"Agenda cyfrowa" Komisji Europejskiej z projektem dyrektywy w sprawie praw konsumentów w tle

W sieci pojawiła się informacja, że komisarze Viviane Reding oraz Meglena Kuneva pragną, by producenci oprogramowania ponosili odpowiedzialność za kod, tylko że to jedynie fragment informacji. Oficjalne komunikat Komisji mówi o tym, że uruchomiono specjalny przewodnik po cyfrowych prawach konsumenta. Komisja ogłosiła też "agendę cyfrową", a to jako wykonanie wcześniejszej rezolucji Parlamentu Europejskiego. Niezależnie od uruchomienia tego poradnika i ogłoszenia "agendy" trwają prace nad dyrektywą o prawach konsumenta. Uważna lektura sygnałów pochodzących z Komisji musi wśród konsumentów uruchomić czujność: spam, dozwolony użytek osobisty, licencjonowanie filmów i muzyki, dostępność (dla niepełnosprawnych). Komisja odpowiada np. na pytanie, czy legalne jest pobieranie plików z Sieci... Ale przed wszczęciem paniki możecie dobrze się przygotować, czytając długie i nudne teksty (np. takie, jak zwykle publikuję w tym serwisie). Zobaczmy, o co chodzi.

O odpowiedzialności za oprogramowanie można przeczytać w tekście EC wants software makers held liable for code, który to tekst opublikował serwis ZDnet. Zgodnie z cytowanym tam stanowiskiem komisarz ds społeczeństwa informacyjnego oraz komisarz ds konsumentów: "Licensing should guarantee consumers the same basic rights as when they purchase a good: the right to get a product that works with fair commercial conditions". Chodzi zatem o postanowienia umów licencyjnych. Sam kilka razy w tym serwisie zastanawiałem się nad problemem odpowiedzialności producenta oprogramowania za jego działanie (por. np. Kara dla robota, czy odpowiedzialność producenta oprogramowania?, albo Odpowiedzialność za LiveUpdate definicji malware). Z tekstu ZDNet można się dowiedzieć, że duzi producenci oprogramowania, tacy jak Apple, IBM oraz Microsoft, krytykują pomysły Komisji. Z innych stron płynie krytyka pomysłu w wykonaniu środowiska "wolnego oprogramowania", np. ze stron Linux Journal i tekstu Should Software Developers Be Liable for their Code?. W Polsce już się zaczyna "ferment", pojawił się np. komentarz O tym jak UE myśli o zdelegalizowaniu Open Source (między innymi), autorstwa Ryszarda Szopy...

Stop

Ale o co chodzi? ZDnet fragmentuje informacje, prawdopodobnie aby były łatwiej przyswajalne przez czytelników. Napisali o odpowiedzialności za soft, ale... Komunikat Komisji przedstawia informacje o uruchomieniu specjalnego "poradnika" konsumenckiego oraz przedstawia przyszłe działania w sferze ochrony konsumentów funkcjonujących online.

Aby dotrzeć do źródeł należy sięgnąć do notatki prasowej pt. Prawa konsumenta: Komisja pragnie, aby konsumenci mogli korzystać z Internetu bez granic (IP/09/702), która została opublikowana 5. maja 2009 roku.

Przytoczę teraz obszerny fragment tego komunikatu, z którego łatwo się zorientować, że odpowiedzialność za oprogramowanie (a konkretnie odpowiedzialność wynikająca z tytułu licencji na oprogramowanie) jest tylko jednym elementem agendy:

Komisja Europejska uruchomiła dziś nowy przewodnik internetowy eYouGuide, w którym można znaleźć praktyczne rady na temat „cyfrowych praw” gwarantowanych konsumentom przez prawo unijne. Do stworzenia takiego przewodnika wezwał w 2007 r. Parlament Europejski. Przewodnik obejmuje kwestie praw konsumentów w stosunku do dostawców usług połączeń szerokopasmowych, zakupów internetowych, pobierania muzyki z sieci oraz ochrony danych osobowych w Internecie oraz na portalach społecznościowych. 48,5% gospodarstw domowych w Unii Europejskiej wyposażonych jest w szerokopasmowe łącze internetowe, ale – jak wykazały ostatnie badania Eurobarometru – brak zaufania do sieci powstrzymuje wielu konsumentów przed dokonywaniem transakcji online. Jedynie 12% Europejczyków korzystających z Internetu uznaje transakcje w Internecie za bezpieczne, 39% ma duże wątpliwości co do ich bezpieczeństwa, zaś 42% nie ośmieliłoby się dokonywać transakcji online. 65% użytkowników Internetu w UE nie wie, skąd czerpać informacje i rady na temat transgranicznych zakupów w UE. Jedna trzecia konsumentów byłaby gotowa rozważyć dokonanie zakupów online w innym państwie ze względu na lepszą jakość bądź cenę, ale jedynie 7% faktycznie się na to decyduje. Dostarczenie konsumentom jasnych informacji o przysługujących im prawach zwiększy zaufanie i pomoże uwolnić pełen gospodarczy potencjał jednolitego Europejskiego rynku internetowego, którego dochody wynoszą 106 mld EUR.

„Internetowe prawa konsumenta w UE nie powinny zależeć od tego, gdzie zarejestrowano przedsiębiorstwo lub stronę internetową. Granice między państwami nie powinny dłużej komplikować życia konsumentom, jeśli zapragną oni kupić w Internecie książę lub pobrać piosenkę”, stwierdziła Viviane Reding, komisarz UE ds. społeczeństwa informacyjnego i mediów. „Mimo poczynionych do tej pory postępów, nadal musimy zapewnić funkcjonowanie jednolitego rynku zarówno dla konsumentów, jak i dla działalności gospodarczej w sieci”.

„Jeśli chcemy, aby konsumenci swobodnie dokonywali zakupów i korzystali z możliwości oferowanych przez komunikację cyfrową, musimy dać im pewność w zakresie ochrony ich praw. Oznacza to ustanowienie i wprowadzenie w życie jasno określonych praw konsumenta, spełniających wysokie standardy obowiązujące na tradycyjnym rynku. Internet ma bardzo wiele do zaoferowania konsumentom, ale musimy stworzyć sytuację zaufania, która pozwoli swobodnie i spokojnie dokonywać w nim zakupów”, powiedziała Meglena Kuneva, komisarz UE ds. ochrony konsumentów.

Przewodnik po prawach konsumenta dziś

W eYouGuide znajdujemy objaśnienie konkretnych praw europejskich konsumentów korzystających z Internetu lub robiących zakupy w sieci, które ukształtowały się dzięki 25-letniej tradycji unijnych zasad ochrony konsumentów. W trakcie korzystania z Internetu europejski konsument korzysta z prawa do:

• uzyskania przed dokonaniem zakupu jasnych informacji o cenach i warunkach sprzedaży;
• decydowania o tym, czy i w jaki sposób będą przetwarzane jego dane osobowe;
• wysyłki zakupów w ciągu 30 dni od ich dokonania;
• możliwości wycofania się z umowy w ciągu 7 dni roboczych od zakupu, jeśli konsument zmieni zdanie;
• przynajmniej 2-letniej gwarancji na zakupione produkty;
• ochrony przed nieuczciwymi sprzedawcami, nieuczciwymi klauzulami w umowach oraz nieuczciwymi praktykami handlowymi.

Konsumenci mogą być pewni, że wszystkie te prawa obowiązują na stronach internetowych z oznaczeniem „.eu”. W odróżnieniu do stron „.com” lub „.net”, strony z adresem zakończonym na „.eu” (co oznacza domenę najwyższego poziomu otwartą w 2006 r., która liczy obecnie 3 mln stron internetowych, IP/09/536 ), muszą być zarejestrowane przez osobę lub spółkę z siedzibą w jednym z 27 państw członkowskich UE i podlegają przepisom prawa europejskiego.

Prawa konsumenta jutro – „agenda cyfrowa”

Viviane Reding i Meglena Kuneva wskazały na luki w przepisach wspólnotowych, których uzupełnienie może doprowadzić do zwiększenia zaufania konsumentów i polepszenia funkcjonowania jednolitego rynku działalności gospodarczej. W zaproponowanej przez obie komisarz wspólnej „agendzie cyfrowej” określono 8 najważniejszych dziedzin, w których potrzebne są działania na poziomie UE:

1. Zwalczanie spamu poprzez wprowadzenie we wszystkich państwach członkowskich i państwach sąsiadujących z UE sankcji z zakresu prawa cywilnego i prawa karnego o porównywalnej skuteczności. Zakaz spamu obecny jest w prawie unijnym od 2003 r., ale mimo tego 65% europejskich użytkowników Internetu nadal skarży się na jego nadmierną ilość. 19,8% spamu na świecie pochodzi z USA, 9,9% z Chin, a aż 23,4% z Europy, gdzie w czołowej dwunastce znajdują się Włochy (3%), Hiszpania (2,9%), Wielka Brytania (2,7%) i Niemcy (2,4%) Do tego dokładają się państwa sąsiadujące z UE: Turcja (4,4%) i Rosja (6,4%).

2. Zagwarantowanie, aby na sytuację konsumenta nie miał wpływu kraj pochodzenia treści cyfrowych (muzyka, gry, filmy, ksiązki), poprzez stworzenie gruntu dla międzynarodowych systemów licencjonowania treści online.

3. Zagwarantowanie konsumentom sytuacji pewności prawnej w zakresie wykorzystywania pobranych z Internetu objętych prawami autorskimi piosenek, nagrań wideo oraz filmów poprzez zniesienie obecnego rozdrobnienia przepisów dotyczących powielania na potrzeby prywatne.

4. Rozszerzenie zasad ochrony konsumentów na umowy licencyjne dotyczące produktów, takich jak oprogramowanie antywirusowe, gry lub inne pobrane z Internetu treści objęte licencją. Licencjonowanie powinno być gwarantem tych samych praw podstawowych jak w przypadku zakupu produktów, tj. prawa do otrzymania produktu zgodnego z uczciwymi warunkami handlowymi.

5. Zagwarantowanie, aby do konsumentów docierały w odpowiedni sposób informacje dotyczące polityki ochrony prywatności i aby ochrona ta przebiegała na uczciwie określonych warunkach umownych.

6. Zaradzenie rozdrobnieniu i niekompletności przepisów o „e-Dostępności”, aby ułatwić osobom niepełnosprawnym (stanowiącym 15% populacji UE) korzystanie ze stron internetowych, elektronicznych form płatności i innych usług online.

7. Zbadanie możliwości zwiększenia zaufania do płatności online, w tym poprzez wykorzystanie już sprawdzonych modeli, jak system wycofania transakcji z karty kredytowej, który jest wyjściem ostatecznym pozwalającym konsumentom na anulowanie płatności na rzecz sprzedawców, którzy nie przestrzegają przepisów.

8. Współdziałanie ze stowarzyszeniami branżowymi i konsumenckimi w celu opracowania europejskiej skali oznaczania zaufania do internetowych stron detalicznych, które stosują się do najlepszych praktyk.

Podsumujmy: spam, ujednolicenie zasad licencjonowania utworów oraz manipulowanie przy przepisach dotyczących dozwolonego użytku osobistego - obie sfery dotyczą prawa autorskiego, ujednolicenie przepisów dotyczących stosowania wzorców umownych i dotyczących obowiązków informacyjnych, dostrzeżenie problematyki dostępności witryn internetowych (chociaż mowa o osobach niepełnosprawnych, a nie o wszystkich osobach), oznaczanie treści stron (co może przywodzić na myśl pomysły o późniejszym automatycznym filtrowaniu stron oznaczonych w odpowiedni sposób lub nieoznaczonych, chociaż w tej propozycji zupełnie nie o to chodzi - na razie), no i wreszcie płatności.

Mieszanka wybuchowa, która może zrodzić dyskusję i zamieszanie na podobną skalę, jak w przypadku Pakietu telekomunikacyjnego (por. Brak transparentności procesu stanowienia prawa w UE może sprzyjać robieniu wody z mózgu).

Poradnik eYou Guide jest już dostępny online. Zaś "agenda" oznacza kierunki, w których - powtórzmy to za notatką prasową - potrzebne są, zdaniem Pań Komisarz, działania na poziomie Europejskim.

Co mamy w poradniku? Jest tam np. takie pytanie: Czy pobieranie plików z internetu jest zgodne z prawem? Komisja odpowiada w swoim tekście w sposób następujący: "to zależy". I dalej:

Downloading from file-sharing platforms is not illegal in itself but, if you are not sure that the material you want to download is free of copyright or under a royalty-free license (see creative commons and public domain) you will probably infringe copyright.

Czy to stanowisko powinno mieć znaczenie dla prawnika?

Gdzie pojawią się kontrowersje w cyfrowej agendzie?

Dla prawnika ważniejsze jest to, jak brzmi przepis, a nie jak "sytuację" interpretuje nieformalny poradnik. Jest wiele kontrowersji na temat dozwolonego użytku osobistego (z którego w Polsce wyłączone są programy komputerowe), ale głównie dlatego, że przepisy prawa autorskiego są, powiedzmy... mało precyzyjne. Na przykład - istnieje problem konstruowania przestępstw przeciwko prawom autorskim, bo na treść prawa autorskiego składają się autorskie prawa majątkowe, autorskie prawa osobiste i dozwolony użytek osobisty właśnie. Jak ocenić, czy doszło do naruszenia normy prawno-karnej, jeśli ramy dozwolonego użytku osobistego nie są jasno określone? Istnieje więc pokusa, by doprecyzowywać tę sferę prawa. Ale warto pamiętać, że to (już) problem polityczny: czy społeczeństwo informacyjne oznacza swobody obieg informacji, czy też istotnie ktoś może dysponować monopolem do informacji i korzystać z mechanizmów prawnej ochrony (por. Powstaną nowe prawa własności intelektualnej, czy zrezygnujemy z istniejących?, Niewolnicy z La Amistad i "społeczeństwo informacyjne" - czy możemy się czegoś nauczyć z historii? i inne teksty w dziale prawo autorskie niniejszego serwisu).

W styczniu 2008 roku odnotowałem Konsultacje po ogłoszeniu, że potrzebujemy silnego rynku treści w Europie, a tam propozycje standaryzacji technologicznej DRM. Widać, żę Komisja Europejska dość intensywnie pracuje nad wszelkimi sferami aktywności w społeczeństwie informacyjnym, które staje się faktem. W tych pracach przenikają się problemy techniczne (jak standardy, interoperacyjność) z problemami decyzji o prawie materialnym (prawo autorskie, prawo patentowe). Do tego oczywiście dochodzą wyzwania gospodarcze (im jest więcej treści, tym chcący na nich zarabiać mogą zarobić mniej), i dlatego pojawiają się prawa konsumentów i prawa uczciwej konkurencji. Sprawa jest trudna.

Problem spamu również jest skomplikowany. Wielokrotnie w tym serwisie dawałem wyraz swojej niechęci do otrzymywania niezamówionych komunikatów, co - w mojej opinii - stanowi inwazję w sferę życia prywatnego. Ale opublikowałem też kilka innych tekstów: Prawo antyspamowe może być niekonstytucyjne, albo Spam to delikatna materia regulacji. Jeśli godzimy się na techniczne możliwości blokowania spamu, to w istocie godzimy się na filtrowanie informacji w Sieci. Przeciwnicy spamu, którzy jednocześnie są przeciwnikami blokowania treści, ale zwolennikami neutralności Sieci - są w szachu. Jeśli dopuszczamy obieg wszelkich informacji, to znaczy, że również wirusów komputerowych i innych rodzajów "złośliwego oprogramowani" (malwere, trojany, wszelkich narzędzi pozwalających na kradzież tożsamości, podsłuchiwanie, niezależnie od tego, czy dokonują tego przestępcy, czy służby). To jest ten sam problem, przed którym stają osoby, które są za "wolnym internetem", ale jednocześnie chcą takiej konstrukcji Sieci, która będzie chroniła dzieci (kilka razy pisałem o pomysłach z Polski, w tym np. Prezes Centrum Dobrych Mediów ochroni małoletnich przed szkodliwymi treściami i inne na ten sam temat).

Na tym tle pomysły oznaczania serwisów internetowych w taki sposób, by jasno wynikało z takich oznaczeń, jakie prawa ma konsument, wydają się być mało kontrowersyjne. Chociaż i tu pewnie mogą pojawić się kontrowersje. Jeśli ktoś będzie wymagał oznaczeń, to czy wszyscy będą mieli jednakowy dostęp do konsumentów? Jeśli będzie jakaś procedura uzyskiwania takiej "certyfikacji", to ile to będzie kosztowało? Wyobrażam sobie, że w takim kierunku może się potoczyć dyskusja, ale w tym punkcie szukam kontrowersji nieco "na siłę".

Dla mnie pomysł, by strony internetowe były dostępne (a więc m.in. zgodne ze standardami) jest całkiem słuszny i w dziale accessibility wielokrotnie umieszczałem teksty poświęcone temu zagadnieniu. Ale i tu mogą pojawić się kontrowersje, bo przecież ktoś powie: dlaczego mam używać otwartego standardu, skoro mój jest lepszy? Pamiętamy chyba wszyscy historię rozwoju HTML-a oraz kolejnych przeglądarek oraz tego, w jaki sposób kolejne "technologie webowe" miały służyć zdobywaniu rynku przez konkretnych producentów przeglądarek. Nawet dostępność witryn internetowych może być kontrowersyjna. Wiele zależy od tego, kto ma jakie interesy i jaką prowadzi politykę.

Agenda cyfrowa a przegląd i harmonizacja prawa konsumentów

W 2007 roku pisałem Harmonizacja prawa konsumentów: jakie podejście prawodawcze wybrać?. To było w lutym. Pisałem wówczas, że Komisja Europejska przedstawiła tzw. Zieloną Księgę (PDF) w sprawie przeglądu dorobku wspólnotowego w dziedzinie praw konsumenta i prosi o konsultacje.

Potem pojawiały się jeszcze różne inne dokumenty, np. w kwietniu 2007 roku został wydany Komunikat Komisji (PDF) adresowany do Rady i Parlamentu Europejskiego, a dotyczący wykonania dyrektywy 1999/44/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 25 maja 1999 r. w sprawie niektórych aspektów sprzedaży towarów konsumpcyjnych i związanych z tym gwarancji, zawierający analizę ewentualności wprowadzenia bezpośredniej odpowiedzialności producenta.

Ale w czerwcu 2007 roku, została wydana Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 21 czerwca 2007 r. w sprawie zaufania konsumentów do środowiska cyfrowego. W tym zaś dokumencie Parlament Europejski:

(...)
25. wzywa Komisję do przedstawienia - po zasięgnięciu opinii organizacji konsumenckich - europejskiej karty praw użytkowników, wyjaśniającej prawa i obowiązki uczestników społeczeństwa informacyjnego, w tym konsumentów, mianowicie prawa użytkowników dotyczące treści cyfrowych (tzn. praw użytkowników w przypadku wykorzystywania treści cyfrowych), prawa i obowiązki użytkowników zapewniające podstawowe standardy interoperacyjności czy też prawa użytkowników znajdujących się w szczególnie niekorzystnej sytuacji (tzn. poprawa dostępności stron internetowych dla osób niepełnosprawnych); jeżeli opracowanie karty okazałoby się chwilowo niemożliwe ze względu na dynamiczny rozwój omawianej dziedziny, wzywa Komisję do przedstawienia wytycznych wyjaśniających prawa i obowiązki uczestników społeczeństwa informacyjnego na mocy obowiązującego obecnie dorobku prawnego;

26. wzywa Komisję do ustanowienia podstawowych swobód i praw użytkowników w społeczeństwie informacyjnym; uważa, że w tym względzie niektóre swobody i prawa użytkowników należy ustanowić w ramach przygotowywanego komunikatu Komisji w sprawie własności intelektualnej on-line na jednolitym rynku;

27. jest zdania, że środowisko internetowe i technologie cyfrowe umożliwiają oferowanie konsumentom szerokiej gamy nowych produktów i usług i że własność intelektualna stanowi podstawę tego typu usług; jest przekonany, że aby konsumenci mogli jak najpełniej korzystać z takich usług i aby spełnione zostały ich oczekiwania, potrzebują oni jasnych informacji na temat dozwolonych i zabronionych działań w odniesieniu do treści cyfrowych, administracji praw cyfrowych i spraw ochrony technologicznej; jest przekonany, że konsumenci powinni mieć prawo do współdziałających ze sobą rozwiązań;

28. wzywa Komisję do upowszechniania europejskiej karty praw uzytkownikówi do działań na rzecz jej szerokiego upowszechniania przez państwa członkowskie i zainteresowane organizacje wśród wszystkich użytkowników Internetu, aby użytkownicy ci znali swoje prawa i byli w stanie je egzekwować;

Rozdrobnienie rynku wewnętrznego w środowisku cyfrowym

29. wzywa Komisję, by zaproponowała środki mające na celu ograniczenie rozdrobnienia rynku wewnętrznego w środowisku cyfrowym (tzn. odmowa transgranicznego dostępu do oferowanych towarów, usług lub treści), które ma istotne konsekwencje zwłaszcza dla konsumentów pochodzących z nowych lub małych państw członkowskich, wyłącznie na podstawie ich obywatelstwa, miejsca pobytu lub posiadania karty płatniczej wydanej w określonym państwie członkowskim, oraz by regularnie informowała Parlament o postępach w tej dziedzinie;

30. jest przekonany, że praktyki stosowane przez niektóre przedsiębiorstwa sprzedające towary lub świadczące usługi i oferujące treści przez Internet w kilku państwach członkowskich, uniemożliwiające konsumentom dostęp do stron internetowych w państwach członkowskich i zmuszające ich do korzystania ze stron internetowych w państwie miejsca pobytu konsumenta lub w państwie, którego posiada on obywatelstwo, są niedopuszczalne;

31. wzywa Komisję do przedstawienia propozycji przepisów dotyczących dostępu do produktów dostarczanych transgranicznie, zgodnie z art. 20 dyrektywy usługowej;

32. wzywa Komisję do ścisłego monitorowania skuteczności art. 20 dyrektywy usługowej, zwłaszcza w odniesieniu do obiektywnych kryteriów;

33. z zadowoleniem przyjmuje fakt badania przez Komisję sposobu, w jaki praktyka udzielania koncesji albo zawierania umów na wyłączność dla określonych obszarów koliduje z zasadami rynku wewnętrznego oraz zachęca ją i wzywa do kompleksowego informowania Parlamentu o wynikach tych badań;

34. podkreśla znaczenie zagwarantowania europejskim przedsiębiorcom w środowisku cyfrowym należytej motywacji do transgranicznego oferowania towarów, usług lub własności intelektualnej dla całego rynku wewnętrznego;

35. zauważa, że interoperacyjność to podstawowy czynnik gospodarczy i podkreśla znaczenie skierowanych na przemysł, dostępnych, interoperacyjnych norm na poziomie technicznym i prawnym, tak aby umożliwić ekonomię skali, zapewnić konsumentom niedyskryminacyjny dostęp do sprzętu, usług i treści, promować szybkie wykorzystanie technologii i przyczynić się do uniknięcia fragmentacji rynku; podkreśla, że powinno się promować rzeczywistą interoperacyjność urządzeń, usług i treści przynajmniej na poziomie konsumentów (użytkowników końcowych);

Poprawa ochrony prawnej konsumentów w środowisku cyfrowym

36. wyraża przekonanie, że podnieść zaufanie konsumentów w środowisku cyfrowym może bardziej jednoznaczny i doskonalszy dorobek wspólnotowy w zakresie praw konsumentów, zorientowany na horyzontalne środki prawne i ujednolicenie niektórych aspektów prawa umów konsumenckich; wzywa Komisję do przedstawienia Parlamentowi i Radzie sprawozdania na temat wykonania dyrektywy w sprawie handlu elektronicznego, określającego dylematy dotyczące kwestii zaufania konsumenta;

37. z zadowoleniem przyjmuje zawartą w zielonej księdze w sprawie przeglądu dorobku wspólnotowego w dziedzinie praw konsumenta sugestię Komisji dotyczącą objęcia dokumentacji cyfrowej zakresem dyrektywy 1999/44/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 25 maja 1999 r. w sprawie niektórych aspektów sprzedaży towarów konsumpcyjnych i związanych z tym gwarancji(9) ;

38. wyraża przekonanie, że należy wzmocnić stosowanie przepisów dotyczących nieuczciwych klauzul umownych w odniesieniu do umów licencyjnych z użytkownikami końcowymi i że przepisy te powinny obejmować tzw. techniczne warunki umowne;

39. wzywa Komisję, by zaproponowała rozszerzenie stosowania zasad regulujących umowy zawierane na odległość na umowy zawierane między konsumentem a podmiami handlowymi i dotyczące operacji prowadzonych w ramach aukcji on-line oraz na umowy dotyczące usług turystycznych (bilety lotnicze, pobyt w hotelu, wynajem pojazdów, usługi z branży rekreacji itd.) zamawianych indywidualnie przez Internet;

40. wzywa Komisję do uproszczenia i ujednolicenia wymogów dotyczących informacji udzielanych obowiązkowo kupującemu przez sprzedawcę w ramach transakcji w handlu elektronicznym i do ustalenia priorytetowych podstawowych informacji obowiązkowych;

41. wzywa Komisję do wprowadzenia przejrzystości łańcucha dostaw w środowisku cyfrowym, by konsument zawsze wiedział, kim jest dostawca i czy dostawca jest pośrednikiem, czy bezpośrednim dostawcą;

42. jest przekonany, że niedopuszczalne jest przekierowywanie konsumenta ze strony internetowej sprzedawcy na inną stronę internetową bez wyraźnego ostrzeżenia, ponieważ oznacza to ukrywanie przed konsumentem faktycznej tożsamości rzeczywistego dostawcy towaru, usług czy treści;

43. wzywa Komisję do wzmocnienia ochrony konsumentów w przypadku, gdy konsument ponosi wszelkie ryzyko umowne, na przykład płacąc z góry, a zwłaszcza w przypadku umów elektronicznych;

44. wzywa Komisję do przyspieszenia rozważań nad postępowaniem w sprawie mechanizmów zbiorowego odszkodowania w transgranicznych sporach między przedsiębiorcami a konsumentami w środowisku cyfrowym;

45. przypominając o pozytywnych doświadczeniach SOLVIT i sieci europejskich centrów konsumenckich, wzywa do utworzenia europejskiego systemu informacyjnego dla e-konsumentów, oferującego wszystkim europejskim e-konsumentom szczegółowe porady i informacje na temat praw i obowiązków konsumentów i przedsiębiorców w środowisku cyfrowym oraz praktyczne wskazówki dotyczące możliwości, jakie oferują mechanizmyADR, zarówno na poziomie ogólnym, jak i - w razie potrzeby - w odniesieniu do przypadków indywidualnych;

46. wzywa Komisję do zapewnienia skutecznej ochrony konsumentów przed atakami na bezpieczeństwo i prywatność w środowisku cyfrowym, z wykorzystaniem zarówno środków prawnych, jak i technicznych;

47. wzywa Komisję do szczegółowego monitorowania tendencji w zakresie ochrony konsumentów w handlu elektronicznym prowadzonym za pomocą telefonów komórkowych, ze szczególnym uwzględnieniem ochrony młodych konsumentów;

48. wzywa państwa członkowskie do współpracy przy realizacji celu, jakim jest wysoki poziom ochrony konsumentów w środowisku cyfrowym na całym rynku wewnętrznym;

49. wzywa Komisję do regularnego (najlepiej corocznego) informowania Parlamentu o postępach w dziedzinie ochrony konsumentów w środowisku cyfrowym (w tym o konkretnych działaniach podejmowanych w celu realizacji niniejszej rezolucji);
(...)

Jeśli prześlizgnąłeś się po powyższej zacytowanym, nieco długim tekście, to spróbuj go jednak przeczytać uważnie.

Jak pisałem wcześniej - od pewnego czasu toczył się proces przeglądu prawa konsumenckiego. Przeprowadzono konsultacje i 8 października 2008 roku Komisja przedstawiła Wniosek dotyczący Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie praw konsumentów (KOM(2008) 614 wersja ostateczna; 2008/0196 (COD)) (jest też strona poświęcona tej problematyce). Celem tego wniosku jest:

...przyczynienie się do właściwego funkcjonowania rynku wewnętrznego w transakcjach między przedsiębiorstwami a konsumentami oraz osiągnięcia wysokiego poziomu ochrony konsumentów przez pełną harmonizację najważniejszych aspektów prawa umów konsumenckich, które są istotne dla rynku wewnętrznego.

Ta dyrektywa, to propozycja, która wynika z wcześniejszych prac nad harmonizacją prawa konsumenckiego, które toczyły się w Unii od 2004 roku. Komunikat Komisji w sprawie "agendy cyfrowej" oraz uruchomienia internetowego "poradnika" eYouGuide, to wykonanie Rezolucji Parlamentu, o której pisałem wyżej.

Wracając do wstępu tej notatki: z powyższego widać, że problem "odpowiedzialności za oprogramowanie" wynika z komunikatu Komisji, właśnie jest nagłaśniany w internecie (m.in. przez Slashdot: Should Developers Be Liable For Their Code?, więc można spodziewać się burzy, nieporozumień, mętnej wody, paniki, etc.), ale nie jest jedynym problemem w "agendzie cyfrowej". Tłem dla ogłoszonej kilka dni temu cyfrowej agendy jest trwający od dłuższego czasu, potężny proces harmonizacji prawa konsumenckiego w Unii Europejskiej, w wyniku którego powstała propozycja dyrektywy konsumenckiej. Agenda cyfrowa i propozycja dyrektywy są ze sobą związane tematycznie, ale powstawały w nieco innych procesach.