Obserwator Konstytucyjny zaczyna się przeobrażać, chociaż pytania wciąż pozostają

13. marca, w związku z serią tekstów na temat "3 miliardów euro" i okolic, wysłałem do Trybunału Konstytucyjnego wniosek o udostępnienie informacji publicznej: treści decyzji Prezesa Trybunału Konstytucyjnego, za pomocą której powołany został do życia serwis internetowy pn. Obserwator Konstytucyjny. Wniosek wysłałem ponieważ nie mogłem (i nadal nie mogę) znaleźć treści tej decyzji (w tym daty wydania, podstawy wydania, sygnatury, etc.) w Biuletynie Informacji Publicznej Trybunału Konstytucyjnego. Wniosek wysłałem pocztą elektroniczną. Dziś otrzymałem maila z odpowiedzią na mój list. I chociaż nadal nie znam decyzji (numeru, podstawy wydania), to przywołam odpowiedź.

W otrzymanej odpowiedzi czytam, że "Zgodnie z decyzją Prezesa TK i Zarządzeniem Szefa Biura TK z dnia 16 marca 2012 roku Serwis Obserwator Konstytucyjny, podobnie jak wydawnictwa periodyczne, książkowe i akcydensy nie stanowi informacji publicznej Trybunału Konstytucyjnego. Zarządzenie Szefa Biura na stronach Obserwatora Konstytucyjnego - regulamin". Dalej zaś odpowiedź kieruje mnie na strony Trybunału Konstytucyjnego po "szerszy komunikat".

Strony Trybunału Konstytucyjnego są przygotowane w oparciu o ramki (frame), dlatego otrzymałem link do strony głównej Trybunału Konstytucyjnego. Ale da się też podlinkować bezpośrednio do opublikowanego tam komunikatu, co też uczynię. W opublikowanym na stronach komunikacie czytam:

Komunikat do Biuletynu Informacji Publicznej Trybunału Konstytucyjnego

o powołaniu serwisu internetowego Obserwator Konstytucyjny

Serwis internetowy Obserwator Konstytucyjny powstał na mocy decyzji Prezesa Trybunału Konstytucyjnego prof. Andrzeja Rzeplińskiego z dn. 1 sierpnia 2011 (decyzja o opracowaniu koncepcji). Obserwator konstytucyjny miał w ramach działalności wydawniczej Biura Trybunału Konstytucyjnego, stanowić publikację elektroniczną. Opracowano koncepcję i zlecono wykonanie odpowiedniego narzędzia cyfrowego (oprogramowanie). Pod koniec grudnia 2011 roku rozpoczęto testowanie serwisu internetowego w domenie www.obserwatorkonstytucyjny.pl Po okresie próbnego działania Decyzją Szefa Biura Trybunału Konstytucyjnego z dn. 16 marca 2012 zatwierdzony został kształt serwisu, zasady jego działania: Dla zapewnienia warunków realizacji, zaakceptowanej przez Prezesa Trybunału Konstytucyjnego, koncepcji utworzenia i funkcjonowania serwisu internetowego Obserwator Konstytucyjny, w związku z §7 Zarządzenia Nr 1/09 Szefa Biura Trybunału Konstytucyjnego z dnia 2 lutego 2009 roku w sprawie organizacji działalności wydawniczej w Biurze Trybunału Konstytucyjnego. Jednoczenie przyjęty został nowy Regulamin Serwisu internetowego Obserwator Konstytucyjny, z mocą obowiązującą od dnia 16 marca 2012 roku.

Zgodnie z decyzją Prezesa TK i Zarządzeniem Szefa Biura TK z dnia 16 marca 2012 roku Serwis Obserwator Konstytucyjny, podobnie jak wydawnictwa periodyczne, książkowe i akcydensy nie stanowi informacji publicznej Trybunału Konstytucyjnego.

Komunikat został opublikowany bez opatrzenia go datą publikacji (gdyby to był komunikat w BIP, to taka data musiałaby zostać ujawniona, a także informacja na temat tego kto wytworzył i kto opublikował informację - to wynika z Rozporządzenia MSWiA w sprawie Biuletynu Informacji Publicznej).

Zgodnie z ustawą o dostępie do informacji publicznej każda informacja w sprawach publicznych jest informacją publiczną. Zastanawiam się teraz, czy uznanie czegoś za informację publiczną (lub nieuznawanie czegoś za informację publiczną) może wynikać z decyzji? Tak stoi wszak w komunikacie: że nie jest informacją publiczną zgodnie z decyzją... A czy jest materiałem urzędowym w rozumieniu art. 4 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych? Czy tu też mocą decyzji, a nie ustawy, można uznać coś za taki materiał?

Nadal nie znam treści decyzji Prezesa Trybunału Konstytucyjnego, ale teraz wiem, o co pytać dalej: o treść decyzji z 1 sierpnia 2011 roku o opracowaniu koncepcji, a także o formę i treść decyzji o "zatwierdzeniu treści" (czyli o decyzję Prezesa TK i Zarządzenie Szefa Biura TK z dnia 16 marca 2012 roku). Będę też pytał o Zarządzenie Nr 1/09 Szefa Biura Trybunału Konstytucyjnego z dnia 2 lutego 2009 roku w sprawie organizacji działalności wydawniczej w Biurze Trybunału Konstytucyjnego. Tutaj akurat udało się przynajmniej uzyskać numer zarządzenia, chociaż dopiero po jego lekturze będzie można sprawdzić podstawę jego wydania.

Nadal nie wiem, jaka jest różnica między Biuletynem Informacji Publicznej Trybunału Konstytucyjnego, a stroną internetową Trybunału Konstytucyjnego (na której opublikowano komunikat). Teraz dodatkowo - w kontekście uzyskanej odpowiedzi - zastanawiam się nad tym, co to znaczy "publikacja elektroniczna w ramach działalności wydawniczej Biura Trybunału Konstytucyjnego", czym ma być Obserwator Konstytucyjny.

Na stronie Obserwator Konstytucyjny, tak jak wcześniej, jest stopka z notą: "Copyright © 2012 Obserwator Konstytucyjny" oraz adresami (realnym - w Al. J.Ch. Szucha 12a i elektronicznym, wskazującym na redakcja w domenie obserwatorkonstytucyjny.pl).

Na stronie z Regulaminem napisano: "Data ogłoszenia: 16 marca 2012". Tu wcześniej też był regulamin, ale inny. Ciekawe, czy Trybunał Konstytucyjny udostępni treść poprzedniego regulaminu (poprzednia jego wersja, która została opublikowana 29 grudnia 2011 r., nie jest dostępna na stronie).

Na uwagę zasługuje § 3 Regulaminu w nowym brzmieniu:

1. Serwis "Obserwator konstytucyjny" stanowi formę działalności wydawniczej Biura Trybunału Konstytucyjnego, w postaci publikacji elektronicznej. Serwis służyć ma:

• upowszechnianiu wartości i zasad kultury obywatelskiej opartej na konstytucjonalizmie,
• promowaniu zasad i wartości konstytucyjnych, a w szczególności gwarancji ochrony praw i wolności człowieka z uwzględnieniem dorobku orzeczniczego Trybunału Konstytucyjnego,
• informowaniu o ważnych wydarzeniach z zakresu prawa konstytucyjnego i orzecznictwa sądów konstytucyjnych innych państw oraz sądów międzynarodowych, 
• oddziaływaniu na kształtowanie kultury prawnej oraz upowszechnianiu wiedzy o zasadach procesu prawotwórczego i funkcjonowaniu prawa, a także 
• dyskusji oraz wymianie poglądów, opinii i komentarzy w sprawach publikowanych w Serwisie.

2. Zawartość i treści prezentowane w Serwisie nie przedstawiają oficjalnego stanowiska Trybunału Konstytucyjnego ani Biura Trybunału Konstytucyjnego. Są przygotowane przez Redakcję oraz prezentują materiały otrzymane od osób trzecich, skierowane do publikacji przez Redakcję.

3. Redakcja zastrzega sobie prawo do decydowania o zawartości Serwisu, dokonywania w nim zmian i modyfikacji.

4. Serwis publikuje informacje oraz wypowiedzi, komentarze i opinie z dziedziny konstytucjonalizmu, teorii i praktyki funkcjonowania prawa, samorządności, stosunków społecznych, historii państwa i prawa, relacji polskiego systemu prawnego z prawem europejskim, a także prawa i orzecznictwa sądów konstytucyjnych innych państw oraz sądów międzynarodowych, w różnych formach dziennikarskich, jak informacje źródłowe, wywiady, artykuły, blogi i komentarze.

5. Informacje zawarte w serwisie mogą być wykorzystywane przez użytkownika wyłącznie na jego osobisty użytek. Wykorzystanie w innych celach wymaga każdorazowej pisemnej zgody Redakcji.

6. Serwis nie świadczy usług na rzecz osób trzecich i nie prowadzi działalności gospodarczej

Ciekawe, co na ten temat mógłby powiedzieć Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów, bo TK pewnie powiedziałby, że nie jest przedsiębiorcą...

Na stronie Kontakt pojawiła się notatka na temat Redaktora naczelnego serwisu. Redakcja Obserwatora Konstytucyjnego jest inna, niż redakcja podmiotowej strony BIP Trybunału Konstytucyjnego

Nadal nie wiem, jak kształtuje się odpowiedzialność za treści publikowane na stronach Obserwatora Konstytucyjnego i czy dla kwestii oceny odpowiedzialności ma znaczenie, że komunikat wspomina o "wersji testowej" oraz o "zatwierdzeniu kształtu serwisu", co stało się 3 dni po moim wniosku o dostęp do informacji publicznej (a 14 dni po opublikowaniu w Obserwatorze Konstytucyjnym tekstu mojego autorstwa bez stosownej zgody; por. Czekam na trzy miliardy euro od Skarbu Państwa, albo odszkodowanie za wywłaszczenie z praw autorskich).

Nadal nie wiem, czy Obserwator Konstytucyjny to dziennik lub czasopismo, które przed rozpoczęciem wydawania należało zarejestrować w sądzie rejestrowym. Być może to się dopiero stanie. A może raczej to nie jest dziennik lub czasopismo? Nie ma tam wszak druku i dźwięku (co jest istotnym elementem ustawowo definiującym oba pojęcia), więc może to jest inna forma prasowa, która nie wymaga rejestracji (por. Jeszcze raz: nie ma w Polsce ustawowego obowiązku rejestracji "prasy")? Sąd Najwyższy w dwóch postanowieniach wydaje się nie akceptować innych niż dziennik lub czasopismo form prasowych (por. Postanowienie Sądu Najwyższego - sygn. akt IV KK 174/07 (rejestracja dzienników i czasopism) oraz Po dzisiejszym postanowieniu SN chyba czas na składanie doniesień o możliwości popełnienia przestępstw), ale może TK ma inne zdanie w tej kwestii? Warto sprawdzić. Trybunał Konstytucyjny wszak przyglądał się już raz rejestracji (por. Kara za brak rejestracji czasopism niezgodna z Konstytucją - (częściowo) udało się za trzecim razem), chociaż wydany przez TK wyrok "nie dotyczył w szczególności czasopism internetowych, którym skarżący poświęcił wiele miejsca w uzasadnieniu, lecz które nie wiązały się ze (...) stanem faktycznym sprawy".

No, cóż. Chyba trzeba pytać dalej. Tym razem chyba wniosek złożę przez biuro podawcze.