Chodzi o to, żebyśmy mogli sprawdzić, jak głosowaliście

O Pakiecie telekomunikacyjnym ostatnio głośno. Jutro (dziś, bo już po północy) głosowanie w Parlamencie Europejskim. Teraz jest ten czas, w którym komentator może nareszcie zarobić dobre pieniądze. Dzięki Prezydentowi Lechowi Wałęsie wiem, że za "dwa razy po trzy minuty" wystąpienia mogę oczekiwać stu tysięcy dolarów (lub euro - w zależności od tego, czy się napracuję, czy nie). A piszę, ponieważ miałem okazję wystąpić w TV Puls, w prowadzonej przez p. Igora Janke audycji "Wydarzenia dnia". Czułem się nieco niezręcznie, ponieważ nie znam się na polityce i to chyba był pierwszy raz w moim życiu, gdy występowałem w jednym programie z jakimś politykiem "na równych zasadach". Politykiem tym był europoseł (starający się o reelekcję) Ryszard Czarnecki... Który nie wiedział, że wiem, jak głosował w głosowaniach nad Pakietem telekomunikacyjnym w pierwszym czytaniu. A przecież jest kampania wyborcza.

"Internauci alarmują: Parlament Europejski chce nam ograniczyć dostęp do Internetu" - tak p. Igor Janke rozpoczął program. Sprawozdanie z tego programu dostępne jest na stronie telewizji Puls, w tekście Czy Unia Europejska chce ograniczyć wolność w Internecie?. Jest tam również nagranie (da się nawet ściągnąć plik FLV). Nie chciałbym tu teraz komentować problemów samego Pakietu (w niniejszym serwisie pojawiło się na ten temat kilka tekstów, wszystkie w dziale poświęconym Unii Europejskiej). Komentarz na temat dzisiejszego wystąpienia "u boku" posła Czarneckiego chcę poświęcić nie Pakietowi telekomunikacyjnemu, a budowaniu społeczeństwa obywatelskiego.

Słusznie powiedział poseł Czarnecki: "nie jest to biało-czarny film". Nie jest. Niewiele osób orientuje się w procesie stanowienia prawa - czy to w Polsce, czy też w Unii Europejskiej. Chociaż podpisano mnie "specjalista ds internetu" z ręką na sercu mogę powiedzieć, że ja się na internecie znam coraz mniej. Co więcej - im bardziej się nad tym zastanawiam, tym bardziej dochodzę do wniosku, że, tak na prawdę, nigdy się na internecie nie znałem. Na prawie zresztą również. Mogę robić notatki, poszukiwać informacji, sprawdzać źródła... Ale czy znam odpowiedzi na pojawiające się pytania? Nie znam.

Kiedy dostaję informację, że mam wystąpić w programie telewizyjnym wraz z ubiegającym się o reelekcję politykiem, a informacje o tym dostaję na 15 minut przed wyjściem na zajęcia ze studentami (przy czym nagranie programu ma się odbyć 15 minut po moich zajęciach), to jak tu się przygotować do takiego wystąpienia? Nie jest problemem opowiedzenie o tym, czego sprawa dotyczy. Parafrazując kultowy "dokument" czasów PRL pt. Miś: "Nie mów mi o Pakiecie telekomunikacyjnym, 18 filmów o tym zrobiłem". Ale w telewizorze trzeba szybko, bez szczegółów, by nie stracić uwagi widzów. Co tu zrobić? Zaraz. Mam występować z ubiegającym się o głosy politykiem, tak? Sprawa jest teraz nagłośniona i chyba każdy, kto ma trochę instynktu samozachowawczego, nie będzie dziś wmawiał wyborcom, że chce ograniczyć ich prawa, prawda? Ale przecież nie tak dawno o sprawie wiedziało tylko kilka osób, które śledziły "te sprawy". Jak zatem głosował poseł Czarnecki w pierwszym czytaniu?

Poseł Czarnecki, poseł Czarnecki... Jest. Telecoms package directives 1st reading details by score. W zestawieniu "Kwadratury Sieci" poseł Czarnecki uzyskał wynik 36.2 punktów procentowych zgodności z ich poglądami. W materiale TV Puls wypowiadał się również Dariusz Rosati (Grupa Socjalistyczna) - w zestawieniu La Quadrature du Net uzyskał on wynik 47.5 punktów procentowych zgodności. Kolejny wypowiadający się w reportażu TV Puls polityk to Wojciech Roszkowski (Unia na rzecz Europy Narodów). W zestawieniu La Quadrature du Net uzyskał 43.8 punktów procentowych zgodności. Była również wypowiedź posła Bogusława Sonika (Europejska Partia Ludowa), który uzyskał w zestawieniu La Quadrature du Net 38.1 punktów procentowych zgodności z autorami zestawienia (czyli więcej od posła Czarneckiego, który nazywa się blogerem). Być może w zestawieniu stworzonym przez inne grupy lobbingowe posłowie ci uzyskaliby np. 80.4, 72.3 albo 69.8 punktów procentowych zgodności. Wszystko zależy od tego, kto robi zestawienie i jakie kierunki polityki europejskiej popiera. Chodzi jednak o to, że są tacy, którzy takie zestawienia robią, a inni czasem mogą zapoznać się z ich wynikami.

Można się zgadzać z La Quadrature du Net lub nie - "to nie jest czarno-biały film", ale przynajmniej odnotowali sposób, w jaki głosowali polscy parlamentarzyści i udostępnili takie zestawienia. Problem w tym, że Parlament Europejski nie daje łatwych w obsłudze narzędzi do kontrolowania reprezentantów (por. Nie jest prosto sprawdzić, kto jak głosował w tej kadencji Parlamentu Europejskiego). Dookoła pełno grup lobbingowych (każda zabiega o inne interesy). Grupy te starają się trzymać rękę na pulsie, jednak ja bym chciał mieć proste w obsłudze narzędzie do sprawdzania tego, kto jak głosował, nie bazując przy tym na analizach grup lobbingowych. Chciałbym mieć narzędzie "obiektywne".

Oczywiście mogę pamiętać, że w Parlamencie Europejskim głosowanie nad Pakietem telekomunikacyjnym w pierwszym czytaniu odbyło się 24 września 2008 roku (pamiętam, bo od 12 lat robię notatki: Pakiet telekomunikacyjny i okolice wczoraj w Parlamencie Europejskim oraz Pakiet telekomunikacyjny: źródła, kontekst bitwy i komentarz). A więc pamiętam kiedy było głosowanie i mogę znaleźć (nie pytajcie mnie, jak to znalazłem) protokół z tamtych głosowań (PDF). Można teraz szukać treści np. poprawki 133 do raportu Trautmann A6-0321/2008... Załóżmy, że jestem obdarzony anielską cierpliwością i wiedząc czego szukam znalazłem tamte poprawki. Klikam i okazuje się, że pliku z poprawką 133 nie ma już na serwerze Parlamentu Europejskiego (P6_AMA(2008)0321(133-133)_PL.doc: HTTP Status 404)... Ktoś mnie robi w trąbę.

Co mi pozostaje? Mogę zaufać Kwadraturze Sieci i sięgnąć do ich zestawienia Telecoms Package Plenary Amendments, chociaż upieram się przy docieraniu do źródeł, by znaleźć proponowaną wówczas poprawkę do Dyrektywy 2002/21/WE, zgłoszoną przez GUE/NGL, a polegającą na dodaniu do tej dyrektywy kolejnego artykułu, 25a:

Article 25a
Internet filtering

Member States shall ensure that no technology may be mandated by competent authorities which would facilitate surveillance of internet users, such as technologies that mirror or monitor the user´s actions and/or interfere with operations of the user's network activity for the benefit of a third party (known as "filtering").

(Oficjalny) wynik głosowania tej konkretnie poprawki został nawet opublikowany w oficjalnym publikatorze Unii Europejskiej: Official Journal of the European Union 4.12.2008... Wiem, że poseł Czarnecki był przeciw (Rosati również był przeciw, podobnie Roszkowski i Sonik) dodaniu tego przepisu, który miał zagwarantować, by Sieć nie była filtrowana (co wcale nie znaczy, że poseł Czarnecki chciałby, aby była filtrowana; wniosek, że chciałby, aby Sieć była filtrowania wynika z zupełnie innych przesłanek, w tym z jego własnych wypowiedzi).

Wiedzę na temat sposobu, w jaki poseł Czarnecki głosował nad całym szeregiem poprawek muszę skonfrontować ze słowami, które wypowiedział we wczorajszym programie (stale pamiętając, że toczy się kampania wyborcza): "To nie jest biało-czarny film, ale ja się bardzo boję, abyśmy nie wylali dziecka z kąpielą; żeby nawet szlachetne intencje eliminacji przemocy z internetu nie spowodowały tego, że wprowadzi się tylnymi drzwiami, czy oknem, czy kominem, cenzurę... Tego się po prostu obawiam"...

Tu nie idzie o posła Czarneckiego. Od tego jest politykiem, żeby chciało mu się zabiegać o głosy wyborców - ja do tego nic nie mam. Mnie chodzi o to, by istniały mechanizmy kontrolowania tych, którzy już wyborcom nakręcili makaron na uszy i dostali się tam, gdzie chcieli. Monitorowanie "klasy politycznej" to ciężki kawałek chleba. Czasem mam wrażenie, że to jest praca dla kogoś, kto mając niezwykle wysoką motywację do działania nałykał się wcześniej środków uspokajających, porzucił swoją rodzinę, nie dba o to, z czego będzie płacił rachunki... Znalezienie czegokolwiek na stronach Parlamentu Europejskiego graniczy z cudem, ale usiłuje przekonać czytelników, że powinni przynajmniej spróbować coś znaleźć, że powinni szukać źródeł, że powinni opierać się na twardych danych dotyczących aktywności polityków.

Uważam, że stada wyborców powinny zyskać tę "skrzętnie ukrywaną" wiedzę: otóż możecie wystawić politykom rachunek za ich dotychczasową aktywność. Możecie ich nagrodzić lub skarcić. Nie musicie polegać na obietnicach (w kampanii wyborczej można obiecać wszystko), ale możecie sięgać do "twardych, konkretnych danych". Jeśli tych danych nie możecie znaleźć - powinniście się głośno i stanowczo domagać informacji. Tylko w oparciu o takie informacje, jak np. dane nt. konkretnych głosowań, możecie ocenić polityków oraz stwierdzić: ok - reprezentowaliście mnie dobrze, głosowaliście tak, jak tego od was oczekiwałem, albo wręcz przeciwnie. Nie ma przy tym znaczenia, czy jesteście zwolennikami filtrowania internetu czy raczej jesteście zwolennikami braku filtrów - to jest rzecz wtórna i każdy ma prawo mieć własne poglądy.

Tylko mając dostęp do informacji na temat "działania demokracji" rzeczywiście można budować "społeczeństwo obywatelskie".