Kłopoty na rynkach finansowych w alternatywnej rzeczywistości

25 lipca w Second Life pojawiło się ostre zamieszanie. The World Stock Exchange, czyli światowa giełda w Drugim Życiu, ogłosiła, że były pracownik jednej ze spółek wykorzystał posiadaną przez siebie wiedzę (inside knowledge) by zdefraudować ("wykraść"?) pieniądze z wirtualnej giełdy. Mowa o 3.2 milionach lindeńskich dolarów. Niby nic wielkiego, bo to przecież tylko zabawa. Jednak te miliony wirtualnych dolarów przekładają się na 12 tysięcy i trzysta realnych (?) amerykańskich dolarów. Znak zapytania w nawiasach pojawił się dlatego, gdyż uświadomiłem sobie wirtualność "realnego pieniądza" i "realnych instrumentów finansowych".

Tuż przed czasowym zamknięciem notowań na wirtualnej giełdzie (co miało być podyktowane upgradem oprogramowania) awatar, który "nie miał prawie żadnej historii", podjął pewne działania (nie jest dla mnie jasne jakie to były działania), w wyniku których wirtualne pieniądze miały zmienić "właścicieli". Rozpoczęto szybkie śledztwo w którego efekcie pojawiła się teza, że mógł w te działania zaangażowany być pracownik spółki Hope Capital, który to mężczyzna uczestniczył w procesie naprawy oprogramowania obsługującego wirtualną giełdę. Ogłoszono, że przedmiotem "śledztwa" objęto więcej niż jeden awatar (!), który kontrolowany był najprawdopodobniej przez tę samą osobę w "pierwszym", a więc w prawdziwym, życiu.

Nic mi nie klaruje następujące, udostępnione i omawiane w niektórych źródłach wyjaśnienie: stworzono fałszywy depozyt w wysokości 3.2 milionów lindeńskich dolarów, który następnie wyprzedano na wirtualnej giełdzie. Wyprzedaż nastąpiła między trzynastym a dwudziestym pierwszym lipca. Manipulacji została przeprowadzona tuż przed planowanym przeniesieniem platformy giełdowej na oprogramowanie w nowszej wersji (WSE 3.0). Oprogramowanie to ma być lepiej przygotowane do wykrywania i przeciwdziałania próbom manipulacji giełdowych. Tak się tłumaczy działanie mężczyzny, który chciał wykorzystać znane sobie luki w infrastrukturze wirtualnej giełdy tuż przed ich naprawieniem. Mężczyzna ten był ponoć również prezesem jednej z wirtualnych przedsiębiorstw (Mystik Designs) notowanych na wirtualnej giełdzie.

Nastąpił chaos. Spowodował on kolejne efekty w wirtualnej gospodarce. Można tu wskazać problemy wirtualnego banku Ginko Financial. W wyniku paniki jaka ogarnęła graczy wirtualny bank stracił płynność finansową (awatary chciały odzyskać pieniądze, więc oczekiwano wypłat przewyższających wirtualne aktywa banku)....

Przyznaję - nie potrafię bliżej scharakteryzować natury powyżej zarysowanej malwersacji na giełdzie SL. Nie jestem specjalistą od obrotu walorami na giełdach finansowych i podobnie nie potrafiłbym zbyt szczegółowo wyjaśnić na czym polegają takie mechanizmy (chociaż podjąłem próbę przybliżenia niektórych z nich w tekście Byk i niedźwiedź w internecie, a z ostatnich tekstów: 100 tysięcy złotych za manipulacje informacją). Zbyt wielu informacji na ten temat nie podano opinii publicznej (mam tu na myśli dostępne w internecie źródła). Przypuszczam, że analiza nadużycia wirtualnej giełdy wymagałaby znajomości nie tylko zaimplementowanych, wirtualnych mechanizmów rynkowych w tej grze, wiedzy na temat stosowanych rozwiązań informatycznych, a także charakteru notowanych na tej giełdzie walorów. Nie znam się na tym. Przypuszczam też, że nawet eksperci finansowi operujący na prawdziwych rynkach mogliby mieć z tym problem. Nie zmienia to faktu, że tego typu doniesienia wskazują na przyszłe zagrożenia związane z wirtualizacją życia.

Rozpoczęła się dyskusja. Na jakiej zasadzie właściwie działa wirtualna giełda w Second Life oraz banki, które gromadzą wirtualną gotówkę? Czy powinny one działać zgodnie z zasadami, które dla tego typu przedsięwzięć przewidują regulacje prawne w prawdziwym życiu? Dlaczego "władze" "giełdy" starają się ukryć prawdziwy charakter działań kogoś, kto zdołał wpłynąć na notowania? Dlaczego można było "zamrozić" konta różnych wirtualnych "inwestorów"? Kto o tym decyduje i na jakich zasadach? Kto kontroluje alternatywne, fikcyjne rynki finansowe, które jednak w jakiś sposób związane są z realną gospodarką? Czy z racji tego, że chodzi przecież o grę, w wirtualnym świecie można odgrywać rolę złodzieja? Co z anonimowością osób, które kierują awatarami w grach tego typu? Czy taka anonimowość nadal może być opcjonalna, czy też należy postulować i gwarantować pełną transparentność, a tym samym ujawniać dane personalne osób uczestniczących w rozgrywce? A co z odpowiedzialnością karną i cywilną za działania podejmowane przez awatary (a tak naprawdę przez sterujące nimi osoby)?

• World Stock Exchange (WSE) - SECURITY CONCERNS AND UPDATES (July 25, 2007)
• WSE Hacked.
• World Stock Exchange hit by L$3.2 million theft
• Virtual Exchanges Get Real
• Money Trouble in Second Life
• Strange Rumblings in Second Life's Economy
• Second Life bank caps withdrawals amid panic
• Wielki Kryzys w Second Life - gospodarka skurczyła się o 50%
• Second Life: Alternatywna gospodarka czy piramida finansowa?