymi wymaganiami znajdą sposób i narzędzia, aby do informacji dotrzeć.

Nie chodzi więc o dostosowywanie prezentacji informacji do wszystkich możliwych form niesprawności. Niech prezentacja nie przesłania (często bardzo skutecznie) treści.

Po prostu - nie zamykajmy drzwi przed czytelnikami.

--
[S.A.P.E.R.] Synthetic Android Programmed for Exploration and Repair

Piotr VaGla Waglowski

VaGla
Piotr VaGla Waglowski - prawnik, publicysta i webmaster, autor serwisu VaGla.pl Prawo i Internet. Ukończył Aplikację Legislacyjną prowadzoną przez Rządowe Centrum Legislacji. Radca ministra w Departamencie Oceny Ryzyka Regulacyjnego a następnie w Departamencie Doskonalenia Regulacji Gospodarczych Ministerstwa Rozwoju. Felietonista miesięcznika "IT w Administracji" (wcześniej również felietonista miesięcznika "Gazeta Bankowa" i tygodnika "Wprost"). Uczestniczył w pracach Obywatelskiego Forum Legislacji, działającego przy Fundacji im. Stefana Batorego w ramach programu Odpowiedzialne Państwo. W 1995 założył pierwszą w internecie listę dyskusyjną na temat prawa w języku polskim, Członek Założyciel Internet Society Poland, pełnił funkcję Członka Zarządu ISOC Polska i Członka Rady Polskiej Izby Informatyki i Telekomunikacji. Był również członkiem Rady ds Cyfryzacji przy Ministrze Cyfryzacji i członkiem Rady Informatyzacji przy MSWiA, członkiem Zespołu ds. otwartych danych i zasobów przy Komitecie Rady Ministrów do spraw Cyfryzacji oraz Doradcą społecznym Prezesa Urzędu Komunikacji Elektronicznej ds. funkcjonowania rynku mediów w szczególności w zakresie neutralności sieci. W latach 2009-2014 Zastępca Przewodniczącego Rady Fundacji Nowoczesna Polska, w tym czasie był również Członkiem Rady Programowej Fundacji Panoptykon. Więcej >>