Sześć dni temu Prezydent podpisał

Wiedząc, że zbliża się termin ewentualnego „cudu nad Wisła w zakresie podpisu elektronicznego”, sprawdzałem codziennie witrynę Prezydenta RP, a zwłaszcza tę jego część, w której gromadzone są informacje na temat działalności legislacyjnej Prezydenta. Dziś pojawiła się informacja, że Prezydent podpisał ustawę nowelizującą ustawę o podpisie elektronicznym oraz o ogłaszaniu aktów normatywnych. Ustawa została ogłoszona w Dzienniku Ustaw z 14 sierpnia. Ja zaś zastanawiam się, czy funkcjonariusze Centralnego Biura Antykorupcyjnego mają legitymacje służbowe?

Na stronie Prezydenta RP czytamy w komunikacie:

Ustawa z dnia 21 lipca 2006 r. o zmianie ustawy o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych oraz ustawy o podpisie elektronicznym - podpisana dnia 10 sierpnia 2006 r.

Ustawa została ogłoszona 14 sierpnia w Dz. U. Nr 145 poz. 1050.

Czas zatem psychicznie przygotować się do kolejnej nowelizacji ustawy o podpisie elektronicznym, tym razem nowelizacji merytorycznej, zapowiadanej już zresztą przez urzędników.

Na razie nikt też nie odpowiedział na pytanie co zrobić z tymi ustawami, które elektronicznie winny być wydane od 1 lipca. W okresie od 1 lipca do dnia ogłoszenia podpisanej właśnie ustawy, tj do 14 sierpnia - obowiązywał art. 42a ustawy z dnia 20 lipca 2000 r. o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych; tego przepisu nie stosuje się dopiero z dniem ogłoszenia nowelizacji. Artykuł, o który chodzi brzmi:

Art. 42a. Wydawanie dzienników urzędowych i skorowidzów do roczników tych dzienników w formie elektronicznej, a także udostępnianie dzienników urzędowych, zbiorów aktów prawa miejscowego ustanowionych przez powiat i zbiorów przepisów gminnych oraz ogłoszonych w nich aktów normatywnych i innych aktów prawnych przez środki komunikacji elektronicznej oraz informatyczne nośniki danych następuje od dnia 1 lipca 2006 r.

W okresie od 1 lipca do 14 sierpnia wydano 27 Dzienników Ustaw (od nr 118 z 4 lipca do nr 144 z dnia 11 sierpnia). Wśród tych Dzienników Ustaw jest np. Dz. U. nr 138 z 1 sierpnia 2006 r., w którym opublikowano rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 28 lipca 2006 r. Wzór legitymacji służbowej funkcjonariuszy Centralnego Biura Antykorupcyjnego. W innym zaś, Dz. U. nr 129 z 19 lipca 2006 r., ustawę z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (tekst jednolity). W kolejnym - Dz. U. nr 141 z 8 sierpnia 2006 r. - znalazło się rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 3 sierpnia 2006 r. określające Szczegółowy zakres działania Ministra-członka Rady Ministrów - Koordynatora Służb Specjalnych, Zbigniewa Wassermanna (poz. 998)...

Art. 88 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej

1. Warunkiem wejścia w życie ustaw, rozporządzeń oraz aktów prawa miejscowego jest ich ogłoszenie.

2. Zasady i tryb ogłaszania aktów normatywnych określa ustawa.

3. Umowy międzynarodowe ratyfikowane za uprzednią zgodą wyrażoną w ustawie są ogłaszane w trybie wymaganym dla ustaw. Zasady ogłaszania innych umów międzynarodowych określa ustawa.

Ustawa, o której tu mowa, to właśnie ustawa o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych.

Cóż. Art. 15. ust. 3a. ustawy stwierdza: "Wraz z wnioskiem, o którym mowa w ust. 3, dostarcza się akt normatywny lub inny akt prawny, w tym orzeczenie, również w formie dokumentu elektronicznego w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne (Dz.U. Nr 64, poz. 565). Dokument elektroniczny zawiera w swojej treści poświadczenie zgodności z oryginałem oraz opatruje się go bezpiecznym podpisem elektronicznym organu, który podpisał ten akt, znakowanym czasem w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 18 września 2001 r. o podpisie elektronicznym (Dz.U. Nr 130, poz. 1450, z późn. zm.)".

Na marginesie trzeba powiedzieć, że nie ma czegoś takiego jak "bezpieczny podpis elektroniczny organu, który podpisał akt", gdyż podpis elektroniczny związany jest ściśle z osobą fizyczną - przynajmniej tak wynika z ustawy o podpisie elektrnicznym. Dlatego właśnie wszędzie tam, gdzie chodzi o np. podmioty świadczące usługi certyfikacyjne ustawa ta posługuje się instytucją "poświadczenia elektronicznego"...

Dalej zaś, w ust. 5 artykułu 15. czytamy: "Minister właściwy do spraw informatyzacji określi, w drodze rozporządzenia, wymagania techniczne dokumentów elektronicznych zawierających akty normatywne i inne akty prawne, doręczanych do ogłoszenia, uwzględniając konieczność zachowania jednolitości dostarczanych dokumentów elektronicznych oraz możliwości ich przetwarzania na potrzeby wydawania dziennika urzędowego".

A więc to delegacja do wydania rozporządzenia dotyczącego wymagań technicznych dokumentów elektronicznych.

Art. 20a.
1. Dzienniki urzędowe, zbiory aktów prawa miejscowego ustanowionych przez powiat i zbiory przepisów gminnych oraz ogłoszone w nich akty normatywne są wydawane również w formie elektronicznej.

2. Minister właściwy do spraw informatyzacji określi, w drodze rozporządzenia, wymagania techniczne, jakim musi odpowiadać elektroniczna forma dzienników urzędowych, uwzględniając konieczność zapewnienia powszechnej dostępności dzienników urzędowych.

3. Do dzienników urzędowych wydawanych w formie elektronicznej stosuje się odpowiednio przepis art. 19 ust. 2.

W art. Art. 28b. ust. 2 mamy też delegację ustawową do wydania stosowanego rozporządzenia dotyczącego "środków komunikacji elektronicznej" i "informatycznych nośników danych" używanych do udostępniania...

Minister właściwy do spraw informatyzacji określi, w drodze rozporządzenia, wymagania techniczne, jakim powinny odpowiadać środki komunikacji elektronicznej i informatyczne nośniki danych używane do udostępniania dzienników urzędowych, zbiorów aktów prawa miejscowego ustanowionych przez powiat i zbiorów przepisów gminnych albo zawartych w nich aktów normatywnych i innych aktów prawnych, uwzględniając wymagania techniczne, jakim muszą odpowiadać elektroniczne formy dzienników urzędowych, oraz konieczność zachowania powszechnej dostępności ogłoszonych w nich aktów normatywnych i innych aktów prawnych.

Czy to wszystko oznacza, że te 27 Dzienników Ustaw, i innych jeszcze dzienników urzędowych oraz zbiorów prawa miejscowego, które wydane były w okresie od 1 lipca do 14 sierpnia obowiązuje, czy też z racji tego, że zostały wydane niezgodnie z procedurą przewidzianą przez ustawę należy uznać, iż ogłoszone tam akty prawne nie zostały de facto ogłoszone, ergo nie mogą być uznane za obowiązujące w RP prawo?

Rozporządzenia, o których mowa wyżej, dopiero są fazie projektowania: por. np. Projekt rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia ……… 2006 r. w sprawie wymagań technicznych dokumentów elektronicznych zawierających akty normatywne, elektronicznej formy dzienników urzędowych oraz warunków ich publikowania i udostępniania...

Czytaj również:

Opcje przeglądania komentarzy

Wybierz sposób przeglądania komentarzy oraz kliknij "Zachowaj ustawienia", by aktywować zmiany.

również w wersji

Użycie zwrotu "również w formie elektronicznej" w art. 20a ustawy pewnie trzeba uznać za wskazówkę interpretacyjną. Wydanie dziennika urzędowego w formie tradycyjnej (czym się nota bene zajmuje Centrum Obsługi Kancelarii Prezesa Rady Ministrów) będzie stanowiło zadość wymogom ogłoszenia, o których mówi Konstytucja. Ale jeśli tak, to właściwie w Polsce nie ma wciąż obowiązku publikowania aktów normatywnych w formie elektronicznej. Gdyby ustawa stwierdzała, że aby publikacja nastąpiła akt prawny musi być wydany w formie elektronicznej, to wydanie papierowe nie wystarczy do tego, by ustawy (wszak niepoprawnie ogłoszone) zaczęły obowiązywać. Gdzieś tu pobłądziłem?

--
[VaGla] Vigilant Android Generated for Logical Assassination

Skoro nie może być pata...

Nie, Piotrze, nigdzie nie zbłądziłeś. Choć różnymi drogami można dojść do takiego wniosku. Tj. do wniosku, że OBOWIĄZUJĄ akty prawne ogłaszane papierowo w okresie 1.07-14.08, pomimo tego, że nie zostały ogłaszone elektronicznie, wbrew postanowieniom art. 42a (to on tutaj był kluczowy! - i dlatego to "jemu" się przede wszystkim dostało nową datą w art. 42b - i stąd ten rażący dysonans między nimi równocześnie obowiązującymi).

Co było celem ustawodawcy w dniu 17.02.2005, tj. w chwili uchwalania ustawy o informatyzacji (...), która dodała elektroniczną formę dz. urz.? Jak się ma ta cała nowela (w ostatecznym kształcie, który wejdzie kieeeeedyśtam w życie lub nigdy) do art. 1 ustawy o ogłaszaniu, w kontekście art. 88 ust 2 Konstytucji? Jaki charakter ma mieć elektroniczna forma dziennika urzędowego, jeżeli naśladuje dwie konstytutywne cechy ważnego ogłoszenia, tj. wydanie dziennika i jego udostępnienie/rozpowszechnienie? (por. orzecznictwo TK)

NAWET JEŻELI ustawodawca "chciał" aby elektroniczne ogłoszenie było kolejnym warunkiem wejścia w życie ustaw i innych aktów (niezależnie od tego, czy z przepisów prawa można to w ogóle wyinterpretować) --- to NIE MOŻNA po dniu 1.07 tego tak interpretować, bo byłoby to niezgodne z zasadą racjonalności, a pewnie i z zasadą państwa prawa oraz zasadą zaufania obywateli do prawa. Przecież był(BY) to pat. Cokolwiek nie zostałoby ogłoszone, nie mogłoby wejść w życie, bo nie zostało ogłoszone w odpowiednim dz. urz. w formie elektronicznej. Nie mogłoby - bo nie było rozporządzenia (a właściwie: rozporządzeń), które określa jak ma taka nowa forma dziennika "wyglądać" (potocznie mówiąc). Co więcej, nawet to rozporządzenie nie mogłoby wejść w życie, bo też nie mogłoby być poprawnie ogłoszone i formalnie wejść w życie. Legislacyjny pat. Tak więc tego nie można interpretować.

Więc moim skromnym zdaniem po 1.07 nie ma nawet co się zastanawiać, "co ma się stać" z tymi biednymi ustawami, rozporządzeniami itd. (a przecież to samo dotyczyłoby organów samorządu terytorialnego). Po prostu, OBOWIĄZUJĄ. Tak jak gdyby przepisy zawieszone na okres 14.08.2006-1.05.2008 nie obowiązywały w okresie 1.07-13.08 (gwoli ścisłości, nie widziałem ustawy na oczy więc z obliczeniem terminów zdaję się na Twój tekst). Inna sprawa, że rzeczywiście te przepisy obowiązywały. Z resztą, nadal formalnie obowiązują, tylko się ich "nie stosuje", tak? Przypomina mi to sztuczki rad gminy w sprawie uchwał budżetowych, które stosuje się od 1 stycznia, a wchodzą w życie po nadzorze i po 14 dniach od ogłoszenia: w marcu, kwietniu, gdzie popadnie. A stosować je trzeba już od 1.01. Tutaj z art. 42b trochę kot odwrócony ogonem... :-)

Dopiero w kontekście tego, co napisałem, byłbym ostrożny w interpretacji tego "również" z art. 20a. Są pozostałe nowe przepisy i trzeba czytać je łącznie. M. in. z art. 1, 2 oraz 42a ustawy o ogłaszaniu (...). Jeszcze przez dwa lata nie będzie to miało znaczenia, mamy więc czas by się zastanowić.

Piotr VaGla Waglowski

VaGla
Piotr VaGla Waglowski - prawnik, publicysta i webmaster, autor serwisu VaGla.pl Prawo i Internet. Ukończył Aplikację Legislacyjną prowadzoną przez Rządowe Centrum Legislacji. Radca ministra w Departamencie Oceny Ryzyka Regulacyjnego a następnie w Departamencie Doskonalenia Regulacji Gospodarczych Ministerstwa Rozwoju. Felietonista miesięcznika "IT w Administracji" (wcześniej również felietonista miesięcznika "Gazeta Bankowa" i tygodnika "Wprost"). Uczestniczył w pracach Obywatelskiego Forum Legislacji, działającego przy Fundacji im. Stefana Batorego w ramach programu Odpowiedzialne Państwo. W 1995 założył pierwszą w internecie listę dyskusyjną na temat prawa w języku polskim, Członek Założyciel Internet Society Poland, pełnił funkcję Członka Zarządu ISOC Polska i Członka Rady Polskiej Izby Informatyki i Telekomunikacji. Był również członkiem Rady ds Cyfryzacji przy Ministrze Cyfryzacji i członkiem Rady Informatyzacji przy MSWiA, członkiem Zespołu ds. otwartych danych i zasobów przy Komitecie Rady Ministrów do spraw Cyfryzacji oraz Doradcą społecznym Prezesa Urzędu Komunikacji Elektronicznej ds. funkcjonowania rynku mediów w szczególności w zakresie neutralności sieci. W latach 2009-2014 Zastępca Przewodniczącego Rady Fundacji Nowoczesna Polska, w tym czasie był również Członkiem Rady Programowej Fundacji Panoptykon. Więcej >>