Re-use: brak szacunkowego określenia przewidywanych skutków finansowych dla sektora finansów publicznych

Jeśli znajdziecie Państwo chwilę, to proponuję rzucenie okiem na Projekt założeń do projektu ustawy o zmianie ustawy o dostępie do informacji publicznej oraz niektórych innych ustaw w wersji, która była skierowana do rozpatrzenia przez Stały Komitet Rady Ministrów. Projekt ten pojawił się na stronach Biuletynu Informacji Publicznej MSWiA z datą 4 marca 2011 r. Chodzi oczywiście o projektowanie przepisów dokonujących wdrożenia dyrektywy o ponownym wykorzystaniu informacji z sektora publicznego, a więc o re-use. Jesteśmy na etapie, w którym MSWiA nie chce określić wysokości kosztów, które wynikną z konieczności udostępniania obywatelom informacji publicznej do wykorzystania ponownego. To, że koszty będą, to oczywiste. Wcześniej dyskutowaliśmy o tym, kto ma je pokryć. Państwo najchętniej przerzuciłoby ciężar kosztów na obywateli. Ja uważam, że udostępnienie informacji do ponownego wykorzystania jest zadaniem, które powinno być opłacane z budżetu. Aby jednak ocenić, ile to będzie budżet kosztowało trzeba by przeprowadzić jakąś analizę i najlepiej opartą na jakichkolwiek rzetelnych informacjach. Ale takich informacji nie ma. Nikt nawet nie wie, ile kosztuje dziś utrzymanie BIP-ów. Najprościej więc pominąć wysokość kosztów w założeniach... O tam, o tam, ptaszek leci.

Tych wersji założeń do re-use mieliśmy już dwie (por. m.in. Założenia do ustawy wprowadzającej "re-use" w wersji z 8 grudnia 2010 r.). Teraz pojawiła się kolejna. Zbliżają się wybory, zbliża się czas, w którym Polsce obejmie Prezydencję w UE, już tam Komisja Europejska denerwuje się, że nie wdrożyliśmy jeszcze przepisów dyrektywy z 2003 roku (por. Komisja UE pozwała Polskę w związku z brakiem wdrożenia dyrektywy 2003/98/WE). Ile to już lat bez tego wdrożenia działamy? Już nawet Komisja bada działanie wdrożeń tej dyrektywy w krajach członkowskich po raz drugi (por. Komisja po raz kolejny bada działanie dyrektywy Re-use)...

Ale nie ma się co martwić. Założenia do projektu ustawy o zmianie ustawy o dostępie do informacji publicznej oraz niektórych innych ustaw znalazły się w Programie Prac Legislacyjnych Rady Ministrów na 2011 rok i nawet oznaczono te założenia słowem "PRIORYTET". Osobą odpowiedzialną za te założenia jest Pan Piotr Kołodziejczyk, Podsekretarz Stanu w MSWiA.

W każdym razie - obok Tekstu projektu założeń (PDF) opublikowano również Tabelę rozbieżności (PDF), która dotyczy uwag zgłoszonych na Komitet do Spraw Europejskich w dniu 18 lutego 2011 r. Zacytuję jedyną uwagę MSWiA, która ujawniona jest w tej tabeli:

MSWiA podtrzymuje swoje stanowisko wyrażone w tabeli rozbieżności w zakresie nie regulowania szczegółowo kwestii kosztów ponownego wykorzystywania informacji publicznej w ocenie skutków przedmiotowej regulacji, analogicznie jak ma to miejsce w przypadku kosztów dostępu do informacji publicznych. Jednocześnie, w ślad za sugestią Ministra Finansów, proponujemy w częściach dotyczących wpływu projektowanej ustawy na sektor finansów publicznych zawrzeć informację, iż koszty ponownego wykorzystywania informacji publicznej wynikają z kosztów dostępu do informacji publicznej; z tego powodu nie będzie odrębnej kategorii kosztów, która wynikałaby bezpośrednio z ponownego wykorzystywania tej informacji.

A czego dotyczy ta uwaga? Otóż Ministerstwo Finansów zgłaszało sprawę następującą (a właściwie trzy sprawy - fragmenty pozwoliłem sobie wytłuścić):

1. W odniesieniu do budzącego wątpliwości zapisu - w części III ust. 1 pkt 1 założeń – „Analiza wpływu projektowanej ustawy na sektor finansów publicznych, w tym budżet państwa i budżety jednostek samorządu terytorialnego”, który zawiera stwierdzenie, iż „projektowana ustawa nie wpłynie istotnie na sektor finansów publicznych” - ze względu na nieuwzględnioną w ramach uzgodnień międzyresortowych uwagę – Ministerstwo Finansów ponownie uprzejmie wskazuje na konieczność szacunkowego określenia przewidywanych skutków finansowych dla sektora finansów publicznych, a także źródła ich finansowania, polegających na zwiększeniu wydatków budżetu państwa, na które niewątpliwie założenia te wskazują. W tych kwestiach należy uwzględnić również postanowienia § 9 uchwały Nr 49 Rady Ministrów – Regulamin pracy Rady Ministrów. Podtrzymując uwagę wyrażoną podczas uzgodnień międzyresortowych w piśmie z dnia 23 lipca 2010r. nr BMI5/065/1/ABV/10/BMI1-955, Ministerstwo Finansów podkreśla zatem konieczność doprecyzowania części III założeń – Ocena przewidywanych skutków (kosztów i korzyści) społeczno – gospodarczych regulacji poprzez szacunkowe określenie przewidywanych skutków finansowych dla sektora finansów publicznych, a także źródła ich finansowania. Zdaniem Ministerstwa Finansów koniczne jest określenie, zgodnie z art. 50 ust.1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 157, poz. 2140 z późn. zm.), wysokości skutków finansowych, polegających na zwiększeniu wydatków lub zmniejszeniu dochodów jednostek sektora finansów publicznych, wskazanie źródła ich finansowania oraz dokonanie opisu celów nowych zadań i mierników określających stopień realizacji celów. Należy podkreślić, iż przedmiotowe założenia wskazują zarówno na wydatki związane z przeprowadzeniem w administracji rządowej i samorządowej akcji informacyjnej, szkoleń dotyczących nowych regulacji, podjęcie działań o charakterze organizacyjnym, jak i na przewidywany tryb odwoławczy, co może generować zwiększone koszty administracyjne dla organów zobowiązanych. W projekcie założeń nie zostały one jednak uznane za istotny wzrost zakresu zadań jednostek administracji publicznej i tym samym nie zostały ujęte w Ocenie Skutków Regulacji, który nie zawiera nawet próby oszacowania wzrostu obciążeń administracji publicznej i nie przewiduje dodatkowych środków na ich realizację. W ocenie Ministerstwa Finansów, przy szacowaniu potencjalnych skutków finansowych dla sektora finansów publicznych w ww. zakresie zasadne byłoby odwołanie się do doświadczeń innych państw członkowskich UE, które już wdrożyły dyrektywę 2003/98/WE Rady i Parlamentu Europejskiego z dnia 17 lipca 2003 r. w sprawie ponownego wykorzystania informacji sektora publicznego.

2. Ministerstwo Finansów również pragnie zauważyć, iż w przypadku podjęcia prac legislacyjnych nad projektem ustawy o zmianie ustawy o dostępie do informacji publicznej oraz niektórych innych ustaw, należy również uwzględnić postanowienia art. 50 ustawy o finansach publicznych w brzmieniu nadanym ustawą z dnia 16 grudnia 2010 r. o zmianie ustawy o finansach publicznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 257, poz. 1726), tj. rozwiązań wprowadzających tzw. wydatkową regułę dyscyplinującą.

3. Ponadto, Ministerstwo Finansów,. proponuje, aby w częściach dotyczących wpływu projektowanej ustawy na sektor finansów publicznych – zgodnie z wyjaśnieniem zawartym w tabeli rozbieżności w pkt 1 – zawrzeć jednoznaczną informację, iż „koszty ponownego wykorzystywania informacji publicznej wynikają z kosztów dostępu do informacji publicznej; z tego powodu nie będzie dodatkowych kosztów, które wynikały z
samego dostępu do informacji publicznej”. Zawarcie bowiem takiego zapisu – zdaniem Ministerstwo Finansów – spowoduje jednoznaczne określenie, iż przepisy przedmiotowego projektu założeń oznaczają brak wpływu projektowanych regulacji na budżet państwa polegający na
zwiększeniu wydatków lub zmniejszeniu dochodów w stosunku do wielkości wynikających z obowiązujących przepisów, jak również brak skutków polegających na zmianie poziomu wydatków, a tym samym nie stosowanie rozwiązań wprowadzających wydatkową regułę dyscyplinującą.

Czyli jest kłopot z oceną obiegu pieniędzy w związku z projektowaną ustawą. To oznacza, że trzeba będzie nieracjonalnie, a może i niegospodarnie, bo bez planu i zabezpieczonego zaplecza, realizować przyjętą na podstawie takich założeń ustawę, a jak kasy zabraknie w źródełku, to nie będziemy realizować, albo będziemy realizować w ograniczonym zakresie. Na ten problem zwracałem uwagę w tekście Ile i kogo będzie kosztował system re-use w Polsce?

Jak wspomniałem - w wolnej chwili warto sięgnąć do opublikowanego materiału i przyglądać się problematyce re-use, ponieważ tu chodzi o informacje publiczne, o pieniążki, które państwo będzie chciało brać za takie informacje oraz o przejrzystość działania państwa (która może się zwiększyć, jak te informacje z sektora publicznego będzie można ponownie wykorzystywać).