Przeprosiny Daukszewicza i intelektualny szach-mat

Pan Krzysztof Daukszewicz w Szkle Kontaktowym stwierdził, że tekst pt. "Pierwszy tydzień rządów Donalda Tuska", który kilka dni wcześniej odczytał na antenie jako swój, był w rzeczywistości autorstwa kogoś innego, ale znany satyryk "był święcie przekonany, że go sam popełnił", "bo zgrabnie, porządnie napisany". Szklano-kontaktowy komentator zaoferował na antenie "flaszkę" prawdziwemu autorowi, czyli publikującemu w Salon24.pl Bernardowi. Tam teraz pojawiają się kolejne komentarze. Są nawet głosy, żeby Bernard nie odpuszczał, bo takie "przeprosiny złapanego za rękę" nie były szczere, a "taki wyskok osobnik w todze wyceniłby pewnie na jakieś 50 tysięcy, jak nie lepiej". A ja chciałem przypomnieć pewien wyrok...

Pisałem o nim w tekście Ciekawe orzeczenie - prawo autorskie, spam i prawo cytatu. 14 marca 2006 r. Sąd Apelacyjny w Warszawie wydał wyrok (sygn. VI ACa 1012/2005), w którym stwierdził, że "Dla prawno - autorskiej ochrony utworu nie ma znaczenia, w jaki sposób dokonujący naruszenia wszedł w jego posiadanie lub też, w jaki sposób utwór do niego dotarł..." Chodziło o spam. Redakcja tytułu "G" wydawanego przez spółkę "A" (znajomo brzmi?) wybrała sobie ze skrzynki poczty elektronicznej niepodpisany i niezamówiony wcześniej tekst, jakich dostawała - najpewniej - wiele. Tekst ten to był wiersz, ale wiersz miał 'brzydkie" słowo, wiec skoro już redakcja postanowiła go wykorzystać (nie przeszkadzało redakcji, że nie znała autora; tekst do niej dotarł pocztą elektroniczną niepodpisany), to przecież wulgaryzmu tego nie chciała na swych łamach widzieć. Wiersz pojawił się na łamach bez wulgaryzmu i bez zgody autora

Przywołam tu tylko fragment uzasadnienia Sądu Apelacyjnego:

(...)
Z powyższych względów bez wątpienia prawidłowo Sąd Okręgowy uznał, iż doszło do naruszenia autorskich praw osobistych i majątkowych A. K. poprzez publikację wiersza powoda bez jego zezwolenia, z naruszeniem treści, formy utworu i z pozbawieniem autorstwa, co też uzasadniało ochronę tych praw z zastosowaniem środków z art. 78 i art. 79 ustawy. Zdaniem Sądu Apelacyjnego zasądzone przez Sąd Okręgowy kwoty odszkodowania za naruszenie autorskich praw majątkowych w wysokości potrójnego wynagrodzenia (150 złotych), jakie powód mógłby uzyskać za publikację wiersza oraz kwota zadośćuczynienia (2.000 złotych) w stosunku do stopnia naruszenia oraz zawinienia pozwanego są kwotami adekwatnymi i umiarkowanymi, uwzględniając też tę okoliczność, iż od pozwanego jako profesjonalisty - przedsiębiorcy działającego w branży wydawniczej należy wymagać szczególnej staranności z uwzględnieniem zawodowego charakteru jego działalności.
(...)

To by było tyle, jeśli chodzi o "jakieś 50 tysięcy" (to pod tekstem Infidela), o które ma się bić Bernard, a o których piszą internauci.

Pan Daukszewicz będzie musiał żyć sobie ze świadomością faktu, że dziś wielu jego czytelników będzie się zastanawiało: skąd ów autor przepisał swoją, wieloletnią wszak twórczość, bo - tak mogą przecież kombinować - skoro raz myślał, że sam napisał, a nie napisał, to może nie pamięta innych razów? To dla człowieka estrady spora kara (jeśli oceniamy sytuację jedynie w kategoriach penalnych).

Autor może tekst opublikować anonimowo lub pod pseudonimem. Nie zmienia to faktu, że każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, byle ustalony w dowolnej postaci i to niezależnie od swej wartości, podlega ochronie. Fakt, że zdarzył się p. Daukszewiczowi plagiat (powiedział, że jest autorem, a nim nie jest), a wcześniej poznaliśmy wyrok przeciwko p. Michałowi Wiśniewskiemu, liderowi Ich Troje (por. Prawa autorskie a Twórcy (czyli "Jeanny - end of the story" i inne utwory), a i wyrok Sądu Apelacyjnego (sygn. akt VI ACa 1658/07) przeciwko p. Maryli Rodowicz relacjonowałem w tekście Potrzebne są dobre "prowadnice" i interpretacje właściwości "obiektów", bo przyjdzie gość z siekierą, może oznaczać, że "źli piraci gwałcący ze szczególnym okrucieństwem prawo autorskie" to nie tylko nastolatkowie, ale pewne sytuacje zdarzają się bardziej powszechnie (nawet Zbigniew Hołdys przyznał się do piractwa w związku z nalotem BSA na prowadzony przez niego sklep - tu doszło do ugody, a tam mowa o odszkodowaniu i zobowiązaniu do nabycia zestawów komputerowych dla dwóch domów dziecka w Lublinie). Historia pewnego Szkła Kontaktowego potwierdza także tezę: "na świecie są miliardy twórców". Jednym z nich może być bloger (cokolwiek to znaczy), z którego się przepisuje.

A teraz wyobraźmy sobie sytuację, w której przestępstwa przeciwko prawu autorskiemu ścigane byłyby nie na wniosek, a z urzędu (pojawiają się takie propozycje). Daukszewicz, Wiśniewski, Rodowicz... A o ilu sytuacjach nie wiemy?

Być może przeprosiny i flaszka to dobra rekompensata w czasach, w których twórczość bucha w tak wielkim gejzerze różnorodności i łatwego dostępu, że jej cena asymptotycznie zmierza do zera. Nie zgodzą się z tym pewnie ci, którzy żyją z twórczości na skalę przemysłową, ale oni - być może - tekst Bernarda nazwaliby "contentem", nie zaś "utworem". W przeciwnym razie musieliby domagać się (pod różnymi, anonimowymi i jawnymi szyldami) kary śmierci dla Daukszewicza. Intelektualny szach - mat.