"Trybunalskie surfowanie legislacyjne"
Zdążyłem wrócić z Trybunału Konstytucyjnego, ale nadal trwało jeszcze odczytywanie zgłoszonych przez 9 sędziów zdań odrębnych. Jak wiadomo - Trybunał dziś uznał, że ustawa z dnia 18 października 2006 r. o ujawnianiu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944-1990 oraz treści tych dokumentów (a także kilka innych ustaw) jest częściowo niezgodna z Konstytucją. W szczególności (wszystkiego się nie da tak szybko opisać - a myślę, że warto) TK uznał, że w związku z użyciem w ustawie pojęcia konstytucyjnego "osoby pełniące funkcje publiczne" - to pojęcia te należy oceniać w znaczeniu konstytucyjnym, a dziennikarze nie pełnią "funkcji publicznej"... Kolejne rozważania poznamy z wyroku z wniosku RPO, który został 9 maja 2007 r. wyłączony do odrębnego postępowania.
Wnioski do TK i wcześniejsze komentarze dotyczące sprawy można znaleźć w notatce Już niebawem Trybunał zajmie stanowisko w sprawie lustracji.
"Trybunalskie surfowanie legislacyjne" - takim określeniem posłużył się dziś, w czasie konferencji prasowej po ogłoszeniu wyroku, Prezes TK Jerzy Stępień, w odpowiedzi na pytania o fakt, że TK zajmował się różnymi ustawami, chociaż wniosek grupy posłów dotyczył tylko dwóch ustaw. Prezes Stępień zwrócił uwagę na to, że ustawy nowelizujące dokonywały ingerencji w szereg ustaw ("w brzmieniu nadanym przez"). Sposób, w jaki sformułowano wniosek dawał Trybunałowi możliwość odniesienia się do ustaw, które zostały zmienione zakwestionowanymi nowelizacjami.
Ustawa z 18 października 2006 roku o ujawnianiu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944-1990 oraz treści tych dokumentów została znowelizowana ustawą z dnia 14 lutego 2007 r. "Trybunał Konstytucyjny ocenił z punktu widzenia zgodności z konstytucją wymienione wyżej ustawy a także szereg innych ustaw, które zostały zmienione w wyniku wejścia ich w życie".
Dostępny jest komunikat prasowy Trybunału Konstytucyjnego związany z ogłoszeniem wyroku w sprawie K 2/07. Jako, że wniosek grupy posłów dotyczył bardzo wielu przepisów, tak i wyrok wielu dotyczył (odczytanie samej sentencji - 17 stron - zajęło 40 minut - a publiczność słucha odczytania wyroku stojąc). Ja się skoncentruje w tej relacji tylko na fragmencie. Otóż dziennikarze zostali wyłączeni z obowiązku poddania się procedurom lustracyjnym:
Z obowiązku poddania się procedurom lustracyjnym wyłączono: rektorów i prorektorów niepublicznych szkół wyższych oraz osoby zajmujące stanowiska kierownicze w niepublicznych szkołach wyższych; dyrektorów szkół niepublicznych; pracowników naukowych i naukowo-dydaktycznych lub dydaktycznych zatrudnionych na stanowisku od profesora do starszego wykładowcy; członków zarządów lub rad nadzorczych, osób prawnych, a także osoby fizyczne, które uzyskały koncesje na rozpowszechnianie programów radiowych i telewizyjnych; wydawców oraz redaktorów naczelnych w rozumieniu prawa prasowego, także dziennikarzy; biegłych rewidentów, doradców podatkowych, oraz członków organów zarządzających lub kontrolnych związków sportowych i spółki kapitałowej zarządzającej ligą zawodową.
Powód? "Posłużenie się pojęciem "osoby pełniącej funkcje publiczne" (a nie "osoby publiczne", a nie "osoby wykonujące zawód zaufania publicznego"), znanym konstytucji (art. 61) ma swoje konsekwencje. Nie wolno ustawodawcy dowolnie używać, żonglować pojęciami na użytek celów, które sobie stawia; Szczególnie wtedy, gdy mamy do czynienia z żonglerką pojęciami konstytucyjnymi (znanymi konstytucji). Bo to ustawodawstwo należy oceniać z perspektywy konstytucji, a nie możemy nadawać pojęciom konstytucyjnym znaczenia w ustawach. Droga jest odwrotna."
Sprawa jest "precedensowa". Nie tylko dlatego, że TK rozpoznawał ją na rozprawach odbywających się przez 3 dni, nie tylko dlatego, że tyle przepisów zakwestionowano i tak długo odczytywano sentencję, ale również dlatego, że chociaż dwóch sędziów wyłączono z postępowania, to jednak pozostawiono ich dwa puste miejsca...
Przy okazji warto zauważyć, że prof. Stępień stwierdził, iż nie potrafi dziś powiedzieć co to jest "działalność dziennikarska" (tym pojęciem posłużył się ustawodawca w jednej z analizowanych ustaw - art. 36 ustawy o IPN).
Przygotowywana jest nowelizacja ustawy Prawo prasowe. No więc być może będzie nowela, w której ustawodawca będzie się musiał zająć pojęciem "dziennikarza", a może nawet pojęciem "działalność dziennikarska". To jednak pieśń przyszłości. Ciekawe, jak to zostanie uporządkowana kwestia "dziennikarstwa obywatelskiego" (mam na myśli "blogi"). Być może też więcej dowiemy się z uzasadnienia wyroku w omawianej właśnie sprawie, ale też w wyroku w sprawie z wniosku Rzecznika Praw Obywatelskich, który to wniosek - o czym wspomniałem wyżej - niedawno został wyłączony do odrębnego postępowania. A więc sprawa jeszcze nie jest zakończona (we wniosku RPO do TK wspomniano wyrok w sprawie Gazety Bytowskiej; por. Sporu o Gazetę Bytowską ciąg dalszy - oskarżony i prokuratura złożyli apelacje).
A przy okazji - swoim dzisiejszym wyrokiem TK "zamknął dla dziennikarzy" archiwa IPN. Do momentu nowelizacji ustawy - dziennikarze, ale też inni badacze, nie będą mogli uzyskać dostępu do gromadzonych w IPN danych...
Początek rozprawy, na której miał być ogłoszony wyrok, wyznaczono na godzinę 16:00. Następnie przesunięto ten termin na godzinę 18:00. W efekcie rozprawa rozpoczęła się o 19stej...
...ale o każdej z wymienionych wyżej godzin tłum dziennikarzy i fotoreporterów był gotowy, by przygotować relacje i zebrać materiały. I przed 16-stą...
...i przed 18-stą...
...I przed 19-stą.
Tyle dziennikarze.
Druga sprawa, która jest dla mnie interesująca (z bogatego wszak wachlarza przemyśleń TK dziś ogłoszonego) to katalogi publikowane w Biuletynie Informacji Publicznej (por. dział BIP niniejszego serwisu).
"Uznaliśmy za niekonstytucyjne tworzenie elektronicznych rejestrów oświadczeń lustracyjnych i podawanych w tej formie w Biuletynie informacji Publicznej, czyli na zewnątrz Instytutu Pamięci Narodowej. Tego rodzaju rejestr powinien być prowadzony wewnętrznie" - tak w uzasadnieniu ustnym powiedział prof. Stępień. Po udostępnieniu całości uzasadnienia na stronach Trybunału Konstytucyjnego będę musiał sięgnąć do fragmentów, które dotyczą tej właśnie kwestii. Na razie odnotowuje to tylko dla pamięci.
Reprezentujący Sejm poseł Mularczyk w skupieniu czeka na przekładaną cały czas rozprawę...
Prezes Trybunału powiedział zaraz po odczytaniu sentencji wyroku o tym, że "...żyjemy dziś w czasach przekazu elektronicznego i sentencja ma także postać elektroniczną. Zostaje w tym momencie przekazana i nic nie stoi na przeszkodzie, by odpowiedni organ Kancelarii Prezesa Rady Ministrów wszczął czynności zmierzające do niezwłocznego - to podkreślam - ogłoszenia w Dzienniku Ustaw wyroku Trybunału Konstytucyjnego". A wszystko to w kontekście faktu, że wyrok zacznie obowiązywać od momentu publikacji w Dzienniku Ustaw. Ale pod koniec prezentowania skróconego uzasadnienia (co również trochę trwało) prezes TK Jerzy Stępień stwierdził jeszcze, że "w chwili odczytania wyroku nie ma już domniemania konstytucyjności ustawy"...
A jeśli chodzi o formalną stronę dzisiejszego ogłoszenia wyroku - Trybunał orzekł (sentencja, która ma być opublikowana w Dzienniku Ustaw):
1. Preambuła ustawy z dnia 18 października 2006 r. o ujawnianiu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944-1990 oraz treści tych dokumentów (Dz. U. z 2007 r. Nr 63, poz. 425), w zakresie obejmującym wyrazy "przez osobowe źródło informacji", jest niezgodna z art. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.
2. Art. 1 ustawy powołanej w punkcie 1 jest zgodny z art. 30, art. 31 ust. 3, art. 32 ust. 2, art. 47 i art. 51 ust. 4 Konstytucji.
3. Art. 2 ust. 1 pkt 6 ustawy powołanej w punkcie 1 jest zgodny z art. 2, art. 31 ust. 3 i art. 32 ust. 2 Konstytucji.
4. Art. 2 ust. 1 pkt 13 i 14 ustawy powołanej w punkcie 1 jest niezgodny z art. 2, art. 31 ust. 3 i art. 32 ust. 2 Konstytucji.
5. Art. 2 ust. 2 ustawy powołanej w punkcie 1 jest niezgodny z art. 2 Konstytucji.
6. Art. 3 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy powołanej w punkcie 1 jest zgodny z art. 2, art. 54 i art. 61 Konstytucji.
7. Art. 3a ust. 1 ustawy powołanej w punkcie 1, rozumiany jako obejmujący współpracę, dla której stwierdzenia nie wystarczy samo wyrażenie woli współdziałania z organami wymienionymi w tym przepisie, lecz konieczne są także faktyczne działania świadomie urzeczywistniające podjętą współpracę, jest zgodny z art. 31 ust. 3, art. 32 ust. 2, art. 47 i art. 51 ust. 2 Konstytucji.
8. Art. 3a ust. 2 ustawy powołanej w punkcie 1 jest zgodny z art. 2 Konstytucji w związku z art. 7 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, sporządzonej w Rzymie dnia 4 listopada 1950 r., zmienionej następnie Protokołami nr 3, 5 i 8 oraz uzupełnionej Protokołem nr 2 (Dz. U. z 1993 r. Nr 61, poz. 284, z 1995 r. Nr 36, poz. 175, 176 i 177, z 1998 r. Nr 147, poz. 962 oraz z 2003 r. Nr 42, poz. 364).
9. Art. 4 pkt 18 ustawy powołanej w punkcie 1 w zakresie, w jakim dotyczy rektora i prorektora niepublicznej szkoły wyższej, jest niezgodny z art. 2, art. 22, art. 31 ust. 3, art. 51 ust. 2 i art. 65 ust. 1 Konstytucji w związku z art. 8 i art. 14 Konwencji.
10. Art. 4 pkt 19 ustawy powołanej w punkcie 1 jest zgodny z art. 2, art. 31 ust. 3, art. 47, art. 51, art. 54 i art. 65 Konstytucji w związku z art. 8 i art. 14 Konwencji.
11. Art. 4 pkt 20, 21, 23 w związku z art. 57a ustawy powołanej w punkcie 1 jest niezgodny z art. 2, art. 22 i art. 31 ust. 3 Konstytucji w związku z art. 8 i art. 14 Konwencji.
12. Art. 4 pkt 38, 39, 40, 41, 42 i 43 ustawy powołanej w punkcie 1 jest zgodny z art. 2, art. 20, art. 21, art. 31 ust. 3, art. 47, art. 51 i art. 65 Konstytucji w związku z art. 8 i art. 14 Konwencji.
13. Art. 4 pkt 44 lit. a ustawy powołanej w punkcie 1 jest niezgodny z art. 2 i art. 31 ust. 3 Konstytucji w związku z art. 8 i art. 14 Konwencji.
14. Art. 4 pkt 44 lit. b i c ustawy powołanej w punkcie 1 w zakresie, w jakim dotyczy niepublicznej szkoły wyższej, jest niezgodny z art. 2, art. 31 ust. 3, art. 51 ust. 2 i art. 65 ust. 1 Konstytucji w związku z art. 8 i art. 14 Konwencji.
15. Art. 4 pkt 45 ustawy powołanej w punkcie 1 w zakresie, w jakim dotyczy dyrektora szkoły niepublicznej, jest niezgodny z art. 2, art. 22, art. 31 ust. 3, art. 51 ust. 2 i art. 65 ust. 1 Konstytucji w związku z art. 8 i art. 14 Konwencji.
16. Art. 4 pkt 47 i 48 ustawy powołanej w punkcie 1 jest zgodny z art. 2, art. 17, art. 20, art. 21, art. 31 ust. 3, art. 47, art. 51 i art. 65 Konstytucji w związku z art. 8 i art. 14 Konwencji.
17. Art. 4 pkt 49 i 50 ustawy powołanej w punkcie 1 jest niezgodny z art. 2 i art. 31 ust. 3 Konstytucji w związku z art. 8 i art. 14 Konwencji.
18. Art. 4 pkt 52 i art. 8 pkt 20 lit. b oraz pkt 49 ustawy powołanej w punkcie 1 są niezgodne z art. 2 i art. 31 ust. 3 Konstytucji w związku z art. 8 i art. 14 Konwencji.
19. Art. 4 pkt 53 ustawy powołanej w punkcie 1 jest niezgodny z art. 2 i art. 31 ust. 3 Konstytucji w związku z art. 8 i art. 14 Konwencji.
20. Art. 7 ust. 1 ustawy powołanej w punkcie 1 jest zgodny z art. 2, art. 31 ust. 3 i art. 51 ust. 2 Konstytucji.
21. Art. 10 ustawy powołanej w punkcie 1 oraz załączniki nr 1 i 2 do ustawy z 18 października 2006 r. w związku z art. 7 tej ustawy są niezgodne z art. 2 Konstytucji.
22. Art. 11 ustawy powołanej w punkcie 1 jest niezgodny z art. 2, art. 31 ust. 3, art. 47 i art. 51 ust. 2 Konstytucji.
23. Art. 18 ust. 2 pkt 2 ustawy powołanej w punkcie 1 w zakresie, w jakim dotyczy pracowników lub funkcjonariuszy organów bezpieczeństwa państwa, jest niezgodny z art. 2, art. 30, art. 32 i art. 45 ust. 2 Konstytucji w związku z art. 6 i art. 14 Konwencji.
24. Art. 20 ust. 1, 3, 6 i 7 ustawy powołanej w punkcie 1 jest zgodny z art. 2, art. 30, art. 31 ust. 3, art. 32, art. 45, art. 47 i art. 51 ust. 4 Konstytucji w związku z art. 6 Konwencji.
25. Art. 20 ust. 4 ustawy powołanej w punkcie 1 jest niezgody z art. 2 Konstytucji.
26. Art. 20 ust. 5 ustawy powołanej w punkcie 1, w zakresie obejmującym wyrazy "która przed dniem wejścia w życie ustawy pełniła funkcję publiczną, o której mowa w art. 4", jest niezgodny z art. 2, art. 31 ust. 3, art. 32 ust. 2 i art. 45 Konstytucji w związku z art. 6 Konwencji.
27. Art. 20 ust. 5a ustawy powołanej w punkcie 1 w zakresie, w jakim nie określa terminu przedstawienia stanowiska w sprawie zgodności oświadczenia z prawdą przez biuro lustracyjne Instytutu Pamięci Narodowej, jest niezgodny z art. 2 i art. 45 Konstytucji w związku z art. 6 Konwencji.
28. Art. 21a ust. 2 zdanie drugie ustawy powołanej w punkcie 1 w zakresie, w jakim pozbawia sąd możliwości określenia dolnej granicy okresu prawa wybieralności, jest niezgodny z art. 2, art. 31 ust. 3, art. 45, art. 62 i art. 99 Konstytucji.
29. Art. 21a ust. 3 ustawy powołanej w punkcie 1 w zakresie, w jakim ma zastosowanie do niego art. 21h ustawy powołanej w punkcie 1, jest niezgodny z art. 2 i art. 31 ust. 3 Konstytucji.
30. Art. 21b ust. 6 ustawy powołanej w punkcie 1 w zakresie, w jakim pozbawia osobę lustrowaną prawa do wniesienia kasacji od prawomocnego orzeczenia sądu, jest niezgodny z art. 2, art. 31 ust. 3 Konstytucji i art. 6 Konwencji.
31. Art. 21e ust. 1 i 3 ustawy powołanej w punkcie 1 w zakresie, w jakim dotyczy osób wymienionych w art. 4 pkt 13-16, 47 i 48 ustawy powołanej w punkcie 1, jest niezgodny z art. 2 i art. 31 ust. 3 Konstytucji.
32. Art. 21h ustawy powołanej w punkcie 1 w zakresie, w jakim pozbawia sąd możliwości określenia dolnej granicy okresu zakazu pełnienia funkcji publicznych, o których mowa w art. 4, jest niezgodny z art. 2, art. 31 ust. 3 i art. 45 Konstytucji w związku z art. 6 Konwencji.
33. Art. 22 ust. 1 pkt 18 i 19 ustawy powołanej w punkcie 1 jest niezgodny z art. 2, art. 31 ust. 3 i art. 47 Konstytucji.
34. Art. 22 ust. 3 pkt 1 ustawy powołanej w punkcie 1 w zakresie, w jakim pomija inne dane o których mowa w art. 27 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych (Dz. U. z 2002 r. N 101, poz. 926, ze zm.), jest niezgodny z art. 2, art. 47 i art. 51 ust. 2 Konstytucji.
35. Art. 22 ust. 3 pkt 2 ustawy powołanej w punkcie 1 w zakresie, w jakim dotyczy pracowników lub funkcjonariuszy organów bezpieczeństwa państwa, rozumiany jako nieobejmujący danych, o których mowa w ust. 1-3, jest zgodny z art. 47, art. 51 ust. 2 i art. 53 ust. 7 Konstytucji.
36. Art. 22 ust. 3 pkt 3 ustawy powołanej w punkcie 1 jest zgodny z art. 47, art. 51 ust. 2, art. 53 ust. 7 i art. 61 Konstytucji.
37. Art. 22 ust. 4 ustawy powołanej w punkcie 1 jest zgodny z art. 2 Konstytucji.
38. Art. 22 ust. 5 ustawy powołanej w punkcie 1 w związku z art. 52a pkt 8 ustawy z dnia 18 grudnia 1998 r. o Instytucie Pamięci Narodowej - Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu (Dz. U. z 2007 r. Nr 63, poz. 424) jest zgodny z art. 2, art. 30 i art. 31 ust. 3 Konstytucji.
39. Art. 29 ust. 1 i 4 ustawy powołanej w punkcie 1 jest zgodny z art. 2, art. 31 ust. 3 i art. 32 ust. 2 Konstytucji.
40. Art. 57 ust. 1 i 2 ustawy powołanej w punkcie 1 w zakresie, w jakim dotyczy osób wymienionych w art. 4 pkt 1, 2 i 17, wybranych w wyborach powszechnych przed wejściem w życie ustawy, oraz w zakresie, w jakim dotyczy osób wymienionych w art. 4 pkt 13-16, 47 i 48 oraz art. 57 ust. 3 ustawy powołanej w punkcie 1, są niezgodne z art. 2, art. 31 ust. 3, art. 32 ust. 2, art. 65 ust. 1 Konstytucji i art. 10 Konwencji.
41. Art. 59 ust. 1 ustawy powołanej w punkcie 1 w zakresie, w jakim dotyczy art. 52a pkt 5 ustawy z dnia 18 grudnia 1998 r. o Instytucie Pamięci Narodowej - Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu (Dz. U. z 2007 r. Nr 63, poz. 424), jest niezgodny z art. 2, art. 32 i art. 45 Konstytucji.
42. Art. 59 ust. 1 ustawy powołanej w punkcie 1 w zakresie, w jakim dotyczy art. 52a pkt 6, 7 i 8 ustawy z dnia 18 grudnia 1998 r. o Instytucie Pamięci Narodowej - Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu (Dz. U. z 2007 r. Nr 63, poz. 424), jest zgodny z art. 2, art. 32 i art. 45 Konstytucji.
43. Art. 59 ust. 2 ustawy powołanej w punkcie 1 jest niezgodny z art. 32 w związku z art. 45 Konstytucji.
44. Art. 66 ustawy powołanej w punkcie 1, w części zawierającej wyrazy "z wyjątkiem art. 30", jest zgodny z art. 2, art. 30, art. 32 i art. 178 Konstytucji oraz nie jest niezgodny z art. 5 i art. 10 Konstytucji.
45. Art. 67 pkt 1 ustawy powołanej w punkcie 1 jest zgodny z art. 2 Konstytucji.
46. Art. 67 pkt 3 ustawy powołanej w punkcie 1 jest niezgodny z art. 2 Konstytucji.
47. Art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 18 grudnia 1998 r. o Instytucie Pamięci Narodowej - Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu (Dz. U. z 2007 r. Nr 63, poz. 424) jest zgodny z art. 31 ust. 3 w związku z art. 32 ust. 2 Konstytucji.
48. Art. 19 ust. 7-9 ustawy z 18 grudnia 1998 r. powołanej w punkcie 47 jest zgodny z art. 2 i art. 10 Konstytucji oraz art. 6 Konwencji.
49. Art. 19 ust. 10 ustawy z 18 grudnia 1998 r. powołanej w punkcie 47 jest zgodny z art. 2, art. 10 i art. 45 Konstytucji w związku z art. 6 Konwencji.
50. Art. 30 ust. 2 pkt 2 ustawy z 18 grudnia 1998 r. powołanej w punkcie 47 jest niezgodny z art. 2, art. 45 i art. 61 Konstytucji.
51. Art. 36 ust. 1 pkt 2 i 3 oraz ust. 1a ustawy z 18 grudnia 1998 r. powołanej w punkcie 47 jest niezgodny z art. 2, art. 31 ust. 3, art. 32 ust. 2 i art. 51 ust. 2 Konstytucji.
52. Art. 47 ust. 4a i 4b ustawy z 18 grudnia 1998 r. powołanej w punkcie 47 jest zgodny z art. 2, art. 10 Konstytucji i art. 6 Konwencji oraz art. 45 Konstytucji w związku z art. 6 Konwencji.
53. Art. 51 ust. 5 ustawy z 18 grudnia 1998 r. powołanej w punkcie 47 jest zgodny z art. 2, art. 10 Konstytucji i art. 6 Konwencji oraz art. 45 Konstytucji w związku z art. 6 Konwencji.
54. Art. 52a pkt 5 ustawy z 18 grudnia 1998 r. powołanej w punkcie 47 jest niezgodny z art. 2, art. 30, art. 31 ust. 3, art. 42 ust. 1 i 3 Konstytucji w związku z art. 6 Konwencji.
55. Art. 52a pkt 6 i 8 ustawy z 18 grudnia 1998 r. powołanej w punkcie 47 jest zgodny z art. 2, art. 30, art. 31 ust. 3, art. 42 ust. 1 i 3 Konstytucji w związku z art. 6 Konwencji.
56. Art. 52a pkt 7 ustawy z 18 grudnia 1998 r. powołanej w punkcie 47, w zakresie obejmującym wyrazy "publikacje nie obejmują danych osobowych osób, w stosunku do których zachowały się dokumenty uzasadniające publikację ich danych osobowych na podstawie pkt 8", jest niezgodny z art. 2, art. 30, art. 31 ust. 3, art. 42 ust. 1 i 3 Konstytucji w związku z art. 6 Konwencji.
57. Art. 52c ustawy z 18 grudnia 1998 r. powołanej w punkcie 47 oraz załącznik do ustawy z dnia 18 grudnia 1998 r., są niezgodne z art. 2, art. 31 ust. 3, art. 32 ust. 2, art. 47, art. 51 ust. 2 Konstytucji w związku z art. 6 i art. 8 Konwencji.
58. Art. 52g ust. 1 i 2 ustawy z 18 grudnia 1998 r. powołanej w punkcie 47 jest zgodny z art. 2, art. 10 Konstytucji i art. 6 Konwencji oraz art. 45 Konstytucji w związku z art. 6 Konwencji.
59. Art. 68 ust. 3 ustawy z dnia 26 maja 1982 r. - Prawo o adwokaturze (Dz. U. z 2002 r. Nr 123, poz. 1058, ze zm.), w brzmieniu nadanym przez art. 30 pkt 1 ustawy z dnia 18 października 2006 r. o ujawnianiu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944-1990 oraz treści tych dokumentów (Dz. U. Nr 218, poz. 1592 i Nr 249, poz. 1832 oraz z 2007 r. Nr 25, poz. 162), w brzmieniu nadanym przez art. 1 pkt 12 ustawy z dnia 14 lutego 2007 r. o zmianie ustawy o ujawnianiu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944-1990 oraz treści tych dokumentów i ustawy o Instytucie Pamięci Narodowej - Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu (Dz. U. Nr 25, poz. 162), jest zgodny z art. 2, art. 31 ust. 3 i art. 51 ust. 2 Konstytucji.
60. Art. 72 ust. 1 pkt 6a ustawy z 26 maja 1982 r. - Prawo o adwokaturze, dodany przez art. 30 pkt 2 ustawy z 18 października 2006 r. powołanej w punkcie 59, w brzmieniu nadanym przez art. 1 pkt 12 ustawy z 14 lutego 2007 r. powołanej w punkcie 59, jest niezgodny z art. 2, art. 31 ust. 3 i art. 51 ust. 2 Konstytucji.
61. Art. 24 ust. 2a ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych (Dz. U. z 2002 r. Nr 123, poz. 1059, ze zm.), w brzmieniu nadanym przez art. 31 pkt 1 ustawy z 18 października 2006 r. powołanej w punkcie 59, w brzmieniu nadanym przez art. 1 pkt 13 ustawy z 14 lutego 2007 r. powołanej w punkcie 59, jest zgodny z art. 2, art. 31 ust. 3 i art. 51 ust. 2 Konstytucji.
62. Art. 29 ust. 5a ustawy z 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych, dodany przez art. 31 pkt 2 ustawy z 18 października 2006 r. powołanej w punkcie 59, w brzmieniu nadanym przez art. 1 pkt 13 ustawy z 14 lutego 2007 r. powołanej w punkcie 59, jest niezgodny z art. 2, art. 31 ust. 3 i art. 51 ust. 2 Konstytucji.
63. Art. 6 ust. 3 ustawy z dnia 20 czerwca 1985 r. o prokuraturze (Dz. U. z 2002 r. Nr 21, poz. 206, ze zm.), w brzmieniu nadanym przez art. 33 pkt 1 ustawy z 18 października 2006 r. powołanej w punkcie 59, w brzmieniu nadanym przez art. 1 pkt 14 ustawy z 14 lutego 2007 r. powołanej w punkcie 59, jest zgodny z art. 2 i art. 10 Konstytucji oraz art. 6 Konwencji.
64. Art. 11 ust. 2a ustawy z 20 czerwca 1985 r. o prokuraturze, dodany przez art. 33 pkt 2 ustawy z 18 października 2006 r. powołanej w punkcie 59, w brzmieniu nadanym przez art. 1 pkt 14 ustawy z 14 lutego 2007 r. powołanej w punkcie 59, jest zgodny z art. 2, art. 31 ust. 3 i art. 51 ust. 2 Konstytucji.
65. Art. 16 ust. 5 ustawy z dnia 20 czerwca 1985 r. o prokuraturze, w brzmieniu nadanym przez art. 33 pkt 3 ustawy z 18 października 2006 r. powołanej w punkcie 59, w brzmieniu nadanym przez art. 1 pkt 14 ustawy z 14 lutego 2007 r. powołanej w punkcie 59, jest niezgodny z art. 2, art. 31 ust. 3 i art. 51 ust. 2 Konstytucji.
66. Art. 7 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 15 lipca 1987 r. o Rzeczniku Praw Obywatelskich (Dz. U. z 2001 r. Nr 14, poz. 147), dodany przez art. 33a ustawy z 18 października 2006 r. powołanej w punkcie 59, dodany przez art. 1 pkt 15 ustawy z 14 lutego 2007 r. powołanej w punkcie 59, jest zgodny z art. 2, art. 31 ust. 3 i art. 51 ust. 2 Konstytucji.
67. Art. 40a ust. 5, art. 40b ust. 1, art. 43 ust. 1 zdanie drugie ustawy z dnia 27 września 1990 r. o wyborze Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 2000 r. Nr 47, poz. 544, ze zm.), w brzmieniu nadanym przez art. 34 ustawy z 18 października 2006 r. powołanej w punkcie 59, w brzmieniu nadanym przez art. 1 pkt 16 ustawy z 14 lutego 2007 r. powołanej w punkcie 59, jest zgodny z art. 2, art. 31 ust. 3 i art. 51 ust. 2 Konstytucji.
68. Art. 13 zdanie drugie ustawy z dnia 14 lutego 1991 r. - Prawo o notariacie (Dz. U. z 2002 r. Nr 42, poz. 369, ze zm.), w brzmieniu nadanym przez art. 35 pkt 1 ustawy z 18 października 2006 r. powołanej w punkcie 59, w brzmieniu nadanym przez art. 1 pkt 17 ustawy z 14 lutego 2007 r. powołanej w punkcie 59, jest zgodny z art. 2, art. 31 ust. 3 i art. 51 ust. 2 Konstytucji.
69. Art. 16 § 1 pkt 4a ustawy z 14 lutego 1991 r. - Prawo o notariacie, dodany przez art. 35 pkt 2 ustawy z 18 października 2006 r. powołanej w punkcie 59, w brzmieniu nadanym przez art. 1 pkt 17 ustawy z 14 lutego 2007 r. powołanej w punkcie 59, jest niezgodny z art. 2, art. 31 ust. 3 i art. 51 ust. 2 Konstytucji.
70. Art. 7 ust. 6 pkt 3a ustawy z dnia 29 grudnia 1992 r. o radiofonii i telewizji (Dz. U. z 2004 r. Nr 253, poz. 2531, ze zm.), dodany przez art. 35b ustawy z 18 października 2006 r. powołanej w punkcie 59, dodany przez art. 1 pkt 19 ustawy z 14 lutego 2007 r. powołanej w punkcie 59, jest zgodny z art. 2, art. 31 ust. 3 i art. 51 ust. 2 Konstytucji.
71. Art. 17 ust. 1 pkt 3a ustawy z dnia 23 grudnia 1994 r. o Najwyższej Izbie Kontroli (Dz. U. z 2001 r. Nr 85, poz. 937, ze zm.), dodany przez art. 35d ustawy z 18 października 2006 r. powołanej w punkcie 59, dodany przez art. 1 pkt 19 ustawy z 14 lutego 2007 r. powołanej w punkcie 59, jest zgodny z art. 2, art. 31 ust. 3 i art. 51 ust. 2 Konstytucji.
72. Art. 5 ust. 1 pkt 8 i art. 9 ust. 1 pkt 4a ustawy z dnia 13 października 1994 r. o biegłych rewidentach i ich samorządzie (Dz. U. z 2001 r. Nr 31, poz. 359, ze zm.), dodane przez art. 35c ustawy z 18 października 2006 r. powołanej w punkcie 59, dodany przez art. 1 pkt 19 ustawy z 14 lutego 2007 r. powołanej w punkcie 59, są niezgodne z art. 2, art. 31 ust. 3 i art. 51 ust. 2 Konstytucji.
73. Art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 21 czerwca 1996 r. o niektórych uprawnieniach pracowników urzędu obsługującego ministra właściwego do spraw wewnętrznych oraz funkcjonariuszy i pracowników urzędów nadzorowanych przez tego ministra (Dz. U. Nr 106, poz. 491, ze zm.), w brzmieniu nadanym przez art. 36 ustawy z 18 października 2006 r. powołanej w punkcie 59, w brzmieniu nadanym przez art. 1 pkt 20 ustawy z 14 lutego 2007 r. powołanej w punkcie 59, jest zgodny z art. 2, art. 31 ust. 3 i art. 51 ust. 2 Konstytucji.
74. Art. 9 ust. 5 pkt 2a i art. 13 ust. 5 pkt 3a ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o Narodowym Banku Polskim (Dz. U. z 2005 r. Nr 1, poz. 2 i Nr 167, poz. 1398 oraz z 2006 r. Nr 157, poz. 1119), dodane przez art. 37a ustawy z 18 października 2006 r. powołanej w punkcie 59, dodany przez art. 1 pkt 22 ustawy z 14 lutego 2007 r. powołanej w punkcie 59, są zgodne z art. 2, art. 31 ust. 3 i art. 51 ust. 2 Konstytucji.
75. Art. 12 ust. 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o komornikach sądowych i egzekucji (Dz. U. z 2006 r. Nr 167, poz. 1191), dodany przez art. 37b ustawy z 18 października 2006 r. powołanej w punkcie 59, dodany przez art. 1 pkt 22 ustawy z 14 lutego 2007 r. powołanej w punkcie 59, jest zgodny z art. 2, art. 31 ust. 3 i art. 51 ust. 2 Konstytucji.
76. Art. 15 ust. 1 pkt 6a ustawy z 29 sierpnia 1997 r. o komornikach sądowych i egzekucji, dodany przez art. 37b ustawy z 18 października 2006 r. powołanej w punkcie 59, dodany przez art. 1 pkt 22 ustawy z 14 lutego 2007 r. powołanej w punkcie 59, jest niezgodny z art. 2, art. 31 ust. 3 i art. 51 ust. 2 Konstytucji.
77. Art. 99 ust. 2b ustawy z dnia 16 lipca 1998 r. - Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw (Dz. U. z 2003 r. Nr 159, poz. 1547, ze zm.), dodany przez art. 38 ustawy z 18 października 2006 r. powołanej w punkcie 59, w brzmieniu nadanym przez art. 1 pkt 23 lit. b ustawy z 14 lutego 2007 r. powołanej w punkcie 59, jest zgodny z art. 2, art. 31 ust. 3 i art. 51 ust. 2 Konstytucji.
Ponadto p o s t a n a w i a:
na podstawie art. 39 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, z 2000 r. Nr 48, poz. 552 i Nr 53, poz. 638, z 2001 r. Nr 98, poz. 1070 oraz z 2005 r. Nr 169, poz. 1417) umorzyć postępowanie w pozostałym zakresie.
Na zdjęciu we wstępie notatki - wiceprezes TK Janusz Niemcewicz, który przewodniczył rozprawie i odczytał sentencję wyroku.
- Login to post comments
Piotr VaGla Waglowski
Piotr VaGla Waglowski - prawnik, publicysta i webmaster, autor serwisu VaGla.pl Prawo i Internet. Ukończył Aplikację Legislacyjną prowadzoną przez Rządowe Centrum Legislacji. Radca ministra w Departamencie Oceny Ryzyka Regulacyjnego a następnie w Departamencie Doskonalenia Regulacji Gospodarczych Ministerstwa Rozwoju. Felietonista miesięcznika "IT w Administracji" (wcześniej również felietonista miesięcznika "Gazeta Bankowa" i tygodnika "Wprost"). Uczestniczył w pracach Obywatelskiego Forum Legislacji, działającego przy Fundacji im. Stefana Batorego w ramach programu Odpowiedzialne Państwo. W 1995 założył pierwszą w internecie listę dyskusyjną na temat prawa w języku polskim, Członek Założyciel Internet Society Poland, pełnił funkcję Członka Zarządu ISOC Polska i Członka Rady Polskiej Izby Informatyki i Telekomunikacji. Był również członkiem Rady ds Cyfryzacji przy Ministrze Cyfryzacji i członkiem Rady Informatyzacji przy MSWiA, członkiem Zespołu ds. otwartych danych i zasobów przy Komitecie Rady Ministrów do spraw Cyfryzacji oraz Doradcą społecznym Prezesa Urzędu Komunikacji Elektronicznej ds. funkcjonowania rynku mediów w szczególności w zakresie neutralności sieci. W latach 2009-2014 Zastępca Przewodniczącego Rady Fundacji Nowoczesna Polska, w tym czasie był również Członkiem Rady Programowej Fundacji Panoptykon. Więcej >>
A co się stanie z moim oświadczeniem lustracyjnym?
Śledziłem ten "przewód" równie intensywnie co VaGla... Ale jako że pochodzę z rodziny pieniaczej, to najbardziej interesuje mnie, co stanie się z moim oświadczeniem lustracyjnym, a w zasadzie z 4 oświadczeniami, które musiałem złożyć w związku z rzeczoną ustawą. I teraz się zastanawiam, czy nie jest tak, że powinni mi te oświadczenia odesłać? Jeśli tak jest, to zamierzam się zezłośliwić i nie odbierać żadnych poleconych przez najbliższe pół roku. Będą mieli problem, nie? Bo nie wiadomo co z tymi oświadczeniami zrobić... spalić, zeszredować? Wesoło będzie...
--
Pozdrawiam,
McGuru
/edit/ Mhm... miłe, pierwsza po północy, a Vagla siedzi i moderuje... Pozdrowienia...
Mają odesłać
Złożone już oświadczenia osób, których w wyniku wyroku TK procedura lustracyjna nie obejmuje, mają zostać odesłane do tych osób, które je złożyły. Trybunał wyjaśnił, że wobec uznania części przepisów za niekonstytucyjne - nie ma podstaw do tego, by złożone w IPN oświadczenia dalej tam się znajdowały, nie można ich kopiować, nie można ich zniszczyć (urząd nie może tego zrobić). Muszą być odesłane do osób, które je złożyły...
--
[VaGla] Vigilant Android Generated for Logical Assassination
Piotrze, ja tą część
Piotrze, ja tą część wyjaśnienia Trybunału znam... Ciekawi mnie natomiast sytuacja teoretycznie możliwa (a przypuszczam, że należysz do tej grupy wykształciuchów, którzy uznają za zasadne analizowanie z uciechą wszelkich możliwych sytuacji), która nastąpi, gdy nie odbiorę tej przesyłki. Moje oświadczenie lustracyjne wróci do nadawcy nieodebrane przez adresata. I co dalej się z nim stanie? Wiem, jestem teoretykiem upierdliwości, ale zamierzam z czystej złośliwości doprowadzić do takiej sytuacji.
--
Pozdrawiam,
McGuru
No to ja nie wiem
Trochę jestem zmęczony. Cały dzień na nogach. Pierwsze, co mi przyszło do głowy, to "doręczenie zastępcze", ale za chwilę stwierdziłem, że pewnie nie będzie miało zastosowania. Nie wiem. Zmęczony jestem. Całe szczęście problem z doręczeniem oświadczenia osobie, która nie będzie chciała go ode mnie odebrać nie jest na razie moim :)
PS. Fajny kamuflaż - to zdjęcie przy poście ;)
--
[VaGla] Vigilant Android Generated for Logical Assassination
Mała satysfakcja
A ja odczuwam małą satysfakcję z uznania za niezgodne z konstytucją wyłączenia zastosowania ustawy o ochronie danych osobowych do zbiorów danych IPN ;-)
Dane osobowe i nie tylko w uzasadnieniu wyroku TK
Ochrona danych osobowych, to kolejny ważny wątek w tym wyroku. Chociaż osobiście uważam, że argumentacja dotycząca "przyzwoitej legislacji", "ochrony wolności i praw" (art. 31 Konstytucji) oraz tego, że państwo w ustawach nie może na obywateli "zakładać pułapek legislacyjnych" (prawo ma tworzyć sytuację "zaufania obywatela do państwa"), dotycząca "państwa prawnego", "zasady określoności" (zasada określoności ustawowej ingerencji w sferę konstytucyjnych wolności i praw jednostki - każdy przepis prawny powinien być skonstruowany poprawnie z punktu widzenia językowego i logicznego, a dopiero spełnienie tego warunku podstawowego pozwala na jego ocenę w aspekcie pozostałych kryteriów), będzie podstawą wielu jeszcze orzeczeń związanych z oceną przyjmowanych ustaw.
Co do danych osobowych - grupa posłów zarzuciła ustawie, że "rażąco narusza m.in. gwarancje w zakresie prawa do prywatności, zasadę proporcjonalności w gromadzeniu danych osobowych i zakaz ujawnienia swojego światopoglądu. Nie obejmuje bowiem zakresem tzw. danych sensytywnych informacji o światopoglądzie, lecz jedynie przekonania religijne. Istnieje znaczna grupa osób, które nie posiadają przekonań religijnych, lecz są osobami bezwyznaniowymi. Ponadto nie uwzględnia konieczności ochrony takich danych jak nałogi danej osoby oraz informacji o kodzie genetycznym. Wyłącza także jakąkolwiek ochronę tzw. sensytywnych danych osobowych w stosunku do pracowników oraz funkcjonariuszy organów bezpieczeństwa" - cytat za przywołanym wyżej komunikatem prasowym TK (mógłbym zacytować sam wniosek, ale tu są te tezy zsyntetyzowane i przez to wygodnie je zacytować).
Trybunał uznał za niezgodne z konstytucją przepis art. 52a pkt 5. ustawy o Instytucie Pamięci Narodowej, który obejmuje przygotowanie i publikowanie katalogów zawierających dane osobowe osób traktowanych przez organy bezpieczeństwa jako "tajny informator" lub "pomocnik operacyjny w zdobywaniu informacji". Prof. Stępień w ustnym uzasadnieniu powiedział też: "Absolutne kuriozum to art. 52c ust. 3: "w odrębnym katalogu zamieszcza się dane osobowe osoby, w stosunku do której zachowały się wyłącznie zapisy ewidencyjne". Czyli miałby być taki katalog osób, co do których nic nie wiadomo, poza tym, że ktoś kiedyś ich odnotował - w jakiejś formie, w jakichś materiałach ewidencyjnych. No, to jest wyjątkowo niedopuszczalne. To po prostu łamie już jakiekolwiek podstawowe reguły art. 2...".
Chociaż wyrok dotyczy przepisów lustracyjnych, to przecież można uzasadnienie i wyrok czytać mając przed oczami pomysły legislacyjne dotyczące retencji danych telekomunikacyjnych. Weźmy taki cytat z prof. Stępnia:
Zwracam zwłaszcza uwagę na "zbieranie danych w sposób sprzeczny z ustawą". TK powiązał to również z zasadą proporcjonalności. Biorąc pod uwagę bezwzględny zakres stosowania norm gwarancyjnych i wcześniejsze stwierdzenia dotyczące niedopuszczalności "żonglowania" pojęciami konstytucyjnymi przez ustawodawcę - można próbować formułować wnioski dotyczące zasad gromadzenia informacji o aktywności użytkowników nowoczesnych środków komunikacji elektronicznej. W szczególności zaś analogiczne do niemieckich pomysły stosowania "koni trojańskich", pozwalających na dokonywanie "przeszukań" podłączonych do Sieci komputerów bez wiedzy ich dysponentów (por. Koń jaki jest, nie każdy widzi, czyli niemieckie prace nad projektem "Federal trojan", Sąd Najwyższy o podsłuchach: tylko konkretnych ludzi i tylko przy najcięższych przestępstwach, ale także - Senat wprowadza poprawki a Senator Cugowski mówi o internecie, a tam: "...I na tym spotkaniu Policja zaprezentowała bardzo interesujący program komputerowy, który będzie można do placówek policyjnych skierować. Ma on umożliwić wychwytywanie piractwa internetowego, po prostu namierzać ludzi, którzy to piractwo uprawiają"; ten ostatni temat wiąże się z pracami nad nową dyrektywą z obszaru ochrony praw własności intelektualnej: IPRED2; por. Parlament Europejski przyjął IPRED2)... Takie powiązania konstytucyjne, dotyczące podstawowych praw i wolności obywatelskich, pozwalają powiązać dywagacje TK dotyczące lustracji z innymi obszarami działania "społeczeństwa informacyjnego". Dlatego właśnie (bo przecież nie dla samej lustracji, która jakoś sama w sobie mnie nie emocjonuje) relacjonuję wczorajszy wyrok.
Jeśli TK uznał, że już sam załącznik do ustawy, w którym zawarta została treść oświadczenia lustracyjnego, nosi w sobie element niekonstytucyjny - jest tak sformułowany, że można uznać, że państwo na obywatela zakłada pułapki, a ponadto "stwarza niepewną sytuację", "da się go w różny sposób interpretować", to zastanawiam się jak jednoznaczne muszą być metody powiązania obywatela z technologią, z której korzysta, by logi systemowe, dane związane transmisyjne lub inne tego typu, dało się interpretować jednoznacznie. To taka luźna uwaga, bo w dywagacjach dot. załącznika do ustawy lustracyjnej mowa o nieco innych problemach (charakterystykach problemów) niż w przypadku zbierania danych elektronicznych. Ale zasada poprawnej legislacji, że państwo ma tworzyć prawo stwarzające sytuację zaufania obywatela do tego państwa - to wszystko warto brać pod uwagę (por. również Projekt ochrony społeczeństwa przed pornografią).
A na chwilę wracając do "zamknięcia archiwów IPN" dla badaczy czy dziennikarzy - TK ustami Prezesa stwierdził, że w ustawie nowelizującej "nie wskazano żadnych kryteriów przedmiotowych, w oparciu o które Prezes IPN mógłby takie decyzje podejmować [chodzi o zgodę Prezesa IPN na dostęp w przypadku badań naukowych i działalności dziennikarskiej - dopisek mój PVW]. Więc w gruncie rzeczy absolutna dowolność: ci którzy zasługują na to - zostaną dopuszczeni, ci, którzy nie zasługują - nie zostaną dopuszczeni...". Ale Prezes Stępień wyjaśnij również: "owszem, ten przepis może mieć treść konstytucyjną, jeśli zostanie znowelizowany, jeśli zostaną wprowadzone tam kryteria, za pomocą których Prezes Instytutu Pamięci Narodowej będzie decydował czy kogoś dopuścić czy nie. Czy to będą naukowcy, czy to będą dziennikarze, publicyści... Muszą być jakieś przedmiotowe kryteria. Nie może być tutaj woluntaryzmu i dowolności".
--
[VaGla] Vigilant Android Generated for Logical Assassination
A na chwilę wracając do
- Zwróciłbym uwagę na coś innego. Dlaczego część obywateli ma być uprzywilejowana i posiadać dostęp do teczek. Moim zdaniem taki dostęp powinien mieć każdy, bez względu na to, czy jest historykiem, dziennikarzem czy hydraulikiem. Jeżeli pozwolono badać je "naukowcom" (zabawny termin) i nie stwierdzono niezgodności z Konstytucją RP, a nawet ustawą o ochronie danych osobowych, to nie widzę przeszkód dla innych profesji. Automatycznie rozwiązany problem, kogo ma dopuścić Prezes, i wątpliwości, czy kierował się jakimiś racjami pozamerytorycznymi.
- Piszę oczywiście o braku - moim zdaniem - przeszkód konstytucyjnych, ponieważ z ustawę w prosty sposób można zmienić (przy tej konfiguracji politycznej). Konstytucję także - ale znacznie trudniej. Ale truizmem się popisałem :)
Wojciech
Prawo do kasacji
Mnie lustracja nie dotyczy, więc generalnie cała ta wojna średnio mnie pasjonowała. Ustawa była sknocona - to jasne, ale skąd TK wytrzasnął w art. 2 Konstytucji i 6 Konwencji prawo do kasacji, to zachodzę w głowę.
I zgadzam się z TK
i nie :)
Ale na spokojnie muszę zobaczyć, co w ogóle zostało po szatkowaniu. A przy weekendzie nie chce mi się za to zabierać.
Generalnie jestem zdania, że archiwa powinny być dostępne dla każdego, a nie tylko dla historyków, czy dziennikarzy.
Wojciech