Startuje system międzyresortowej wymiany dokumentów…

No i rząd uruchomił już system informatyczny, który służyć ma monitorowaniu przebiegu prac legislacyjnych nad projektami ustaw (e-Legislacja). Pierwszy etap to objęcie systemem ok. 190 projektów (czyli tych, które znalazły się w planie pracy rządu w pierwszej połowie 2007 roku). O projektowaniu systemu pisałem m.in. w tekście Programowa kontrola tempa pracy wiceministrów. To dobrze, że system startuje. Widać zatem jakieś światełko w tunelu. Moim zdaniem - następnym etapem winno być udostępnienie tych informacji obywatelom, nie tylko legislatorom i dziennikarzom.

Gazeta Prawna niedawno opublikowała artykuł "Informatyczna metryka dla każdej ustawy", w którym odnosi się do sygnalizowanych wyżej projektów wsparcia informatycznego procesu legislacyjnego. W tekście jest przywołana wypowiedź szefa Komitetu Stałego Rady Ministrów Przemysława Gosiewskiego: "Dotychczas nie było jednego miejsca, w którym można było zapoznać się z całym procesem legislacyjnym, który prowadzi rząd. W efekcie kontrola nad nim była ograniczona, co odbijało się na terminowości prac nad poszczególnymi projektami".

Tak naprawdę ten news się pojawił, gdyż Rada Ministrów zaakceptowała 16 stycznia informację w sprawie karty ustaw. W stosownej notatce na stronie Kancelarii Prezesa Rady Ministrów czytamy:

Rada Ministrów zaakceptowała Informację w sprawie karty ustawy, przedłożoną przez szefa Kancelarii Prezesa Rady Ministrów.

Karta ustawy, w postaci elektronicznej, jest szczegółowym opisem przebiegu procesu legislacyjnego. Zawiera informacje na temat stanu zaawansowania prac nad rządowymi projektami aktów prawnych. Karta jest częścią systemu międzyresortowej wymiany dokumentów, tzw. e-Legislacji.

W Karcie uwzględniono następujące etapy powstawania aktu prawnego:

• uzgodnienia międzyresortowe;
• prace stałych Komitetów Rady Ministrów;
• prace Rady Ministrów;
• przebieg prac w Sejmie i Senacie;
• udział Prezydenta RP;
• publikację aktu oraz ocenę jego stosowania.

Karty będą zakładane przez Kancelarię Prezesa Rady Ministrów, która będzie również koordynatorem i administratorem danych zawartych w Karcie, oraz ministerstwa i urzędy centralne. Pierwsze z nich powinny dotyczyć projektów ustaw zawartych w planie prac legislacyjnych Rady Ministrów na I półrocze 2007 r., a także ustaw nie ujętych tym planie, a podlegających aktualnie pracom legislacyjnym.

Stosowanie kart poprawi współpracę międzyresortową poprzez usprawnienie wymiany informacji oraz przyczyni się do lepszej i skuteczniejszej koordynacji przebiegu procesu legislacyjnego.

W ramach niniejszego serwisu kilka razy wymienialiśmy się już uwagami dotyczącymi projektowanego serwisu metrykalnego. Ostatnio w komentarzach do tekstu Plan Informatyzacji Państwa na lata 2007-2010 - projekt.

W tekście GP mowa jest o tym, że do serwisu monitorującego poza legislatorami będą mieli dostęp również dziennikarze. Pytanie dlaczego nie obywatele korzystający z internetu (dziś każdy korzystający z internetu chętnie będzie komentował prace rządu np. w swoim blogu)? Zatem poza usprawnieniem pracy rządu i tego, by wszystkie projekty ustaw były dostępne (dla uprawnionych urzędników, dziennikarze) w jednym miejscu warto również pomyśleć o takiej "funkcjonalności" systemu, który pozwalałby na ich przeglądanie również przez obywateli. Dla obywateli również interesująca jest taka "karta ustawy". Informacja o tym kto jest za nią odpowiedzialny, na jakim jest etapie związany z daną ustawą proces legislacyjny, kiedy projekt ma trafić do uzgodnień międzyresortowych (i to dotyczyć ma całego procesu legislacyjnego, a więc aż do podpisu Prezydenta). powinna być dostępna dla wszystkich. A - być może - chciałbym zbyt wiele?

Obserwacja procesu legislacyjnego w Unii Europejskiej przyzwyczaiła nas do tego, że tam te wszystkie informacje są dostępne online. Szukając doniesień na temat procesu legislacyjnego w USA również trafiałem na publiczne serwisy internetowe, które prezentują aktualny stan procesu legislacyjnego. Dodatkowo trafiałem również do serwisów internetowych prowadzących przez organizacje pozarządowe, które czerpiąc z informacji publicznej budowały własne mechanizmy usprawniające różne "watchdogi". Pytanie zatem, czy rząd uwzględni również to, iż te informacje związane z metrykami ustaw wszelkie NGO będą chciały umieszczać również na swoich stronach. Obawiam się, że to spore wyzwanie.

Do tego jeszcze dochodzi proces legislacyjny w Sejmie. Jak pewnie Państwo wiecie - w serwisie sejmowych można zapoznać się po jakimś czasie z dyskusją w komisjach. Z mojego doświadczenia zaś wynika, iż najciekawsze ustalenia mają miejsce w podkomisjach. O ile dostępne są na stronach Sejmu informacje o planowanych posiedzeniach komisji, to już o terminach spotkań podkomisji informacji brak. Trzeba dzwonić do sekretariatów i wypytywać: kiedy, gdzie, o czym będzie mowa... Ze względu na podział władzy - Rząd nie ma wpływu na działania Kancelarii Sejmu.

Wracając do systemów IT rządu - kolejnym problemem jest to, że każde ministerstwo ma "własną" stronę internetową. Tendencja do "ogarnięcia" prac rządu może również w dającej się ujrzeć przyszłości doprowadzić do tego, że zamiast poszczególnych serwisów ministerialnych (i urzędów centralnych) obywatel będzie obcował z jednolitym serwisem internetowym rządu (por. Ministerstwo Transportu ma nową stronę - dlaczego każdy resort ma mieć własną?. Warto wspierać takie tendencje, jeśli się gdzieś pojawią. Na razie Plan prac legislacyjnych Rady Ministrów w I półroczu 2007 roku jest udostępniony w formacie PDF na stronach Kancelarii Prezesa Rady Ministrów. PDF ma 89 stron i ciężko go przeglądać w poszukiwaniu konkretnych obszarów regulacyjnych. Baza danych dostępna dla obywateli pozwoliłaby na pełniejsze wykorzystanie udostępnionych informacji. Zwiększyłaby również transparentność sprawowania władzy wykonawczej.

Przeczytaj również:

• Ogarnąć jakoś proces tworzenia spójnego prawa
• Debata publiczna o podatkach na wiki
• To legalna zabawa!
• Powszechna znajomość prawa?

Na ilustracji: budynki rządowe przy Al. Ujazdowskich w Warszawie widziane z kosmosu.