Smok i czarodziej też muszą płacić podatki?

Coraz częściej słychać o Second Life, chociaż osobiście uważam, że to pompowanie bańki marketingowej. Tym razem doniesienie z Wielkiej Brytanii, gdzie władze podatkowe (HM Revenue & Customs) postanowiły przyjrzeć się tym osobom, które uzyskują dochody za pośrednictwem gry. Urząd na razie skonstatował, że niewiele osób płaci podatki od takich dochodów. Znów pojawia się problem wirtualnej rzeczywistości i wirtualnych dochodów. Czy można analizować pod kątem podatkowym również dochody uzyskiwane w grach takich jak Monopol? Jeśli to tylko gra, to trudno o tym mówić, ale jeśli wirtualna gotówka przekłada się na (wirtualną również) gotówkę w realnym świecie? Kiedy powstaje obowiązek podatkowy?

Gazeta Wyborcza w tekście Brytyjczycy zapłacą podatki od transakcji w Second Life cytuje rzecznika HMRC, Patricka O'Brien'a: "Prawo podatkowe stosuje się do transakcji w internecie tak samo jak do każdej innej transakcji", po czym dodaje, że "dlatego urząd upomni się o należną mu część dochodu z wirtualnego handlu". Tekst w Wyborczej to tak naprawdę omówienie artykułu opublikowanego w The Independent: Tax office tackles growing trade in virtual items for real money.

Problem pokazuje następujący cytat z Wyborczej:

Transakcje w Second Life zawierane są w nieistniejącej walucie - dolarach Linden. Każdy gracz musi jednak nabyć te pieniądze od firmy Linden Labs, twórcy serwisu za zupełnie realne dolary. Umożliwia to zawieranie całkiem realnych transakcji i unikanie przy tym opodatkowania.

Ale to tylko fragment problemu. Badacze prawa podatkowego mogliby zastanowić się kiedy powstaje obowiązek podatkowy, jak oceniać "inwestycje" w wirtualnej walucie w wirtualne "grunty" wiedząc, że za jakiś czas te "grunty" będzie można sprzedać za wyższą "wirtualną" cenę, która przekłada się na przyszły dochód w świecie rzeczywistym. Co z kosztami działalności? Jak je liczyć? Czy czas poświęcony na "rozwój postaci" można jakoś "rozliczyć"? Jak to wszystko księgować? Czy w wirtualnym świecie należy dla celów dowodowych zawierać umowy "na piśmie", co z fakturami? Co z podatkiem od towarów i usług? Chociaż pytania poruszają dość abstrakcyjne kwestie, to jednak odpowiedzi na nie mogą okazać się ważne dla wirtualnego świata (nie tylko dla graczy Second Life; mnie się wydaje, że każde zamieszanie medialne związane z tą grą wykorzystywane jest dla celów reklamowo marketingowych spółki Linden Lab, twórcy SL.

Z ciekawych informacji, warto odnotować jeszcze to, że do analizy sytuacji HM Revenue & Customs wykorzystuje specjalnego bota o nazwie Xenon, który "wyszukuje osoby dokonujące transakcji w Sieci, ale nie płacą od tego podatków". Hmm.. Ciekawe jako zjawisko: wykorzystanie data mining w administracji publicznej dla potrzeb ustalania zobowiązań podatkowych (kolejny temat pracy magisterskiej dla przyszłej "giełdy tematów"). Zresztą pisałem o podobnych narzędziach wykorzystywanych w Polsce (por. Zadania dla urzędów kontroli skarbowej na rok 2007).

W niedawnym tekście Kłopoty na rynkach finansowych w alternatywnej rzeczywistości pisałem o kłopotach z płynnością finansową wirtualnych "instytucji finansowych" i problemach z zagwarantowaniem bezpieczeństwa rynku finansowego. Kwestie podatkowe sygnalizowane przez The Independent uzupełniają obraz. Ale ta sfera aktywności i możliwości eksploracji wirtualnej rzeczywistości nie jest w pełni poznana.

Podobne doniesienia i komentarze gromadzę w działach gry oraz podatki niniejszego serwisu.