Dzień Domeny Publicznej 2015, czyli Twórcze Zaduszki

W tym roku do domeny publicznej przeszły dzieła twórców, którzy zmarli w 1944 roku. Myślę, że Dzień Domeny Publicznej to dobry pretekst, by organizować "tematyczne" obchody, bo przecież świętujemy, albo raczej - przypominamy sobie - tych ludzi, którzy żyli i zmarli siedemdziesiąt lat wcześniej. I chociaż w 1944 roku zmarło bardzo wielu ludzi na całym świecie - w tym roku do domeny publicznej przeszły również dzieła poetów Powstania Warszawskiego. Zdjęty został z nich prawny, czasowy monopol praw wyłącznych.

Zainteresowanych świętowaniem Dnia Domeny Publicznej (przejście do domeny publicznej następuje co roku w dniu 1 stycznia, ale środowisko zaangażowane w celebrowanie tego dnia świętuje nieco później), zachęcam do odwiedzenia strony poświęconej Dniu Domeny Publicznej 2015. Tam m.in. znajdzie listę twórców, których dzieła przechodzą do domeny publicznej. Jest to oczywiście lista wybranych twórców, ponieważ do domeny publicznej przechodzą (w Polsce) dzieła wszystkich osób zmarłych w 1944 roku, a ponieważ każdy człowiek jest twórcą, to opracowanie pełnej listy twórców uwolnionych właśnie dzieł nie byłoby możliwe.

Napisałem wcześniej, że "przechodzą", ale nadal nie jestem pewny, czy one może raczej "wracają" do domeny publicznej. Być może odpowiedź na pytanie: czy przechodzą, czy wracają, zależy - o ile ustawodawca nie postanowi jakoś tego wprost kiedyś określić - od wyznawanego światopoglądu.

Tymczasem na stronie Koalicji Otwartej Edukacji, która od paru lat organizuje obchody, przeczytacie - w tekście Koalicja Otwartej Edukacji i Muzeum Powstania Warszawskiego zapraszają na obchody Dnia Domeny Publicznej:

W polskim systemie prawnym autorskie prawa majątkowe wygasają po 70 latach od śmierci twórców: 1 stycznia nowego roku do domeny publicznej wejdzie twórczość osób, które zmarły w 1944 roku. Są wśród nich poeci Powstania Warszawskiego: Krzysztof Kamil Baczyński, Tadeusz Gajcy, Leon Zdzisław Stroiński, Józef Szczepański „Ziutek”, dzięki czemu w bibliotece WolneLektury.pl zostanie udostępniona kolekcja poetów Powstania Warszawskiego.

Ciesząc się z tego, że zdjęty został monopol praw wyłączonych do kolejnego "kęsa" światowej kultury warto też wspominać tych, którzy owe dzieła stworzyli. Dzień Domeny Publicznej to zatem takie Twórcze Zaduszki. Piszcie zatem, malujcie, rzeźbcie, dziergajcie, rysujcie, lepcie, kręćcie filmy, nagrywajcie muzykę, bądźcie kreatywni, twórzcie - byle wybitnie - jeśli chcecie, by - o ile prawodawca nie zdecyduje się zmienić prawnoautorskiego status quo - 70 lat po Waszej śmierci następne pokolenia Was chciały wspominać.

Ochrona domeny publicznej (by raz uzyskane przez społeczność prawa nie mogły być ponownie zawłaszczane), a także możliwość samodzielnego zrzeczenia się praw do swoich dzieł i tym samym przeniesienia ich do domeny publicznej - to postulaty, które nadal czekają na zrealizowanie.