Już niebawem Trybunał zajmie stanowisko w sprawie lustracji

Kiedy będzie wyrok Trybunału Konstytucyjnego w sprawie konstytucyjności ustawy z dnia 18 października 2006 roku o ujawnianiu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944-1990 oraz treści tych dokumentów? Wedle wokandy TK - rozpoznanie połączonych wniosków ma się odbyć dziewiątego, dziesiątego i jedenastego maja o godzinie 10:00 w sali rozpraw Trybunału Konstytucyjnego. Marszałek Sejmu zwrócił się jednak do Trybunału Konstytucyjnego o odroczenie rozprawy. Powód: poseł reprezentujący Sejm przed TK potrzebuje czasu na przygotowanie się do niej w związku z odrębnym wnioskiem RPO (por. Lustracja: internet i społeczeństwo informacyjne we wniosku RPO do TK). Niezależnie od tego kiedy Trybunał zajmie stanowisko w tej sprawie rozważania Trybunału są ważne również dla internautów. Być może przy okazji dowiemy się czegoś o pozycji blogerów w społeczeństwie informacyjnym.

O wniosku o odroczenie pisze m.in. Wirtualna Polska (za PAP) w tekście Kolejna nowelizacja ustawy lustracyjnej: "Trwa narada sędziów w sprawie wniosku o odroczenie rozprawy; decyzja w tej sprawie jeszcze nie zapadła. Wniosek ten - według informacji z biura prasowego TK - jest w Trybunale od piątku". Przepraszam wszystkich, którzy w tej sprawie widzą jedynie rozgrywkę polityczną i spekulują czy chodzi o odroczenie rozprawy, aż obowiązek składania oświadczeń się pojawi (a więc z mocy prawa stracą pracę ci, którzy oświadczeń nie złożyli). To dla mnie mało interesujące, więc wspominam, ale nie akcentuję: Sytuacja jest nieco napięta, gdyż 15 maja mija ustawowy termin dostarczania przez pracodawców do Instytutu Pamięci Narodowej oświadczeń lustracyjnych składanych przez pracowników (a spór konstytucyjny dotyczy m.in. tego właśnie kto ma i dlaczego składać oświadczenia).

Jak można zobaczyć poniżej - sprawa jest dość obszerna (jeśli chodzi o wielość przepisów zaskarżonych i ilość wzorców konstytucyjnych do zbadania). Trybunałowi może zająć wiele czasu odniesienie się do wszystkich niuansów poruszonych we wnioskach grupy posłów oraz Rzecznika Praw Obywatelskich. Dlatego rozprawa ma trwać aż trzy dni, a Trybunał pracuje nad tą sprawą w pełnym składzie.

O wniosku Rzecznika Praw Obywatelskich pisałem wcześniej, w powyżej podlinkowanej notatce. Dla porządku należy odesłać czytelników również do pierwszego wniosku w tej sprawie, tj. do wniosku z 8 stycznia 2007 r., który złożyła do Trybunału grupa posłów (PDF). Tu warto zauważyć, że grupa posłów podnosi m.in., iż szerokie otwarcie archiwów jest niekonstytucyjne. W uzasadnieniu przywołano m.in to, iż ustawa, o której mowa, w art. 20 ust. 4 stwierdza, że "powszechny dostęp do informacji zawartych w informatycznej bazie rejestru zaświadczeń zapewnia się poprzez Internet". W tym sensie może to być interesujące dla czytelników niniejszego serwisu.

(...)
Nawet po prawomocnym orzeczeniu sądowym, stwierdzającym nieprawdziwość danych zgromadzonych o obywatelu przez władze publiczne (art. 51 ust. 2 Konstytucji RP), obywatel nie może domagać się usunięcia tych nieprawdziwych danych (zebranych w minionym okresie nielegalnie) powszechnie udostępnianych w Internecie, to należy mówić o kwalifikowanym naruszeniu art. 51 ust. 4 Konstytucji RP, a także art. 30, art. 31 ust. 3 i art. 47 Konstytucji RP. I z taką właśnie sytuacją mamy do czynienia w art. 28 ust. 5 ustawy: Odpis prawomocnego orzeczenia wydanego w wyniku wytoczenia powództwa, o którym mowa w ust. 1, zostaje dołączony do dokumentu lub zbioru dokumentów, do których orzeczenie to się odnosi, a także do odpisu zaświadczenia wydanego danej osobie, zamieszczonego w rejestrze zaświadczeń, i do jego elektronicznej (cyfrowej) kopii, istniejącej w informatycznej bazie zaświadczeń tego rejestru.
(...)

Wniosek RPO kładł nacisk na niejasne określenie grupy zobowiązanych do składania oświadczeń, na prawo do wolności słowa oraz prowadzenia i publikowania badań naukowych (we wniosku RPO poza dziennikarzami zwrócono także uwagę na pracowników naukowych wyższych uczelni).

Zgodnie z wokandą Trybunału Konstytucyjnego (sprawa o sygnatrze: K 2/07) Trybunał rozpozna połączone wnioski - Grupy posłów na Sejm RP w sprawie zgodności:
- całości ustawy z dnia 18 października 2006 roku o ujawnianiu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944-1990 oraz treści tych dokumentów, w brzmieniu ustalonym ustawą z dnia 14 lutego 2007 roku o zmianie ustawy o ujawnianiu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944-1990 oraz treści tych dokumentów i ustawy o Instytucie Pamięci Narodowej - Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu z art. 1, art. 2, art. 5, art. 9, art. 10, art. 14, art. 20, art. 21, art. 22, art. 30, art. 31 ust. 3, art. 32, art. 42 ust.1, art. 42 ust. 3, art. 45 ust. 1, art. 47, art. 51 ust. 2 i 4, art. 53 ust. 7, art. 54, art. 61, art. 64, art. 65, art. 70 ust. 5, art. 73, art. 98, art. 99, art. 178 Konstytucji RP oraz z art. 6, art. 7, art. 8, art. 10 oraz art. 14 Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności w związku z Rezolucją Nr 1096 (1996) Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy dotyczącej środków demontażu dziedzictwa po byłych totalitarnych ustrojach komunistycznych przyjętej w dniu 27 czerwca 1996 roku;
1) art. 1 skarżonej ustawy z art. 30, art. 31 ust. 3, art. 32 ust. 3, art. 47, art. 51 ust. 4 Konstytucji RP;
2) art. 2 ust. 1 pkt 6, pkt 13 oraz pkt 14 skarżonej ustawy z art. 2, art. 31 ust. 3, art. 32 ust. 2 Konstytucji RP;
3) art. 2 ust. 2 skarżonej ustawy z art. 2 Konstytucji RP;
4) art. 3 ust. 1 pkt 1 i 2 skarżonej ustawy z art. 2, art. 54 i art. 61 Konstytucji RP;
5) art. 3a ust. 1 skarżonej ustawy z art. 31 ust. 3, art. 32 ust. 2, art. 51 ust. 2, art. 47 Konstytucji RP;
6) art. 3a ust. 2 skarżonej ustawy z art. 2 Konstytucji RP w związku z art. 7 Konwencji;
7) art. 4 pkt 18, pkt 20, pkt 21, pkt 23 w związku z art. 57a skarżonej ustawy, pkt 38, pkt 39, pkt 40, pkt 41, pkt 42, pkt 43, pkt 45, pkt 53 w związku z art. 21h skarżonej ustawy z art. 2, art. 20, art. 21, art. 22, art. 31 ust. 3, art. 47, art. 51 oraz art. 65 Konstytucji RP w związku z art. 8 i 14 Konwencji;
8) art. 4 pkt 19 oraz pkt 52 w związku z art. 21h skarżonej ustawy z art. 2, art. 31 ust. 3, art. 47, art. 51, art. 54, art. 65 Konstytucji RP w związku z art. 8 i art. 14 Konwencji;
9) art. 4 pkt 44 w związku z art. 21h skarżonej ustawy z art. 2, art. 31 ust. 3, art. 47, art. 51, art. 54, art. 65, art. 70 ust. 5 oraz art. 73 Konstytucji RP w związku z art. 8 i art. 14 Konwencji;
10) art. 4 pkt 47 - w zakresie w jakim obejmuje lustracją radców prawnych oraz notariuszy, pkt 48, pkt 49, pkt 50 w związku z art. 21h skarżonej ustawy z art. 2, art. 17, art. 20, art. 21, art. 31 ust. 3, art. 47, art. 51 oraz art. 65 Konstytucji RP w związku z art. 8 i art. 14 Konwencji;
11) art. 7 ust. 1 skarżonej ustawy z art. 2, art. 31 ust. 3, art. 51 ust. 2 Konstytucji RP;
12) art. 8 pkt 20 ppkt b oraz ppkt 52 skarżonej ustawy z art. 31 ust. 3 oraz z art. 20 i art. 2 Konstytucji RP;
13) art. 11 ust. 1 skarżonej ustawy z art. 47, art. 51 ust. 2, art. 31 ust. 3 oraz art. 2 Konstytucji RP;
14) art. 11 ust. 2 skarżonej ustawy oraz art. 39 skarżonej ustawy w zakresie w jakim ustala treść art. 52b ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 18 grudnia 1998 roku o Instytucie Pamięci Narodowej - Komisji Ścigania Zbrodni Przeciwko Narodowi Polskiemu z art. 31 ust. 3, art. 47 oraz z art. 2 Konstytucji RP;
15) art. 18 ust. 2 pkt 2 w zwiazku z art. 22 ust. 3 pkt 1 skarżonej ustawy z art. 2, art. 30, art. 32, art. 45 ust. 2 Konstytucji RP w związku z art. 6 i art. 14 Konwencji;
16) art. 20 ust. 1, 3, 4, 5, 5a, 6, 7 skarżonej ustawy z art. 2, art. 30, art. 31 ust. 3, art. 32, art. 45, art. 51 ust. 4 Konstytucji RP w zwiazku z art. 6 Konwencji;
17) art. 20 ust. 1 skarżonej ustawy w związku z art. 30 ust. 2 ustawy o Instytucie Pamięci Narodowej, art. 52a pkt 5 ustawy o Instytucie Pamięci Narodowej z art. 10 ust. 1, art. 42 ust. 3 oraz art. 45 Konstytucji RP w związku z art. 6 Konwencji;
18) art. 21a pkt 2 zdanie 2 skarżonej ustawy z art. 31 ust. 3, art. 62, art. 99 oraz art. 2 Konstytucji RP;
19) art. 21a pkt 3 skarżonej ustawy z art. 31 ust. 3 oraz art. 2 Konstytucji RP;
20) art. 21b ust. 6 skarżonej ustawy z art. 31 ust. 3, art. 32 ust. 2 Konstytucji RP oraz art. 6 Konwencji;
21) art. 21e ust.1 oraz art. 21e ust. 3 skarżonej ustawy z art. 2, art. 4 ust. 2, art. 31 ust. 3 oraz art. 98 ust. 1, ust. 2, ust. 3 Konstytucji RP;
22) art. 22 ust. 1 pkt 18 i 19 skarżonej ustawy z art. 2, art. 31 ust. 3, art. 32 ust. 1, art. 47 oraz art. 61 Konstytucji RP;
23) art. 22 ust. 3 skarżonej ustawy z art. 47, art. 51 ust. 2, art. 53 ust. 7 oraz art. 61 Konstytucji RP;
24) art. 22 ust. 4 skarżonej ustawy z art. 2 Konstytucji RP;
25) art. 22 ust. 5 skarżonej ustawy w związku z art. 52a pkt 8 ustawy o Instytucie Pamięci Narodowej z art. 2, art. 30, art. 31 ust. 3, art. 32, art. 42 ust. 3, art. 45, art. 47 oraz art. 61 Konstytucji RP;
26) art. 29 ust. 1 oraz ust. 4 skarżonej ustawy z art. 2, art. 31 ust. 3 oraz art. 32 ust. 2 Konstytucji RP;
27) art. 30, art. 31 oraz art. 33 skarżonej ustawy w zakresie w jakim nadaje nowe brzmienie art. 11 ust. 2a i art. 16 ust. 5 w ustawie z dnia 20 czerwca 1985 roku o prokuraturze, art. 33a, art. 34, art. 35, art. 35b, art. 35c, art. 35d, art. 36, art. 37a, art. 37b, art. 38 zaskarżonej ustawy w zakresie w jakim nadaje nowe brzmienie art. 99 ust. 2b ustawy z dnia 16 lipca 1998 roku - Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw z art. 2, art. 31 ust. 3, art. 51 ust. 2 Konstytucji RP;
28) art. 33 pkt 1 skarżonej ustawy w zakresie w jakim art. 6 ust. 3 ustawy z dnia 20 czerwca 1985 roku o prokuraturze otrzymał brzmienie oraz art. 39 skarżonej ustawy w zakresie zmiany ustawy o Instytucie Pamięci Narodowej poprzez dodanie art. 19 ust. 7 i 10, art. 47 ust. 4a i ust. 4b, art. 51 ust. 5, art. 52g ust. 1 i ust. 2 z art. 2, art. 10 Konstytucji RP oraz art. 6 Konwencji;
29) art. 37 skarżonej ustawy z art. 54 ust. 1 Konstytucji RP;
30) art. 39 pkt 2 skarżonej ustawy w zakresie w jakim nadaje treść art. 2 ust. 1 ustawy o Instytucie Pamięci Narodowej z art. 31 ust. 3 w związku z art. 32 ust. 2, art. 44, art. 45 Konstytucji RP;
31) art. 39 skarżonej ustawy w zakresie w jakim nadaje treść art. 19 ust. 10, art. 47 ust. 4a i 4b, ust. 5 oraz art. 52g ustawy o Instytucie Pamięci Narodowej z art. 45 Konstytucji RP w związku z art. 6 Konwencji oraz art. 2 Konstytucji RP;
32) art. 39 skarżonej ustawy w zakresie w jakim nadaje treść art. 30 ust. 2 pkt 2 ustawy o Instytucie Pamięci Narodowej w związku z art. 31 ust. 2 i art. 32 ust. 2 ustawy o Instytucie Pamięci Narodowej z art. 2, art. 45 oraz art. 61 Konstytucji RP;
33) art. 39 skarżonej ustawy w zakresie zmiany ustawy o Instytucie Pamięci Narodowej poprzez dodanie art. 52a pkt. 5-7 z art. 2, art. 30, art. 31 ust. 3, art. 42 ust. 1 i ust. 3 Konstytucji RP w związku z art. 6 Konwencji;
34) art. 39 skarżonej ustawy w zakresie zmiany ustawy o Instytucie Pamięci Narodowej poprzez dodanie art. 52a pkt 8 z art. 2, art. 30, art. 31 ust. 3, art. 42 ust. 1 i 3 Konstytucji RP w związku z art. 6 Konwencji;
35) art. 39 skarżonej ustawy w zakresie w jakim określa brzmienie przepisu art. 52b ust. 1 pkt 8 ustawy o Instytucie Pamięci Narodowej z art. 2, art. 30, art. 31 ust. 3, art. 32 oraz art. 47 Konstytucji RP;
36) art. 57 ust. 1 i 2 skarżonej ustawy z art. 2, art. 14, art. 20, art. 22, art. 31 ust. 3, art. 32 ust. 2, art. 54, art. 65 ust. 1 Konstytucji RP oraz art. 10 Konwencji;
37) art. 59 ust. 1 skarżonej ustawy w związku z art. 52a pkt. 5-8 ustawy o Instytucie Pamięci Narodowej z art. 2, art. 32 oraz art. 45 Konstytucji RP;
38) art. 59 ust. 2 w związku z art. 59 ust. 1 skarżonej ustawy oraz art. 52a pkt 5 ustawy o Instytucie Pamięci narodowej z art. 32 Konstytucji RP w związku z art. 45 Konstytucji RP;
39) art. 66 skarżonej ustawy w zakresie utrzymania w mocy art. 30 ustawy z dnia 11 kwietnia1997 roku o ujawnieniu pracy lub służby w organach bezpieczeństwa państwa lub współpracy z nimi w latach 1944-1990 osób pełniących funkcje publiczne z art. 2, art. 5, art. 10, art. 30, art. 32 oraz art. 178 Konstytucji RP;
40) art. 67 skarżonej ustawy z art. 2 Konstytucji RP;
41) art. 2 pkt 2 ustawy z dnia 14 lutego 2007 roku o zmianie ustawy o ujawnianiu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944-1990 oraz treści tych dokumentów i ustawy o Instytucie Pamięci Narodowej - Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w związku z art. 52c ustawy o Instytucie Pamięci Narodowej z art. 2, art. 30 oraz art. 31 ust. 3 Konstytucji RP;
42) art. 3 ustawy z dnia 14 lutego 2007 roku o zmianie ustawy o ujawnianiu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944-1990 oraz treści tych dokumentów i ustawy o Instytucie Pamięci Narodowej - Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu z art. 2 Konstytucji RP;

oraz Rzecznika Praw Obywatelskich w sprawie zgodności:

1) art. 4 ustawy z dnia 18 października 2006 roku o ujawnianiu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944-1990 oraz treści tych dokumentów, w zakresie w jakim uznaje osoby, które nie wykonują władzy publicznej za osoby pełniące funkcje publiczne z art. 2 Konstytucji RP oraz art. 47 w związku z art. 31 ust. 3 Konstytucji RP;

2) art. 52a pkt 5 ustawy z dnia 18 grudnia 1998 roku o Instytucie Pamięci Narodowej - Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu z art. 2 oraz art. 51 ust. 4 Konstytucji RP;

3) art. 4 pkt 52 powołanej w pkt 1 ustawy z art. 2 Konstytucji RP;

4) art. 21e ust. 1, art. 21h oraz art. 57 ust. 1 i 2 w związku z art. 4 pkt 52 powołanej w pkt 1 ustawy z art. 54 ust. 1 w związku z art. 31 ust. 3 Konstytucji RP oraz art. 10 Europejskiej Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności;

5) art. 21e ust. 1, art. 21h oraz art. 57 ust. 1 i 2 w związku z art. 4 pkt 44 lit. a powołanej w pkt 1 ustawy z art. 73 w związku z art. 31 ust. 3 Konstytucji RP;

6) art. 57 ust. 1 i 2 powołanej w pkt 1 ustawy z art. 65 ust. 1 w związku z art. 31 ust. 3 Konstytucji RP oraz art. 57 ust. 3 powołanej w pkt 1 ustawy z art. 180 ust. 2 Konstytucji RP;

7) art. 30 ust. 2 ustawy powołanej w pkt 2 z art. 47 oraz art. 51 ust. 3 i 4 Konstytucji RP.

Trybunał Konstytucyjny rozpozna połączone wnioski w pełnym składzie. Rozprawie będzie przewodniczyć Wiceprezes TK Janusz Niemcewicz, sędziami-sprawozdawcami będą Zbigniew Cieślak i Jerzy Stępień.