Projekt ustawy o ogłaszaniu publicznej sprzedaży mienia na stronach internetowych MS

Trwa dyskusja na temat dostępu do informacji również w obszarze postępowania egzekucyjnego. Prof. Feliks Zedler z Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu na łamach Rzeczpospolitej stwierdził: "Publikowanie w jednym miejscu, w Internecie, listy licytowanych nieruchomości czy droższych ruchomości jest znakomitym pomysłem. Im więcej ludzi wie o licytacji, tym lepiej dla niej". Pełna zgoda. Wpisuje się to w ten nurt, który starałem się przybliżyć w tekście Plebejusze a dostęp do informacji o działalności organów władzy publicznej. To jest kolejna strona tego samego medalu. Problemem jest tylko "technika legislacyjna" dotycząca internetu. Chociaż idea stojąca za inicjatywą legislacyjną zasługuje na wsparcie, to jeśli w prace nad takim projektem nie włączy się ktoś odpowiedzialny za spójność regulacji w informatyzacji - grozi nam kolejny bubel prawny.

Rzeczpospolita publikuje dziś tekst Wykaz komorniczych licytacji w Internecie ukróci zakupy dla wtajemniczonych, w którym czytamy m.in.: "Projekt ustawy o ogłaszaniu publicznej sprzedaży mienia na stronach internetowych Ministerstwa Sprawiedliwości właściwie nie ma przeciwników". Chociaż w Sejmie panuje niezłe zamieszanie, chociaż złożony przez senatorów projekt stwarza wrażenie pisanego na kolanie ("...zakłada utworzenie strony jednej internetowej..."), to jednak temat jest wart uwagi.

Na stronach Sejmu nie ma tego projektu, ale w Senacie dostępny jest druk nr 503, PDF datowany na 30 lipca 2007 roku. Senatorowie wnieśli o podjęcie postępowania w sprawie inicjatywy ustawodawczej dotyczącej projektu ustawy o ogłaszaniu publicznej sprzedaży mienia na stronach internetowych Ministra Sprawiedliwości.

Podtrzymuje swoje obawy przed tym, by w ustawach wpisywać "internet" gdzie się da (por. PSL chce wepchnąć "internet" do Prawa prasowego, ale idea publikowania informacji moim zdaniem jest słuszna. Jeśli mamy ministra właściwego ds informatyzacji, to zastanawiam się dlaczego to Minister Sprawiedliwości miałby "udostępniać nieodpłatnie przykładowe oprogramowanie służące tworzeniu i przesyłaniu ogłoszeń"?

Walczymy z resortowością.

Art. 3 projektu odwołuje się do samego siebie? Mowa w nim też o kodach źródłowych oprogramowania - co warto zauważyć. W art. 4 projektu kolejne "szczegółowe wymagania", a przecież one powinny być dokładnie takie same jak w przypadku BIP'ów oraz innych tego typu "projektów" - a tu właściwe jest MSWiA. Kolejne delegacje do wydania aktów wykonawczych są - moim zdaniem - zaciemnianiem sytuacji. Nie ma szans, by te różne rozporządzenia były ze sobą spójne. Potrzebne jest raczej odesłanie do ustawy o informatyzacji podmiotów realizujących zadania publiczne, bo przecież mamy taką ustawę. Dlaczego tworzyć kolejny szczególny byt?

Nie bez znaczenia jest to, że w ustawie (a nawet w samym tytule projektu!) mowa jest o "stronach internetowych Ministra Sprawiedliwości", gdyż Ministerstwo Sprawiedliwości to jedno z nielicznych (o ile nie jedyne) ministerstwo, które nie ma - tak naprawdę - strony internetowej, a serwis internetowy dostępny pod adresem www.ms.gov.pl aspiruje do tego, by być sam w sobie Biuletynem Informacji Publicznej. I - moim zdaniem - tak powinno być we wszystkich ministerstwach, chociaż pełnie szczęścia osiągnę, gdy kolejne ministerstwa nie będą miały oddzielnych serwisów internetowych, a rząd jako całość będzie miał jeden spójny serwis internetowy, który pełniłby rolę "urzędowego publikatora" (czyli - upraszczając - BIPu: por. zwłaszcza Ministerstwo Transportu ma nową stronę - dlaczego każdy resort ma mieć własną?).

Materia proponowanej regulacji, chociaż dotyczy wymiaru sprawiedliwości, to jednak technicznie podlega regulacjom ustawy o dostępie do informacji publicznej oraz ustawy o informatyzacji... W tych sprawach powinno się przywoływać ministra właściwego ds informatyzacji... A przed nami jeszcze problem "dostępności" witryn dla osób niepełnosprawnych (por. dział accessibility niniejszego serwisu).

Na marginesie zastanawiam się jak zdekodować takie określenia jak "dziennik poczytny w danej miejscowości".

Technika legislacyjna...

Senacki projekt ustawy ma 10 artykułów. Poniżej przywołuje ten projekt w całości.

USTAWA
z dnia .... o ogłaszaniu publicznej sprzedaży mienia na stronach internetowych Ministra Sprawiedliwości

Art. 1.
1. W przypadkach wskazanych w ustawie sprzedaż mienia powinna być poprzedzona ogłoszeniem na stronie internetowej prowadzonej przez Ministra Sprawiedliwości.

2. Sprzedaż mienia ruchomego podlega obowiązkowi ogłoszenia, o którym mowa w ust. 1, jeżeli wartość ruchomości, które mają być sprzedane, została oznaczona na sumę wyższą niż piętnaście tysięcy złotych.

Art. 2.
Ustawę stosuje się do obwieszczeń, których obowiązek zamieszczania na stronach internetowych wynika z przepisów o postępowaniu egzekucyjnym, postępowaniu egzekucyjnym w administracji oraz z przepisów o postępowaniu upadłościowym.

Art. 3.
Minister Sprawiedliwości gromadzi i udostępnia ogłoszenia, o których mowa w art. 1, oraz udostępnia nieodpłatnie przykładowe oprogramowanie służące tworzeniu i przesyłaniu ogłoszeń zgodnie z wymaganiami określonymi w przepisach wydanych na podstawie art. 3 lub kody źródłowe tego oprogramowania.

Art. 4.
Minister Sprawiedliwości, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw informatyzacji, określi, w drodze rozporządzenia:
1) szczegółowe wymagania dotyczące strony, o której mowa w art. 1;
2) zakres i tryb przekazywania ogłoszeń o sprzedaży mienia;
3) wymagania dotyczące zabezpieczania treści informacji udostępnianych na stronie, o której mowa w art. 1

- mając na względzie sprawność i jednolitość działania stron internetowej, a także uwzględniając konieczność równego traktowania rozwiązań informatycznych oraz potrzebę umożliwienia realizacji prawa do stosowania przez podmioty obowiązane do przekazywania ogłoszenia oprogramowania bez konieczności ponoszenia dodatkowych kosztów z tytułu opłat licencyjnych.

Art. 5.
1. Ogłoszenia, jeżeli spełniają warunki wymagane przez przepisy wydane na podstawie art. 3 oraz warunki ustawy, która nakłada obowiązek ich publikacji w internecie, są publikowane automatycznie.

2. Odpowiedzialność za treść ogłoszenia ponosi podmiot obowiązany do jego zamieszenia na stronie internetowej.

Art. 6.
W ustawie z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296, z późn. zm.) wprowadza się następujące zmiany:

1) w art. 867 dodaje się § 6 w brzmieniu:
"§ 6. Jeżeli wartość ruchomości, które mają być sprzedane w drodze licytacji, została oznaczona na sumę wyższą niż piętnaście tysięcy złotych, komornik, co najmniej na tydzień przed jej terminem, zamieszcza obwieszczenie o licytacji na stronie internetowej Ministerstwa Sprawiedliwości, które zawiera:

1) miejsce i termin licytacji,
2) wykaz ruchomości, które mają być sprzedane, z podaniem ich rodzaju i sumy oszacowania poszczególnych ruchomości,
3) miejsce i termin, w którym można oglądać ruchomości.";

2) art. 955 § 1. otrzymuje brzmienie:
"§1. Obwieszczenie o licytacji należy co najmniej dwa tygodnie przed jej terminem ogłosić publicznie w budynku sądowym, w lokalu organu gminy, w dzienniku poczytnym w danej miejscowości oraz zamieścić je na stronie internetowej Ministerstwa Sprawiedliwości.".

Art. 7.
W ustawie z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. z 2005 r. Nr 229, poz. 1954 oraz z 2006 r. Nr 104, poz. 708 i 711) wprowadza się następujące zmiany:

1) w art. 105a § 5 otrzymuje brzmienie:
"§ 5. Jeżeli szacunkowa wartość sprzedawanej ruchomości przewyższa kwotę 4.500 zł, organ egzekucyjny zamieszcza ponadto obwieszczenie o licytacji w prasie, a w szczególności w dzienniku poczytnym w danej miejscowości. Jeżeli wartość ta przekracza 15.000 zł organ egzekucyjny zamieszcza obwieszczenie o licytacji, co najmniej na tydzień przed jej terminem, na stronie internetowej Ministerstwa Sprawiedliwości.";

2) w art. 110w § 5 otrzymuje brzmienie:
§ 5. Obwieszczenie o licytacji wywiesza się w siedzibach urzędu skarbowego oraz urzędu właściwej jednostki samorządu terytorialnego, oraz zamiesza się na stronie interenetowej Ministerstwa Sprawiedliwości co najmniej na 30 dni przed jej terminem, a jeżeli wartość nieruchomości została oszacowana na kwotę wyższą niż 83.600 zł - także w dzienniku poczytnym w danej miejscowości.

Art. 8.
W ustawie z dnia 28 lutego 2003 r. Prawo upadłościowe i naprawcze (Dz. U. Nr 60, poz. 535, z późn. zm.) wprowadza się następujące zmiany:

1) art. 320. otrzymuje brzmienie:
"Art. 320. Sprzedaży mienia, do której mają zastosowanie przepisy działu niniejszego, dokonuje się w drodze przetargu, do którego stosuje się przepisy Kodeksu cywilnego, z tym że:
1) warunki przetargu określa sędzia-komisarz;
2) o przetargu należy zawiadomić przez obwieszczenie co najmniej na dwa tygodnie, a jeżeli przetarg dotyczy przedsiębiorstwa spółki publicznej - co najmniej na sześć tygodni przed jego terminem; w tym samym terminie obwieszczenie należy zamieścić także na stronie interenetowej Ministerstwa Sprawiedliwości;
3) rozpoznanie ofert następuje na posiedzeniu jawnym;
4) przetarg prowadzi syndyk pod nadzorem sędziego-komisarza;
5) wyboru oferty dokonuje syndyk; wybór ten jest prawnie skuteczny po zatwierdzeniu go przez sędziego-komisarza;
6) postanowienie zatwierdzające wybór oferty sędzia-komisarz wydaje na posiedzeniu, na którym rozpoznano oferty. Sędzia-komisarz może odroczyć wydanie postanowienia o tydzień. W takim przypadku postanowienie o wyborze ofert podlega obwieszczeniu;
7) jeżeli przetarg dotyczy przedsiębiorstwa spółki publicznej, oferent wraz z ofertą obowiązany jest przedstawić opinię Przewodniczącego Komisji Nadzoru Finansowego.";

2) po art. 325 dodaje się art. 325a w brzmieniu:
"Art. 325a. Jeżeli wartość ruchomości, które mają być sprzedane, została oznaczona na sumę wyższą niż piętnaście tysięcy złotych, syndyk, co najmniej na tydzień przed dniem wystawienia na sprzedaż, zamieszcza obwieszczenie o sprzedaży na stronie internetowej Ministerstwa Sprawiedliwości.".

Art. 9.
Ustawę stosuje się do obwieszczeń o sprzedażach, które zostaną ogłoszone po dniu wejścia jej w życie.

Art. 10.
Ustawa wchodzi po upływie 3 miesięcy od dnia jej ogłoszenia.

Jest też uzasadnienie:

Ustawa o ogłaszaniu publicznej sprzedaży mienia na stronach internetowych Ministra Sprawiedliwości odnosi się do niezwykle istotnego problemu społecznego i prawnego jakim jest sprzedaż składników majątkowych przez komorników oraz inne organy egzekucyjne, oraz syndyków, w sytuacji gdy mamy do czynienia z licytacją masy upadłościowej upadłego podmiotu gospodarczego bądź licytacji majątku osób fizycznych lub prawnych, które popadły w problemy finansowe i nie są w stanie spłacić swoich zobowiązań.

Przedstawiony projekt ustawy zmierza do wprowadzenia obowiązku ogłaszania o sprzedaży nieruchomości i ruchomości o znacznej wartości na stronach internetowych Ministerstwa Sprawiedliwości.

Przygotowany projekt ma na celu ochronę interesów wierzycieli, tak aby mogli w sposób maksymalny odzyskać swoje należności a jednocześnie chroni interesy dłużników tworząc mechanizmy, które zapewniają, że za sprzedany majątek będzie uzyskiwana maksymalna cena oraz, że tworzone mechanizmy wyeliminują podejrzenia o nieuczciwe przeprowadzanie licytacji.

Konieczność wprowadzenia nowych regulacji wynika z narastających skarg i problemów zgłaszanych przez obywateli, których majątek podlega procesom licytacji i stwierdzających, że obecne procedury regulujące sprzedaż składników majątkowych a przede wszystkim nieruchomości nie odpowiadają rzeczywistości gospodarczej i społecznej. Ponadto opinia publiczna była wielokrotnie alarmowana o licznych przypadkach sprzedaży składników majątkowych wchodzących w skład przedsiębiorstw lub instytucji za kwoty wielokrotnie mniejsze od ich rynkowej wartości.

Wprowadzenie obowiązku zamieszczenia informacji na stronach internetowych o licytacji nieruchomości i ruchomości o większej wartości stworzy możliwość łatwego i bezpłatnego dostępu dla wszystkich osób zainteresowanych nabywaniem licytowanego mienia co ma stworzyć warunki aby sprzedaż odbywała się po maksymalnych, rynkowych cenach i z kontrolą społeczną. Zmianą i doprecyzowaniem procedur w k.p.c. obowiązujących przy sprzedaży mienia ma ograniczyć możliwość nadużyć i nieprawidłowości na tym polu. Dzięki tym rozwiązaniom unikniemy tak częstych sytuacji, w których dłużnik jest pozbawiony swego majątku a należności wierzyciela nie są zaspokojone.

Proponowane rozwiązanie potrzebne jest również ze względu na fakt prowadzenia w parlamencie prac nad ustawą o upadłości konsumenckiej, której wprowadzenie w życie może radykalnie zwiększyć liczbę prowadzonych windykacji w tym również licytacji majątku osób fizycznych.

Ustawa zakłada utworzenie strony jednej internetowej przy naczelnym organie administracji rządowej – Ministrze Sprawiedliwości. Wybrano ten organ ponieważ jest to organ dopowiedziany za sprawowanie nadzoru nad samorządem komorniczym oraz licencjonowanymi syndykami. Konieczność utworzenia jednej strony internetowej ma zapewnić pełną, bezpłatną, zgromadzoną w ogólnodostępnym miejscu, informacje o wystawianym na sprzedaż publiczną w drodze licytacji mienia. Konieczność ogłaszania obwieszczeń o sprzedaży zapewni też społeczną kontrolę i większą przejrzystość procesu sprzedaży mienia.

W projekcie ustawy przyjęto zasadę, iż obowiązkowi ogłoszenia będzie podlegać sprzedaż każdego mienia, z wyjątkiem mienia ruchomego o wartości poniżej 15 tys. zł. Ogłaszanie sprzedaży mienia ruchomego poniżej tej wartości mijałoby się z celem tej ustawy i obniżałoby przejrzystość informacji na stronach interenetowych.

Rola Ministra sprowadzałaby się do prowadzenia strony, zapewnienia bezpłatnego dostępu do oprogramowania oraz do kontrolowania realizacji obowiązków przez podmioty zobowiązane do zamieszczania obwieszczeń na stronach interenetowych. Minister nie ponosiłby odpowiedzialności za treść ogłoszeń, które po spełnieniu wymagań formalnych zamieszczane byłby automatycznie na stronach interenetowych. Projekt ustawy upoważnia Ministra Sprawiedliwości do wydania, wspólnie z ministrem do spraw informatyzacji, rozporządzenia, w którym określi szczegółowe wymagania dotyczące prowadzonej strony, zakres i tryb przekazywania ogłoszeń o sprzedaży mienia oraz wymagania dotyczące zabezpieczania treści informacji udostępnianych na stronie.

Projekt ustawy dokonuje niezbędnych zmian nakładających obowiązek zamieszczania obwieszczeń o sprzedaży mienia w ustawach: Kodeks postępowania cywilnego, o postępowaniu egzekucyjnym w administracji oraz Prawo upadłościowe i naprawcze.