Lektura warunków ponownego wykorzystania informacji z sektora publicznego...

W Biuletynach Informacji Publicznej różnych sądów, ministerstw, urzędów, zaczęły pojawiać się "warunki ponownego wykorzystania informacji publicznych". Zaczyna się robić dość przerażająco. Nie dość, że każdy urząd sam sobie wymyśla różne warunki, to jeszcze Ministerstwo Finansów wydaje się składać hołd Jej Królewskiej Mości, pisząc też o wymaganych zgodach od Kontrolera Urzędu Oficjalnych Publikacji Jej Królewskiej Mości (© Copyright by Crown, 2004). Przyznam, że chociaż wiele widziałem, to ręce mi opadły. Coraz bardziej przychylam się do tezy, że w Polsce powinien powstać urząd-regulator, który będzie kontrolował zasady ponownego wykorzystania informacji z sektora publicznego. Nie można zostawiać administracji publicznej takiej swobody. To tylko pogłębi chaos. Ustawa, która wczoraj weszła w życie jest wadliwa. Pokazuje to już pierwszy dzień jej obowiązywania. Trzeba po prostu to przyznać i ustawę jak najszybciej zmienić. Najlepiej by nie było "warunków", a jeśli już muszą być takie, jak podawanie źródła, to to powinno być wprost w ustawie napisane i koniec.

W części Ponowne wykorzystywanie informacji publicznych BIP Ministerstwa Finansów dwa dni temu pojawiła się nota pt. "Departament Audytu Sektora Finansów Publicznych - warunki ponownego wykorzystywania". Czytamy tam:

1. Podmiot ponownie wykorzystujący informację publiczną jest zobowiązany do poinformowania o źródle, czasie wytworzenia i pozyskania informacji publicznej. Ministerstwo Finansów opublikowało niniejszą informację za pozwoleniem Ministerstwa Skarbu Jej Królewskiej Mości w imieniu Kontrolera Urzędu Oficjalnych Publikacji Jej Królewskiej Mości (© Copyright by Crown, 2004). Treść niniejszego dokumentu (z wyłączeniem Herbu Królewskiego i wizerunków logo ministerstw) może być powielana bezpłatnie w dowolnym formacie i na dowolnym nośniku, o ile tekst zostanie skopiowany dokładnie i nie będzie wykorzystywany w mylących kontekstach. Jako źródło materiału należy wskazać Koronę, wspominając o jej prawach autorskich, a także podać tytuł oryginału.

Wszelkie pytania dotyczące praw autorskich związanych z niniejszym dokumentem należy przesyłać na adres:
The Licensing Division
HMSO
St Clements House
2-16 Colegate
Norwich
NR3 1BQ
Faks: 01603 723000
E-mail: licensing@cabinet-office.x.gsi.gov.uk

Zrzut ekranu BIP Ministerstwa Finansów z warunkami ponownego wykorzystania informacji z sektora publicznego

Nie wiem, co myśleć, nie wiem, gdzie uciekać.

Można coś takiego po prostu obśmiać (dlaczego wykorzystano warunki Ministerstwa Skarbu Jej Królewskiej Mości, a nie na przykład jakieś chińskie, albo koreańskie?), ale to nie jest wcale śmieszne. Ponowne wykorzystanie informacji publicznej może służyć nie tylko w celu tworzenia nowych, komercyjnych usług społeczeństwa informacyjnego. Tak na prawdę może służyć zwiększeniu partycypacji społecznej w życiu publicznym. Tu nie chodzi o to jedynie, że ktoś sobie będzie brał te informacje i będzie na nich budował swoje własne serwisy, na których będzie wieszał reklamę stringów. Tu chodzi również o to, że obywatele mogą przejąć informacje publiczne i tak je wykorzystywać, by monitorować działania państwa. Jeśli ktoś sobie wymyśla kosmiczne warunki ponownego wykorzystania informacji i to w taki sposób, że możliwość ich wykorzystania staje się fikcją, to jest to działanie wprost wymierzone w społeczeństwo. Podobnie, gdy administracja publiczna wymyśla sobie różne licencje sugerując, że do materiałów zebranych na urzędowych stronach przysługują jakieś monopole własności intelektualnej. Mówimy o materiałach i dokumentach urzędowych, a te nie są przedmiotem prawa autorskiego. Nie można dopuścić również do tego, że administracja publiczna zacznie sobie rościć prawa pokrewne z tytułu ochrony baz danych. Administracja publiczna to nie przedsiębiorstwo, które w trudzie i znoju ponosi ryzyko nakładu inwestycyjnego. Działa na podstawie i w graniach prawa. Przepisy, które dają administracji publicznej taki margines, że sama sobie wymyśla warunki wykorzystywania informacji publicznej, są złe. Rozumiem, że administracja publiczna tak łatwo nie chce oddać czegoś, co - jak się jej wydaje - jest wyłącznie jej. Ale nie można pozwolić, by tego typu stan się utrzymał (por. Przejmujemy państwo).

W BIP-ach innych ministerstw, urzędów i sądów również można znaleźć opublikowane tam właśnie "warunki". Każdy sobie, każdy inaczej. Trwoga człowieka chwyta:

Warunki ponownego wykorzystywania informacji publicznej ustalone przez Naczelny Sąd Administracyjny:

1. Powtórne wykorzystywanie informacji zawartych na stronie podmiotowej Biuletynu Informacji Publicznej Naczelnego Sądu Administracyjnego (http://bip.nsa.gov.pl), a także na stronie głównej tego Sądu (http://www.nsa.gov.pl) lub w Centralnej Bazie Orzeczeń Sądów Administracyjnych (http://orzeczenia.nsa.gov.pl) jest bezpłatne.
Dalsze udostępnianie informacji w tej samej formie przez podmiot powtórnie je wykorzystujący również następuje bezpłatnie (nie dotyczy to sytuacji, gdy informacja publiczna pozyskana w celu jej powtórnego wykorzystania jest poddawana przetworzeniu przez podmiot zamierzający ją powtórnie wykorzystywać).
2. Podmiot powtórnie wykorzystujący informacje zawarte na stronach wymienionych w pkt 1 jest zobowiązany do podania źródła ich pochodzenia (wskazania strony, z której informacje zostały pozyskane).
3. Podmiot powtórnie wykorzystujący informacje zawarte na stronach wymienionych w pkt 1, jeżeli informacjami tymi są w szczególności orzeczenia sądowe, jest zobowiązany do podania daty ich wydania, siedziby sądu oraz sygnatury akt sprawy.
4. Informacje publiczne nieudostępnione w sposób określony w pkt 1 udostępniane są na wniosek. W takim przypadku zasady ich powtórnego wykorzystania określone zostaną indywidualnie, z uwzględnieniem w szczególności obowiązku podania źródła pochodzenia informacji publicznej, a w odniesieniu do orzeczeń sadowych obowiązku podania daty ich wydania, siedziby sądu oraz sygnatury akt sprawy.
5. Naczelny Sąd Administracyjny nie ponosi odpowiedzialności za dalsze udostępnienie informacji (przez podmioty powtórnie je wykorzystujące) z naruszeniem przepisów regulujących ich ochronę (dot. ochrony danych osobowych lub tajemnic ustawowo chronionych, ochrony prawa do prywatności), a także za informacje pozyskane w sposób inny niż określony w pkt 1 lub z pominięciem procedury wnioskowej.
6. Zgodnie z art. 23e ust. 1 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. Nr 112, poz. 1198 ze zm.), udostępnienie informacji publicznej w celu ponownego wykorzystywania nie może wprowadzać ograniczenia korzystania z tej informacji przez innych użytkowników. Praktyki nadmiernego korzystania z zasobów Centralnej Bazy Orzeczeń Sądów Administracyjnych (http://orzeczenia.nsa.gov.pl), z uwagi na potrzebę zapewnienia równego dostępu dla wszystkich użytkowników bazy, będą blokowane.
7. Podmiot dokonujący przetworzenia informacji publicznych pozyskanych w celu ich powtórnego wykorzystania (np. zaopatrujący orzeczenia sądowe w tezy), zobowiązany jest do wskazania tego faktu. Podmiot powtórnie wykorzystujący informację publiczną w postaci orzeczenia sądowego jest zobowiązany do wskazania, czy wykorzystuje je w całości czy we fragmentach, a jeżeli tak to w jakich (np. uzasadnienie faktyczne lub uzasadnienie prawne orzeczenia sądowego).

Warunki ponownego wykorzystywania informacji publicznej ustalone przez Rządowe Centrum Legislacji:

Ponowne wykorzystywanie udostępnionej lub przekazanej informacji publicznej wymaga zachowania następujących warunków:
1) informacja publiczna musi zawierać wzmiankę o źródle jej pozyskania poprzez podanie pełnej nazwy Rządowego Centrum Legislacji lub nazwy skróconej - RCL;
2) należy podać datę wytworzenia oraz pozyskania informacji publicznej;
3) pozyskana treść informacji publicznej nie może być modyfikowana;
4) jeżeli treść pozyskanej informacji publicznej lub jej fragment, ma stanowić część całości, należy ją zamieścić w tekście w formie cytatu wraz z przypisem informującym o źródle pochodzenia lub odpowiedniego dla formy wykorzystania – oznaczenia podobnego.
Rządowe Centrum Legislacji odpowiada za przekazywane informacje publiczne, jeżeli ich ponowne wykorzystywanie spełnia wyżej określone warunki.