Stosowanie elektronicznych maszyn wyborczych w Niemczech niezgodne z Konstytucją

Poza tym w okręgach wyborczych są wywieszane papierowe protokoły z liczenia głosów, można sprawdzić czy się zgadzają nawet nie będąc mężem zaufania.

Szanowny Panie Profesorze,

oczywiście, że nie samo używanie maszyn jest niezgodne z ustawą zasadniczą Niemiec, ponieważ Federalny Trybunał Konstytucyjny bada zgodność z wzorcem konstytucyjnym nie fakty, a przepisy prawa - w tym przypadku rozporządzenia (co już we wstępie notatki jest jasno powiedziane: "Trybunał uznał jednak, że przepisy rozporządzenia są sprzeczne z art. 38 w związku z art. 20 ust. 1 i ust. 2 Ustawy Zasadniczej Niemiec" - z punktu widzenia dyskusji o prawie to jest najistotniejszy element). W ogólniejszej dyskusji nie tylko sentencja i tezy wyroku są ważne, nie tylko notatka prasowa wydana z okazji pojawienia się rozstrzygnięcia, ale również tezy uzasadnienia tego rozstrzygnięcia. Z całości tez Trybunału da się wyciągnąć wniosek umieszczony w tytule tekstu o "stosowaniu maszyn". Materiał jest podlinkowany i wnioski można wyciągać po przeczytaniu tego uzasadnienia, a Pan się do uzasadnienia nie odnosi.

Proszę zwrócić uwagę np. na ten fragment uzasadnienia do rozstrzygnięcia Trybunału:

Beim Einsatz von elektronischen Wahlgeräten müssen die wesentlichen Schritte von Wahlhandlung und Ergebnisermittlung zuverlässig und ohne besondere Sachkenntnis überprüft werden können. Die Notwendigkeit einer solchen Kontrolle ergibt sich nicht zuletzt im Hinblick auf die Manipulierbarkeit und Fehleranfälligkeit elektronischer Wahlgeräte. Bei diesen beruht die Entgegennahme der Wählerstimmen und die Berechnung des Wahlergebnisses auf einem Rechenvorgang, der von außen und für Personen ohne informationstechnische Spezialkenntnisse nicht überprüfbar ist. Fehler in der Software der Wahlgeräte sind daher nur schwer erkennbar. Darüber hinaus können derartige Fehler nicht nur einen einzelnen Wahlcomputer, sondern alle eingesetzten Geräte betreffen. Während bei der herkömmlichen Wahl mit Stimmzetteln Manipulationen oder Wahlfälschungen unter den Rahmenbedingungen der geltenden Vorschriften, zu denen auch die Regelungen über die Öffentlichkeit gehören, kaum - oder jedenfalls nur mit erheblichem Einsatz und einem präventiv wirkenden sehr hohen Entdeckungsrisiko - möglich sind, kann durch Eingriffe an elektronisch gesteuerten Wahlgeräten im Prinzip mit relativ geringem Aufwand eine große Wirkung erzielt werden. Schon Manipulationen an einzelnen Wahlgeräten können nicht nur einzelne Wählerstimmen, sondern alle Stimmen beeinflussen, die mit Hilfe dieses Gerätes abgegeben werden. Noch höher ist die Reichweite der Wahlfehler, die mittels geräteübergreifender Veränderungen und Fehlfunktionen einer einzigen Software verursacht werden. Die große Breitenwirkung möglicher Fehler an den Wahlgeräten oder gezielter Wahlfälschungen gebietet besondere Vorkehrungen zur Wahrung des Grundsatzes der Öffentlichkeit der Wahl.

To jest ten fragment uzasadnienia, którego tłumaczenie cytowane jest w komentowanej notatce, powyżej.

Odnosząc się do Pańskich słów z artykułu "kota ogonem" odwróciłem z premedytacją, gdyż uważam, że nie znamy "jutrzejszych" pomysłów na wykorzystanie techniki przez tych, którzy będą chcieli obejść "dzisiejsze" pomysły zabezpieczeń, tak jak - co słusznie Pan zauważył i podkreślił - nie znali "dzisiejszych" pomysłów ci, którzy przygotowali i sprzedawali "wczoraj" rozwiązania. To jest teza, z którą - mam nadzieję - zgodzi się Pan również. Napisałem komentowany właśnie komentarz, gdyż wiedziałem (liczyłem na to), że Pan go przeczyta i się do niego odniesie. W ten sposób toczy się dyskusja.

Pisze Pan:

Kierując się zasadą rzetelności nie mówimy NIC o sprzęcie, którego nie widzieliśmy, lub sprzęcie, którego nie ma jeszcze.

Nie piszemy przecież o "konkretnym sprzęcie", a o abstrakcyjnych zabezpieczeniach i o abstrakcyjnych możliwościach audytu. Jako naukowiec potrafi Pan z pełną odpowiedzialnością stwierdzić, że (techniczny) system wyborczy, który Pan zaprojektuje "dziś", będzie odporny na ataki i pomysłowośc "jutrzejszych" atakujących? Bo ta dyskusja przeniosła się w techniczny "wyścig zbrojeń".
--
[VaGla] Vigilant Android Generated for Logical Assassination

Tak. Napisałem to co napisałem. Co więcej w chwili pisania tezy orzeczenia były już przetłumaczone na język polski (i do nich linkowałem; nie czuję się w związku z tym manipulatorem). Ale porównajmy te moje tezy z tym, co sam napisałeś Profesorze, Drogi Mirku:

W wyroku orzeka się, iż zastosowanie maszyn wyborczych produkcji firmy N.V. Nederlandsche Apparatenfabriek (Nedap) [typu ESD1 wersji 01.02, 01.03 i 01.04 oraz typu ESD2 wersji 01.01] było sprzeczne z Konstytucją. Stwierdzono też, iż już samo rozporządzenie regulujące wymagania wobec maszyn do głosowania jest sprzeczne z Konstytucją, gdyż nie gwarantuje implementacji zasad wyborczych wymienionych w Konstytucji.

Prawdali to?

Odnośnie "§ 35 Związkowego Prawa Wyborczego" - bądź uprzejmu przetłumaczyć również punkty uzasadnienia do tej tezy, czyli to:

a) Es begegnet keinen verfassungsrechtlichen Bedenken, dass § 35 Abs. 1 BWG Wahlgeräte „anstelle von Stimmzetteln und Wahlurnen“ zulässt. Denn § 35 Abs. 1 BWG schließt mit dieser Formulierung die Zulassung und Verwendung von Wahlgeräten mit Kontrollvorrichtungen, die die Stimmen zusätzlich zur (elektronischen) Erfassung im Wahlgerät in einer vom Wähler kontrollierbaren Weise erfassen, nicht aus. Nach der systematischen Stellung des § 35 Abs. 1 BWG nehmen die Worte „anstelle von Stimmzetteln und Wahlurnen“ Bezug auf das in § 34 BWG normierte herkömmliche Wahlverfahren, bei dem ausschließlich amtliche Stimmzettel und Wahlurnen eingesetzt werden. § 35 Abs. 1 BWG schließt hingegen nicht den Erlass von Vorschriften aus, die Vorrichtungen für eine von der elektronischen Stimmerfassung und Stimmauswertung unabhängige Nachprüfbarkeit des Wahlergebnisses vorsehen.

b) Es ist unschädlich, dass der Grundsatz der Öffentlichkeit der Wahl in § 35 BWG nicht noch einmal ausdrücklich als Voraussetzung für die Genehmigung und die Verwendung rechnergesteuerter Wahlgeräte aufgeführt ist. Diese Anforderungen ergeben sich unmittelbar aus der Verfassung und binden daher auch den Verordnungsgeber bei der Konkretisierung des § 35 BWG. Unabhängig hiervon ergibt sich auch aus anderen Regelungen des Bundeswahlgesetzes, dass die Verwendung von Wahlgeräten nur zulässig ist, wenn der Grundsatz der Öffentlichkeit der Wahl gewahrt ist. § 31 BWG bestimmt, dass die Wahlhandlung öffentlich ist. § 35 Abs. 3 Satz 1 Nr. 4 BWG ermächtigt zum Erlass von Regelungen hinsichtlich der öffentlichen Erprobung eines Wahlgerätes vor seiner Verwendung.

Poza tym - oczywiście nie tylko "otwartą kurtynę" brano tu pod uwagę w ocenie systemu (prawnego!).

OK. Ja się generalnie cieszę, że wymieniamy się tymi komentarzami. Najgorsze, co mogłoby się wydarzyć, to to, by wprowadzać jakieś rozwiązania całkiem nie dyskutując o proponowanej problematyce. Jeśli ktoś kiedyś dojdzie do tego (a może już doszedł, jeśli chcecie zaproponować prototyp "już w kwietniu", jak wynika z cytowanego wyżej przez Sergiusza listu wysłanego na PTI-L?), jak należy rozwiązać ten niebanalny problem - wole, by był to Polak, a już najbardziej taki, którego znam osobiście (bym mógł o tym kiedyś napisać w pamiętniku i by mogła mnie rozpierać duma narodowa).

Co jest do zrobienia? Skoro proponujecie jakieś rozwiązanie dla Polski, które mnie dotyczy, to oczekuję - jako wygodny konsument idei, że zostanie przetłumaczony niemiecki wyrok TK w sposób, z którym się wszyscy zgodzą, zostanie zrobiona analiza polskiego porządku prawnego przez pryzmat tez niemieckiego trybunału - nie tylko sentencji, ale i uzasadnienia. To istotne, skoro chcecie wprowadzić pilotaż.

Skoro uważasz, że o ile niemieckie rozwiązania były niedoskonałe, więc trybunał słusznie uznał je za takie, ale - gdyby były inne założenia, to by tak nie uznał, to...

...chętnie przeczytałbym pełne (mam nadzieje, że - co istotne - zrozumiałe dla "przeciętnego wyborcy") opracowanie, w oparciu o które będziecie prototyp uruchamiać. Pełne. Pełną specyfikację techniczna, pełną specyfikację logistyczną, proceduralną, i tak dalej. Całość. Serwery, połączenia, platformy softwarowe, interakcje z obowiązkami wynikającymi z postanowień dyrektywy o retencji danych - jeśli model miałby działać nie tylko w lokalu, z wykorzystaniem maszyny, ale też jakoś zdalnie, sposób rekrutacji obsługi, kod źródłowy, gwarancje bezpieczeństwa w "drukarniach" przygotowujących karty ze "zobowiązaniami bitowymi", jak będą zabezpieczone "publicznie dostępne bulletin boardy"... Pełną dokumentację. Sto procent. Da się zrobić?

Skoro mamy nie rozmawiać o rozwiązaniu, którego nie widzieliśmy, to chyba dostaniemy (pełną) dokumentacje zanim ktoś wpadnie na pomysł: "OK, to jutro przeforsujemy ustawę w Sejmie i pojutrze będą wybory w oparciu o model prof. Kutyłowskiego"?

Zarzucono mi w prywatnej korespondencji, że nie dostrzegam "nowych rozwiązań". Odpowiedziałem, że coś musi być na rzeczy. Jeśli ja nie dostrzegam, to nie dostrzegają go również osoby, które mniej się tematowi przyglądają niż ja. Dobrze to? Uważam również, że nie jestem tu jedyną osobą do przekonywania o potrzebie wprowadzania takich, wyborczych gadżetów. Zadeklarowałem też, że moja krytyka pomysłu nie opiera się na zasadzie "nie, bo nie". Chociaż uważam, że próbujecie rozwiązać problem istniejący w generalnie wadliwym systemie (ewentualnie usprawnić w nim coś), który wspiera fikcję "demokracji pośredniej". Jest to jednak zagadnienie, które wykracza poza ten wątek konwersacji i wymagałby z mojej strony dużego wysiłku, by zaproponować rozwiązanie (nie wiem zresztą, czy by mi się to w ogóle udało, ale to nie ja przekonuje do wprowadzenia danego rozwiązania, więc mam łatwiej: mogę niekonstruktywnie krytykować Wasze pomysły, które dotyczą mojej sytuacji jako obywatela mojego kraju i wpływają na moje prawa obywatelskie).

I potwierdzam to również publicznie: nie oczekuję podziękowań za to, że poddaję w wątpliwość idee głosowania z wykorzystaniem - nie czepiajmy się słów - elektroniki, co
daje Wam z kolei możliwość dogłębnego przedstawienia odpowiedzi. Dla dobra ogólno-społecznego. Mam nadzieję.

--
[VaGla] Vigilant Android Generated for Logical Assassination