Internetowy crowdfunding, a przepisy o zbiórkach publicznych - wyrok Sądu Rejonowego w Krakowie

W tekście pt. Trzy konkrety w okolicy dyskusji o ACTA sygnalizowałem, że mamy już wyrok w sprawie, w której MSWiA (dziś: MSW) dokonywało takiej interpretacji przepisów o zbiórkach publicznych, która uniemożliwiała korzystanie np. z serwisu PayPal, by uzyskiwać finansowe wsparcie dla działania serwisu internetowego w formie crowdfundingu. Zdaniem MSWiA ogłoszenie, że można przelewać pieniądze na konto (lub skorzystać z pośrednich rozwiązań), by wesprzeć jakiś projekt, jest taką zbiórką publiczną. Jeśli nie uzyskało się stosownego pozwolenia i zacznie się zbierać pieniądze - twierdzi ministerstwo - to można mówić o wykroczeniu z art. 56 ustawy Kodeksu wykroczeń (co zagrożone jest karą grzywny). Jak sygnalizowałem - w takiej właśnie sprawie mamy wyrok Sądu Rejonowego z lutego, który to sąd uniewinnił osobę związaną z serwisem internetowym od zarzucanego mu wykroczenia. Przy czym sąd wskazał przy okazji, że wydane na podstawie ustawy o zbiórkach publicznych rozporządzenie wykonawcze jest z tą ustawą sprzeczne.

Sprawa dotyczyła bardzo fajnego, jak uważam, portalu historycznego Histmag.org i jednego z animatorów tego serwisu. Dowiedziawszy się o problemach wynikających z interpretacji MSWiA oraz działań ministerstwa przed sądami, poprosiłem mec. Xawerego Konarskiego z krakowskiej kancelarii Traple Konarski Podrecki i Wspólnicy by kancelaria podjęła się obrony i wygrała pro publico bono tą sprawę. Miło mi zakomunikować, że tak się też stało. Dziś zaś, bo mamy już pisemne uzasadnienie, mogę Państwu przedstawić główne wątki uzasadnienia wyroku Sądu Rejonowego dla Krakowa-Podgórza w Krakowie, Wydział XI Karny, z 6 lutego 2012 r. (sygn. akt. XI W 1497/11/P).

Zacznijmy od tego, że jeden z animatorów serwisu został obwiniony o to, że we wskazanym w sprawie okresie "za pośrednictwem portalu internetowego histmag.org prowadził zbiórkę publiczną pieniędzy bez wymaganego zezwolenia, tj. za wykroczenie z art. 56 § 1. kw".

Sięgnijmy zatem do ustawy Kodeks wykroczeń i zacytujmy ów przepis:

Kto bez wymaganego zezwolenia lub wbrew jego warunkom organizuje lub przeprowadza publiczną zbiórkę ofiar, podlega karze grzywny.

Czym jest owa "publiczna zbiórka"? Aby odpowiedzieć na to pytanie należy sięgnąć do ustawy z dnia 15 marca 1933 r. o zbiórkach publicznych, która - to dla tych, którzy dostrzegli moment przyjęcia tej ustawy i się tym zaniepokoili - była potem nowelizowana (ostatnim razem w 2003 roku).

Zgodnie z art. 1 przywołanej ustawy:

Wszelkie publiczne zbieranie ofiar w gotówce lub w naturze na pewien z góry określony cel wymaga uprzedniego pozwolenia władzy.

W tej ustawie przeczytamy również o tym, kto udziela pozwoleń, że powinno to nastąpić w drodze decyzji administracyjnej. Ustawa przewiduje, że pozwolenie na zbiórkę publiczną może być udzielone tylko wówczas, gdy cel zbiórki nie jest przeciwny prawu oraz ze stanowiska interesu publicznego jest godny poparcia (art. 3 ust. 1). Wyjaśniono, że za takie cele uważa się przede wszystkim cele: religijne, państwowe, oświatowe, zdrowotne, kulturalno-społeczne i społeczno-opiekuńcze. Jasno dano do zrozumienia, że zbiórki publiczne, urządzane w interesie osobistym, są wzbronione.

Co ważne z perspektywy analizowania możliwości przeprowadzania crowdfundingu - zgodnie z art. 4 ustawy

Pozwolenie na zbiórkę publiczną może być udzielone jedynie stowarzyszeniom i organizacjom, posiadającym osobowość prawną, albo komitetom, organizowanym dla przeprowadzenia określonego celu. Cel zbiórki winien być zgodny ze statutem stowarzyszenia lub organizacji, bądź z aktem organizacyjnym komitetu.

A zatem nie każdy może zabiegać o pozwolenie przeprowadzenia zbiórki publicznej rozumianej tak, jak to rozumie wspomniana ustawa.

To co również istotne, to ustawowa delegacja do wydania przez ministra właściwego do spraw wewnętrznych aktu wykonawczego. Zgodnie z art. 5 ustawy:

Minister właściwy do spraw wewnętrznych określi, w drodze rozporządzenia, sposoby przeprowadzania zbiórek publicznych i zakres kontroli nad ich przeprowadzaniem, uwzględniając zwłaszcza potrzebę zapewnienia odpowiedniego bezpieczeństwa zbieranych ofiar. Rozporządzenie określi w szczególności formy prowadzenia zbiórek publicznych, miejsca ich prowadzenia, niezbędne dane, jakie powinien zawierać plan przeprowadzania zbiórki, sposoby sporządzania dokumentacji dotyczącej przebiegu akcji zbiórkowej, wymogi, jakim powinna odpowiadać legitymacja osoby przeprowadzającej zbiórkę publiczną oraz niezbędne informacje, jakie powinno zawierać publiczne ogłoszenie wyników zbiórki.

Takie rozporządzenie zostało wydane. Chodzi o Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 6 listopada 2003 r. w sprawie sposobów przeprowadzania zbiórek publicznych oraz zakresu kontroli nad tymi zbiórkami, następnie zmienione rozporządzeniem z dnia 18 marca 2004 r.

W § 1 rozporządzenia (z uwzględnieniem sygnalizowanej zmiany, która polegała na dodaniu "usług" w pkt. 4 poniżej) wskazano formy możliwych zbiórek:

Zbiórka publiczna ofiar w gotówce może być przeprowadzona w formie:

1) dobrowolnych wpłat na konto, założono osobno dla każdej zbiórki publicznej przez przeprowadzającego zbiórkę publiczną;

2) zbierania ofiar do puszek kwestarskich oraz skarbon stacjonarnych, umieszczanych w obiektach, za zgodą ich właścicieli lub użytkowników;

3) sprzedaży cegiełek wartościowych;

4) sprzedaży przedmiotów i usług.

Wróćmy jednak do relacji ze sprawy. Zaczęło się od tego, że pod koniec zeszłego roku Wyrokiem Nakazowym sąd uznał obwinionego za winnego wskazanego wyżej wykroczenia. Niedługo potem do Sądu Rejonowego wpłynął sprzeciw obrońcy obwinionego od tego wyroku i wobec tego wyrok nakazowy stracił moc. Sąd Rejonowy przystąpił do rozpatrywania sprawy.

Otóż - jak ustalił sąd - przed rozpoczęciem kwestionowanej działalności obwiniony zapoznał się z art. 1 ustawy i uznał, że przepis się tam znajdujący dotyczy innego rodzaju aktywności, niż ta, którą miał zamiar przeprowadzić. Wyjaśniając to potem sądowi stwierdził, że widząc przepis o zbieraniu ofiar w gotówce lub w naturze stwierdził, że nie potrzebuje pozwolenia, gdyż prowadzi zbiórkę poprzez przyjmowanie przelewów elektronicznych. Według jego wiedzy zbiórka, jaką zamierzał przeprowadzić - czyli przy wykorzystaniu systemu PayPal oraz przelewów elektronicznych, nie wymaga uzyskania pozwolenia. Obwiniony zapoznał się też z materiałami na temat zbiórek publicznych, które upowszechniało MSWiA, jednak uznał, że ważniejsza od rozporządzenia w sprawie sposobów przeprowadzania zbiórek... jest ustawa. Wobec tego nie przyznał się do popełnienia zarzucanego mu czynu.

W tej sprawie istotne wydaje się również to, że Departament Zezwoleń i Koncesji MSWiA (dziś MSW) prowadził korespondencję (w tym mailową) w sprawie serwisu z pewnym "internautą", który z troską postanowił zwrócić uwagę ministerstwu na aktywność serwisu, pytając jednocześnie, czy dochodzi tu do zbiórki publicznej, czy nie... Ta korespondencja była również przedmiotem oceny sądu przed wydaniem wyroku.

Oto zaś obszerne fragmenty rozważań Sądu w tej sprawie (wytłuszczenie moje):

(...)
Zdaniem Sądu nie jest możliwe uznanie obwinionego za winnego zarzucanego mu wykroczenia, albowiem w niniejszej sprawie nie zrealizował on swoim zachowaniem wszystkich znamion wykroczenia opisanego w art. 56 § 1. KW. Zgodnie z treścią tego przepisu "kto bez wymaganego zezwolenia lub wbrew jego warunkom organizuje lub przeprowadza publiczną zbiórkę ofiar, podlega karze grzywny". Zgodnie z treścią art. 1 ustawy (...) wszelkie publiczne zbieranie ofiar w gotówce lub w naturze na pewien z góry określony cel wymaga uprzedniego pozwolenia władzy. Dla przypisania więc odpowiedzialności karnej za to wykroczenie konieczne jest wykazanie, że zbiórka miała charakter publiczny, miała z góry określony cel, oraz polegała na zbieraniu ofiar w gotówce lub w naturze.

W ocenie Sądu określenie celu zbiórki nie wymaga wskazania dokładnego sposobu wydatkowania każdej złotówki, lecz wystarczającym jest podanie ogólnego przeznaczenia zebranych środków. Tak jest np. w przypadku Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy, która jedynie w ogólny sposób, choć ukazujący ogólny cel zbiórki, wskazuje na przeznaczenie zbieranych pieniędzy. W przedmiotowej sprawie obwiniony wskazał, że zbiórka pozwala: opłacić serwery, wprowadzać konieczne usprawnienia techniczne, utrzymać zespół redaktorów, oraz organizować konkursy z nagrodami. Zdaniem Sądu takie wskazanie jest wystarczającym dla przyjęcia spełnienia przesłanki określenia z góry celu zbiórki i uznania, że celem przedmiotowej zbiórki była bieżąca działalność i rozwój portalu internetowego (...).

Charakter publiczny zbiórki wymaga, by była ona skierowana do nieokreślonej grupy ludzi tak, by potencjalnie każdy mógł w niej wziąć udział. W ocenie Sądu obrońca obwinionego, w sprzeciwie od wyroku nakazowego, nietrafnie wskazuje, że skoro kopie listów z prośbą o wpłaty były kierowane do użytkowników portalu za pośrednictwem newslettera dostępnego jedynie dla zarejestrowanych użytkowników to brak jest spełnienia przesłanki publicznego charakteru zbiórki. Idea bowiem portalu internetowego jest taka by potencjalnie każdy mógł się na nim zarejestrować. Nie są zdaniem Sądu istotne techniczne działania jakie musi podjąć zainteresowany by otrzymać list z prośbą o wpłatę, lecz to że potencjalnie każdy może dokonać takiej rejestracji, a więc tym samym stać się adresatem newslettera. Zdaniem Sądu wobec tego, że w rejestracji nie była prowadzona żadna kontrola użytkowników i dopuszczenie do zarejestrowania jednych a innych nie, przesłanka publicznego charakteru zbiórki została spełniona. Tym bardziej, że treść prośby o wpłatę była uwidoczniona na stronie internetowej także dla każdego zainteresowanego czytelnika.

Ostatnia przesłanką konieczną dla przypisania odpowiedzialności za wykroczenie jest zbieranie ofiar w gotówce lub naturze. W przedmiotowej sprawie zbiórka prowadzona była przy wykorzystaniu systemy PayPal oraz poprzez elektroniczne wpłaty na konto podane na stronie internetowej. Zdaniem Sądu w żadnej mierze nie można przyjąć, iż obrót bezgotówkowy (przelewy elektroniczne i system PayPal) jest zbieraniem ofiar w gotówce i naturze w rozumieniu cytowanej ustawy. Kłóci się to bowiem z intuicyjnym znaczeniem słowa "gotówka" jak i stoi w sprzeczności ze znaczeniem słownikowym. Słusznie, zdaniem Sądu, wskazuje obrońca obwinionego, że definicja zbiórki publicznej poprzez zbieranie ofiar w gotówce lub w naturze odnosi się do obrotu gotówkowego, a nie bezgotówkowego. Dodatkowo mieć należy na względzie, że skoro ustawodawca - mając taką możliwość - nie znowelizował ustawy w ten sposób, że rozszerzył obowiązek uzyskania zezwolenia na zbiórki prowadzone w sposób bezgotówkowy, to takiego obowiązku nie chciał nałożyć na podmioty organizujące zbiórki. Poglądu Sądu w tym względzie nie zmienia rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 6 listopada 2003 roku w sprawie sposobów przeprowadzania zbiórek publicznych oraz zakresu kontroli nad tymi zbiórkami (...), które w § 1 stwierdza, że zbiórka publiczna ofiar w gotówce może być przeprowadzona w formie m.in. dobrowolnych wpłat na konto, założone osobno dla każdej zbiórki publicznej przez przeprowadzającego zbiórkę publiczną. Zgodnie z hierarchią aktów prawa rozporządzenie jest wydawane na podstawie i w celu wykonania ustawy. Tym samym może precyzować jedynie przepisy ustawowe w takim zakresie, na jaki pozwala delegacja ustawowa. W tym przypadku, w ocenie Sądu, treść rozporządzenia wykracza poza delegację ustawową zawartą w przepisach ustawy o zbiórkach publicznych i prowadzi do sprzeczności z ustawą, na podstawie której zostało wydane. Zdaniem Sądu rozporządzenie rozszerza samo pojęcie zbiórki - opisane w ustawie - co w polskim systemie prawa jest niedopuszczalne. Sąd jest w swoim wyrokowaniu związany jedynie Konstytucją i Ustawami dlatego orzekając w niniejszej sprawie nie wziął pod uwagę, przy prawnokarnej ocenie postępowania obwinionego, wspomnianego rozporządzenia. Tym samym wobec przyjęcia, że organizowanie zbiórki poprzez wpłaty bezgotówkowe nie stanowi zbiórki ofiar w gotówce lub naturze, doszło do zdekompletowania znamion wykroczenia opisanego w art. 56 KW.
(...)

W ten sposób Sąd uniewinnił obwinionego od zarzucanego mu czynu. Orzekając w omawianej sprawie sąd obciążył kosztami postępowania Skarb Państwa.

Niezależnie od powyższego sąd doszedł do jeszcze kilku innych ważnych wniosków, a to uznając, że nawet jeśli nie podzieliłoby się wniosków z powyższego wywodu - w tej sprawie nie można by przypisać obwinionemu winy, gdyż "działał on w usprawiedliwionej nieświadomości co do bezprawności czynu, nawet gdyby uznać, że jego działanie było bezprawne" - a to ze względu na to, że obwiniony zapoznał się z ustawą i z jej lektury wynikało dla niego, że nie ma zastosowania do zbiórek bezgotówkowych. Tu Sąd stwierdził nawet, że sięgając do ustawy obwiniony zachował się "w sposób modelowy, jak na osobę nie mającą wykształcenia prawniczego" (czytając te słowa od razu przyszły mi na myśl tezy orzecznictwa, w których sądy wskazywały na to, że system prawny nie może - ze względu na poszanowanie zasady demokratycznego państwa prawnego - zastawiać pułapek prawnych na obywateli).

Wcześniej Sąd uznał również, że prowadzona przez obwinionego zbiórka na rzecz działania serwisu histmag.org była zbieraniem ofiar na cele naukowo-oświatowe i wychowawcze w rozumieniu art. 13 ustawy, a tym samym zastosowanie przepisów tej ustawy nie odnosiło się, z mocy samej ustawy, do przedmiotowej zbiórki.

Dla pełnego obrazu przywołajmy zatem fragment art. 13 ustawy z dnia 15 marca 1933 r. o zbiórkach publicznych:

Art. 13.

Ustawa niniejsza nie ma zastosowania:

a) do zbierania ofiar na cele religijne, kościelną działalność charytatywnoopiekuńczą, naukową, oświatową i wychowawczą oraz utrzymanie duchownych i członków zakonów, jeżeli odbywają się w obrębie terenów kościelnych, kaplic oraz w miejscach i okolicznościach zwyczajowo przyjętych w danej okolicy i w sposób tradycyjnie ustalony,

b) do zbiórek, przeprowadzanych w drodze loterii pieniężnych lub fantowych, jeżeli zbiórki te nie są przeprowadzane w miejscach publicznych,

c) do zbiórek, przeprowadzanych w lokalach prywatnych wśród grona osób znajomych osobiście przeprowadzającym zbiórkę,

d) do zbiórek wśród młodzieży szkolnej w lokalach szkolnych, odbywających się na podstawie pozwolenia władz szkolnych,

e) do zbiórek koleżeńskich w lokalach urzędów publicznych na cele godne poparcia, odbywających się na podstawie pozwolenia przełożonego urzędu.

Czy omawiany w niniejszej notatce wyrok "załatwia" nam problem crowdfundingu?

Moim zdaniem nie do końca, chociaż Sąd - wykazując przekroczenie delegacji ustawowej przy wydawaniu rozporządzenia MSWiA - wskazuje pewne możliwości zgodnego z prawem działania w serwisach internetowych.

Powyższe omówienie sprawy nie wyczerpuje tematu. Na przykład przedmiotem rozstrzygnięcia nie była ocena prawno-podatkowa zbieranych środków, albo ocena z perspektywy przepisów dotyczących darowizn (lub konkursów). Ale nie ma co marudzić i trzeba robić swoje (dozbrajając się w dyskusji we wszelkie możliwe argumenty, podejmując działania prawne, w tym idąc do sądu - jeśli trzeba).

Przy okazji warto przedstawić sprawę w nieco szerszym kontekście i przypomnieć, że wątek crowdfundingu umieściłem jako jeden z trzech elementów "pozytywnej agendy" w tekście Trzy "komitety", czyli elementy konstruktywnej agendy dla "postpolitycznego społeczeństwa informacyjnego", opublikowanym w czasie zamieszania związanego z ACTA. Pisałem wówczas:

[M]ożna postulować i wspierać takie rozwiązania legislacyjne, które pozwolą legalnie (zgodnie z prawem) organizować crowdfunding np. na stronach internetowych i zagwarantują, że osoby próbujące finansować w ten sposób swoją działalność nie będą "ścigane" przez MSW (czy już MAiC przejął te zadania?) za organizowanie nielegalnej "zbiórki publicznej". Rozwiązanie nie powinno też zakładać, że do tego typu działalności wymagana jest jakaś uznaniowa zgoda organów administracji publicznej, w szczególności oceniających czy cel, dla którego pieniądze się gromadzi jest słuszny, czy też może za mało słuszny.

(...)

[C]hodzi mi o to, by system prawny dopuścił inne modele finansowania działalności, nawet jeśli nie działamy jako organizacja pozarządowa. Czy można sobie wyobrazić działanie przedsiębiorcy w modelu biznesowym opartym na crowdfunding, albo w modelu mieszanym, w którym część finansowana jest za pomocą ustalonej ceny (co istotne z perspektywy prawa ochrony konsumentów), a część w modelu "kto ile da, jeśli to fajne"?

Oczywiście nie wyobrażam sobie, że przedsiębiorca zbierający pieniądze również w modelu crowdfunding, nie odprowadzałby od nich podatków.

Ten wątek znalazł się następnie w wystąpieniu Ministra Michała Boniego, które wygłosił w trakcie posiedzenia połączonych Komisji sejmowych: Komisji do Spraw Unii Europejskiej, Komisji Kultury i Środków Przekazu oraz Komisji Innowacyjności i Nowoczesnych Technologi, które odbyło się 25 stycznia 2012 roku. Minister Michał Boni powiedział wówczas (wytłuszczenie moje):

(...)
Zwróćcie państwo uwagę, że te emocje, które pojawiały się lawinowo, mają bardzo różnorodny charakter. W pierwszej fazie był gniew, niezadowolenie, czy będzie ograniczenie wolności. Niemniej pojawia się inna faza. Proszę mi pozwolić przywołać różne kwestie, które zaczęły się pojawiać od połowy dnia wczorajszego choćby na forum, które zaproponował pan Waglowski, a które dotyczy podjęcia trzech kroków albo zorganizowania trzech rodzajów komitetów. Pierwszy dotyczyłby społecznej elektronicznej partycypacji w Polsce, co oznacza – i jest także zgodne z planami rządu – przygotowanie konsultacji online, która oczywiście zniesie problem, do kogo wysłano papierowo dokument oraz to, czy „wisi” on na stronie czy nie, ponieważ przez odpowiednie zabiegi techniczne każdy dokument będzie dostępny i będzie można powszechnie go opiniować.

Drugi wskazany tu obszar dotyczy crowdfundingu, czyli tego, co dotyczy różnych form wspólnego finansowania różnych przedsięwzięć. Przy okazji Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy mieliśmy taki przykład. Przepisy prawne muszą się na to otworzyć.

Dla tych, którzy naprawdę interesują się internetem, jest jeszcze jedno zjawisko, jeden proces zwany crowdsourcingiem, który polega na tym, że szuka się wspólnych rozwiązań poprzez debatę internetową. Myślę, że o takich sprawach również warto dyskutować i będziemy chcieli dyskutować.
(...)

Wydaje się zatem, że Minister Administracji i Cyfryzacji, który - jeśli takie będą nowe ustalenia w zakresie nowelizacji ustawy o działach administracji rządowej - może stać się opiekunem "zbiórek publicznych" w rządzie, jest otwarty na dyskusję o crowdfundingu.

Na razie w dyskusji takiej może brać udział Departament Zezwoleń i Koncesji Ministerstwa Spraw Wewnętrznych. I właśnie w tej dyskusji mogą okazać się tak istotne tezy, które w swoim uzasadnieniu zawarł krakowski Sąd Rejonowy w sygnalizowanej na wstępie sprawie.

Tymczasem wspomniany Departament Zezwoleń i Koncesji przygląda się z zainteresowaniem działaniom rozpoczętym przez Fundację Nowoczesna Polska, która - jak sygnalizowałem w niedawnym tekście ogłosiła przewrotny konkurs na pracę o przyszłości prawa autorskiego i postanowiła przy okazji sprawdzić, czy zgodnie z polskim prawem da się tak zorganizować takie przedsięwzięcie, w którym to internauci - za pośrednictwem portalu IndieGoGo - sami ufundują nagrodę pieniężną dla autora najlepszej pracy. W chwili pisania tych słów w puli projektu fundacyjnego jest już 712 dolarów.

Nie uda się oczywiście powtórzyć sukcesu, o którym napisałem w tekście Crowdfunding - relacja na żywo [Aktualizacja: zebrali milion dolarów w jeden dzień i zbierają dalej]. Pozostają sprawy formalne, jak np. kwestie podatkowe. Fundacja nie będzie tu miała - jak uważam - problemu z kwestiami podatkowymi w zakresie podatku od darowizn, czy podatku dochodowego, ale można się zastanawiać, oczywiście, jak należy interpretować samą akcję, być może jest to - jak sugerowano w przypadku zbiórki Markusa 'notch' Perssona - przedsprzedaż? Wszak biorący udział w projekcie deklarują określone kwoty w ramach "pakietów", w których uzyskają następnie e-book za 5 dolarów wsparcia projektu, pocztówkę za 15 dolarów, książkę za 50 dolarów, koszulkę za 150 dolarów...

O ile Fundacja Nowoczesna Polska działa tu jako organizacja pozarządowa, a więc jest też żywo zainteresowana rozwiązaniem problemów sygnalizowanych już w środowisku NGO-sów (zob. Aby zbiórka publiczna była łatwiejsza), to liczę również, że - zgodnie z deklaracją Ministra Boniego - wspólnie będziemy mogli wypracować takie rozwiązania normatywne, które w przyszłości pozwolą rzeczywiście całkiem bez wątpliwości prawnych organizować tego typu przedsięwzięcia, a także przedsięwzięcia idące znacznie dalej. Mam tu na myśli przedsięwzięcia pozwalające - dzięki nowym formom komunikacji społecznej - na alternatywne sposoby finansowania działalności twórczej (w interesie osobistym, który dziś ustawa wyklucza) oraz alternatywne sposoby finansowania innych rodzajów aktywności społecznej. Niezależnie od tego, czy takie przedsięwzięcie będzie organizowane przez organizację pozarządową, twórcę, czy przedsiębiorcę, który postanowi spróbować zastosować "hybrydowy" model zdobywania środków (nie tylko oparty na sprzedaży określonych usług i produktów za z góry określoną wcześniej cenę).

A ja, cóż... Robię swoje.

PS

Zgodnie z art. 6 ustawy z dnia 4 września 1997 r. o działach administracji rządowej Dział "administracja publiczna" obejmuje m.in. sprawy zbiórek publicznych.