Kto zagra w grę z wymianą krążków z Chipa?

Jak wiadomo - wydawnictwo Burda Communications wycofało z rynku trefne, październikowe wydanie Chipa, do którego była dołączona płyta zawierająca pliki ściągnięte przez P2P (por. O nowym krążku Chip-a). Jest jednak coś, co zasługuje na szczególne odnotowanie. Oto ogłoszono, że jeśli ktoś się zgłosi, to Chip "wymieni" chętnym "feralną płytę na taką bez zbędnych dodatków". Wydawca Chipa jest w kropce. Musi robić różne rzeczy, bo pokrzywdzeni trzymają go za... gardło. Przypuszczam, że kilka osób będzie się chciało pozbyć płyt w obawie przed policją, albo czymś takim. W mojej opinii posiadanie takich krążków należy oceniać z perspektywy przepisów o dozwolonym użytku osobistym. Oczywiście pamiętam, że niektórzy moi adwersarze uważają, że dla dozwolonego użytku ma znaczenie "źródło" i "okoliczności" rozpoczynające korzystanie z utworu, liczy się też świadomość i - nade wszystko - cel nabycia nośnika, na którym jest coś, co być nie powinno...

W sąsiednim wątku toczy się dyskusja na temat propozycji nowelizacji prawa autorskiego, która proponowana jest przez wydawców prasy i książek (por. O tym, że jesteśmy w "ostrym kryzysie" i o lobbingu w sferze prawa autorskiego). Wydawcy chcą radykalnie ograniczyć dozwolony użytek, który i dziś musi być oceniany przez mało precyzyjny, trzystopniowy test (por. Trzystopniowy test - notatki i spostrzeżenia dnia drugiego). Ograniczenie dozwolonego użytku będzie miało wpływ na zakres stosowania sankcji karnych, bo dziś to właśnie przepisy o dozwolonym użytku ograniczają monopol autorski (co wynika z systematyki ustawy, umieszczającej przepisy o dozwolonym użytku w rozdziale normujące treść prawa autorskiego - jest to rozdział 3 ustawy, na który składają się 3 oddziały: Oddział 1 - Autorskie prawa osobiste, Oddział 2 - Autorskie prawa majątkowe oraz Oddział 3 - Dozwolony użytek chronionych utworów).

W przypadku dystrybucji feralnego Chipa może, pod pewnymi warunkami, mieć zastosowanie też przepis art. 118 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Warunkiem ponoszenia odpowiedzialności karnej byłoby nabycie wydania z krążkiem "w celu osiągnięcia korzyści majątkowej". Cel trudno udowodnić, ale - jak pokazuje dotychczasowa praktyka - ścigani mało się bronią. Samo przestępstwo z art 118 ust 1 jest ścigane na wniosek pokrzywdzonego, co również nie oznacza automatyzmu.

Nie wdając się w te dywagację trzeba wskazać sedno propozycji Burda Communications. Materiał na ten temat publikuje Press, w notatce "Chip" chce wymienić czytelnikom płyty z pirackimi plikami. Tam też cytowany jest Michał Helman, dyrektor wydawniczy w Burdzie:

Ci, którzy przed wycofaniem z rynku numeru zdążyli go kupić, będą mogli wymienić feralną płytę na taką bez zbędnych dodatków. Jeszcze nie ustaliliśmy, w jakiej formie będzie następować wymiana, najpierw musimy oszacować, ile osób będzie tym zainteresowanych.

Jest niezły "bigos" z tym Chipem i szczerze nie zazdroszczę kolegom z tego tytułu. Zastanawiam się też, z jakim odzewem spotka się powyższa propozycja. Moim zdaniem niewiele osób zechce zagrać z Chipem w tę grę, ale może się mylę?

Na marginesie - Newsweek opublikował artykuł Piractwo to przyszłość, w którym Wojciech Surmacz o wpadce Chipa napisał:

– To nie mleko się rozlało, lecz cała cysterna atramentu – komentował to niecodzienne zdarzenie mecenas Jerzy Naumann w internetowym newsletterze „Presserwis”, poświęconym wydarzeniom na rynku medialnym. I miał rację. Z jednym wyjątkiem: wylała nie cysterna, lecz wielka rzeka, której źródła biją w internecie. I która już nigdy nie wyschnie.

Paradoksalnie - wycofany z rynku egzemplarz miesięcznika nagle zyskuje na "wartości" przez swoją unikalność i fakt, że jest symbolem niesamowitych przemian społecznych. Ma ktoś (z kręgu art 23 ust 2 ustawy) egzemplarz do odstąpienia? Oczywiście nie w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, bo to już byłoby przestępstwo. Jeśli Burda Communications może "odzyskać" (przyjąć?), to ja chyba mogę "pozyskać"? Aktualny właściciel egzemplarza nie może go sprzedać, lub dostać czegoś innego, majątkowego, w zamian, bo tu już byłby cel spełniony...

Art. 118 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych:

1. Kto w celu osiągnięcia korzyści majątkowej przedmiot będący nośnikiem utworu, artystycznego wykonania, fonogramu, wideogramu rozpowszechnianego lub zwielokrotnionego bez uprawnienia albo wbrew jego warunkom nabywa lub pomaga w jego zbyciu albo przedmiot ten przyjmuje lub pomaga w jego ukryciu,
podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.

2. Jeżeli sprawca uczynił sobie z popełniania przestępstwa określonego w ust. 1 stałe źródło dochodu albo działalność przestępną, określoną w ust. 1, organizuje lub nią kieruje,
podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 5.

3. Jeżeli na podstawie towarzyszących okoliczności sprawca przestępstwa określonego w ust. 1 lub 2 powinien i może przypuszczać, że przedmiot został uzyskany za pomocą czynu zabronionego,
podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.

Czy proponując wymianę wydawca Chipa przez przypadek nie wpada w kolejne kłopoty? To przestępstwo ścigane na wniosek, a wszyscy zainteresowani pokrzywdzeni już się do wydawcy zgłosili, więc pewnie takie przyjęcie i wymiana na coś innego dla wydawcy jest "w miarę" bezpieczne prawnie. Ale co z konsumentami, którzy będą chcieli wymienić się z wydawcą na coś nietrefnego?