PSL chce wepchnąć "internet" do Prawa prasowego

W związku z zamieszaniem związanym z "rejestracja" (por. w dziale prasa w szczególności: Powoli Sieć zyskuje świadomość problemu rejestracji oraz Czekając na opublikowanie wyroku SN w sprawie obowiązku rejestracji "prasy internetowej") - PSL złożył w Sejmie projekt nowelizacji ustawy Prawo prasowe. Projekt podobno został włączony do porządku obrad. Szanując prezesa Pawlaka podtrzymuje tezy zawarte w tekście Prawem prasowym gra o internautę-wyborcę. PSL chce dodać w art. 20 kolejny ustęp (ust. 1a) w brzmieniu: "Nie wymaga rejestracji publikowanie informacji w internecie". Ja zaś poniżej zebrałem przepisy ustawowe, które (niestety) wspominają o "Internecie". Tworzy nam się niezły bałagan w tym naszym biednym ustawodawstwie dotyczącym Sieci. Moim zdaniem propozycja PSL nie poprawia sytuacji. Zwłaszcza, że Jeszcze raz: nie ma w Polsce ustawowego obowiązku rejestracji "prasy". No, ale internauci w swojej masie będą się cieszyli.

Należy odnotować dwa teksty. Na stronach PSL: PSL zmienia przepisy w sprawie rejestracji stron internetowych oraz w blogu prezesa PSL, Waldemara Pawlaka: Cenzura w internecie !!!. W tym ostatnim tekście informacja, że projekt PSL został złożony w Sejmie i włączony do porządku obrad: "Projekt ustawy doprecyzowuje przepisy ustawy poprzez dodanie w art. 20 po ust. 1 nowego ust. 1a w brzmieniu: "Nie wymaga rejestracji publikowanie informacji w internecie"".

Szanuję prezesa Waldemara Pawlaka. Korzysta z internetu. Był pierwszym premierem, który postawił na biurku prezesa rady ministrów komputer. Prowadzi nawet internetową spółkę Warszawska Giełda Towarowa SA. Mimo to uważam, że propozycja manipulowania przy art. 20 ustawy Prawo prasowe oraz wprowadzanie do Prawa prasowego niejasnego pojęcia "internet" oraz "publikowanie informacji" - nie jest dobrym pomysłem.

Nie tylko dlatego, że Prawo prasowe nie przewiduje konieczności rejestracji serwisów internetowych. Problemem nie jest ustawa, a to, że w w niektórych sprawach (np. tam gdzie lokalne "internetowe media" mocniej nadepną komuś na odcisk - tak było w przypadku "Szycia po przemysku" - por. W Przemyślu wyrok w sprawie szycia...; tak było też w sprawie Gazety Bytowskiej - por. Sporu o Gazetę Bytowską ciąg dalszy - oskarżony i prokuratura złożyli apelacje) sądy nie czytają ustawy tak, jak ona brzmi. To powinno być poprawione w toku kontroli instancyjnej. To powinno wynikać też z orzecznictwa Sądu Najwyższego. PSL nie chce czekać na opublikowanie postanowienia Sądu Najwyższego (co ma nastąpić około 10 września); jak rozumiem - 7 września nastąpi rozwiązanie Sejmu, ale kampania wyborcza już się rozpoczęła.

O "internecie" nie ma słowa w ustawie o świadczeniu usług drogą elektronicznych, nie ma też w ustawie o podpisie elektronicznym, nie ma w ustawie o informatyzacji..., nie ma w Prawie telekomunikacyjnym, nie ma w ustawie o dostępie do informacji publicznej...

No bo czym jest "internet"? Czy to pojęcie ma jakieś normatywne znaczenie? Przepisy niektórych ustaw już się do "internetu" odwołują. Niestety.

I tak:

• W ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi, w której w art. 39 definiuje się manipulację, znajdziemy ust. 2 pkt. 4): "rozpowszechnianie za pomocą środków masowego przekazu, w tym internetu, lub w inny sposób fałszywych lub nierzetelnych informacji albo pogłosek, które wprowadzają lub mogą wprowadzać w błąd w zakresie instrumentów finansowych".
• Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych przewiduje w art. 56 ust. 2 pkt 2): "2) umieścić w sieci Internet na swojej stronie, z wyłączeniem danych osobowych osób, których te informacje dotyczą"
• Ustawa z dnia 11 kwietnia 2007 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz o zmianie niektórych innych ustaw wprowadza w ustawie o systemie oświaty art. 4a ust. 1: "Art. 4a. 1. Rada Ministrów, w drodze rozporządzenia, nałoży na szkoły i placówki zapewniające uczniom korzystanie z usługi dostępu do Internetu na ich terenie obowiązek zainstalowania i aktualizowania oprogramowania zabezpieczającego przed dostępem do treści, które mogą stanowić zagrożenie dla prawidłowego rozwoju psychicznego uczniów, oraz określi minimalne wymagania, jakie powinno spełniać to oprogramowanie"
• W ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych (Art. 47. 1.): "3) w postaci elektronicznej w sieci Internet na stronie emitenta oraz, odpowiednio, na stronach podmiotów biorących udział w subskrypcji lub sprzedaży papierów wartościowych; 4) w postaci elektronicznej w sieci Internet na stronie spółki prowadzącej rynek regulowany, na którym papiery wartościowe mają być dopuszczane do obrotu". W ust. 3 tego przepisu: "Komisja zamieszcza na swojej stronie w sieci Internet informację o zatwierdzonym i udostępnionym do publicznej wiadomości prospekcie emisyjnym wraz z odnośnikami do stron w sieci Internet należącymi do emitenta lub spółki prowadzącej rynek regulowany, na których została zamieszczona elektroniczna wersja tego prospektu emisyjnego. Emitent lub wprowadzający informuje Komisję, na 2 dni robocze przed dniem udostępnienia prospektu emisyjnego do publicznej wiadomości, o terminie i miejscu tego udostępnienia w sieci Internet"
• Ustawą z dnia 18 listopada 2004 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz o zmianie niektórych innych ustaw w art. 18 po ust. 1d dodano m.in. ust. 1e, w którym pkt 2 brzmi: "w terminie składania zeznania, o którym mowa w art. 27 ust. 1, udostępnić do publicznej wiadomości, poprzez publikacje w Internecie, środkach masowego przekazu lub wyłożenie dla zainteresowanych w pomieszczeniach ogólnie dostępnych, informacje, o których mowa w pkt 1, i w formie pisemnej zawiadomić o tym właściwego naczelnika urzędu skarbowego. Z obowiązku tego zwolnione są podmioty, których dochód za dany rok podatkowy nie przekracza kwoty 20 000 zł.", a w ust. 1f pkt 2) ma również nowe brzmienie: "udostępnić do publicznej wiadomości, poprzez publikacje w Internecie, środkach masowego przekazu lub wyłożenie dla zainteresowanych w pomieszczeniach ogólnie dostępnych, informacje, o których mowa w pkt 1, i w formie pisemnej zawiadomić o tym właściwego naczelnika urzędu skarbowego. Z obowiązku tego zwolnione są podmioty, których dochód za dany rok podatkowy nie przekracza kwoty 20 000 zł."
• Ustawa z dnia 6 września 2001 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych dodała w art. 21 ust. 1 kolejny punkt: pkt 40b w brzmieniu: "40b) stypendia dla uczniów i studentów, których wysokość i zasady udzielania zostały określone w uchwale organu stanowiącego jednostki samorządu terytorialnego, oraz stypendia dla uczniów i studentów przyznane przez fundacje lub stowarzyszenia na podstawie regulaminów zatwierdzonych przez organy statutowe udostępnianych do publicznej wiadomości za pomocą internetu, środków masowego przekazu lub wykładanych (wywieszanych) dla zainteresowanych w pomieszczeniach ogólnie dostępnych - do wysokości nieprzekraczającej miesięcznie połowy najniższego wynagrodzenia za pracę ogłaszanego na podstawie odrębnych przepisów, za grudzień roku poprzedzającego rok podatkowy,"
• Art. 193 ust. 4 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami: "Wyciągi z rejestrów, z wyjątkiem danych wymienionych w ust. 3 pkt 5, 8 i 9, podlegają ogłoszeniu w w Dzienniku Urzędowym ministra właściwego do spraw budownictwa, gospodarki przestrzennej i mieszkaniowej oraz publikacji w formie zapisu elektronicznego w Internecie". W art. 173a ust. 2 tej ustawy: "Na podstawie badań, o których mowa w ust. 1, minister właściwy do spraw budownictwa, gospodarki przestrzennej i mieszkaniowej co najmniej raz w roku opracowuje analizy i zestawienia charakteryzujące rynek nieruchomości. Analizy i zestawienia są udostępnianie nieodpłatnie organom administracji publicznej oraz podmiotom, które udostępniły informacje o rynku nieruchomości przydatne do opracowania tych analiz i zestawień albo poniosły koszty pozyskania tych informacji. W pozostałych przypadkach udostępnianie analiz i zestawień następuje odpłatnie, stosownie do poniesionych kosztów ich opracowania. Udostępnianie może mieć formę zapisu elektronicznego w Internecie".
• Ustawa z dnia 6 maja 2005 r. o zmianie ustawy o systemie identyfikacji i rejestracji zwierząt zmieniła m.in. art. 32 ustawy, gdzie w ust. 2 pkt. 1) lit. a) jest dziś: "umożliwienie wglądu do tego rejestru, w tym również za pomocą sieci Internet"
• Ustawa z dnia 20 grudnia 2002 r. o zmianie ustawy o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu oraz ustawy o systemie oświaty wprowadziła zmianę i w art. 37 pojawił się ust. 17: "17. Nie wymaga wpisu do rejestru agencji zatrudnienia gromadzenie w postaci elektronicznej i udostępnianie informacji o wolnych i poszukiwanych miejscach pracy za pośrednictwem Internetu i innych sieci telekomunikacyjnych". Zresztą w ustawie z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy jest art. 18a ust. 7.: "Nie wymaga wpisu do rejestru gromadzenie w postaci elektronicznej i udostępnianie informacji o wolnych i poszukiwanych miejscach pracy za pośrednictwem Internetu i innych sieci telekomunikacyjnych".
• Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty przewiduje w art. 4a ust. 1: "Rada Ministrów, w drodze rozporządzenia, nałoży na szkoły i placówki zapewniające uczniom korzystanie z usługi dostępu do Internetu na ich terenie obowiązek zainstalowania i aktualizowania oprogramowania zabezpieczającego przed dostępem do treści, które mogą stanowić zagrożenie dla prawidłowego rozwoju psychicznego uczniów, oraz określi minimalne wymagania, jakie powinno spełniać to oprogramowanie".
• W ustawie z dnia 27 sierpnia 2003 r. o weterynaryjnej kontroli granicznej jest art. 33. ust. 6: "Przy wprowadzaniu produktów pochodzenia zwierzęcego przeznaczonych do spożycia przez załogę i pasażerów w środkach transportu w komunikacji międzynarodowej oraz produktów pochodzenia zwierzęcego zamawianych za pośrednictwem poczty, telefonu i Internetu stosuje się wymagania weterynaryjne określone w przepisach wydanych na podstawie art. 25 rozporządzenia nr 882/2004" (ten przepis dodany został ustawą z dnia 16 grudnia 2005 r. o produktach pochodzenia zwierzęcego).
• Ustawa z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia zawiera przepisy karne, a wśród nich art. 98. ust. 1.: "Kto prowadzi działalność gospodarczą w zakresie sprzedaży żywności „na odległość” (sprzedaży wysyłkowej), w tym sprzedaży przez internet, bez spełnienia obowiązku określonego w art. 63 ust. 3,podlega karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku".
• Ustawa z dnia 13 kwietnia 2007 r. o zmianie ustawy - Prawo zamówień publicznych oraz niektórych innych ustaw zmienia nieco wcześniej obowiązujące Prawo zamówień publicznych i wprowadza nawet pojęcie "portalu": w art. 11 ust. 1 pkt 1: "zamieszcza się w Biuletynie Zamówień Publicznych udostępnianym na stronach portalu internetowego Urzędu Zamówień Publicznych, zwanego dalej „Urzędem”; ". W art. 12 ust. 1 pkt. 1: "Ogłoszenia w Biuletynie Zamówień Publicznych zamieszcza się drogą elektroniczną za pomocą formularzy umieszczonych na stronach portalu internetowego Urzędu".
• Wcześniej ustawa z dnia 7 kwietnia 2006 r. o zmianie ustawy - Prawo zamówień publicznych oraz ustawy o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych dodała w ustawie Prawo zamówień publicznych art. 4a, a w nim ust. 2 i 3: "2. W przypadku zamówienia, o którym mowa w ust. 1, ogłoszenie o wszczęciu postępowania oraz o zawarciu umowy zamawiający zamieszcza na stronach portalu internetowego Urzędu Zamówień Publicznych oraz na własnej stronie internetowej, a jeżeli takiej nie posiada, umieszcza w swojej siedzibie w miejscu publicznie dostępnym, wskazując odpowiednio przedmiot zamówienia, kryteria oceny ofert, a także termin i miejsce składania wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu i składania ofert oraz uzasadnienie wyboru wykonawcy, któremu udzielono zamówienia. 3. W przypadku zamówień, o których mowa w ust. 1, ustalone przez zamawiającego terminy składania wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu i terminy składania ofert, ofert wstępnych lub ofert orientacyjnych nie mogą być krótsze niż 7 dni od dnia publikacji ogłoszenia na stronach portalu internetowego Urzędu Zamówień Publicznych albo od dnia przekazania zaproszenia do składania ofert, ofert wstępnych lub ofert orientacyjnych, jeżeli z przepisów ustawy wynika obowiązek wyznaczenia terminów dłuższych niż 7 dni.”; "

O internecie mowa w wielu rozporządzeniach. Przykładowo jedynie: w rozporządzeniu Ministra Nauki i Informatyzacji z dnia 18 marca 2005 r. w sprawie warunków udzielania oraz sposobu przekazywania i wykorzystania dotacji przeznaczonej dla jednostek uprawnionych - rozporządzenie to zostało wydane na podstawie art. 100 ust. 3 ustawy z dnia 16 lipca 2004 r. - Prawo telekomunikacyjne; w rozporządzeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 10 września 1999 r. w sprawie trybu i form ogłaszania, udostępniania i rozpowszechniania wynikowych informacji statystycznych: "§ 3. 1. Ogłaszanie, udostępnianie i rozpowszechnianie wynikowych informacji statystycznych badań statystycznych prowadzonych przez Główny Urząd Statystyczny i urzędy statystyczne odbywa się w formie drukowanych opracowań sygnalnych i wydawnictw statystycznych, na nośnikach elektronicznych oraz podawania informacji w sieci Internet". W Rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z dnia 21 grudnia 2000 r. w sprawie określenia wzorów urzędowych formularzy wniosków o wpis do Krajowego Rejestru Sądowego oraz sposobu i miejsca ich udostępniania (w § 4. ust. 2) napisano: "Dopuszcza się zgłaszanie wniosków w postępowaniu rejestrowym na urzędowych formularzach udostępnionych za pośrednictwem Internetu na oficjalnej stronie Ministerstwa Sprawiedliwości. Przepisu § 2 nie stosuje się."

Rozporządzenie z dnia 18 stycznia 2007 r. w sprawie Biuletynu Informacji Publicznej to oddzielna kategoria. Tam i o "www" i o internecie i o linkach (czytelnych), etc... Ehhh...

Totalny bałagan. Przepisy wpychane ad hoc. Kto wcześniej wstanie ten do jakiejś ustawy albo rozporządzenia wpisuje "internet", bo tak. Nie zwiększa to wcale bezpieczeństwa obrotu. Nie daje to wcale pewności prawa. Nie polepsza to wcale sytuacji internautów.

Jak wspomniałem już w jednym z wyżej podlinkowanych tekstów - jeśli ktoś naprawdę chciałby poprawić sytuację - mógłby postulować wykreślenie art. 45 ustawy Prawo prasowe, gdzie mowa jest o sankcji karnej za brak rejestracji dziennika lub czasopisma (por. Kara za brak rejestracji dziennika lub czasopisma po raz drugi przed Trybunałem Konstytucyjnym). Jak sądzę - byłoby to z pożytkiem dla całej sfery mediów. Ale nie. Postuluje się wepchnięcie "internetu" do ustawy.

Nie jestem zwolennikiem tezy, że im gorzej tym lepiej. "Szybka" nowelizacja prawa prasowego może być chwytliwym posunięciem w kampanii wyborczej (i życzę PSL dobrego wyniku), ale ta sfera "wolności słowa" jest w "społeczeństwie informacyjnym" ważnym obszarem regulacji i z nieprzemyślanych, "spontanicznych" działań wcale nie należy się cieszyć. Bo to się może odbić czkawką (niektórzy jeszcze pewnie pamiętają historie populistycznych propozycji dotyczących "VAT na internet": To ja też o tym VAT-cie napisze).

Dlatego cieszyłbym się raczej, gdyby legislatorzy przygotowali spójny projekt nowelizacji Prawa prasowego (por. Rejestracja: inicjatywy zmierzające do nowelizacji Prawa prasowego), a nowelizacja nie odbywała się pod dyktando kampanii wyborczej. Prawodawstwo dotyczące internetu wymaga spokoju.