CBA przeszło przez Wrota Podkarpacia

Według ustaleń agentów Centralnego Biura Antykorupcyjnego do nieprawidłowości związanych z regionalnym portalem internetowym "Wrota Podkarpackie" dochodziło na poszczególnych etapach procesu realizacji zamówienia: od dokonania w 2004 r. nieuprawnionych zmian w budżecie województwa podkarpackiego, poprzez zatwierdzenie odbioru zleconych prac, zlecenie rozbudowy portalu w 2006 r. i również odbioru wykonanych prac oraz wydatkowaniu publicznych środków finansowych w sposób uzasadniający podejrzenie powstania szkody znacznej wartości, którą szacuje się na blisko pół miliona zł. Tak ustaliła CBA. Czy to możliwe, by istniała korupcja w informatyzacji a raczej zamówieniach publicznych? To chyba niemożliwe? Prawda, że niemożliwe?

Na stronach CBA znajduje się notatka Śledztwo po kontroli "Wrót Podkarpackich", a z niej można się dowiedzieć jak to Funkcjonariusze uzyskali informacje dotyczącą ewentualnych nieprawidłowości, do jakich mogło dojść przy wykonaniu regionalnego portalu internetowego "Wrota Podkarpackie". Jak czytałem tę notatkę to przypomniałem sobie o ForumPomorze (por. 75 tys. euro. na darmowe Pomorze oraz ForumPomorze.pl po 9 miesiącach). Jeśli w przypadku Wrót podkarpackich po uzyskaniu informacji CBA "niezwłocznie podjęło kontrolę wykonania, wdrożenia i funkcjonowania portalu", to wyobrażam sobie co musi się dziać w wielu zespołach projektowych, realizujących idee e-government w Polsce, gdy czytają aktualne doniesienia.

Być może to pokazówka w tym obszarze działań (ja sobie wyobrażam jak agenci CBA "sprawdzali jak działa system" i chociaż mogą mieć fachowców to zastanawiam się też, jak ja bym przygotował taki audyt, ba! zastanawiam się nawet jak bym się czuł, gdyby dziś ktoś chciał audytować i badać działanie serwisów, w tworzenie których byłem zaangażowany w zeszłych latach), ale komunikat głosi, że "zebrane materiały dowodowe świadczą o uzasadnionym podejrzeniu popełnienia przestępstw niedopełnienia obowiązków, poświadczenia nieprawdy, przekroczenia uprawnień oraz o możliwości naruszenia dyscypliny finansów publicznych".

To już chyba taki nawyk, że jak się zaczyna mówić o jakimś serwisie, to robię screenshot "na wszelki wypadek" oraz dla celów archiwlanych, a Wrota Podkarpackie są nadal dostępne online, więc proszę się nie krępować i odwiedzać: www.wrota.podkarpackie.pl

Uzasadnione podejrzenie, to jeszcze nie przestępstwo, warto jednak zobaczyć jak reaguje CBA w takich sprawach: w CBA wszczęto śledztwo, a zgromadzone przez Biuro materiały mają trafić również do prokuratury i Rzecznika Dyscypliny Finansów Publicznych przy Regionalnej Izbie Obrachunkowej w Rzeszowie.

Pozwolę sobie na dygresję. Niedawno Ministerstwo Rozwoju Regionalnego (które postanowiło zamówić sprzęt i oprogramowanie) "same z siebie" zmieniło Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia w pewnym postępowaniu. Nowa wersja ma klauzulę: "Wszystkie oferowane Zamawiającemu systemy operacyjne oraz oprogramowanie muszą być dostosowane do aktualnej infrastruktury informatycznej Zamawiającego i nie mogą powodować konieczności jej przebudowania lub powiększenia. Ponadto oferowane systemy muszą być kompatybilne z systemami posiadanymi przez Zamawiającego tak, aby w pełni umożliwiały centralne zarządzanie całą infrastrukturą za pomocą posiadanych przez Zamawiającego narzędzi". We wcześniejszej zaś wersjach SIWZ po prostu wymieniono konkretne oprogramowanie z nazwy i producenta.

Dziś zamiast korupcji (albo obok - jak kto woli) jest "ścieżka uzależnienia". Uzależnienie nie sprzyja też kwitnieniu konkurencji.

Nasz Dziennik w tekście Aferalne "Wrota Podkarpacia": "Ubogie Podkarpacie może pochwalić się najdroższym portalem internetowym w Polsce - "Wrotami Podkarpacia". Został on przygotowany na zlecenie tamtejszego urzędu marszałkowskiego, co kosztowało 2,8 mln zł. Tę kwotę zapłacono krakowskiej firmie Comarch. Co ciekawe, za wykonanie podobnego portalu - "Wrota Pomorza" - tej samej firmie zapłacono o milion mniej. To nie koniec hojnego dysponowania publicznymi pieniędzmi podkarpackich podatników. Na zakup sprzętu i oprogramowania do obsługi "Wrót Podkarpacia" przeznaczono w budżecie 500 tys. zł, kolejne 500 tys. na aktualizację i wreszcie 349 tys. zł na funkcjonowanie, promocję... i ponownie na aktualizację (sic!). Co ciekawe, po roku funkcjonowania na portalu zamiast deklarowanych wcześniej stu spraw urzędowych można załatwić... dwie. Pieniądze wyrzucono w błoto.
O nieprawidłowościach w dysponowaniu środkami publicznymi przez pracowników Podkarpackiego Urzędu Marszałkowskiego mówiono już wcześniej. Dochodzenie prowadzone przez Centralne Biuro Antykorupcyjne potwierdziło podejrzenia". To chyba zwarta synteza tego, co 3 kwietnia opublikowano w serwisie informacyjnym Nowiny24.pl, w tekście Podkarpacie > Wrota drogie, a szwankują, a wcześniej Biedne Podkarpacie ma najdroższy portal w Polsce. W tym ostatnim tekście czytamy:

"Wrota Podkarpackie” otwarto z pompą przed rokiem. Miały być oknem na świat i awangardą informatyczną, która umożliwi załatwianie ponad stu spraw - zapowiadali Leszek Deptuła, ówczesny marszałek podkarpacki i Dariusz Durałek z krakowskiej firmy Comarch, wykonawcy "Wrót”. (...) Po roku od otwarcia, w portalu zamiast stu można załatwić tylko... dwie sprawy urzędowe.

Ale żeby być obiektywnym, to warto pamiętać, że informatycy tak napiszą oprogramowanie jak im zleceniodawca zleci (im bardziej zleceniodawca kompetentny tym lepiej wyrazi to, co mu jest potrzebne, a jeśli się nie zna na rzeczy to może zawsze wziąć konsultantów, którzy będą ponosić za doradztwo odpowiedzialność). Druga sprawa - ustawodawca też nam niełatwe zadanie wyznacza zmieniają wciąż przepisy dotyczące np. podpisu elektronicznego (bo administracja publiczna nie gotowa), a wcześniej w taki, a nie inny sposób je w ogóle przyjmując (w taki, że trzeba nowelizować). Ale przecież podpis elektroniczny to nie jest jedyna materia legislacyjna, z którą są problemy. Nie jest łatwo w informatyzacji i egovernment w Polsce. Łatwo więc na podstawie takich takich doniesień jak powyżej wysuwać radykalne tezy, ale trudniej (co jest jednak znacznie ciekawsze poznawczo) zadać pytanie dlaczego dzieje się tak, że jedne serwisy działają a kosztują mniej niż te, które nie działają a kosztują więcej, i jeszcze: w jaki obszarach możliwe jest, by serwis administracji publicznej mógł oferować jakiekolwiek usługi. Proszę pamiętać przy tym, że raptem 28 marca 2007 przyjęto Plan Informatyzacji Państwa na lata 2007-2010 (Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 28 marca 2007 r. w sprawie Planu Informatyzacji Państwa na lata 2007-2010 jest opublikowane w Dzienniku Ustaw Nr 61/2007 r. z dnia 6 kwietnia 2007 r. poz. 415), a poprzedni plan - na 2006 rok - przyjęto w sierpniu zeszłego roku.