"Wspieranie rozwoju usług i sieci telekomunikacyjnych" w pracach rządu

Ponieważ dzisiaj rząd zajmie się ustawą o wspieraniu rozwoju usług i sieci telekomunikacyjnych wypada napisać kilka słów na temat tego projektu (w tym: przybliżyć źródła). "Projekt ustawy jest jednym z efektów prac zespołu „Polska Cyfrowa”, powołanego przez premiera w celu upowszechnienia dostępu do Internetu w Polsce. Projekt dotyczy form i zasady wspierania inwestycji związanych z sieciami szerokopasmowymi, zasad działalności telekomunikacyjnej jednostek samorządu terytorialnego i ich związków, jak również przedsiębiorstw użyteczności publicznej, praw i obowiązki lokatorów, inwestorów, właścicieli, użytkowników wieczystych nieruchomości oraz osób, którym przysługuje spółdzielcze prawo do lokalu, w zakresie zapewnienia szerokopasmowego dostępu do Internetu i szerokopasmowej transmisji danych, zasad lokalizowania regionalnych sieci szerokopasmowych, a także infrastruktury telekomunikacyjnej o nieznacznym oddziaływaniu. Projekt określa również zasad finansowania zadań związanych z rozwojem rynku telekomunikacyjnego w Polsce, w tym również zadań związanych z procesem przechodzenia z nadawania analogowego na cyfrowe, ze środków Krajowego Funduszu Cyfrowego. Otwiera się możliwość budowania bezpłatnego dostępu do internetu w niektórych rejonach (czy to oznacza niedopuszczalną pomoc państwa i naruszenie zasad europejskiego wspólnego rynku?), ale też furtka do blokowania pewnych treści.

Gospodarzem projektu jest Ministerstwo Infrastruktury. Na stronie tego ministerstwa dostępne są materiały: notatka, Projekt z dnia 30 lipca 2009 r. (PDF), uzasadnienie tego projektu (PDF) oraz Tabela uwag organizacji społecznych do projektu ustawy (PDF). Kancelaria Prezesa Rady Ministrów opublikowała dziś tekst Przełom w dostępie do szerokopasmowego Internetu. W nim można znaleźć te obszary projektowanej regulacji (chociaż projekt jest i w BIP Ministerstwa Infrastruktury), które rząd chciałby najsilniej podkreślić:

Kanały technologiczne w pasie drogowym

Podczas budowy lub przebudowy drogi zarządca będzie miał obowiązek położenia kanału technologicznego. Zliberalizowane zostaną także przepisy dotyczące zajęcia pasa drogowego oraz zmniejszone zostaną stawki za jego zajęcie. Dostęp do gruntów i budynków oraz do terenów stanowiących własność Skarbu Państwa (drogi publiczne, koleje, mosty, lasy państwowe, itp.) przewidzianych na inwestycje infrastruktury telekomunikacyjnej ma być łatwiejszy.

Urządzenia światłowodowe w budynkach

Każdy nowy budynek będzie musiał posiadać światłowodową instalację telekomunikacyjną. W praktyce umożliwi to rozprowadzanie cyfrowych programów radiowych i telewizyjnych wysokiej rozdzielczości przez różnych dostawców. Odbiorniki telewizyjne będą wyposażane w tunery cyfrowe.

Konkurencyjność i równy dostęp

Ustawa umożliwi jednostkom samorządu terytorialnego prowadzenie działalności telekomunikacyjnej oraz budowanie sieci w ramach zadań własnych (fakultatywnych). Samorządy będą musiały dopuścić i umożliwić współkorzystanie z infrastruktury i sieci wszystkim zainteresowanym przedsiębiorcom na równych i przejrzystych zasadach. Projekt wprowadza także możliwość prowadzenia działalności telekomunikacyjnej przez instytucje użyteczności publicznej (np. przedsiębiorstwa energetyczne prowadzące działalność gospodarczą w zakresie przesyłania, dystrybucji paliw lub energii oraz przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne, będące jednostkami sektora finansów publicznych lub nadzorowane przez takie jednostki).

Ułatwienia na poziomie miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego

W planach zagospodarowania przestrzennego nie będzie można ustanawiać zakazów, które uniemożliwiałyby lokowanie inwestycji z dziedziny łączności. Wyjątkiem od tej zasady będą względy bezpieczeństwa państwa, ochrony środowiska i zdrowia.

Regionalne sieci szerokopasmowe

Przedsięwzięcia związane z budową lub rozbudową regionalnych sieci szerokopasmowych będą łatwiejsze i szybsze, bowiem ustawa nada im status inwestycji celu publicznego. Decyzję o lokalizacji sieci, która ma mieć charakter natychmiastowej wykonalności w przypadkach uzasadnionych interesem publicznym, będzie podejmował wojewoda. Zaproponowane w ustawie przepisy skrócą ścieżkę inwestycyjną dla tych projektów i umożliwią pełne wykorzystanie funduszy unijnych.

Jedna z uwag, którą zgłosiła Polska Izba Informatyki i Telekomunikacji w trakcie prowadzonych wcześniej konsultacji społecznych pokazuje generalne zagrożenie:

Ze względu na stopień skomplikowania projektu oraz ingerencje w szereg innych ustaw, konieczne jest dokładne jego zweryfikowanie merytoryczne i prawne w zgodzie z praktyka legislacyjna. Popierając potrzebę usunięcia barier o charakterze biurokratycznym, należy podkreślić ryzyko modyfikowania zasad prowadzenia działalności telekomunikacyjnej oraz ustaw regulujących systemowo zasady planowania przestrzennego, zagospodarowania i zabudowy terenu za pomocą ustawy specjalnej, gdyż grozi to naruszeniem spójności systemu prawa i destabilizacja warunków prowadzenia działalności infrastrukturalnej. Stad też postulat o szczególnej konieczności starannej weryfikacji proponowanych zmian w przypadku koniecznej regulacji zasad realizacji regionalnych sieci szerokopasmowych.

Zestawienie wszystkich uwag (różnych podmiotów) zebrano w tabeli zajmującej 90 stron A4 (sam projekt ustawy ma 42 strony, ale należy to przeczytać).

Ustawa wchodzi dość głęboko w aktualny system prawa. Ma zmienić ustawy: ustawę z dnia z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych, ustawę z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym, ustawę z dnia z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych, ustawę z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane, ustawę z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami, ustawę z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym, ustawę z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie wojewódzkim, ustawe z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, ustawę z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień publicznych, ustawę z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody, ustawę z dnia 16 lipca 2004 r. - Prawo telekomunikacyjne, ustawę z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko, ustawę z dnia 19 grudnia 2008 r. o partnerstwie publiczno-prywatnym oraz ustawę z dnia z dnia 9 stycznia 2009 r. o koncesji na roboty budowlane lub usługi.

Na uwagę zasługuje projektowany art 7 tej ustawy (w wersji z końca lipca). Zacytujmy tą propozycję (wytłuszczenie moje):

Art. 7. 1. Przy spełnieniu wymagań, o których mowa w art. 3 i 4, jednostki samorządu terytorialnego i ich związki mogą świadczyć usługi dostępu do sieci Internet bez pobierania wynagrodzenia lub w zamian za wynagrodzenie niższe niż cena rynkowa, wyłącznie w zakresie i na warunkach określonych w drodze decyzji Prezesa UKE.

2. Prezes UKE określa zakres i warunki świadczenia użytkownikom końcowym usług dostępu do sieci Internet na wniosek jednostki samorządu terytorialnego lub ich związku, biorąc pod uwagę:

1) interesy użytkowników końcowych, w szczególności konieczność przeciwdziałania wykluczeniu cyfrowemu i zapewnienia maksymalnych korzyści w zakresie różnorodności, ceny i jakości usług telekomunikacyjnych;

2) sytuacje na lokalnym rynku usług, które maja być świadczone;

3) zapobieganie zniekształceniu lub ograniczeniu konkurencji;

4) tworzenie warunków do efektywnego inwestowania w infrastrukturę przez przedsiębiorców telekomunikacyjnych, oraz

5) wymagania, o których mowa w art. 3 ust. 2.

3. Prezes UKE odmawia wydania decyzji, jeżeli nie zostały spełnione wymagania określone w art. 3 ust. 2-4 lub art. 4 ust. 1.

4. Decyzja, o której mowa w ust. 1, określa w szczególności:

1) obszar, którego dotyczy działalność;

2) maksymalna przepływność dostępu do sieci Internet;

3) warunki świadczenia usługi dostępu do sieci Internet dla użytkowników końcowych, w tym maksymalny czas, po upływie którego następuje zakończenie połączenia oraz obowiązek blokowania dostępu do treści zakazanych dla dzieci lub młodzieży, lub sprzecznych z publicznym charakterem zadań realizowanych przez jednostki samorządu terytorialnego lub ich związki.

5. Do decyzji, o której mowa w ust. 1, stosuje sie przepisy art. 16 ustawy z dnia 16 lipca 2004 r. – Prawo telekomunikacyjne.

W ten sposób ustawa wiąże się z problematyką Net neutrality (neutralnością Sieci).

Projekt zawiera więcej interesujących przepisów, np. taki, zgodnie z którym "budynek mieszkalny wielorodzinny oraz budynek posiadający lokale użytkowe musi być wyposażony w telekomunikacyjne łącza światłowodowe doprowadzone do każdego lokalu mieszkalnego oraz użytkowego, umożliwiające:

1) świadczenie użytkownikom w każdym lokalu mieszkalnym oraz użytkowym co najmniej usług telefonicznych, usług transmisji danych o wysokiej przepływności oraz usług rozprowadzania cyfrowych programów radiowych i telewizyjnych w wysokiej rozdzielczości, przez różnych dostawców usług;

2) przyłączenie do publicznych sieci telekomunikacyjnych wykorzystywanych do świadczenia usług, o których mowa w pkt 1, bez konieczności naruszania substancji budynku.

Tego typu problem relacjonowałem ostatnio w tekście Mieszkanie z przedsiębiorcą telekomunikacyjnym.

Jeszcze o odbiornikach i telewizji cyfrowej. Planuje się, że "od dnia 1 grudnia 2009 roku odbiorniki telewizyjne o przekątnej ekranu powyżej 66 centymetrów, przeznaczone do odbioru cyfrowych naziemnych transmisji telewizyjnych przez indywidualnych użytkowników, w momencie sprzedaży detalicznej, powinny być wyposażone w tuner pozwalający na odbiór wszystkich bezpłatnych programów naziemnej telewizji cyfrowej w wysokiej rozdzielczości i w rozdzielczości standardowej, dostępnych na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej". Potem jeszcze mowa o "odbiornikach telewizyjnych przeznaczonych do odbioru cyfrowych naziemnych transmisji telewizyjnych przez indywidualnych użytkowników" i o "tunerach przeznaczonych do odbioru cyfrowych naziemnych transmisji telewizyjnych" - tu wyposażenie powinno być dostępne od 1 grudnia 2012. Tymczasem warto mieć w pamięci problem standardu cyfrowego nadawania i praw własności intelektualnej, o czym pisałem w tekście Drobni importerzy z Chin, cyfryzacja telewizji i patenty na implementacje MPEG. To tak tylko, dla przypomnienia.

Na uwagę zasługuje wreszcie pomysł utworzenia "Krajowego Funduszu Cyfrowy", który "gromadzi środki pieniężne na finansowanie zadań związanych z rozwojem społeczeństwa informacyjnego i rynku telekomunikacyjnego w Polsce, w tym także realizuje zadania związane z procesem przechodzenia z nadawania analogowego na cyfrowe". Taki trochę "fundusz martwej ręki" z prawa autorskiego, tylko inny.