Aukcja dżipa przed warszawskim sądem

poniżej zamieszczam fragment tlumaczenia wyroku BGH odnoszący się do trybu zawarcia umowy na aukcji. Orzeczenie zawiera jeszcze ciekawy wywód w zakresie prawa odstąpienia od umowy, ale z punktu widzenia polskiej sprawy "dźipa", ta część tez BGH moim zdaniem jest najistotniejsza. Z góry przepraszam czytających za nieprofesjonalne tłumaczenie, nie mam niestety lingwistycznego wykształcenia.

Wyrok AZ VIII ZR 375/03

Prawo odstąpienia od umowy na podstawie § 312 d ust. 4 pkt. 5 BGB nie jest wyłączone w przypadku zakupu poprzez serwis Ebay – Wyrok BGH z 3 listopada 2004 r.

BGH oddalił rewizję (kasację) powoda od wyroku sądu odwoławczego (Landgericht)

Stan faktyczny:

Powód jest zawodowym sprzedawcą złotej i srebrnej biżuterii. Powód, w dniu 7 września 2002 wystawił na portalu eBay 15ct. diamentową bransoletkę do licytacji z ceną wywoławczą 1 euro oraz określił termin aukcji internetowej – jeden tydzień. Pozwany, w dniu 14 września 2002 r. złożył najwyższą ofertę w wysokości 252,51 euro. Pozwany odmówił jednak odbioru bransoletki i zapłaty ceny.
Powód zażądał od Pozwanego zapłaty ceny 251,51 euro oraz dodatkowo 11 euro kosztów przesyłki, czyli w sumie 263,52 euro wraz z odsetkami. Sąd pierwszej instancji (Amtgericht) oddalił powództwo i dopuścił odwołanie. Sąd drugiej instancji (Landgericht) odrzucił apelację powoda. Powód, w dopuszczonej przez sąd odwoławczy rewizji, podtrzymał żądania pozwu.

Powody rozstrzygnięcia

I

Sąd odwoławczy zważył co następuje:

Pomiędzy stronami doszło doszło do zawarcia umowy sprzedaży w formie umowy na odległość w znaczeniu § 312 b ust. 1 BGB. Powodowi nie przysługiwało jednak roszczenie o zapłatę ceny sprzedaży, w związku z tym, iż Pozwany swoje złożone podczas zawierania umowy oświadczenie woli skutecznie odwołał, zgodnie z dyspozycją § 312 d ust. 1 w związku z § 355 ust. 1 BGB. Pozwanemu nie zostało wyłączone prawo odstąpienia od umowy na mocy § 312 d ust. 4 pkt. 5 BGB, w związku z tym, iż w przypadku prowadzonej aukcji internetowej nie doszło do licytacji w rozumieniu § 156 BGB. Umowa sprzedaży nie została zawarta w drodze przybicia, w rozumieniu § 156 BGB, a w ten sposób iż, Pozwany, w terminie zakreślonym przez Powoda na przyjęcie najlepszej oferty kupna, złożył ofertę kupna.

II.

Rewizja powoda nie zasługuje na przyjęcie i zostaje oddalona. Powodowi nie przysługuje w stosunku do Pozwanego roszczenie z § 433 ust. 2 BGB o zapłatę ceny bransoletki, w związku z tym iż Pozwany skutecznie odwołał swoje oświadczenie woli, złożone przy zawieraniu umowy sprzedaży, zgodnie z § 312 d ust. 1 w związku z § 355 BGB.

1.Ponadto, Sąd Odwoławczy, zważył, iż w dniu 14 września 2002 r w ramach tzw. aukcji internetowej organizowanej przez eBay doszło do zawarcia umowy sprzedaży bransoletki. Kwestia ta jest pomiędzy stronami bezsporna. Sąd Odwoławczy potwierdził ponadto spełnienie przesłanek z § 312 d ust. 1 BGB do skorzystania przez Pozwanego z prawa odwołania swojego oświadczenia woli zgodnie z § 355 BGB. Zawarta pomiędzy Powodem jako przedsiębiorcą (w rozumieniu § 14 ust. 1 BGB) a Pozwanym jako konsumentem ( w rozumieniu § 13 BGB) umowa on-line stanowi tzw. “umowę zawartą na odległość” w rozumieniu § 312 b ust. 1 BGB. W ocenie Sądu Rewizyjnego, fakt ten jest równie bezsporny, co przyjęcie przez Sąd Odwoławczy, że Pozwany swoje złożone w związku z zawieraniem umowy oświadczenie woli w stosownym czasie odwołał, zgodnie z § 312 d ust. 2 BGB. W swojej skardze rewizyjnej, stwierdzone zostało jednak, iż Pozwanemu nie przysługiwało zgodnie z § 312 d ust. 4 pkt. 5 BGB prawo do odwołania oświadczenia woli, ponieważ umowa została zawarta w trybie tzw. licytacji. Tego poglądu prezentowanego w skardze rewizyjnej nie udało się przeprowadzić.

2. Słusznie, Sąd Odwoławczy zaprzeczył jakoby doszło doszło do spełnienia przesłanek wyłączenia prawa odwołania zgodnie z § 312 d ust. 4 pkt. 5 BGB. Zgodnie z tym przepisem, prawo do odwołania oświadczenia (w tym przypadku odstąpienia od umowy – przypis JK) nie przysługuje, o ile nic innego nie zostało określone, w przypadku umów zawieranych na odległość, do których zawarcia doszło w trybie licytacyjnym (§ 156 BGB). Z taką umową nie mamy do czynienia w niniejszej sprawie.

a) Przeciwnie twierdzeniom zawartym w skardze rewizyjnej, strony nie zawarły umowy sprzedaży bransoletki w ramach aukcji internetowej przeprowadzonej na platformie eBay trybie licytacyjnym w rozumieniu § 156 BGB. Zgodnie z § 156 ut. 1 BGB do zawarcia umowy dochodzi w przypadku licytacji poprzez przybicie. Przybicie stanowi oświadczanie woli aukcjonariusza, zgodnie z którego treścią dyspozycja składającego ofertę zostaje przyjęta (BGHZ {Bundesgerichtshof Zeitschrift – przypis JK} 138, 339, 342). Tak rozumiane przybicie nie miało miejsca w przypadku aukcji internetowej na stronie internetowej eBay, a w związku z tym nie miała miejsca licytacja w rozumieniu § 156 BGB.

aa) Zawarta pomiędzy stronami w ramach aukcji internetowej umowa sprzedaży nie doszła do skutku w trybie określonym w § 156 BGB poprzez przybicie aukcjonariusza, a poprzez złożenie oferty i jej przyjęcie zgodnie z § 145 ff. BGB (por. BGHZ 149, 129, 133 ff.). Poprzez wystawienie przez Powoda na stronie internetowej eBay 15 ct. diamentowej bransoletki na licytację z ceną wywoławczą 1 euro, i rozpoczęcia aukcji, doszło do zamieszczenia wiążącego zaproszenia do złożenia oferty kupna, skierowanej do tego, kto w czasie trwania aukcji, złoży najkorzystniejszą ofertę. Warunek ten spełnił Pozwany poprzez złożenie swojej oferty. Z tego twierdzenia wychodzi skarga rewizyjna. Ta treść oświadczenia woli stron (§ 133, 157 BGB) jest zgodna z postanowieniami odnoszącymi się do zawarcia umowy zgodnie z § 7 ogólnych warunków umów określonych przez portal eBay, które są wiążące dla uczestników, którzy biorą udział w aukcjach internetowych. Przybicie, w rozumieniu § 156 BGB nie było przewidziane w ogólnych warunkach umownych i w związku z tym nie mogło do niego dojść.

bb) Od błędnego założenia wyszły twierdzenia zawarte w skardze rewizyjnej, jakoby równocześnie dochodziło do spełniania przesłanek licytacji, w rozumieniu § 156 BGB. Do zawarcia umowy w drodze przybicia w związku z upływem czasu aukcji dochodzi, jeżeli przybicie jako oświadczenie o przyjęciu (oferty – dodane JK) zostaje zastąpione poprzez upływ czasu. Przybiciem, jako przesłanką zawarcia umowy, zgodnie z § 156 BGB, jak zostało wywiedzione, jest oświadczenie woli, co oznacza spowodowanie skutecznoprawnego sukces jednej ze stron (BGHZ 149, 129, 134 z dalszymi uwagami) Sam upływ czasu, z którym kończy się aukcja internetowa, nie stanowi oświadczenia woli i nie może również takowego (oświadczenia – dodane JK) zastąpić. Poprzez określenie biegu terminu aukcji internetowej Powód określił zgodnie z § 148 BGB termin na przyjęcie najlepszej propozycji. Umowne związanie stron nie zależy od upływu terminu, tylko od złożenia w trakcie trwającego terminu skutecznego oświadczenia woli. Do zawarcia umowy, wbrew twierdzeniom zawartym w skardze kasacyjnej, nie doszło poprzez przybicie w formie “rozumianego wprost upływu czasu” a poprzez przyjęcie przez Pozwanego ograniczonej w czasie propozycji Powoda. Na ważność propozycji nie wpływa fakt, iż została ona złożona składającemu najlepszą ofertę, a w związku z tym stanowiła ona tym samym zakończenie aukcji (por. BGHZ 149, 129,135).
Just

Przecież są na ten temat opracowania w tym serwisie. Wystarczy sięgnąć. Na przykład do takich prac magisterskich: Składanie oświadczeń woli za pomocą elektronicznych nośników informacji, Elektroniczna forma czynności prawnych, Prawne i ekonomiczne aspekty podpisu elektronicznego albo Dokument elektroniczny. Jest też praca Podpis elektroniczny w prawie porównawczym albo Ochrona praw konsumenta w warunkach współczesnego obrotu gospodarczego... Jest sporo materiałów.

Art. 60 kodeksu cywilnego:

Z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych, wola osoby dokonującej czynności prawnej może być wyrażona przez każde zachowanie się tej osoby, które ujawnia jej wolę w sposób dostateczny, w tym również przez ujawnienie tej woli w postaci elektronicznej (oświadczenie woli).

Problemem są inne kwestie, na przykład czy na gruncie polskiego stanu prawa można mówić o nowej formie czynności prawnej - formie elektronicznej, czy też nie, na przykład na gruncie art. 78 § 2. KC:

Oświadczenie woli złożone w postaci elektronicznej opatrzone bezpiecznym podpisem elektronicznym weryfikowanym przy pomocy ważnego kwalifikowanego certyfikatu jest równoważne z oświadczeniem woli złożonym w formie pisemnej.

...w związku z np. art. 8. ustawy z dnia 18 września 2001 r. o podpisie elektronicznym:

Nie można odmówić ważności i skuteczności podpisowi elektronicznemu tylko na tej podstawie, że istnieje w postaci elektronicznej lub dane służące do weryfikacji podpisu nie mają kwalifikowanego certyfikatu, lub nie został złożony za pomocą bezpiecznego urządzenia służącego do składania podpisu elektronicznego.

--
[VaGla] Vigilant Android Generated for Logical Assassination