Proste dla jedenastolatka

Dziennik Wschodni opublikował komentarz, który warto odnotować. Brzmi on tak: "Już nawet dzieci potrafią skutecznie wyłudzać pieniądze, korzystając z sieci". Sam w sobie proceder nie jest niczym nowym. Ciekawe jest natomiast to, że opisano działania dwóch jedenastolatków. Chodzi o "ofertę" sprzedaży telefonu, chodzi też o możliwość korzystania przez nieletnich z "kont młodzieżowych" udostępnianych przez banki.

Dziennik Wschodni w tekście Spisek 11-letnich internautów opisuje historię Pani Ewy (mającej 19 lat), która chciała kupić telefon od jedenastolatka (nie wiedząc zresztą o jego wieku). Telefon zamówiła, wysłała pieniądze (377 złotych), ale przesyłki nie otrzymała. Zgłosiła się na policję, a ta zaczęła zajmować się sprawą. Wyszło potem na jaw, że sprzedawca posłużył się fałszywym nazwiskiem oraz, że współpracował z innym chłopakiem, który miał dostęp do konta bankowego.

Tekst opublikowano w Dzienniku Wschodnim 28 sierpnia. W jednym z pierwszych akapitów można przeczytać: "O tej bulwersującej sprawie policja poinformowała nas wczoraj". Dalej zaś:

- Błyskawicznie ustaliliśmy, na czyje konto kobieta przelała pieniądze. A potem, po nitce doszliśmy do człowieka, który na portalu zamieścił ofertę sprzedaży telefonu. Bez trudu wykryliśmy sprawcę - opowiada Cezary Grochowski, rzecznik bialskiej policji. Okazało się, że cały przekręt wymyślili i przeprowadzili nieletni. Maciejem z Pleszewa okazał się 11-letni Arek B. z Bydgoszczy.

Warto zwrócić uwagę na słowo "błyskawicznie". W kontekście debaty publicznej, która odbywa się dziś w Polsce (por. Skryte nagrania w praktyce sprawowania władzy publicznej), można zapytać o procedurę ustalania danych tego typu przez Policję. Oczywiście nie chodzi mi o to, by w jakikolwiek sposób deprecjonować działania Policji. Policja jest od tego, by przeciwdziałać popełnianiu przestępstw oraz wykrywać ich sprawców. Zastanawiam się jedynie nad procedurami wykorzystywanymi w tego typu przypadkach. W kontekście wczorajszego "zamieszania" (por. Powoli Sieć zyskuje świadomość problemu rejestracji - można też zastanawiać się nad aktywnością Policji w przekazywaniu informacji prasie - ale o tym sporo już było w niniejszym serwisie komentarzy.

Pomijając te dywagacje można odnotować ustalony przez Policję sposób działania małoletnich: jedenastoletni handlowiec poprosił swojego jedenastoletniego kolegę o możliwość wykorzystania jego bankowego konta ("konto młodzieżowe"; nota bene - może to być interesujący wątek, gdyż sprawdzając właśnie ofertę bankową adresowaną do młodzieży widzę, że "konta młodzieżowe" dostępne są dla osób, które mają powyżej trzynastu lat - tak jest zarówno w mBanku jak i w Inteligo; jak zatem jedenastolatek (jego rodzice) mógł korzystać z oferty banku?). Pieniądze od pokrzywdzonej wpłynęły na to konto. Małoletni dysponent konta zostawił sobie "prowizję" w wysokości 77 złotych, a 300 złotych przesłał przekazem pocztowym do chłopaka, który "wystawił" telefon na sprzedaż.

Jest tu wiele pytań. Nie wiemy w jaki sposób zaoferowano telefon na sprzedaż. Jeśli to za pomocą jakiejś platformy transakcyjnej, to warto zapytać o procedurę weryfikacji tożsamości osób z niej korzystających (również wieku). Można też zapytać o ewentualną odpowiedzialność prowadzących taką platformę za szkody związane z korzystaniem z niej przez kupujących. Oczywiście problemem, na który można zwrócić uwagę jest odpowiedzialność rodziców (opiekunów) za działania dzieci. W kontekście "handlu elektronicznego" też można zapytać o podatki, bo przecież gdyby jedenastolatek postanowił sobie pohandlować "uczciwie", to przecież nie może prowadzić działalności gospodarczej... Czy handel telefonami w internecie można uznać za umowy "w drobnych bieżących sprawach życia codziennego" (o czym mowa w art. 14 §2. kodeksu cywilnego)?

Policja odnotowuje coraz więcej przypadków aktywności nieletnich. Na przykład w notatce z 21 sierpnia, zatytułowanej Olsztyn: Nieletni oszukiwali w Internecie, można przeczytać:

Policjanci z komendy w Braniewie wspólnie z kolegami z olsztyńskiej komendy wojewódzkiej zatrzymali trzech gimnazjalistów podejrzanych o oszustwa na Allegro. Nieletni początkowo na swoich kontach, a później na kontach bezprawnie przejętych od innych internautów urządzali aukcje sprzedając wirtualne pieniądze wykorzystywane w jednej z gier sieciowych.

Sądy dla nieletnich muszą zainteresować się internetem.