Sprawa wrzeszcz.info.pl - zarzuty karne i historia zabezpieczenia powództwa

Jest kolejna sprawa związana z "lokalnym" serwisem internetowym, którego wydawca stał się celem zawiadomienia o podejrzeniu popełnienia przestępstwa, polegającego na braku rejestracji dziennika lub czasopisma w sądzie. W zeszłym roku takie doniesienie złożył przedstawiciel prawny spółek Hines Polska oraz Quattro Towers, a serwis, o który chodzi, to www.wrzeszcz.info.pl. Co wiemy? Wiemy, że prokuratura warunkowo umorzyła postępowanie karne, ale wiemy też, że ten wątek jeszcze nie jest zakończony, gdyż sprawa trafiła jednak do sądu. Wiemy również, że deweloperzy pozwali Stowarzyszenie Kultura Miejska oraz p. Lidię Makowską, w pozwie zarzucili naruszenie dóbr osobistych przez publikację artykułu na temat inwestycji spółek. W tym wątku Sąd Okręgowy w Warszawie wydał postanowienie o zabezpieczeniu powództwa poprzez nakaz usunięcia tekstu z serwisu, jednak po odwołaniu się od tego postanowienia Sąd Apelacyjny w Warszawie oddalił postanowienie o zabezpieczeniu i nakazał przywrócenie tekstu.

Informacje na temat trójmiejskiego fermentu internetowo-prasowego można przeczytać w opublikowanym na stronach www.wrzeszcz.info.pl tekście Czy sprawy sądowe przeciwko naszemu Portalowi to próby tłumienia głosu mieszkańców, proponujących alternatywne wizje i krytyczny namysł nad polityką rozwojową Gdańska?. Jest tam również odesłanie do tekstu Wraca na łamy tekst Quattro Towers: wybrakowany towar, w którym odnotowano postanowienie Sądu Okręgowego w Warszawie o zabezpieczeniu powództwa (brakuje sygnatury), wydane 22 września 2009 roku, oraz przywrócenie tekstu po uzyskaniu 17 grudnia 2009 r. stanowiska Sądu Apelacyjnego w Warszawie (brakuje sygnatury). Jest tam również cytat uzasadnienia, które przygotował Sąd Apelacyjny oddalając ww. postanowienie o zabezpieczeniu:

(…) w art. 755 § 2 k.p.c. wyłącza się dopuszczalność orzekania przez sąd w trybie zabezpieczenia zakazu publikacji (nakazu zablokowanie dostępu do publikacji), jeżeli takiemu zabezpieczeniu sprzeciwia się ważny interes publiczny. Do sądu należy zatem wyważenie dwóch godnych ochrony wartości, którymi są dobra osobiste uprawnionego oraz interes publiczny, któremu służy publikacja w środkach społecznego przekazu. Przedmiotowy artykuł zawiera szereg informacji, dotyczących inwestycji pod nazwą Quattro Towers, to jednak tylko niektóre (niewielkie) jego fragmenty odnoszą się wprost do Hines Polska spółki z o.o., a już zupełnie nie występuje w publikacji podmiot Quattro Towers spółka z o.o. (…) Ponadto w znacznej mierze przedmiotowy artykuł przedstawia wyłącznie opinie dotyczące procesu powstawania samej inwestycji oraz zachowania się lokalnych władz w świetle opinii społeczności lokalnej. Dlatego też przyjąć należy, że (…) sposób zabezpieczenia (…) jest nieadekwatny i nie uwzględnia interesu publicznego, któremu służy przedmiotowa publikacja.

Warto się przyglądać się temu, co dzieje się we Wrzeszczu, ponieważ wątek prawno-karny organizowania tych publikacji (wydawania serwisu internetowego) jeszcze się nie zakończył. Prokuratura Rejonowa w Gdańsku popiera tam zarzut naruszenia art. 45 ustawy Prawo prasowe (brak rejestracji dziennika lub czasopisma; chociaż wcale nie jest powiedziane, że internetowy serwis tego typu jest dziennikiem lub czasopismem, który wymaga rejestracji) przez osoby wydające www.wrzeszcz.info.pl, ale - jak wynika z przywołanych tekstów źródłowych - termin rozprawy przed sądem karnym jeszcze nie jest znany.

W dziale prasa zgromadziłem już kilkanaście różnych doniesień w podobnych do tej sprawach. Ostatnio komentowałem Wyrok w sprawie komentarzy w serwisie NaszaKalwaria.pl, wcześniej wyrok Sądu Okręgowego w Bielsku-Białej w sprawie serwisu bielsko.biala.pl i historię sprawy dotyczącej serwisu Gazeta Bytowska. Ważne w tego typu sprawach rozstrzygnięcie wydał Sąd Najwyższy, kiedy postanowieniem sygn. IV KK 174/07 oddalił złożoną przez prokuraturę kasację w sprawie, w której chodziło o brak rejestracji wydawania serwisu Szyciepoprzemysku.

Niestety brak precyzji uzasadnienia Sądu Najwyższego powoduje teraz kolejne postępowania karne, co nie sprzyja pewności działalności tego typu serwisów. Moim zdaniem nieprecyzyjne uzasadnienie postanowienia SN spowodowało brak pewności prawa, ponieważ właśnie to postanowienie przywoływane jest przez prokuratury, a to dlatego, że wcześniej nie istniały stanowiska Sądu Najwyższego w podobnych sprawach. Nadal brakuje orzeczenia odnoszącego się do istoty problemu. Sąd Najwyższy oddalił kasację prokuratury ze względu na zasadę lojalności państwa wobec obywateli, gdyż po tym, jak wydawcy Szyciepoprzemysku próbowali zarejestrować w sądzie wydawanie swojego "tytułu" i okazało się, że sąd uznał ich działalność za niewymagającą rejestracji, prokuratura jednak sformułowała przeciwko nim zarzuty. Aby zatem nie doszło do sytuacji niczym z "Paragrafu 22" - Sąd Najwyższy z prokuraturą się nie zgodził.

Kolejne projekty nowelizacji ustawy Prawo prasowe, które formułuje Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa narodowego nie są - moim zdaniem - dobre (por. Kolejny projekt noweli Prawa prasowego zabiera prawa dziennikarzom oraz To bardzo dobrze, że dziś o prawie może wypowiadać się każdy). Faktem jest, że serwisy lokalne, za pomocą których samorządy lub społeczności starają się realizować (lepiej lub gorzej) kontrolną funkcje prasy, są coraz bardziej narażone na działania prawne ze strony zainteresowanych, opisywanych na łamach tych serwisów przedsiębiorców, działaczy politycznych, etc. Nie ma co ukrywać, że istnieje problem odpowiedzialności za słowo (por. dział wolność słowa niniejszego serwisu) i dostępności treści, które naruszać lub zagrażać mogą dobrom osobistym ewentualnych pokrzywdzonych. Sądowe zabezpieczenie powództwa może być akceptowalną formą gwarantowania praw takich pokrzywdzonych. Jednak praktyka wymiaru sprawiedliwości w tym obszarze również się dopiero tworzy. W tym kontekście trzeba przypomnieć tekst Sąd zabezpieczył roszczenia dot. znaków towarowych i dóbr osobistych przez zablokowanie domeny koniecpzpn.pl...