Jaka rola prawa autorskiego?

The Internet Archive (archive.org) - internetowa biblioteka, oraz Prelinger Archives postanowiły domagać się przed sądem od Amerykańskiego Departamentu Sprawiedliwości (U.S. Justice Department) by ułatwił możliwość archiwizowania i udostęnianie w Internecie starych tekstów i filmów. W ten sposób archiwiści starali się podważyć regulcje prawno autorskie, które w ostatnim czasie przeszły w USA liczne transformacje, w szczególności zwiększono okres ochronny utworów, co jednak zdaniem archiwistów nie było uzasadnione, a wręcz szkodliwe. Sędzia nie przychylił się jednak do ich argumentów i - jak na razie - przegrali (orzeczenie - PDF).

W zeszłym roku Sąd Najwyższy USA orzekł, że Kongres ma władztwo pozwalające na zwiększenie czasu ochrony utworów. Widać, jak prawa autorskie, które miały przysługiwać głównie autorowi, zyskały wartość samą w sobie. Branża wydawnicza pragnie jak najdłużej chronić utowry, przesuwając okres ochronny (wiem, że to Kongres robi, ale przecież nie z własnej inicjatywy). Gdyby nie zmiany regulacji - do domeny publicznej przeszłoby już sporo utworów (publikacji, książek, filmów i muzyki) stworzonych i opublikowanych w latach sześćdziesiątych czy siedemdziesiątych. Powstaje również problem utworów, które nadal chroni prawo autorskie, ale nie są dostępne w druku czy - generalnie - nie są udostępniane publiczności (osierocone utowry - orphan works).

Na marginesie i dla przypomnienia: informowałem ostatnio na łamach VaGla.pl Prawo i Internet o sporach jakie wynikają z różnic w czasie ochronnym dla utworów w USA i Australii. Niektóre utwory w Australii przeszły już do domeny publicznej i zaczynają być publikowane w Internecie, co nie podoba się aktualnym dysponentom autorskich praw majątkowych w USA... Internet jest transgraniczny.

[Zobacz felieton: Intelektualna... własność? ][Lisnews][Slashdot][The Chronicle][News.com][Stanford Law School]