W konsultacjach Biała Księga modernizacji europejskiej normalizacji ICT

W konsultacjach społecznych jest obecnie dokument "Biała Księga - Modernizacja normalizacji technologii informacyjno-komunikacyjnych w UE. Droga naprzód" ("WHITE PAPER Modernising ICT Standardisation in the EU - The Way Forward"). Dokument jest ważny, ponieważ odnosi się do kwestii interoperacyjności, zasad kreowania standardów w sferze ICT (co przetłumaczono na język polski jako Technologie informacyjno-komunikacyjne (TIK)). Mowa tam również o otwartości... Zainteresowanych tematem odsyłam do archiwalnego tekstu Szykuje się poważna nowelizacja ustawy o normalizacji z 2007 roku. Jak tworzyć standardy w teleinformatyce?

Materiały źródłowe dotyczące konsultacji dostępne są na europejskiej stronie Monitorowanie procesu decyzyjnego między instytucjami. Informacja o konsultacjach znalazła się w serwisie Europejska Debata Publiczna. Jest też stosowny PDF dokumentu z 3. lipca 2009 roku (KOM(2009) 324 wersja ostateczna) z Białą księgą. Dokument ten, który liczy sobie 14 stron tekstu, zaczyna się od słów:

Technologie informacyjno-komunikacyjne (TIK) są ważnym motorem konkurencyjności oraz stanowią jeden z kluczowych sektorów przemysłu XXI wieku. W roku 2007 wartość obrotów w branży TIK w Europie wyniosła 670 mld EUR, a pracowało w niej ponad 5 % ogółu zatrudnionych w UE. To, czego potrzebuje europejski sektor TIK, to odpowiednie warunki ramowe umożliwiające pełne wykorzystanie jego potencjału do realizacji celów wzrostu gospodarczego i zatrudnienia. Istotną rolę ma tu do odegrania normalizacja. Ponieważ technologie informacyjno-komunikacyjne znajdują zastosowanie we wszystkich sektorach gospodarki, skuteczna europejska polityka normalizacji TIK może sprzyjać przyspieszeniu absorpcji nowych technologii i zastosowań, przyczyniając się tym samym do wzrostu konkurencyjności całej gospodarki europejskiej.

Ale, z perspektywy działu standardy niniejszego serwisu, ważne są następujące dwa fragmenty, w których sugeruje się, by w procedurach normalizacyjnych brano zawsze pod uwagę następujące cechy, uwzględniane już przez europejskie organizacje normalizacyjne, a także część forów i konsorcjów:

(1) Otwartość: Proces normalizacji odbywa się w organizacji nienastawionej na zysk, w oparciu o cechujący się otwartością proces decyzyjny dostępny dla wszystkich zainteresowanych stron. Otwarty proces normalizacji realizowany jest w oparciu o odpowiednie kategorie zainteresowanych stron i odzwierciedla wymagania użytkowników.
(...)

A także, aby w samych normach znalezło się odzwierciedlenie następujących elementów:

(1) Utrzymanie: Gwarantuje się, w dłuższej perspektywie czasowej, bieżące wspieranie i utrzymanie publikowanych norm, polegające m.in. na szybkim dostosowywaniu norm do nowych uwarunkowań potwierdzających ich konieczność, skuteczność i interoperacyjność.

(2) Dostępność: Opracowane normy są publicznie dostępne do wdrażania i korzystania z nich na rozsądnych warunkach (m.in. za rozsądną opłatą bądź nieodpłatnie).

(3) Prawa własności intelektualnej: Licencji na korzystanie z własności intelektualnej niezbędnej do wdrożenia norm udziela się wnioskodawcom na (godziwych,) rozsądnych i niedyskryminacyjnych warunkach (tzw. zasada (F)RAND – (fair) reasonable and non-discriminatory)8, co oznacza m.in., że posiadacz praw własności intelektualnej może udzielić licencji na korzystanie z nich nieodpłatnie.

(4) Relewantność: Normę cechuje skuteczność i relewantność. Normy muszą odpowiadać potrzebom rynku oraz wymogom regulacyjnym, w szczególności, gdy wymogi te wyrażone są w zleceniu normalizacji.

(5) Neutralność i stabilność: W miarę możliwości normy powinny być ukierunkowane na wynik, a nie opierać się na własnościach konstrukcyjnych i elementach opisowych. Nie powinny one powodować zakłóceń (globalnego) rynku, natomiast wdrażające je podmioty powinny mieć dzięki nim możliwość rozwoju konkurencji i innowacji. Oprócz tego, mając na uwadze także stabilność norm, normy powinny opierać się na zaawansowanych osiągnięciach nauki i techniki.

(6) Jakość: Jakość i stopień szczegółowości są wystarczające, by umożliwić powstanie różnych, konkurencyjnych implementacji interoperacyjnych produktów i usług. Znormalizowane interfejsy nie są ukryte ani nie kontrolują ich podmioty inne niż
organizacje normalizacyjne.

(a) Komisja sugeruje włączenie powyższych cech do przyszłej polityki normalizacji TIK.

Dlaczego to wszystko ważne? Na przykład ze względu na ostatnio dodany w tym serwisie tekst: Dyskryminacyjna Elektroniczna Skrzynka Podawcza GIODO, albo na inny, również dodany ostatnio: Czy potrzebujemy Rady Certyfikacji i Kontroli Stron Internetowych?

Piotr VaGla Waglowski

VaGla
Piotr VaGla Waglowski - prawnik, publicysta i webmaster, autor serwisu VaGla.pl Prawo i Internet. Ukończył Aplikację Legislacyjną prowadzoną przez Rządowe Centrum Legislacji. Radca ministra w Departamencie Oceny Ryzyka Regulacyjnego a następnie w Departamencie Doskonalenia Regulacji Gospodarczych Ministerstwa Rozwoju. Felietonista miesięcznika "IT w Administracji" (wcześniej również felietonista miesięcznika "Gazeta Bankowa" i tygodnika "Wprost"). Uczestniczył w pracach Obywatelskiego Forum Legislacji, działającego przy Fundacji im. Stefana Batorego w ramach programu Odpowiedzialne Państwo. W 1995 założył pierwszą w internecie listę dyskusyjną na temat prawa w języku polskim, Członek Założyciel Internet Society Poland, pełnił funkcję Członka Zarządu ISOC Polska i Członka Rady Polskiej Izby Informatyki i Telekomunikacji. Był również członkiem Rady ds Cyfryzacji przy Ministrze Cyfryzacji i członkiem Rady Informatyzacji przy MSWiA, członkiem Zespołu ds. otwartych danych i zasobów przy Komitecie Rady Ministrów do spraw Cyfryzacji oraz Doradcą społecznym Prezesa Urzędu Komunikacji Elektronicznej ds. funkcjonowania rynku mediów w szczególności w zakresie neutralności sieci. W latach 2009-2014 Zastępca Przewodniczącego Rady Fundacji Nowoczesna Polska, w tym czasie był również Członkiem Rady Programowej Fundacji Panoptykon. Więcej >>