Informatyzacja: ta afera rzuca cień na całe środowisko

"Teraz mowa o tym, że informatyzacja ZUS była "najjaskrawszym ujawnionym do tej pory przykładem nadużyć". Jestem poirytowany"

Jesteś poirytowany realistyczną oceną czy pochopnym sądem? Bo, póki co, prócz zbrodni nieujawnienia specyfikacji KSI-Mail innych jaskrawych nadużyć w czasie informatyzacji ZUS chyba nie ujawniono. A z pewnością nikomu nie zarzucono przyjęcia łapówki - mówiąc wprost (więc czemu "najjaskrawszy przykład", skoro w innych sprawach zarzuca się właśnie łapówki) Być może lepiej byłoby, by np. ZUS wcześniej dostał prawa do kodów źródłowych. Ale czy z tego wynika, że pogonionoby Prokom/Asseco i zlecono zakończenie wdrożenia KSI komuś innemu? Czy z tego wynika, że podłoże było korupcyjne? Bo, moim zdaniem, niekoniecznie.

ZMOKU, ePUAP (1 i 2), pl.ID. Te skróty chyba nikomu się dobrze nie kojarzą. W samym ZMOKU udało się doszukać kilkunastu niezgodności specyfikacji sprzętu do przetargu z tym co otrzymały urzędy. To w jaki sposób prowadzona była kampania i "słynne" spotkania z gminami, to jak nas jawnie ignorowano, a nasze pytania i sugestie trafiały na "dziwne" uśmieszki. To, to jest jeden z niestety wielu przykładów gdy patrząc się na centralny projekt rodzi się w głowie tylko jedna myśl: "kto za to wziął w łapę".

1. Nieszczęście: Kierownictwa resortów stawiają nieudowodnione zarzuty.
2. Nieszczęście: Świat dowiaduje się, że informatyka jest najbardziej skorumpowaną dziedziną w Polsce.
3. Nieszczęście: Pomówieni znajdują dostateczne powody aby uzyskać odszkodowania za niesłuszne pozbawienie wolności i utratę dóbr osobistych.
Nieszczęscie dodatkowe: Ci którym zależy na rozwoju informatyki stają się naturalnie podejrzani bo mają jakiś interes w TYM, tracą zapał i nadzieję.
Takie działanie jest sprzeczne z interesem Polski.
KJM

Każdy kto choć trochę pracował przy realizacji projektu informatycznego - a szczególnie w developerce wie jak trudno na początku projektu ściśle opisać co ma być zrobione. To znany problem - wystarczy pogooglać 'waterfall model' i 'agile software development' (jako antidotum na to pierwsze), albo może zagladnąć do The Mythical Man Month - klasyka z lat 60. Jednak mam wrażenie, że ta prawda jeszcze nie wyszła poza nasz mały krąg programistów i ustawodawcy, rząd i media ciągle jeszcze wierzą w mit umowy - kontraktu który by ściśle i jasno opisywał co ma być zrobione i który można by łatwo wycenić.

Ja nie mam wątpliwości, że przy informatycznych zamówieniach publicznych dochodzi do wielu nadużyć - ale jeśli obawiam się, że mediów nie interesuje za bardzo jak można naprawić ten system, a tylko następne 'polowanie na czarownice'. Niestety znalezienie paru kozłów ofiarnych nie poprawi sytuacji, a tylko pomoże ukryć problemy systemowe.

@Autor - dodałbym 3 sprawy, bo Pan opisuje tylko patologie, u podstaw których leży w Polsce kilka poważnych zagadnień gospodarczych, z czego 3 najważniejsze, moim zdaniem, to:

1) wprowadzenie w 1994 roku ustawy o zamówieniach publicznych (po co ???), która w polskim wydaniu jest jedną z najbardziej korupcjogennych ustaw, gdyż jej celem jest ochrona publicznych zamawiających przed jakąkolwiek odpowiedzialnością faktyczną - przed wprowadzeniem tej ustawy pewnym (niewielkim) problemem było kumoterstwo, lecz prezydentów, burmistrzów, wójtów, sołtysów rady mogły przynajmniej merytorycznie rozliczać z ich decyzji finansowych, co ustawa o zamówieniach publicznych skutecznie zasłoniła magicznymi hasłami "procedury" i "postępowania", więc kumoterstwo jest takie samo, jak było przed wprowadzeniem ustawy, tyle, że jest teraz chronione magiczną formułą, że "przeprowadzono postępowanie zgodnie z przepisami pzp" i "kwitami", a nie argumentami merytorycznymi, ani nawet opłacalnością i już nic nie da się zrobić z żadnym cwanym złodziejem, koniec i kropka, bo jest pod ochroną takiego "prawa" - gdyby przynajmniej wprowadzono progi zgodne z zaleceniami dyrektyw EU, to takie rzeczy działyby się tylko przy największych zamówieniach, no ale w Polsce musimy być świętsi od samego papieża, więc absurdalne progi typu 3 tysiące euro (teraz 14 tysięcy) sprowadziły ten rodzaj spekulacji na najniższy poziom - nie wiem po co ? chyba tylko po to, żeby wszyscy uczyli się metod biurokratycznego oszustwa, kosztem gospodarczych absurdów na skalę całej gospodarki, gdy do zamówienia na poziomie kilku lub kilkunastu tysięcy Euro trzeba w postępowania angażować machinę biurokratyczną kosztem kilkudziesięciu tysięcy Euro lub więcej..., gdzie w tym elementarna racjonalność ? gdzie logika ?

2) wprowadzenie w 1996 roku do jeszcze nie najgorszej wcześniej ustawy o prawach autorskich z 1952 roku, całego systemu korupcyjnych monopoli tzw. "własności intelektualnej", który to przez te ostatnie 16 lat zdołał już wywrócić całą polską gospodarkę do góry nogami - tego fenomenu nie będę tu opisywał w szczegółach, gdyż Pan jest w tym zakresie ekspertem, więc doskonale Pan wie, co to jest monopol oraz jakie niesie skutki gospodarcze i społeczne;

3) zmiana w 1999 roku podziału administracyjnego kraju z wprowadzeniem powiatów, nie tylko skomplikowała czytelny i najbardziej efektywny trójpoziomowy podział gmina-wojewódzwo-kraj, lecz przede wszystkim, zupełnie niepotrzebnie rozdęła sektor publiczny ponad wszelką miarę, który przecież trzeba jakoś utrzymać, więc skutek gospodarczy mamy gigantyczny, ale przy tym, rozmyła dodatkowo odpowiedzialność za większość decyzji i zadań publicznych;

na końcu można do tego dodać jeszcze postępującą i powszechną już monopolizację całej gospodarki, gdzie praktycznie każdy nowy przepis służy okopaniu się monopolistów dla wzmocnienia ich pozycji, kosztem oczywiście całego społeczeństwa (vide ostatnio operatorzy telekom i podobni, których nie obowiązują praktycznie już żadne powszechnie obowiązujące zasady obrotu gospodarczego, jakie przecież nas wszystkich obowiązują) i to wszystko dzieje się przecież w świetle "prawa" sprzecznego z prawem, bo nawet odwieczną zasadę prawa "lex specialis derogat legi generali" postawiono w Polsce na głowie twierdzeniem autorytetów tego "prawa", że prawo szczególne uchyla prawo ogólne, zamiast prawo szczególne uchyla inne interpretacje prawa ogólnego, niż taka, którą określa prawo szczególne, ale nigdy to drugie nie może zaprzeczać pierwszemu, ale w Polsce jak najbardziej sprzeczne być może i jest na każdym kroku,

podsumowując to zbyt długie wystąpienie - nie może dziwić, że społeczeństwo, które wbrew własnym interesom, samo przeciw sobie i własnemu bytowi podejmuje bezmyślnie takie decyzje i działania, jak wyżej opisałem, zaczyna w końcu tonąć w takich patologiach, jakie Pan opisał..., przecież 2+2 to 4, a nie 10, ale jak się własną pracą szasta na prawo i lewo bez opamiętania, z takim rozmachem bez grama pokory i szacunku dla samego siebie, to już nic nie dziwi...

Zdaje się, że każdy z komentujących ma swoje zdanie na temat tego co zrobione jest źle w naszym kraju. To ciekawe, ale tematu to nie rozwiązuje. Moim zdaniem trzeba myśleć o przyszłości, a nie o przeszłości. Mi w naszym kraju brakuje organizacji która śledząc wszelkie informacje o nieprawidłowościach od razu przystępowała by do kontrolowania i ewentualnego ścigania winnych. Dopóki jest gadanie i polemika, a nie ma ścigania to rzeczy będą się miały tak jak teraz. Rolę takiej organizacji ścigającej z założenia powinna pełnić prokuratura. Ale jak to z tym jest pewnie sporo osób wie. Lepiej by chyba było gdyby znalazła się organizacja która w przypadku wszelkich wątpliwości kierowała by po wstępnej analizie ewentualne zawiadomienie do właściwej prokuratory lub np. właściwego urzędu (Sanepid, UOKiK, ...) i docelowo też kontrolowała przebieg śledztwa. Nawet jeśli na 10 spraw tylko jedna nie została by umorzona, to ja bym uznał działanie takiej organizacji za sukces. Moim zdaniem do uczciwej pracy urzędników marchewką się raczej nie zmotywuje (mam na myśli tych na wyższych stanowiskach), jedynie karząca ręka sprawiedliwości może ich chyba przywołać do porządku. Warto tu wspomnieć tzw. "sprawę Rywina". Przedtem praktycznie nikt nigdy za łapówki nie zostawał skazany, a już na pewno nikt za kraty nie trafiał. No i łapówkarstwo było w rozkwicie. Dziś o łapówkach ciągle się gdzieś słyszy, ale na pewno nie jest to już taka skala.

Odnosząc się do modelu realizacji projektu w odniesieniu do prawa zamówień publicznych to wydaje mi się że problemem leży w niedostosowaniu modelu zamówienia publicznego do modeli zwinnych czy dostosowawczych realizacji projektów. O ile siłą doświadczenia administracja nauczyła się tworzyć SWIZ-y odpowiadające modelowi 'wodospadowemu' (niestety siłą doświadczenia a nie siłą ogólnych wytycznych czy standardów zaaplikowanych dla administracji) to jest znaczna trudność w pisaniu SWIZ-ów pod modele zwinne - czasami widać że niektórzy próbują ale prowadzi to raczej do kuriozów typu tego, że opisuje się typowy model waterfall - ze sztywnym zatwierdzeniem pełnej i szczegółowej analizy i projektu i dodaje 'furtki' typu możliwości wzruszenia analizy wymagań na etapie produkcji lub prototypu. Zwykle te próby jedynie zwiększają ryzyko dla projektu a nie wprowadzają sensownego modelu iteracyjnego.
Nie znam także żadnych wytycznych czy standardów ogólnych dla administracji jak tego typu SIWZ-y tworzyć i tu chyba jest problem. Tak naprawdę nie jest pewne czy w ogóle da się taki SWIZ dla modelu zwinnego zgodnie z prawem zamówień publicznych zrobić...

A ja przyglądałem się ostatnio, jak obecnie (tj. w stanie obowiązującym na marzec 2012) przeciętny obywatel może w prosty sposób obejrzeć wersje jednolite takich aktów prawnych jak m.in. Ustawy.

Kilka wniosków umieściłem u siebie: Przepisy polskie - stan A.D. 2012 technicznym okiem (2012)