Profesorowie o prawie autorskim

Jak wiadomo - trwa dyskusja dotycząca reformy prawa autorskiego. Dlatego ważnym głosem w tej dyskusji są wypowiedzi profesorów Barty i Markiewicza z Krakowa. Profesorowie zabrali głos w sprawie wolnego oprogramowania, licencji creative commons oraz "ograniczenia treści praw wyłącznych do dóbr intelektualnych"...

We wczorajszej Rzeczpospolitej ukazał się artykuł autorstwa obu wymienionych, zatytułowany Od "wolnego" oprogramowania do "wolnych" utworów. W swoim artykule profesorowie zauważają, że wolne licencje na oprogramowanie wpływają już na kształtowanie postrzegania prawa autorskiego w społeczeństwie, że "umowy te stworzyły równoległy, alternatywny system tworzenia i dystrybucji programów komputerowych", chociaż jeszcze pewne klauzule umowne budzą ich zastrzeżenia. Odnieśli się do licencji creative commons i do innych jeszcze kwestii. Warto chyba zacytować podsumowanie wywodu:

W tym kontekście wydaje się racjonalne rozważenie ewentualnego ograniczenia treści praw wyłącznych do dóbr intelektualnych, gdy są eksploatowane w sieciach komputerowych. Chodziłoby zatem o przyjęcie nowych paradygmatów odnoszących się do korzystania z dzieł w Internecie. Ograniczanie się do dotychczasowego "własnościowego" modelu sprawia, że istnieje realne niebezpieczeństwo (mimo stosowania technicznych środków zabezpieczających przed dostępem do utworu i jego nieuprawnionym zwielokrotnianiem) dalszego rozwijania się piractwa, a z drugiej strony - systematycznego ograniczania dostępu do informacji.

(...) Potrzebne staje się ponowne przemyślenie granic autorsko-prawnej ochrony w kontekście wyważania słusznych interesów twórców (a właściwie dysponentów praw autorskich, którymi coraz częściej są podmioty inne niż twórcy) oraz użytkowników. Być może racjonalne byłoby wprowadzenie w pewnym, ograniczonym zakresie obligatoryjnej odpłatnej licencji za korzystanie z utworów usytuowanych w Internecie po ich pierwszym publicznym udostępnieniu za zgodą autora. Wymagałoby to jednak zmian konwencji międzynarodowych oraz postanowień odpowiednich dyrektyw unijnych. Mając to na względzie, należałoby raczej propagować udzielanie dla zainteresowanych użytkowników Internetu - światowej, odpłatnej, standardowej i zryczałtowanej licencji na korzystanie w Internecie dla celów niezawodowych z wszystkich rozpowszechnionych utworów i przedmiotów praw pokrewnych. Udzielana byłaby ona przez podmioty uprawnione do takich działań na podstawie umów z organizacjami zbiorowego zarządzania prawami autorskimi i pokrewnymi.

Hmmm... A więc model kompensacji globalnej? Oczywiście nie można zapomnieć o dyskusji związanej z reformą systemu zarządzania prawami autorskimi. Organizacje zbiorowego zarządzania potrzebują chyba nieco więcej transparentności. Jest jeszcze kwestia wyroku Trybunału Konstytucyjnego, o którym była nie raz mowa w tym serwisie. W każdym razie warto odnotować ten głos autorytetów. Powtórzmy: "...wydaje się racjonalne rozważenie ewentualnego ograniczenia treści praw wyłącznych do dóbr intelektualnych, gdy są eksploatowane w sieciach komputerowych".