Kara za brak rejestracji dziennika lub czasopisma po raz drugi przed Trybunałem Konstytucyjnym

W lutym br. pisałem o rozstrzygnięciu Trybunału Konstytucyjnego, który rozpatrywał pytanie prawne Sądu Rejonowego we Włocławku II Wydział Karny w sprawie konstytucyjności art. 45 ustawy z dnia 26 stycznia 1984 roku Prawo prasowe, przewidującego karę za wydawanie dziennika lub czasopisma bez rejestracji albo zawieszonego (sygnatura: P 1/06). Wówczas Trybunał badał ten przepis ze wzorcem konstytucyjnym art. 31 ust. 3 i art. 54 Konstytucji RP oraz art. 10 Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności. TK wówczas uznał, że przepis jest zgodny z przywołanym wzorcem. Teraz (chociaż jeszcze nie wiadomo dokładnie kiedy) Trybunał Konstytucyjny będzie badał art. 45 z kolejnymi wzorcami konstytucyjnymi. Sąd Rejonowy zadał kolejne pytanie prawne (sygnatura: P 38/07).

W komentarzu do ww. tekstu, gdy przedstawiałem relacje bezpośrednio po rozprawie w TK: Z motywów ustnych dzisiejszego wyroku, napisałem: "Warto też zauważyć, że TK nie badał art. 45 prawa prasowego ze wzorcem konstytucyjnym wyrażonym w art. 14 Konstytucji (Rzeczpospolita Polska zapewnia wolność prasy i innych środków społecznego przekazu; nie badał też zgodności art. 20 ust. 1 prawa prasowego z tym wzorcem), gdyż pytający sąd nie wskazał takiego wzorca w petitum pytania prawnego...".

Nowe pytanie prawne Sądu Rejonowego we Włocławku II Wydział Karny (które to pytanie Sąd postanowił zadać TK postanowieniem z 30 maja 2007 roku) wychodzi częściowo na przeciw temu postulatowi, by przebadać art. 45 z innymi wzorcami konstytucyjnym, niż zaproponowano Trybunałowi wcześniej.

Tak więc w sprawie, która zyskała w TK sygnaturę P 38/07, Sąd Rejonowy we Włocławku II Wydział Karny pyta Trybunał Konstytucyjny czy przepis art. 45 ustawy z dnia 26 stycznia 1984 roku - Prawo prasowe w związku z art. 7 ust. 2 i 3 przywołanej ustawy jest zgodny z przepisami art. 2, 14, 42 ust. 1 Konstytucji RP oraz art. 7 pkt 1 Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności oraz art. 15 pkt 1 Międzynarodowego paktu Praw Obywatelskich i politycznych.

Będziemy wiedzieli więcej, chociaż Sąd Rejonowy we Włocławku nie zajmuje się problemem internetowych dzienników lub internetowych czasopism, a sprawą mieszkańców gminy Aleksandrów Kujawski, którzy pod nazwą Społeczna Inicjatywa Obywatelska (SIO) zaczęli wydawać pismo „Informator” - omówienie stanu faktycznego tej sprawy znajduje się również w przywołanym wyżej komentarzu. Nie zmienia to faktu, że rozstrzygnięcie TK może mieć bardzo duże znaczenie dla dyskusji, którą w tym serwisie reprezentują teksty opublikowane w dziale prasa, a szczególnie:

• Rejestracja: inicjatywy zmierzające do nowelizacji Prawa prasowego
• Powoli Sieć zyskuje świadomość problemu rejestracji
• Czekając na opublikowanie wyroku SN w sprawie obowiązku rejestracji "prasy internetowej"
• Sporu o Gazetę Bytowską ciąg dalszy - oskarżony i prokuratura złożyli apelacje oraz
• W sprawie GBY.pl apelacje przekazane do Sądu Okręgowego (przy czym wiadomo już, że sygnatura sprawy GBY.pl przed SO w Słupsku to: VI Ka 409/07)

Poniżej przywołane wzorce zgodności wymienione w drugim pytaniu Sądu Rejonowego we Włocławku:

Art. 2 Konstytucji RP:

Rzeczpospolita Polska jest demokratycznym państwem prawnym, urzeczywistniającym zasady sprawiedliwości społecznej.

Art. 14 Konstytucji RP:

Rzeczpospolita Polska zapewnia wolność prasy i innych środków społecznego przekazu.

Art. 42 ust. 1 Konstytucji RP

1. Odpowiedzialności karnej podlega ten tylko, kto dopuścił się czynu zabronionego pod groźbą kary przez ustawę obowiązującą w czasie jego popełnienia. Zasada ta nie stoi na przeszkodzie ukaraniu za czyn, który w czasie jego popełnienia stanowił przestępstwo w myśl prawa międzynarodowego.

Art. 7 pkt 1 Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności

ZAKAZ KARANIA BEZ PODSTAWY PRAWNEJ

1. Nikt nie może być uznany za winnego popełnienia czynu polegającego na działaniu lub zaniechaniu działania, które według prawa wewnętrznego lub międzynarodowego nie stanowił czynu zagrożonego karą w czasie jego popełnienia. Nie będzie również wymierzona kara surowsza od tej, którą można było wymierzyć w czasie, gdy czyn zagrożony karą został popełniony.

Art. 15 pkt 1 Międzynarodowego paktu Praw Obywatelskich i politycznych

1. Nikt nie może być skazany za czyn lub zaniechanie, które w myśl prawa wewnętrznego lub międzynarodowego nie stanowiły przestępstwa w chwili ich popełnienia. Nie może być również zastosowana kara surowsza od tej, którą można było wymierzyć w chwili popełnienia przestępstwa. Jeżeli po popełnieniu przestępstwa ustanowiona zostanie przez ustawę kara łagodniejsza za takie przestępstwo, przestępca będzie miał prawo z tego korzystać.